چاره اندیشی برای پایتختِ از نفس افتاده
نفس های پایتخت به شماره افتاده و باید برای آن چاره ای اندیشید؛ این جانِ کلام متخصصان و صاحبنظران شهری است که به دعوت شهرداری تهران در نشستی به منظور کمک به تدوین برنامه سوم مدیریت شهری این کلانشهر شرکت کرده بودند.
تهرانِ امروز با مشکلات عدیده ای دست و پنجه نرم می کند؛ از کودک کار، اعتیاد، مهاجرت، گسست اجتماعی، فرهنگی و شکاف طبقاتی گرفته تا مساله عدالت در دسترسی به زیرساخت ها، آلودگی هوا و ترافیک؛ و اگر زمانی مدیریت شهری درآمد زیادی برای اداره شهر در اختیار داشت امروز جیب شهرداری تهران خالی است و باید با همین جیب پایتخت 12 میلیون نفری را اداره کند.
برج میلاد عصر دیروز (یکشنبه) میزبان متخصصان و صاحبنظران حوزه شهری بود تا دیدگاه و راهکارهای خود را برای تدوین برنامه سوم شهر ارائه کنند. برنامه ای که قرار است تا پایان شهریور امسال به شورای شهر ارائه شود و پس از تصویب مسیر پنج سال آینده پایتخت را مشخص کند.
* شهری که زنانه و پیر می شود
در ابتدای این نشست که با حضور شهردار و رئیس شورای اسلامی شهر تهران برگزار شد معاون برنامه ریزی، توسعه شهری و امور شورای شهردار تهران گزارشی از روند تدوین برنامه سوم شهر ارائه داد و گفت: کار تدوین این برنامه از آذرماه سال گذشته آغاز شده و اکنون در مراحل پایانی تدوین قرار داریم.
حجت الله میرزایی کار نخست در تدوین برنامه را شناسایی مسایل شهر تهران به منظور دستیابی به تصویر درست و اولویت بندی مسائل ذکر و خاطرنشان کرد: به همین منظور بازخوانی اسناد بالادستی که انعکاسی از دیدگاه قانون گذاران است، بررسی سه پیمایش و گفت وگوی عمیق با نخبگان و صاحبان گفتمان انجام شد.
وی با بیان اینکه خروجی این یافته ها در نشست های هم اندیشی تدوین برنامه به بحث گذاشته شد افزود: براساس دیدگاه شهروندان آلودگی هوا و محیط زیست، ترافیک، نابرابری فضایی و گسیختگی فرهنگی و اجتماعی (بی تفاوت بودن شهروندان نسبت به یکدیگر) اصلی ترین مسائل شهر تهران است.
میرزایی اضافه کرد: این مسائل در بررسی دیدگاه مدیران نیز تکرار شد.
به گفته وی بررسی اثر روندهای جهانی بر آینده شهر تهران نیز نشان داد تهران زنانه تر خواهد شد، رو به سالمندی پیش می رود، از تنوع بالاتری از سبک زندگی برخوردار خواهد بود و نسبتا خشک تر می شود.
معاون شهردار تهران یادآور شد: همچنین نتایج بررسی تطبیقی براساس شاخص های معتبر نشان می دهد تهران در شاخص های مختلف یکی از 10 کلانشهر آخر در دنیاست.
وی نظام مالیه نادرست و اقتصاد سنتی و وابسته به ساخت و ساز را یکی از مشکلات شهرداری تهران ذکر و تاکید کرد: در دوره های گذشته 500 ساختمان بلندمرتبه در معابر با عرض کمتر از 20 متر ساخته شده که از این تعداد 270 مورد در معابر کمتر از 12 متر قرار داشتند.
میرزایی با بیان اینکه شهر تهران باید از اقتصاد سنتی و کلنگی به اقتصاد مبتنی بر دانش حرکت کند افزود: اکنون سند سطح اول برنامه سوم با عنوان سند راهبردهای توسعه شهر تهران تدوین و هشت حوزه راهبردی شناسایی شده است.
* تهران؛ جنگلِ آپارتمان ها
محمدحسین شریف زادگان استاد دانشگاه شهید بهشتی در ادامه با بیان اینکه برنامه باید از چهار عنصر تهیه، اجرا، ارزیابی و تصحیح برخوردار باشد گفت: زمانی در یکی از مناطق برنامه ای تدوین و هنگامی که ارائه شد یک مهندس گفت ‘کارتان خوب است اما در شهرداری قوانین و مقررات اجرای این برنامه وجود ندارد’؛ بنابراین شرایط پیاده کردن برنامه مهم است.
وی افزود: برنامه ها باید از قابلیت اجرا برخوردار باشند که این موضوع در کشور مغفول مانده است.
در ادامه علینقی مشایخی استاد دانشگاه صنعتی شریف کمبود منابع مالی پایدار را مهم خواند و گفت: ساخت و ساز در پایتخت سبب سرمایه گذاری بیشتر، جذب منابع انسانی و نیروی ساختمانی شد.
وی اظهارداشت: زمانی شهرداری تصمیم به احداث بزرگراه گرفت اما به دلیل آنکه پول نداشت ساخت و ساز اضافه در محلات انجام انجام داد که این امر بر هم خوردن بافت محلات را به دنبال داشت و اگر از بالای کوه به تهران بنگریم جنگلی از آپارتمان با کوچه های تنگ را می بینیم.
مشایخی خاطرنشان کرد: باید مشخص کنیم راهبرد ما برای درآمدهای پایدار شهر چیست و اگر این موضوع حل نشود بسیاری از گرفتاری های دیگر حل نخواهد شد.
* پایتخت را از دست مهندسان نجات دهید
حمیدرضا احراری کارآفرین حوزه صنعت با اشاره به اینکه کینه ها در جامعه انباشته و امید کم شده است اظهارداشت: این نشان می دهد وضعیت خوب نیست.
وی با بیان اینکه نگران آینده هستیم عنوان کرد: 80 درصد مشکلات تهران ارتباطی به منابع مالی ندارد و باید با مسائلی از جمله خشکسالی بسازیم و کشاورزی خشک را ایجاد کنیم.
احراری با بیان اینکه باید با پی پولی شهر را اداره کنیم خاطرنشان کرد: باید مشکل محیط زیست را با ریاضت حل کرد.
وی با بیان اینکه من 190 استاندارد مهندسی نوشته ام تصریح کرد: تهران را از دست مهندسان نجات دهید.
احراری ادامه داد: معاونت فنی و عمران شهرداری تهران را منحل کنید؛ کارکرد این معاونت چیست؟ آیا می خواهد ترافیک را حل کند؟ احداث پل وسط شهر، تهران را نابود کرد، همه جا پل زده شده؛ هر ایرانی یک پل!
وی با انتقاد از اینکه شهردار تهران اواسط این نشست مهم که به منظور کمک به تدوین برنامه سوم مدیریت شهری برگزار شده جلسه را ترک کرد گفت: نقد با گوش کردن آغاز می شود و با این سبک که شهردار از جلسه خارج شود، معاونانش دیر به جلسه بیایند و رئیس شورا بشوند یا نشوند نمی شود کاری انجام داد.
*ملارد لرزید تهران قفل شد
علیرضا فلاحی استاد دانشگاه شهید بهشتی در ادامه این نشست با اشاره به زلزله سال گذشته در شهر ملارد ( در غرب تهران) اظهارداشت: ملارد لرزید اما تهران، اتوبان های آن و سازمان مدیریت بحران قفل شد.
وی افزود: رادیو نیز نمی دانست چه بگوید؛ این به معنای آن است که در یک چرخه معیوب قرار گرفته ایم.
فلاحی با اشاره به صحبت های شهردار تهران در این نشست گفت: پرداخت حقوق کارکنان مساله شهرداری تهران است و صاحبنظران باید خود را به جای شورای شهر، شهردار و شهروند بگذارند.
وی با بیان اینکه چرا ما شهرنشین هستیم اما شهروند نیستیم خاطرنشان کرد: تهران در طول روز به آهن ربایی تبدیل می شود که هرکس از هر نقطه ای می خواهد برای کار به تهران سفر کند.
استاد دانشگاه شهید بهشتی افزود: ما در بحران قرار داریم و خدا نکند بحران واقعی مانند زلزله اتفاق افتد.
فلاحی خاطرنشان کرد: نام مدیریت بحران غلط است و تمام دنیا به آن مدیریت ریسک، شرایط اضطراری یا خطرپذیری می گویند؛ باید خطر را شناخت و آن را کاهش داد.
وی با اشاره به اینکه تاکنون در تهران شانس آورده ایم تصریح کرد: سرپل ذهاب یک محله کوچک تهران است که در آن مانده ایم و بودجه بازسازی ندارد.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه تهران مرکز ایران است گفت: اعتماد را باید در مردم ایجاد کرد و راه دیگری جز این وجود ندارد؛ برنامه نباید خطی بلکه باید منعطف باشد.
*تهران، پارکینگ خودروهای ایران
اسفندیار جهانگرد استاد دانشگاه علامه طباطبایی نیز با بیان اینکه تهران از نظر زیست محیطی بیش از سقف جمعیتی خود بار دارد اظهارداشت: عموم مدیرانی که در ایران کار می کنند روحیه پوپولیستی دارند و همین امر موجب می شود از اقداماتی که منجر به واقعی کردن هزینه زندگی در تهران می شود بپرهیزند.
وی اضافه کرد: برای مثال در ترکیه به افرادی پلاک داده می شود که پارکینگ داشته باشند اما تهران به پارکینگ خودروهای ایران تبدیل شده است.
وی افزود: تاکسی های اینترنتی موجب شده روزانه چند هزار نفر برای کار به تهران سفر کنند.
جهانگرد با بیان اینکه در دهه گذشته زحمت زیادی برای کالبد شهر کشیده شده افزود: شهر تهران از نظر کالبدی نسبت به دهه پیش زیباتر شده اما موضوع اشتغال و کسب و کار در دستور کار شهرداری تهران نبوده است.
وی اولویت نخست را صداقت در رفتار، شفافیت و جلوگیری از تبعیض ذکر کرد.
* شرایط زیر شهر تهران بحرانی است
سید محمد بهشتی رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نیز از حاضران بود که در ادامه این نشست گفت : زمانی که شهر برنامه ریزی نداشت دلپذیر بود اما اکنون اینگونه نیست ،گاهی تصمیم های کوچک برای حل مشکل کوچک موجب ایجاد مسائل بزرگ می شود.
وی با اشاره به صحبت های برخی استادان دانشگاه در مورد محله محوری اظهارداشت: آیا دیگر محله به معنای کوچکترین سلول اجتماعی در شهر وجود دارد؟ محله به معنای آن است که فرد محله را بشناسد و محله نیز فرد را بشناسد؛ افراد بدانند هر فرد در محله چه نقشی دارد و چه می کند اما امروز این معنا از محله وجود ندارد.
بهشتی افزود: امروز محله به تعدادی از جمعیت که در یک محدوده جغرافیایی معین زندگی می کنند گفته می شود که در طول تاریخ شهری محله به این معنا نبوده است.
وی خاطرنشان کرد: هیچکس از زیر شهر تهران خبر ندارد؛ زیر پایتخت شرایط بحرانی است، فرونشست ها شرایط بحرانی ایجاد کرده اما صدای کسی در نمی آید.
رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی با اشاره به اینکه در موقعیتی قرار داریم که امکان اشتباه وجود ندارد و به آستانه تحمل رسیده ایم یادآور شد: تعداد روزهای آلوده در پایتخت در حال پیشی گرفتن از روزهای سالم است و علاوه بر آن زیر شهر هزار بدبختی وجود دارد که همه اینها حکم می کند قدری حساس تر به موضوع نگاه کنیم.
وی با بیان اینکه در شهر تهران اتفاق های خیلی خوب و خیلی بد به صورت توامان در حال رخ دادن است اظهارداشت: میل به مدنیت در حال تبدیل شدن به رفتار مدنیت است و جریان زندگی که چندین دهه گذشته به فضای خصوصی پناه برده بود در حال رجوع به شهر و از اتفاق های خوب پایتخت است.
بهشتی با بیان اینکه اگر پل طبیعت 20 سال پیش ساخته شده بود این میزان استقبال از آن صورت نمی گرفت، ادامه داد: پلاسکو آتش گرفت و جامعه شهری نسبت به آن واکنش نشان داد و این یعنی حال شهر خوب می شود…
در این نشست نقطه نظرهای کارشناسان حوزه های مختلف شهری توسط معاونت برنامه ریزی شهرداری تهران به منظور بهره گیری در تدوین برنامه سوم شهرداری تهران احصا و ثبت شد.
ما را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید
