رای شماره ھای ٢٨٨ الی ٣٠۵ و ٣٠٧ ھیات عمومی دیوان عدالت اداری١٣٩٨/۴/١٩
٩٧٠٢۴٧٧ شماره
بسمه تعالی
جناب آقای اکبرپور
رئیس ھیأت مدیره و مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمھوری اسلامی ایران
با سلام
یک نسخه از رأی ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه ٩٨٠٩٩٧٠٩٠۵٨٠١٠٢٨٨ مورخ ٣١/٢/١٣٩٨ جھت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال می گردد.
مدیرکل ھیأت عمومی و ھیأتھای تخصصی دیوان عدالت اداری ـ مھدی دربین
تاریخ دادنامه : ٣١/٢/١٣٩٨ شماره دادنامه: ٢٨٨ الی ٣٠۵ و ٣٠٧ ،٢۴٨۴/٩٧ ،٢۴٨٣/٩٧ ،٢۴٨٢/٩٧ ،٢۴٨١/٩٧ ،٢۴٨٠/٩٧ ،٢۴٧٩/٩٧ ،٢۴٧٨/٩٧ ،٢۴٧٧/٩٧ : پرونده شماره ،٢۴٩٣/٩٧ ،٢۴٩٢/٩٧ ،٢۴٩١/٩٧ ،٢۴٩٠/٩٧ ،٢۴٨٩/٩٧ ،٢۴٨٨/٩٧ ،٢۴٨٧/٩٧ ،٢۴٨۶/٩٧ ،٢۴٨۵/٩٧ -۵٢١/٩٨ و ٢۴٩۴/٩٧
مرجع رسیدگی: ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری
اعلام کنندگان تعارض : ١ـ آقـای آقاشاھی (مدیـرکل دبیرخانه مرکزی و دفاتر استانی) دیوان عدالت اداری
خانم ھا: ٢ـ نگار رستـگار ٣ـ سانـاز جمالی ۴ـ الھه شجـاع نیا ۵ ـ گونا خـانی ۶ ـ نـرگس پلیمی نسب ٧ـ فرشته عاکفی ٨ ـ فاطمه سارانی نـژاد ٩ـ لیلا خاکی جـوان ١٠ـ شھـلا صفاری ١١ـ آرزو مھرپارسا ١٢ـ سیده شیما زواری ١٣ـ یـاسمن عطا الھی اشکور ١۴ـ نیلوفـر سرکـاری کـور عباسلو ١۵ـ زھـرا مناجاتی ١۶ـ فـاطمه قاسمی ١٧ـ شـرکت مجتمع صنعتی اسفرایـن ١٨ـ منصوره رشادی ١٩ـ رویا رحیمی بافرائی ٢٠ ـ مرضیه کرمی
موضوع : اعلام تعارض در آراء صادر شده از شعب دیوان عدالت اداری
گردش کار : زنانی که شاغل در بخش غیردولتی خصوصی بوده و صندوق بازنشستگی آنھا تأمین اجتماعی بوده و زایمان کرده بودند به موجب دادخواستی به طرفیت سازمان تأمین اجتماعی خواستار پرداخت و حقوق فوق العاده ھای ایام مرخصی زایمان افزایش یافته از ۶ ماه به ٩ ماه شده اند و شعب دیوان عدالت اداری در رسیدگی به دادخواست آنھا به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است. گردش کار پرونده ھا و مشروح آراء به قرار زیر است:
الف: شعب بدوی ۵٢ ،١۴ ،۴٧ ،٢۵ ،١٢ ،۴٩ ،٣۵ و ۵٨ دیوان عدالت اداری در رسیدگی به خواسته تقاضای افزایش مرخصی زایمان از ۶ ماه به ٩ ماه و پرداخت حقوق و مزایا به موجب دادنامه ھای شماره ـ ٩۶٠٩٩٧٠٩۵٧٧٠٠٣٧٨ ،١٣٩۶/٢/۶ ـ٩۶٠٩٩٧٠٩۵٧٧٠٠٣١٧ ،١٣٩۶/٢/۶ ـ٩۶٠٩٩٧٠٩۵٧٧٠٠٢٩٣ ،١٣٩۴/٣/٢٠ ـ٩۴٠٩٩٧٠٩٠١۴٠٠۶١٧ ،١٣٩۶/٢/١۶ ـ ٩۶٠٩٩٧٠٩۵٧٧٠٠۴٣٨ ،١٣٩۶/٢/١١ ـ ٩۵٠٩٩٧٠٩٠٢۵٠٢۵٧٨ ،١٣٩۵/٩/٢٢ ـ٩۵٠٩٩٧٠٩٠٢۵٠١٩٩٢ ،١٣٩۶/١/٧ ـ ٩۶٠٩٩٧٠٩٠٢۵٠٠٢١۴ ،١٣٩۶/٢/٢٠ ـ٩۶٠٩٩٧٠٩۵٧۴٠٠٢۵٩ ،١٣٩۵/١٠/۵ ـ ٩۵٠٩٩٧٠٩٠١٢٠١١٧۵ ،١٣٩۵/١١/۵ ـ٩۵٠٩٩٧٠٩۵٧۴٠١۵۵٧ ،١٣٩۵/١٠/١٢ ـ ٩۵٠٩٩٧٠٩۵٧۴٠١٧٢٣ ،١٣٩۵/٩/٢۴ ـ٩۵٠٩٩٧٠٩۵٧۴٠١۵٨۴
،١٣٩۶/١/٢١ ـ ٩۶٠٩٩٧٠٩٠٢۵٠٠۴۵٠ ،١٣٩۵/٩/٧ ـ ٩۵٠٩٩٧٠٩٠٣۵٠٢٨٩٠ ،١٣٩۵/٩/٢٢ـ ٩۵٠٩٩٧٠٩۵٧۴٠٢۵١ ،١٣٩۵/٩/٢١ ـ٩۵٠٩٩٧٠٩۵٧۴٠١۵۴٣ ،١٣٩۶/٢/٢٠ ـ ٩۶٠٩٩٧٠٩۵٧۴٠٠٢۵۶ ،١٣٩۵/۶/١٣ ـ ٩۵٠٩٩٧٠٩٠٣۵٠٢١٢٠ ،١٣٩۵/٧/١٠ ـ ٩۵٠٩٩٧٠٩٠٣۵٠٢۴۵۶ ،١٣٩۵/١٢/٢٢ ـ٩۶٠٩٩٧٠٩٠٣۵٠٠٠١٣ ،١٣٩۶/١/۵ ـ ٩۶٠٩٩٧٠٩٠٣۵٠٠٠٠۵ ،١٣٩۵/١١/۶ ـ ٩۵٠٩٩٧٠٩٠٣۵٠٣۵١۴ : به موجب تبصره ٢ ماده واحده اصلاح قوانین تنظیم جمعیت و خانواده ۵/١/١٣٩۶ با این استدلال که اولاً: به موجب بند ١ تصویب مصوب ١٣٩٢ دولت مجاز به افزایش مدت مرخصی زایمان تا ٩ ماه شده است. ثانیاً نامه شماره ٩٢٠٩١ت۴۶۵٢٧ھـ ـ ٣١/١/١٣٩۴ صـادره از ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری مورد تأیید قرار : پرداخت حقوق و فوق العاده ھای شاغلین غیردولتی در خصوص مرخصی ٩ ماھه زایمان گرفته است. ثالثاً ھمانند مرخصی ۶ مـاه سابق بـراساس قـوانین و مقررات مـربوطه و به دلیل شمول مقررات تأمین اجتماعی بر این دسته از شاغلین بر عھده سازمان تأمین اجتماعی می باشد، حکم به وارد دانستن شکایت و الزام تأمین اجتماعی به اجابت خواسته شاکیان صادر کرده اند.
،١٣٩۶/٢/ ٣ ـ٩۶٠٩٩٧٠٩۵۶١٠٠١٢۴ ،١٣٩۵/٩/١٧ ـ٩۵٠٩٩٧٠٩٠۵۶٠١٢٨٣ شماره آراء ـ ٩۶٠٩٩٧٠٩۵۶١٠٠۶۶۶ ،١٣٩۶ /۴/٧ ـ٩۶٠٩٩٧٠٩۵۶٣٠١۵۴٣ ،١٣٩۶/٣/٧ ـ٩۶٠٩٩٧٠٩۵۵٣٠١٠٣۴ ١۶/٣/١٣٩۶ در شعب ١ ،۴ ،٢ و ٢٨ تجدیدنظر دیوان عدالت اداری عیناً تأیید شد. در اثر تجدیدنظرخواھی از سایر آراء مذکور، شعبه ٢٧ تجدیدنظر (١٠ سابق) دیوان عدالت اداری به موجب ،١٣٩۶/۴/١٠ ـ ٩۶٠٩٩٧٠٩۵۶٠٠٠٩٢٠ ،١٣٩۶/۴/١٢ ـ۴ ٩۶٠٩٩٧٠٩۵۶٠٠١٠٠ شماره ھای دادنامه ـ ٩۵٠٩٩٧٠٩۵۶٠٠٢٠٩۵ ،١٣٩۶/۴/١٢ ـ ٩۶٠٩٩٧٠٩۵۶٠٠٠٩٨٢ ،١٣٩۵/١١/١٨ ـ ٩۵٠٩٩٧٠٩۵۶٠٠٢٢٨١ ،١٣٩۶/۴/١٣ ـ ٩۶٠٩٩٧٠٩۵۶٠٠١١١٣ ،١٣٩۶/۴/١٢ ـ ٩۶٠٩٩٧٠٩۵۶٠٠٠٩٩٩ ،١٣٩۵/١١/٩
ـ ٩۵٠٩٩٧٠٩۵۶٠٠٢٢۵۴ ،١٣٩۶/٢/٢ ـ ٩۶٠٩٩٧٠٩۵۶٠٠٠١٢٣ ،١٣٩۵/١١/٩ ـ ٩۵٠٩٩٧٠٩۵۶٠٠٢٠٩٧ ،١٣٩۶/٢/٣ ـ ٩۶٠٩٩٧٠٩۵۶٠٠٠٢٢٣ ،١٣٩۶/٢/۶ ـ ٩۶٠٩٩٧٠٩۵۶٠٠٠٢۶٧ ،١٣٩۵/١١/١٧ ـ ٩۵٠٩٩٧٠٩۵۶٠٠٢٢۵۵ ،١٣٩۶/۴/١٢ ـ ٩۶٠٩٩٧٠٩۵۶٠٠٠٩٩٣ ،١٣٩۵/١٠/٢۵ ـ ٩۵٠٩٩٧٠٩۵۶٠٠٢٠١٠ آراء زیر استدلال با ١٣٩۶/۴/١٣ ـ ٩۶٠٩٩٧٠٩۵۶٠٠١١٠١ ،١٣٩۶/٣/٢٩ ـ ٩۶٠٩٩٧٠٩۵۶٠٠٠٨۵٠ ،١٣٩۵/١١/١٧ مذکور را نقض می کند: با توجه به رأی شماره ١٣٢٨ ـ ١٩/٨/١٣٩٣ ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری، مراجع متبوع مستخدم ملزم به اعطای مرخصی ٩ ماھه زایمان موضوع تبصره ٢ ماده واحده قانون اصلاح قوانین تنظیم جمعیت و خانواده مصوب ١٣٩٢ می باشند و شاکی ھم که از کارکنان بخش غیردولتی است باید دستگاه متبوع خود را طرف شکایت قرار دھـد و از این رو ھیچ گونـه رابطه استخدامی بـا سازمـان تأمین اجتماعی نداشته و خـواسته متوجه این سازمان نمی باشد و این سازمان صرفاً مکلف به انجام وظایف قانونی مذکور در ماده ۵٩ قانون تأمین اجتماعی می باشد، به لحاظ عدم توجه دعوا به سازمان تأمین اجتماعی قرار رد شکایت صادر کرده اند. شعبه ٨ تجدیدنظر دیوان عدالت اداری نیز در مقام رسیدگی به تجدیدنظرخواھی از رأی شماره ۶١٧ـ ٢٠/٣/١٣٩۴ شعبه ١۴ بدوی دیوان عدالت اداری به شرح زیر استدلال کرده است: در خصوص دعوای تجدیدنظرخواھی سازمان تأمین اجتماعی (اداره کل تأمین اجتماعی استان تھران) به طرفیت خانم نگار رستگار نسبت به دادنامه شماره ۶١٧ ـ ٢٠/٣/١٣٩۴ موضوع پرونده کلاسه ۶۴٨ صادره از شعبه ١۴ بدوی دیوان که به موجب آن حکم به ورود شکایت صادر شده است با توجه به مفاد اوراق و محتویات پرونده صرف نظر از آن که شاکی دلیلی بر استفاده از مرخصی (گواھی استراحت) ارائه ننموده است، نظر به اینکه افزایش مرخصی و موافقت با آن از ۶ ماه به ٩ ماه از وظایف دستگاه متبوع مستخدم می باشد و در فرض رعایت شرایط قانونی، تأمین اجتماعی مکلف به انجام وظایف قانونی (اجرای ماده ۵٩ قانون تأمین اجتماعی می باشد، لذا با وصف موجود دعوی متوجه سازمان تأمین اجتماعی نبوده و به استناد مواد ۶۵ و ٧١ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری رأی معترض عنه نقض و در اجرای بند پ ماده ۵٣ قانون فوق الذکر قرار رد شکایت شاکی صادر و اعلام می گردد. رأی صادره قطعی است. ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ٣١/٢/١٣٩٨ با حضور معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.
رأی ھیأت عمومی
اولاً : تعارض در آراء محرز است. : با توجه به اینکه در تبصره ٢ قانون اصلاح قوانین تنظیم جمعیت و خانواده مصوب سال ١٣٩٢ به دولت ثانیاً اجازه داده شده است مرخصی زایمان مادران را به ٩ ماه افزایش دھد و ھیأت وزیران نیز به موجب مصوبه شماره ٩٢٠٩١/ت۴۶۵٢۵٧ھـ ـ ١٩/۴/١٣٩٢ مدت مرخصی زایمان (یک و دوقلو) زنان شاغل در بخش ھای دولتی و غیردولتی ٩ ماه تمام با پرداخت حقوق و فوق العاده ھای مربوط تعیین کرده است و ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری نیز بـه موجب رأی شماره ٢٢۵ ـ ٢٢۴ مـورخ ٢٢/۴/١٣٩۵ بند موصوف از مصوبه مذکور را ابطال نکرده است، بنابراین پرداخت حقوق و فوق العاده ھای مربوط در بخش غیردولتی در مرخصی زایمان از ۶ ماه به ٩ ماه از حقوق مادران شاغل در بخش ھای غیردولتی است و از آنجا که ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری پیش از این در رأی شماره ١٣٢٨ ـ ١٩/٨/١٣٩٣ با استناد به ماده ۶۴ قانون تأمین اجتماعی سازمان تأمین اجتماعی را در صورتی از پرداخت حقوق و مزایای ایام مرخصی زایمان واجد تکلیف ندانسته که کارفرمایان طبق قوانین و مقررات مکلف باشند حقوق یا مزد بیمه شدگان را بپردازند، بنابراین چون در قانون اصلاح قوانین تنظیم جمعیت و خانواده مصوب سال ١٣٩٢ و مصوبه شماره ٩٢٠٩/ت۴۶۵٢٧ھـ ـ ١٩/۴/١٣٩٢ ھیأت وزیران، تکلیفی متوجه کارفرمایان زنان شاغل در بخش غیردولتی در پرداخت حقوق و فوق العاده ھای ایام مرخصی زایمان پیش بینی نشده است، سازمان تأمین اجتماعی مکلف به پرداخت حقوق و فوق العاده ھای مربوط است و رویه جاری در سازمان تأمین اجتماعی در خصوص مورد چه در زمانی که مرخصی زایمان طبق ماده ٣ قانون ترویج تغذیه با شیر مادر و حمایت از مادران در دوران شیردھی مصوب سال ١٣٧۴ و قانون اصلاح ماده ٣ قانون مذکور مصوب سال ١٣٨۶ ،۴ و ۶ ماه تعیین شده بود، حقوق مربوط به مادران پرداخت می شده است، بنا به مراتب با افزایش مرخصی زایمان به ٩ ماه نیز تکلیف کماکان متوجه سازمان تأمین اجتماعی است و آراء صادر شده به وارد دانستن شکایت به شرح مندرج در گردش کار صحیح و موافق مقررات تشخیص شد. این رأی به استناد بند ٢ ماده ١٢ و ماده ٨٩ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ١٣٩٢ برای شعب دیوان عدالت اداری و سایر مراجع اداری مربوط در موارد مشابه لازم الاتباع است.
رئیس ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری-معاون قضایی دیوان عدالت اداری ـ مرتضی علی اشراقی