رای شماره ۵٧٨ ھیات عمومی دیوان عدالت اداری
با موضوع: ابطال وضع عوارض به میزان دو برابر در تبصره ھای ١ ،٧و۴ از تعرفه عوارض شھرداری در سال ١٣٩۴ مصوب شورای اسلامی شھر آزادشھر
١٣٩٨/۴/٩ ٩۶٠١٣٧٩شماره
بسمه تعالی
جناب آقای اکبرپور
رئیس محترم ھیأت مدیره و مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمھوری اسلامی ایران
با سلام
یک نسخه از رأی ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه ٩٨٠٩٩٧٠٩٠۵٨١٠۵٧٨ مورخ ٢١/٣/١٣٩ ٨ با موضوع: «ابطال وضع عوارض به میزان دو برابر در تبصره ھای ١ ،٧و۴ از تعرفه عوارض شھرداری در سال ١٣٩۴ مصوب شورای اسلامی شھر آزادشھر» جھت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال می گردد.
مدیرکل ھیأت عمومی و ھیأتھای تخصصی دیوان عدالت اداری ـ مھدی دربین
تاریخ دادنامه: ٢١/٣/١٣٩٨ شماره دادنامه: ۵٧٨ شماره پرونده: ٩۶/١٣٧٩
مرجع رسیدگی: ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری.
شاکی: آقای روح الله امینی
موضوع شکایت و خواسته: ابطال ١ـ تبصره (١ (نحوه محاسبه و وصول عوارض و بھای خدمات سال ١٣٩۴ شورای اسلامی شھر آزادشھر در خصوص عوارض احداث یک مترمربع از واحد تجاری با ارتفاع و دھنه مجاز ٢ـ تبصره (٧ (نحوه محاسبه و وصول عوارض و بھای خدمات سال ١٣٩۴ شورای اسلامی شھر آزادشھر در خصوص عوارض زیربنا احداثی صدور پروانه ساختمانی مجتمع ٣ـ تبصره (۴ (نحوه محاسبه و وصول عوارض و بھای خدمات سال ١٣٩۴ شورای اسلامی شھر آزادشھر در خصوص عوارض پیش آمدگی (کنسول، بالکن، تراس) از مصوبات شورای اسلامی شھر آزادشھر
گردش کار: شاکی به موجب دادخواستی ابطال تبصرهھای ١ ،۴ و ٧ نحوه محاسبه و وصول عوارض و بھای خدمات سال ١٣٩۴ از مصوبات شورای اسلامی شھر آزاد شھر را خواستار شده و در جھت تبیین خواسته اعلام کرده است که:
«ریاست محترم دیوان عدالت اداری
سلام علیکم
احتراماً به استحضار می رساند شھرداری آزادشھر طی دفترچه اعلام تعرفه، نحوه محاسبه و وصول عوارض و بھای خدمات نسبت به تعیین و محاسبه برخی عوارض تخلفاتی انجام داده که به شرح ذیل می باشد. با توجه به تبصره ١ نحوه محاسبه عوارض احداث یک مترمربع از واحدھای تجاری با ارتفاع و دھنه مجاز پس از رسیدگی در کمیسیون ماده صد و صدور رأی به جریمه بر اساس فرمول مندرج در دفترچه مذکور به نرخ دو برابر قیمت روز اخذ شود که خلاف شرع و قاعده لاضرر می باشد. ھمچنین تبصره ٧ نحوه محاسبه عوارض زیربنا احداثی اعیانی صدور پروانه ساختمانی مجتمع ھا و آپارتمانھای مسکونی و تبصره ۴ نحوه محاسبه عوارض پیش آمدگی (کنسول، بالکن و تراس) نیز به صورت اخذ دو برابری جریمه می باشد که ھمگی برخلاف ماده ۴ قانون تنظیم مقررات مالی دولت است، لذا از آن عالیجنابان استدعا دارم نسبت به بی عدالتی صورت گرفته توسط شھرداری طرف شکایت اقدام لازم را مبذول فرمایید. ضمناً خواھشمندم در صورت امکان حکم به ابطال از تاریخ تصویب داده شود چرا که از تاریخ تصویب تاکنون مبالغ زیادی در این خصوص از جانب ایشان اخذ شده است. ھمچنین خواھان صدور دستور موقت جھت رفع اثر از تبصره ھای فوق الذکر تا صدور رأی نھایی دیوان عدالت اداری می باشم.»
متن تعرفه ھای مورد اعتراض به قرار زیر است:
عوارض احداث بنای یک مترمربع از واحد تجاری با ارتفاع و دھنه مجاز:
«تبصره ١……. : در محاسبه عوارض پذیره تجاری و خدماتی پرونده ھای ارجاعی از کمیسیون ماده ١٠٠ که منجر به صدور جریمه می گردد فرمول فوق دو برابر می گردد. “عوارض پیش آمدگی (کنسول، بالکن، تراس) «تبصره ۴ :مالکین املاکی که به صورت غیرمجاز بالکن یا پیش آمدگی احداث می نمایند وحسب آرای قطعی کمیسیونھای ماده ١٠٠ قانون شھرداریھا و محاکم قضایی و اداری به دلیل عدم ضرورت قلع بنا جریمه می گردند علاوه بر پرداخت جرایم مقرر مشمول پرداخت عوارض پیش آمدگی با ضریب ٢ برابر جدول فوق می باشند.»
عوارض زیربنای احداثی اعیانی صدور پروانه ساختمانی مجتمع ھا و آپارتمانھای مسکونی:
«تبصره (٧ :(در محاسبه عوارض زیربنای مسکونی پرونده ھای ارجاعی از کمیسیون ماده ١٠٠ که منجر به صدور جریمه می گردد علاوه بر فرمول فوق دو برابر نیز اضافه می گردد.» علی رغم ارسال نسخه ثانی شکایت و ضمائم آن برای طرف شکایت تا زمان رسیدگی به پرونده در ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری ھیچ پاسخی از طرف شکایت واصل نشده است. در اجرای ماده ٨۴ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ١٣٩٢ پرونده به ھیأت تخصصی شوراھای اسلامی دیوان عـدالت اداری ارجـاع شد و ھیأت مذکور در خصوص خواسته شاکی، تبصره ١ نحوه محاسبه عوارض احداث یک مترمربع از واحد تجاری، ارتفاع و دھنه مجاز و تبصره ٧ نحوه محاسبه عوارض زیربنای احداثی صدور پروانه ساختمانی و تبصره ۴ نحوه محاسبه عوارض پیش آمدگی، به استثناء عوارض بیش از یک برابر در تبصره ھای مذکور از تعرفه عوارض شھرداری آزادشھر در سال ١٣٩۴ از مصوبات شورای اسلامی شھر آزادشھر را مغایر قانون و خارج از حدود اختیارات ندانسته است و به استناد مواد ١٢ و ٨۴ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه شماره ۴٠۴ـ ١۴/١٢/١٣٩٧ رأی به رد شکایت شاکی صادر کرده است. رأی مذکور به علت عدم اعتراض از سوی رئیس دیوان عدالت اداری و یا ده نفر از قضات دیوان عدالت اداری قطعیت یافته است. رسیدگی به عوارض بیش از یک برابر در تبصره ھای مذکور از تعرفه عوارض شھرداری آزادشھر در سال ١٣٩۴ از مصوبات شورای اسلامی شھر آزادشھر در دستور کار ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری قرار گرفت. در خصوص ادعای مغایرت موضوع تبصره ١ عوارض احداثی بنای یک مترمربع از واحد تجاری با ارتفاع و دھنه مجاز، تبصره ٧ عوارض زیربنا احداثی اعیانی صدور پروانه ساختمانی مجتمع ھا و آپارتمانھای مسکونی و تبصره ۴ عوارض پیش آمدگی (کنسول، بالکن، تراس) از تعرفه نحوه محاسبه و وصول عوارض و بھای خدمات سال ١٣٩۴ شورای اسلامی شھر آزادشھر با شرع مقدس اسلام، قائم مقام دبیر شورای نگھبان به موجب لایحه شماره ۶٩۵٣/١٠٢/٩٧ـ ٢٢/۶/١٣٩٧ اعلام کرده است که:
«در صورتی که برای شورای شھر حق جعل چنین عوارضی باشد به شرط آن که مقدار آن اجحاف نباشد خلاف شرع دانسته نشد. تشخیص اینکه برای شورای شھر حق جعل عوارض در این گونه موارد ھست یا خیر با دیوان عدالت اداری است. » ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ٢١/٣/١٣٩٨ با حضور معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.
رأی ھیأت عمومی
با توجه به اینکه در آراء متعدد ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری وضع عوارض به میزان بیش از عوارض صدور پروانه ھای ساختمانی مثل یک برابر بیشتر در مصوبات شوراھای اسلامی شھرھا مغایر قانون و خارج از حدود اختیارات تشخیص و ابطال شده است، بنابراین مصوبه شورای اسلامی شھر آزاد شھر مبنی بر وضع عوارض به میزان دو برابر (که یک برابر آن بیشتر از عوارض وضع شده برای پروانه ھای ساختمانی است) در تبصره ھای ١ ،٧ و ۴ از تعرفه عوارض شھرداری در سال ١٣٩۴ مصوب شورای اسلامی شھر آزادشھر به دلایل مندرج در رأی شماره ١٠٣٠ ـ ١٢/١٠/١٣٩۶ ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری مغایر قانون و خارج از حدود اختیارات قانونی است و مستند به بند ١ ماده ١٢ و مواد ١٣ و ٨٨ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ١٣٩٢ از تاریخ تصویب ابطال می شود.
مرتضی علی اشراقی رئیس ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری معاون قضایی دیوان عدالت اداری