رای شماره ھای١٨۴۴ الی ١۵٨٩ ھیات عمومی دیوان عدالت اداری

با موضوع: اعلام تعارض ـ درخصوص زمان اعمال جزء ۶ بند ث ماده ٨٨ قانون برنامه ششم توسعه باتوجه به قانون تفسیر قانون مذکور

بسمه تعالی

جناب آقای اکبرپور

رئیس ھیأت مدیره و مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمھوری اسلامی ایران

یک نسخه از رأی ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه ھای ٩٩٠٩٩٧٠٩٠۵٨١١٨۴۴ الی ٩٩٠٩٩٧٠٩٠۵٨١١٨۵٩ مورخ
١٣٩٩/١١/٢٨ با موضوع: «اعلام تعارض ـ درخصوص زمان اعمال جزء ۶ بند ث ماده ٨٨ قانون برنامه ششم توسعه باتوجه به قانون تفسیر قانون مذکور» جھت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال می گردد.

مدیرکل ھیأت عمومی و ھیأتھای تخصصی دیوان عدالت اداری ـ مھدی دربین

تاریخ دادنامه: ١٣٩٩/١١/٢٨ شماره دادنامه: ١٨۴۴ الی ١٨۵٩

شماره پرونده: ٩٩٠١١٠٢ ـ ٩٩٠٠٨٩١ ـ ٩٩٠٠٨۵١ ـ ٩٨٠۴٢١١ ـ ٩٨٠۴٠۶٠ ـ ٩٨٠٣٩٧۴ ـ ٩٨٠٢٧٩۵ ـ ٩٩٠٣٠٩١ ـ ٩٩٠٣٠۶٢ ـ ٩٩٠٣٠٩۴ ـ ٩٩٠١٣١۴ ـ ٩٩٠١٣٣۴ ـ ٩٩٠٢٠١٨ ـ ٩٩٠٢۵١۶ ـ ٩٩٠٢۵٢۶ ـ ٩٩٠٢٨١٧

مرجع رسیدگی: ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری

اعلام کننده تعارض: معاون نظارت و بازرسی دیوان عدالت اداری، معاونت قضایی دیوان عدالت اداری در امور اداری و استخدامی، آقایان محمدجواد جزینی درچه، نوذر شاھمرادی، فرج اله کروشی پور، سیدامیررضا عمرانی سیگارودی، محمود کارگر، ابراھیم قربان حمامی، جمال طاھریان، ولی عباس پور، حسین ولی زاده کیاسرائی، سیامک پور رضا تمیجانی، فریبرز گلی جوبنه، محمدرضا رخشانی، ابراھیم خلیل حاجی علیقلی لو

موضوع: اعلام تعارض در آراء صادر شده از شعب دیوان عدالت اداری

گردش کار: در خصوص زمان اعمال جزء ۶ بند (ث) ماده ٨٨ قانون برنامه ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرھنگی جمھوری اسلامی ایران با توجه به قانون تفسیر جزء ۶ بند ث ماده ٨٨ قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرھنگی جمھوری اسلامی ایران مصوب سال ١٣٩٧ ناظر بر بھره مندی از امتیازات یک مقطع تحصیلی بالاتر برای رزمندان با حداقل شش ماه حضور داوطلبانه و ھمچنین امکان پرداخت آن بدون پیش بینی در بودجه سنواتی، شعب دیوان عدالت اداری آراء متفاوتی صادر کرده اند.

گردش کار پرونده ھا و مشروح آراء به قرار زیر است:

«تعارض اول: تاریخ بھره مندی ایثارگران از امتیازات یک مقطع تحصیلی بالاتر»

الف: شعبه ۴٠ بدوی دیوان عدالت اداری در مورد دادخواست اقای عزت اله مخلص آبادی به طرفیت شرکت ارتباطات زیرساخت و دیوان محاسبات کشور و به خواسته اعمال جزء (ث) ماده ٨٨ قانون برنامه ششم لحاظ یک مقطع تحصیلی بالاتر و برخورداری از حقوق و مزایای اداری و استخدامی به موجب دادنامه شماره ٩٧٠٩٩٧٠٩٠٢۴٠٣٩٨٠ ـ ١٣٩٧/١٢/۴ به شرح زیر رأی صادر کرده است:

نظر به اینکه تسھیلات پیش بینی شده در بند (ت) ماده ٨٨ قانون برنامه ششم توسعه منوط به تأمین اعتبار در بودجه سنواتی گردیده است و تاکنون در بودجه سنواتی اعتباری در این خصوص پیش بینی نشده است و در جزء ۶ بند مذکور امتیاز یک مقطع تحصیلی بالاتر برای رزمندگان با حداقل شش ماه حضور داوطلبانه در دفاع مقدس در حقوق و مزایای اجتماعی پیش بینی نشده است و با توجه به اینکه در قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران و قانون تسھیلات استخدامی و اجتماعی که در مقام اعطای یک مقطع تحصیلی بالاتر به جانبازان و ایثارگران بوده تصریح به حقوق و مزایای استخدامی نموده است بنابراین عبارت حقوق و مزایای اجتماعی منصرف از حقوق و مزایای اداری و استخدامی می باشد لذا خواسته شاکی قابل پذیرش تشخیص نمی گردد و مستنداً به مواد ١٠ و ۶۵ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری حکم به رد شکایت شاکی صادر و اعلام می گردد. رأی صادره ظرف مھلت ٢٠ روز پس از ابلاغ قابل تجدیدنظر در شعب تجدیدنظر دیوان عدالت اداری است.شعبه٢٨ تجدیدنظر دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه شماره ٩٨٠٩٩٧٠٩۵۶٣٠١۴٩٠ ـ ١٣٩٨/۴/١۶ به شرح زیر با این توضیحات تأیید کرده است:

نظر به اینکه به موجب تبصره جزء ۶ بند (ث) ماده ٨٨ قانون برنامه ششم توسعه مصوب ١٣٩٧/١٢/٢١ مجلس شورای اسلامی که در تاریخ ١٣٩٨/١/٢٨ به تأیید شورای نگھبان رسیده است بھره مندی از امتیازات یک مقطع تحصیلی بالاتر از جمله مزایای مالی و استخدامی تلقی شده و شامل رزمندگان با حداقل شش ماه حضور داوطلبانه در دفاع مقدس می باشد و به موجب نامه شماره ١٢٢٧٢۶ ـ ١٣٩٨/٣/١٢ رئیس امور منابع انسانی و پشتیبانی سازمان برنامه و بودجه کشور از تاریخ ١٣٩٨/٢/٢٢ لازم الاجرا اعلام شده است و با توجه به اینکه به موجب نظریه شماره ٧۶/٢١/۵٨٣ ـ ١٣٧۶/٣/١٠ شورای نگھبان تفسیر قانون از زمان بیان مراد مقنن لازم الاجرا است بنابراین اعتراض تجدیدنظرخواه را به کیفیت مطروحه و از تاریخ ١٣٩٨/٢/٢٢ وارد تشخیص و با اجازه حاصل از ماده ٧١ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری ضمن نقض دادنامه تجدیدنظر خواسته حکم به ورود شکایت شاکی صادر و اعلام می شود اما در خصوص اعتراض تجدیدنظرخواه مبنی بر اعمال یک مقطع تحصیلی بالاتر از تاریخ لازم الاجرا شدن قانون برنامه ششم توسعه (١٣٩۶/١/١ تا ١٣٩٨/٢/٢١) با توجه به اینکه اعتراض تجدیدنظرخواه به کیفیتی نیست که اساس استنباط رأی شعبه بدوی را مخدوش نماید لذا دادنامه تجدیدنظر خواسته به شرح مذکور عیناً تأیید و استوار می گردد. رأی صادر شده قطعی است.

ب: شعبه ٢٧ بدوی دیوان عدالت اداری در مورد دادخواست آقای سیدامیررضا عمرانی سیگارودی به طرفیت ھواپیمایی جمھوری اسلامی ایران و به خواسته ابطال ابلاغ بازنشستگی و الزام به رعایت تکلیف قانونی به اعطای یک مقطع تحصیلی بالاتر و ادامه خدمت تا رسیدگی به ٣۵ سال سابقه خدمت به موجب دادنامه شماره ٩٨٠٩٩٧٠٩٠٠٣٠١٩٢۴ ـ ١٣٩٨/٧/٢١ به شرح زیر رأی صادر کرده است:

در خصوص شکایت شاکی به طرفیت مشتکی عنه ب ه خواسته فوق و به شرح مفاد دادخواست تنظیمی و ضمائم، با بررسی اوراق و محتویات پرونده و مدارک و مستندات ارائه شده و ملاحظه مطالب معنونه در لایحه دفاعیه مشتکی عنه، با توجه به اینکه اولاً: طبق جزء ششم از بند (ر) ماده ٨٨ قانون برنامه ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی جمھوری اسلامی ایران رزمندگان با حداقل شش ماه سابقه جبھه و حضور داوطلبانه در دفاع مقدس مشمول امتیاز یک مقطع تحصیلی بالاتر می شوند. ثانیاً: حسب نظریه تفسیری مجلس شورای اسلامی به تاریخ ١٣٩٧/١٢/٢١ مزایای اجتماعی مندرج در بند فوق شامل حقوق اداری و استخدامی رزمندگان نیز می شود. ثالثاً: حسب استعلام انجام شده از وزارت دفاع و پشتیبانی نیروھای مسلح شاکی دارای ٧ ماه و ١٠ روز خدمت و حضور داوطلبانه در جبھه بوده. رابعاً: شاکی مشمول بند (ر) ماده ٨٧ قانون برنامه ششم توسعه و بند (الف) ماده ١٠٣) اصلاحی) قانون مدیریت خدمات کشوری بوده و حائز شرایط قانونی می باشد. لذا شکایت شاکی را وارد تشخیص و مستنداً به مواد ١٠ و ١١ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری حکم به ورود شکایت صادر و اعلام می نماید. رأی صادره به استناد ماده ۶۵ قانون مذکور ظرف مھلت ٢٠ روز پس از ابلاغ قابل اعتراض در شعب تجدیدنظر دیوان عدالت اداری می باشد. شعبه ٢٨ تجدیدنظر به موجب دادنامه شماره ٩٨٠٩٩٧٠٩۵۶٣٠۴٨٨٣ ـ ١٣٩٨/١٢/١٩ آن را نقض و به شرح زیر رأی صادر کرده است:

نظر به اینکه به موجب جزء ۶ بند (ث) ماده ٨٨ قانون برنامه ششم توسعه شرط استفاده از امتیازات یک مقطع تحصیلی بالاتر برای رزمندگان حداقل شش ماه حضور داوطلبانه در دفاع مقدس می باشد و بند (ر) ماده ٨٧ ھمان قانون نیز مقرر داشته ایثارگرانی که به موجب قوانین و مقررات مربوط از امتیازات یک مقطع تحصیلی بالاتر بھره مند می باشند با داشتن مدرک کارشناسی، مشمول بند (الف) ماده ١٠٣ قانون مدیریت خدمات کشوری بوده و می توانند تا ٣۵ سال خدمت کنند بنابراین با توجه به اینکه به موجب مقررات فوق الاشاره رزمندگانی که حضور داوطلبانه در دفاع مقدس داشته باشند می توانند از امتیاز یک مقطع تحصیلی بالاتر استفاده کنند درحالی که در پرونده پیش رو براساس گواھی صادره از مدیرکل عملیات نیروی انسانی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروھای مسلح به شماره ٢٠٢٠/١/٩٧/١١٣٣۵ ـ ١٣٩٧/٨/۶ حضور نامبرده در جبھه با عضویت رسمی بوده است نه داوطلبانه، اینکه در گواھی ٢٠٢٠/١/٩٨/١٠١١٧ ـ ١٣٩٨/۵/٢٧ مدیرکل عملیات نیروی انسانی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروھای مسلح اشاره کرده که در مجموع به مدت ٧ ماه و ١٠ روز نامبرده در جبھه ھای نبرد (حق علیه باطل با عضویت رسمی (داوطلب) به طور متوالی حضور داشته اند مبین داوطلبانه بودن نامبرده نخواھد بود چرا که اعضای رسمی نیروھای مسلح موظف به حضور در مناطق عملیاتی بوده اند و داوطلبانه بودن برای اعضای رسمی منافات خواھد داشت ھمچنین به موجب نامه شماره ١٧۴/٢/۵٩٨٧ـ ١٣٧٣/١٠/٣ معاون اداری و پرسنلی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروھای مسلح که حاکی از این است نامبرده از تاریخ ١٣۶۶/٢/۶ تا ١٣۶٩/١١/٣ با عضویت رسمی در آن وزارت مشغول خدمت بوده و در طول این مدت ١١٠ روز مرخصی استحقاقی طلبکار است بنابراین با توجه به اینکه به موجب حکم کارگزینی شماره ۵١٠٢٨۵ ـ ١٣٩٧/٢/١٠ نامبرده با دارا بودن مدرک کارشناسی و با دارا بودن ٣٠ سال و ١٠ ماه و ١١ روز سنوات خدمت از تاریخ ١٣٩۶/١١/١٧ بازنشسته اعلام شده است و بازنشستگی وی به موجب بند (الف) ماده ١٠٣ قانون مدیریت خدمات کشوری بوده موجبی برای ابطال ابلاغ بازنشستگی نامبرده وجود نخواھد داشت چرا که به موجب بند (الف) ماده ١٠٣ قانون اخیرالذکر دستگاه اجرایی می تواند کارمند خود را با داشتن حداقل سی سال سابقه خدمت برای مشاغل غیرتخصصی بازنشسته اعلام نماید و شرط استفاده از ٣۵ سال خدمت برای رزمندگان حضور داوطلبانه در جبھه می باشد در صورتی که مدارک مثبته ای در این خصوص از سوی نامبرده ابراز نشده است از طرفی دیگر با توجه به اینکه شورای نگھبان نظریه تفسیری خود را از جزء ۶ بند (ث) ماده ٨٨ قانون برنامه ششم توسعه مبنی بر بھره مندی رزمندگان از امتیازات یک مقطع تحصیلی بالاتر در تاریخ ١٣٩٨/١/٢٨ اعلام کرده است بنابراین از آنجایی که به موجب نظریه شماره ٧۶/٢١/۵٨٣ ـ ١٣٧۶/٣/١٠ شورای نگھبان در مواردی که مربوط به گذشته است و مجریان برداشت دیگری از قانون داشته اند و آن را به اجرا گذاشته اند تفسیر قانون به موارد مختومه مذکور تسری نمی یابد بنابراین برفرض حضور داوطلبانه نامبرده در جبھه با توجه به اینکه راجع به اعمال یک مقطع تحصیلی بالاتر به رزمندگان قبل از تاریخ ١٣٩٨/١/٢٨ (نظریه تفسیری شورای نگھبان) مجریان (دستگاه متبوع) به تشخیص خود و براساس برداشت از قانون عمل کرده اند به عبارت دیگر چون نامبرده واجد شرایط بازنشستگی بوده وی را بازنشسته اعلام کرده اند و این اقدام آنان براساس نظریه تفسیری شورای نگھبان در سال ١٣٧۶ قابل تسری به موارد مختومه نیست و دستگاه متبوع الزامی به رعایت تکلیف قانونی به اعطای یک مقطع تحصیلی بالاتر در موارد نامبرده را نداشته است چرا که بنا به دلایل پیش گفت نامبرده استحقاق استفاده از یک مقطع تحصیلی بالاتر را نداشته است بناء علی ھذا اعتراض تجدیدنظرخواه را وارد تشخیص و با اجازه حاصل از ماده ٧١ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری ضمن فسخ دادنامه تجدیدنظرخواسته حکم به رد شکایت شاکی صادر و اعلام می شود. رأی صادر شده قطعی است.

ج: شعبه ٢۶ بدوی دیوان عدالت اداری در مورد دادخواست آقای بھنام گرایلی به طرفیت دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری و به خواسته اعمال ماده ٨٨ قانون برنامه ششم مبنی بر بھره مندی از یک مقطع تحصیلی بالاتر قبل از بازنشستگی از تاریخ اجرای قانون برنامه ششم به موجب دادنامه شماره ٩٧٠٩٩٧٠٩٠٠١٠١٨٨٨ ـ ١٣٩٧/١١/٣ به شرح زیر رأی صادر کرده است:

مطابق بند (ث) ماده ٨٨ قانون برنامه ششم توسعه دولت مکلف است طبق بودجه سنواتی به منظور حمایت و تجلیل از رشادت ھای رزمندگان ٨ سال دفاع مقدس که حداقل ۶ ماه سابقه حضور در جبھه دارند و … تسھیلات رفاھی، معیشتی، بھداشتی، درمانی و فرھنگی ارائه نماید نظر به اینکه ارائه تسھیلات مذکور منوط به تصویب در بودجه سنواتی بوده و دلیلی که حاکی از تصویب بودجه باشد ارائه نگردیده و ھمچنین در جزء ۶ بند (ث) ماده ٨٨ قانون برنامه پنجساله ششم توسعه بھره مندی از امتیازات یک مقطع تحصیلی بالاتر مطابق قوانین مربوطه و برای رزمندگان با حداقل شش ماه حضور داوطلبانه در دفاع مقدس در حقوق و مزایای اجتماعی پیش بینی نگردیده که ناظر به حقوق و مزایای استخدامی نبوده و نامه شماره ١۶۴٢۶١٩ ـ ١٣٩۶/١٠/٢٧ رئیس امور مدیریت مشاغل و نظام ھای پرداخت سازمان اداری و استخدامی کشور مؤید این امر است و مشمولین مزایای اداری و استخدامی مستلزم تصریح قانونگذار می باشد علیھذا مستنداً به مواد ١٠ و ۵٨ قانون تشکیلات و ایین دادرسی دیوان عدالت اداری حکم به رد شکایت صادر و اعلام می شود. رأی صادره ظرف مدت ٢٠ روز از تاریخ ابلاغ قابل تجدیدنظر در شعب تجدیدنظر دیوان عدالت اداری می باشد. شعبه ٢۴ تجدیدنظر به موجب دادنامه شماره ٩٨٠٩٩٧٠٩۵۵٢٠١۶۶۶ ـ ١٣٩٨/۴/١۶ آن را نقض و به شرح زیر رأی صادر کرده است:

با بررسی اوراق و محتویات پرونده و نظر به اینکه اعتراض تجدیدنظرخواه و نظر به قانون تفسیر جزء ۶ بند (ث) ماده ٨٨ قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرھنگی جمھوری اسلامی ایران در تاریخ ١٣٩٧/١٢/٢١ مجلس شورای اسلامی که در ١٣٩٢/٢/٧ در روزنامه رسمی منتشر شده است محدوده جزء ۶ بند (ث) ماده ٨٨ قانون برنامه پنجساله ششم علاوه بر مزایای اجتماعی مزایای اقتصادی را نیز شامل می گردد و یکی از اھداف تصویب این قانون بھبود کیفیت معیشت ایثارگران بوده است و مقررات از تاریخ تصویب قانون برنامه ششم توسعه لازم الاجرا است، چراکه مصوبه اخیر تغییر را در ماھیت مقرره ایجاد ننموده بلکه رفع ابھام نموده تا مانع تفسیر ناصواب از قانون گردد. لذا ضمن پذیرش تجدیدنظرخواھی مستنداً به ماده ٧١ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ١٣٩٢ رأی معترض عنه نقض و حکم به ورود شکایت صادر می شود. رأی صادره قطعی است.

”تعارض دوم: بھره مندی ایثارگران از امتیارات یک مقطع تحصیلی بالاتر و قید تأمین اعتبار در بودجه سنواتی»

د ـ شعبه ۴٣ بدوی دیوان عدالت اداری در مورد دادخواست آقای محمد زنده بودی به طرفیت اداره کل صنعت، معدن و تجارت استان بوشھر به خواسته الزام به اجرای قوانین برنامه ششم کشور ماده ٨٨ و٨٧ (اعمال یک مقطع تحصیلی بالاتر در حکم کارگزینی در رابطه با ایثارگران و رزمندگان) به موجب دادنامه شماره ٩٨٠٩٩٧٠٩۵٧١٠٠۵١۴ـ ١٣٩٨/۴/٢٩ به شرح زیر رأی صادر کرده است:

اسناد و مدارک مضبوط پرونده مثبت وجود رابطه استخدامی فی مابین شاکی و طرف شکایت و سابقه حضور در جبھه به مدت بیش از شش ماه می باشد. با عنایت به حکم مقرر در قانون تفسیر جزء ۶ بند (ث) ماده ٨٨ از قانون برنامه ششم توسعه مصوب سال ١٣٩٧ که صراحتاً مزایای مالی و استخدامی را در شمار مزایای اجتماعی جامعه ھدف دانسته است و رزمندگان دارای حداقل شش ماه سابقه حضور در جبھه یکی از گروه ھای مشمول و بھره مند از امتیازات مقرر در بندھای شش گانه این بند ذکر گردیده اند و لحاظ نظریه شماره ٧۶/٢١۵٨٣ ـ ١٣٧۶/٣/١٠ شورای نگھبان، که اثر اجرایی نظریه تفسیری مجلس شورای اسلامی در خصوص قوانین را به آتیه و عدم امکان عطف به ماسبق دانسته است، ضمن احراز شرایط قانونی بھره مندی از حق مورد مطالبه (حق بھره مندی از امتیاز یک مقطع تحصیلی بالاتر) و تکلیف طرف شکایت بر بھره مند سازی شاکی از این حق به استناد مقررات مذکور و مواد ١٠ ،١١ ،۵٨ و ۶۵ از قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری حکم به ورود شکایت به نحو درج یک مقطع تحصیلی بالاتر از مدرک ارائه شده توسط شاکی و بھرهمند سازی شاکی از این حق، با لحاظ مفاد دستورالعمل شماره ١٢٢٧٢۶ ـ ١٣٩٨/٣/١٢ سازمان برنامه و بودجه، صادر و اعلام می گردد. رأی اصداری ظرف بیست روز از تاریخ ابلاغ قابل تجدیدنظرخواھی در شعب تجدیدنظر دیوان می باشد. شعبه ٢۵ تجدیدنظر دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه شماره ٩٨٠٩٩٧٠٩۵۵٨٠۴٣۴۴ـ ١٣٩٨/٩/٢ آن رأی را نقض و به شرح زیر رأی صادر کرده است:

«براساس بند «ث » ماده ٨٨ قانون برنامه ششم توسعه دولت مکلف شده است طبق بودجه سنواتی به منظور حمایت و تجلیل از رشادت ھای رزمندگان ٨ سال دفاع مقدس که حداقل ۶ ماه سابقه حضور در جبھه دارند و جانبازان زیر ٢۵ درصد جانبازی و آزادگان با کمتر از ۶ ماه سابقه اسارت و ھمسران و فرزندان آنان تسھیلات رفاھی، معیشتی، بھداشتی، درمانی و فرھنگی از جمله بھره مندی از امتیازات یک مقطع تحصیلی بالاتر ارائه نماید، بنابراین بھره مندی از امتیازات یک مقطع تحصیلی بالاتر منوط به پیش بینی اعتبارات مورد نیاز در قانون بودجه شده است و نظر به اینکه از زمان تصویب قانون برنامه ششم توسعه اعتبار لازم جھت اجرای بند فوق در قانون بودجه پیش بینی نگردیده لذا اعمال آن در حق شاکی از مصادیق بارز ایجاد و تحمیل بار مالی مازاد بر ارقام مندرج در قوانین بودجه سنواتی است که این امر در قوانین مختلف توسط قانونگذار منع شده است، با توجه به مراتب فوق اعتراض تجدیدنظرخواه وارد تشخیص ضمن نقض دادنامه تجدیدنظر خواسته حکم بر رد شکایت صادر و اعلام می گردد. رأی صادره قطعی است.»

ه ـ شعبه ٢٧ بدوی دیوان عدالت اداری در مورد دادخواست آقای پرویز رحمتی به طرفیت اداره کل آموزش و پرورش استان مرکزی به خواسته اعمال نشدن، بھره مندی از امتیازات یک مقطع تحصیلی بالاتر برای رزمندگان به موجب دادنامه شماره ٩۶٠٩٩٧٠٩٠٠٣٠١٩١٩ ـ ١٣٩۶/٧/١ به شرح زیر رأی صادر کرده است:

نظر به اینکه به موجب جزء ۶ از بند (ث) ماده ٨٨ قانون برنامه پنجساله ششم توسعه رزمندگانی که حداقل شش ماه حضور داوطلبانه در دفاع مقدس دارند از امتیازات یک مقطع تحصیلی بالاتر بھره مند خواھند شد بنابراین باتوجه به اینکه بھره مندی از امتیازات مذکور منوط به تأمین اعتبار و پیش بینی در بودجه سالانه نشده است لذا شکایت شاکی را وارد تشخیص و مستنداً به مواد ١٠ ،۶۵ و ١١ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری حکم به ورود شکایت شاکی صادر و اعلام می نماید. رأی صادر شده ظرف مھلت ٢٠ روز از تاریخ ابلاغ قابل اعتراض در محاکم تجدیدنظر دیوان عدالت اداری می باشد. رأی موصوف به موجب دادنامه شماره ٩٧٠٩٩٧٠٩۵۵۵٩٠٢١٠۶ ـ ١٣٩٧/۶/١٠ شعبه ٢۶ تجدیدنظر دیوان عدالت اداری مورد تأیید قرار گرفت.

”تعارض سوم: در خصوص الزام سازمان تأمین اجتماعی به اعطاء امتیازات یک مقطع تحصیلی و بحث تأمین اعتبار»

و: شعبه ۴٣ بدوی دیوان عدالت اداری در مورد دادخواست آقای جمال طاھریان به طرفیت سازمان تأمین اجتماعی سمنان و به خواسته الزام به اجرای جزء ۶ بند (ب) ماده ٨٨ قانون برنامه پنجساله توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرھنگی بھره مندی از امتیازات یک مقطع تحصیلی بالاتر مطابق قوانین مربوطه و برای رزمندگان با حداقل ۶ ماه حضور داوطلبانه در دفاع مقدس و الزام تأمین اجتماعی به اجرایی نمودن آن از تاریخ تصویب به موجب دادنامه شماره ٩٨٠٩٩٧٠٩۵٧١٠١۴١٨ ـ ١٣٩٨/١١/٢٨ به شرح زیر رأی صادر کرده است:

اسناد و مدارک مضبوط پرونده مثبت وجود رابطه استخدامی فی مابین شاکی و طرف شکایت و سابقه حضور در جبھه به مدت بیش از شش ماه می باشد. با عنایت به حکم مقرر در قانون تفسیر جزء ۶ بند (ث) ماده ٨٨ از قانون برنامه ششم توسعه مصوب سال ١٣٩٧ که صراحتاً مزایای مالی و استخدامی را در شمار مزایای اجتماعی جامعه ھدف دانسته است و رزمندگان دارای حداقل شش ماه سابقه حضور در جبھه یکی از گروهھای مشمول و بھره مند از امتیازات مقرر در بندھای شش گانه این بند ذکر گردیده اند و لحاظ نظریه شماره ٧۶/٢١۵٨٣ ـ ١٣٧۶/٣/١٠ شورای نگھبان، که اثر اجرایی نظریه تفسیری مجلس شورای اسلامی در خصوص قوانین را به آتیه و عدم امکان عطف به ماسبق دانسته است؛ ضمن احراز شرایط قانونی بھره مندی از حق مورد مطالبه (حق بھره مندی از امتیاز یک مقطع تحصیلی بالاتر) و تکلیف طرف شکایت بر بھره مند سازی شاکی از این حق به استناد مقررات مذکور و مواد ١٠ ،١١ ،۵٨ و ۶۵ از قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری حکم به ورود شکایت به نحو درج یک مقطع تحصیلی بالاتر از مدرک ارائه شده توسط شاکی و بھره مندسازی شاکی از این حق، با لحاظ مفاد دستورالعمل شماره ١٢٢٧٢۶ ـ ١٣٩٨/٣/١٢ سازمان برنامه و بودجه، صادر و اعلام می گردد. رأی اصداری ظرف بیست روز از تاریخ ابلاغ قابل تجدیدنظرخواھی در شعب تجدیدنظر دیوان عدالت اداری می باشد. شعبه ٢۵ تجدیدنظر دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه شماره ٩٩٠٩٩٧٠٩۵۵٨٠٠٩٢۵ ـ ١٣٩٩/٢/٩ آن را نقض و به شرح زیر رأی صادر کرده است:

بر اساس بند (ث) ماده ٨٨ قانون برنامه ششم توسعه دولت مکلف شده است طبق بودجه سنواتی به منظور حمایت و تجلیل از رشادت ھای رزمندگان ٨ سال دفاع مقدس که حداقل ۶ ماه سابقه حضور در جبھه دارند و جانبازان زیر درصد جانبازی و آزادگان با کمتر از ۶ ماه سابقه اسارت و ھمسران و فرزندان آنان تسھیلات رفاھی، معیشتی، بھداشتی، درمانی و فرھنگی از جمله بھره مندی از امتیازات یک مقطع تحصیلی بالاتر ارائه نماید بنابراین بھره مندی از امتیازات یک مقطع تحصیلی بالاتر منوط به پیش بینی اعتبارات مورد نیاز در قانون بودجه شده است و نظر به اینکه از زمان تصویب قانون برنامه ششم توسعه اعتبار لازم جھت اجرای بند فوق در قانون بودجه پیش بینی نگردیده لذا اعمال آن در حق شاکی از مصادیق بارز ایجاد و تحمیل بار مالی مازاد بر ارقام مندرج در قوانین بودجه سنواتی است که این امر در قوانین مختلف توسط قانونگذار منع شده است، با توجه به مراتب فوق اعتراض تجدیدنظرخواه وارد تشخیص ضمن نقض دادنامه تجدیدنظر خواسته حکم به رد شکایت صادر و اعلام می گردد. رأی صادره قطعی است.

ز ـ شعبه ٢۶ بدوی دیوان عدالت اداری در مورد دادخواست آقای احد سوری به طرفیت سازمان تأمین اجتماعی به خواسته ارتقاء مقطع تحصیلی در حکم کارگزینی باتوجه به حضور داوطلبانه در جبھه به موجب دادنامه شماره ٩۶٠٩٩٧٠٩٠٠١٠١٩۴٣ ـ ١٣٩۶/٧/١٢ به شرح زیر رأی صادر کرده است:

نظر به اینکه اجرای مفاد بند (ث) ماده ٨٨ از قانون برنامه ششم توسعه و بھره مندی افراد واجد شرایط از مزایای پیش بینی شده منوط به تأمین بار مالی در بودجه سنواتی بوده و حسب مفاد لایحه دفاعیه طرف شکایت در دولت چنین بودجه ای در اختیارآن سازمان قرار نداده است لذا با توجه به توضیحات مکتوب طرف شکایت به شرح لایحه دفاعیه واصله و با عنایت به مفاد سایر محتویات پرونده بالاخص مفاد جوابیه واصله که دلالت بر صحت اقدامات و تصمیمات مشتکی عنه داشته و بر ھمین اساس چون تخلفی از قوانین و مقررات ذیربط در این مورد مشھود نیست و ایراد موجھی از سوی شاکی به عملکرد آن مرجع وارد نگردیده است و خواسته مطروحه فوق الذکر بنا بر کیفیت موجود قابلیت تحقق را ندارد و الزام طرف شکایت به اجابت خواسته مزبور فاقد مبنای قانونی است، بنابراین به استناد مواد ١٠ ,۵٨ قانون دیوان عدالت اداری مصوب ١٣٩٢ حکم به رد شکایت صادر و اعلام می گردد. این رأی وفق ماده ۶۵ قانون اخیرالذکر ظرف٢٠ روز پس از ابلاغ قابل تجدیدنظرخواھی در شعب تجدیدنظر دیوان عدالت اداری است.شعبه ٢٨ تجدیدنظر به موجب دادنامه شماره ٩٧٠٩٩٧٠٩۵۶٣٠٠٨۶۵ ـ ١٣٩٧/٣/١٢ این رأی را نقض و به شرح زیر رأی صادر کرده است:

در خصوص دعوای تجدیدنظرخواھی مذکور صرف نظر از اینکه تجدید نظرخواه مدعی است دارای مدرک تحصیلی دکترای مدیریت فرھنگی و مدرس دانشگاه است نظر به اینکه تجدید نظر خوانده در قسمت پایانی لایحه دفاعیه شماره ٣٨١ـ ١٣٩٧/٢/١٧ منضم به پرونده صراحتاً بیان نموده: ”در بودجه سال آتی سازمان پیشنھاد شده است» و در بند ۶ قسمت (ث) ماده ٨٨ قانون برنامه ششم توسعه بیان نموده ”بھرمندی از امتیازات یک مقطع تحصیلی بالاتر برای رزمندگان با حداقل شش ماه حضور داوطلبانه در دفاع مقدس در حقوق و مزایای اجتماعی» لذا بنا به مراتب و استناد مذکور به تجویز مواد ٣ ،١٠ و ٧١ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری ضمن پذیرش تجدیدنظرخواھی و نقض دادنامه تجدیدنظر خواسته حکم به ورود شکایت صادر و اعلام می گردد. این رأی قطعی است.

ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ١٣٩٩/١١/٢٨ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.

رأی ھیأت عمومی

الف ـ تعارض در آراء محرز است.

ب ـ با توجه به اینکه اولاً: بر اساس نظریه شورای نگھبان در تفسیر اصل ٧٣ قانون اساسی که طی شماره ٧۶/٢١/۵٨٣ ـ ١٣٧۶/٣/١٠ اعلام شده: «١ـ مقصود از تفسیر، بیان مراد مقنّن است بنابراین تضییق و توسعه قانون در مواردی که رفع ابھام قانون نیست ، تفسیر، تلقی نمی شود. ٢ـ تفسیر از زمان بیان مراد مقنّن در کلیه موارد لازم الاجرا است . بنابراین در مواردی که مربوط به گذشته است و مجریان برداشت دیگری از قانون داشته اند و آن را به مرحله اجراء گذاشته اند تفسیر قانون به موارد مختومة مذکور، تسرّی نمی یابد.» و ثانیاً: بر اساس قانون تفسیر جزء ۶ بند (ث) ماده ٨٨ قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرھنگی جمھوری اسلامی ایران مصوب ١٣٩٧/١٢/٢١) که در تاریخ ٢/٢٢ / ١٣٩٨ لازم الاجرا شده) اعلام شده است منظور از مزایای اجتماعی مذکور در جزء ۶ بند (ث) ماده ٨٨ قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرھنگی جمھوری اسلامی ایران مزایای مالی و استخدامی ھم می باشد. ثالثاً: تا پیش از استفساریه مذکور دستگاهھای اجرایی بر اساس برداشت از بند (ث) ماده ٨٨ قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرھنگی جمھوری اسلامی ایران مصوب ١٣٩۵/١٢/١۴ که مقرر شده بود: «دولت مکلف است طبق بودجه سنواتی به منظور حمایت و تجلیل از رشادت ھای رزمندگان ٨ سال دفاع مقدس که حداقل شش ماه سابقه حضور در جبھه دارند و جانبازان زیر بیست و پنج درصد (٢۵%) جانبازی و آزادگان با کمتر از شش ماه سابقه اسارت و ھمسران و فرزندان آنان تسھیلات رفاھی، معیشتی، بھداشتی، درمانی و فرھنگی به شرح زیر ارائه نماید: ….. ۶ ـ بھره مندی از امتیازات یک مقطع تحصیلی بالاتر مطابق قوانین مربوطه و برای رزمندگان با حداقل شش ماه حضور داوطلبانه در دفاع مقدس در حقوق و مزایای اجتماعی.» و ھمچنین مکاتبات سازمان اداری و استخدامی کشور که در این ارتباط اعلام کرده بود حقوق و مزایای اجتماعی منصرف از مزایای استخدامی است و بر اساس آن دستگاه ھای اجرایی از اعمال یک مقطع تحصیلی بالاتر در مورد رزمندگان با حداقل شش ماه حضور داوطلبانه در دفاع مقدس در امور استخدامی خودداری کرده بودند و این برداشت از قانون نیز به موجب دادنامه شماره ٢٢١ـ ١٣٩٧/٧/٢۵ دیوان عدالت اداری مغایر با قانون تشخیص داده نشده بود و این امر به لحاظ اداری، امری مختومه در دستگاه ھای اجرایی محسوب شده است، بنابراین از آنجا که مراد مقنن مبنی بر اینکه منظور از مزایای اجتماعی مذکور در جزء ۶ بند (ث) ماده (٨٨) قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرھنگی جمھوری اسلامی ایران، مزایای مالی و استخدامی را ھم در برمی گیرد با استفساریه مذکور بیان شده است، لذا از زمان لازم الاجرا شدن قانون استفساریه در تاریخ ١٣٩٨/٢/٢٢ قابلیت اجرا دارد و رأی شماره ٩٨٠٩٩٧٠٩٠۶٠١٠۵۴٧ ـ ٨/٢٩ / ١٣٩٨ ھیأت تخصصی استخدامی دیوان عدالت اداری و رأی وحدت رویه شماره ٧٧٣ تا ٧٨٢ـ ١٣٩٩/۵/٢٨ ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری نیز مؤید این امر است و از این حیث آراء صادر شده مبنی بر رد شکایت صحیح و موافق مقررات است. این رأی به استناد بند ٢ ماده ١٢ و ماده ٨٩ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ١٣٩٢ برای شعب دیوان عدالت اداری و سایر مراجع اداری مربوط در موارد مشابه لازم الاتباع است.

الف ـ تعارض در آراء محرز است.

ب ـ با توجه به اینکه اولاً: به موجب قانون استفساریه جزء ۶ از بند (ث) ماده ٨٨ قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرھنگی جمھوری اسلامی ایران، رزمندگانی که حداقل شش ماه حضور داوطلبانه در دفاع مقدس دارند از امتیازات یک مقطع تحصیلی بالاتر در حقوق و مزایای استخدامی برخوردار می شوند و بھره مندی از امتیاز مذکور در متن جزء ۶ بند مذکور به تأمین اعتبار و پیش بینی در بودجه سالانه منوط نشده است . ثانیاً: منظور از دولت در صدر بند (ث) شامل دستگاه ھای اجرایی دولتی نیز می باشد و عدم پیش بینی اعتبار آن در بودجه سنواتی دستگاه اجرایی طرف شکایت نافی استحقاق شاکیان نخواھد بود. ثالثاً: پس از لازم الاجرا شدن استفساریه بند مذکور بیشتر دستگاه ھای اجرایی با پیش بینی اعتبار لازم نسبت به اعمال آن اقدام کرده اند، بنابراین آراء صادر شده مبنی بر وارد دانستن شکایت صحیح و موافق مقررات است. این رأی به استناد بند ٢ ماده ١٢ و ماده ٨٩ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ١٣٩٢ برای شعب دیوان عدالت اداری و سایر مراجع اداری مربوط در موارد مشابه لازم الاتباع است.

الف ـ تعارض در آراء محرز است.

ب ـ ھر چند جزء ۶ بند (ث) ماده ٨٨ قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرھنگی جمھوری اسلامی ایران مقید به اجرا در دستگاه ھای دولتی نشده است لیکن از آنجا که جھت برقراری تسھیلات موضوع بند (ث) ماده ٨٨ قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرھنگی جمھوری اسلامی ایران از جمله بند۶ آن دولت مکلف شده است نسبت به پیش بینی اعتبار آن در بودجه سنواتی اقدام نماید و از آنجا که سازمان تأمین اجتماعی یک نھاد عمومی غیردولتی محسوب می شود، لذا تا زمانی که در بودجه سنواتی سازمان تأمین اجتماعی اعتبار لازم را برای این منظور تأمین نشده باشد، الزام سازمان تأمین اجتماعی به اعمال آن فاقد مبنای حقوقی است و آراء صادر شده مبنی بر رد شکایت صحیح و موافق مقررات است. این رأی به استناد بند ٢ ماده ١٢ و ماده ٨٩ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ١٣٩٢ برای شعب دیوان عدالت اداری و سایر مراجع اداری مربوط در موارد مشابه لازم الاتباع است.

رئیس ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری ـ محمدکاظم بھرامی