رای شماره ٩٣٢ ھیات عمومی دیوان عدالت اداری
١٣٩٨/۶/١٣ ٩٨٠٢٢۶٣شماره
بسمه تعالی
جناب آقای اکبرپور
رئیس ھیأت مدیره و مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمھوری اسلامی ایران
یک نسخـه از رأی ھیـأت عمـومی دیـوان عـدالت اداری بـه شمـاره دادنـامـه ٩٨٠٩٩٧٠٩٠۵٨١٠٩٣٢ مورخ ١۵/۵/١٣٩٨ جھت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال می گردد.
مدیرکل ھیأت عمومی و ھیأتھای تخصصی دیوان عدالت اداری ـ مھدی دربین
تاریخ دادنامه: ١۵/۵/١٣٩٨ شماره دادنامه: ٩٣٢ شماره پرونده: ٩٨/٢٢۶٣
مرجع رسیدگی: ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری
اعلام کننده تعارض: آقای عبدالحسین مظفری
موضوع: اعلام تعارض در آراء صادر شده از شعب دیوان عدالت اداری
گردش کار: شاکیان پروندهھای موضوع تعارض ھمگی از کارکنان سازمان محیط زیست می باشند که بر اساس دفترچه آزمون دانشگاه ھای سال تحصیلی ١٣٧٢ ـ ١٣٧١ دوره کاردانی منابع طبیعی بورسیه سازمان محیط زیست را انتخاب کرده اند و مدعی ھستند با توجه به اینکه در دفترچه آزمون قید شده بود «دانشجویان پس از فراغت از تحصیل به استخدام سازمان مربوطه درمی آیند و مدت تحصیل جزو سنوات خدمت قابل قبول آنان محاسبه می شود» لیکن سازمان محیط زیست پس از اتمام تحصیل و استخدام آنھا از احتساب دو نیم سال دوره تحصیلی به عنوان سنوات خدمت خودداری کرده است و به ھمین دلیل اقدام به طرح شکایت به دیوان عدالت اداری جھت احتساب این ایام را به عنوان سنوات خدمت نموده اند که شعب دیوان در این زمینه با استنباط مختلف از قوانین آراء متعارض صادر کرده اند.
گردش کار پرونده ھا و مشروح آراء به قرار زیر است:
الف: شعبـه ٢٧ بـدوی دیـوان عـدالت اداری در رسیـدگی بـه پـرونـده شمـاره ٩٠٠٩٩٨٠٩٠٠٠۴۵٣۶٢ با موضوع دادخواست آقای عبدالحسین مظفری به طرفیت سازمان محیط زیست و به خواسته احتساب سنوات خدمتی دوران تحصیلی و پرداخت تمامی حقوق و مزایا و کسورات بازنشستگی به مدت ٢ سال و ۶ ماه تحصیلی به موجب دادنامه شماره ٩٠٠٩٩٧٠٩٠٢٧٠٢۴٠١ـ٨/٩/١٣٩٠ به شرح زیر رأی صادر کرده است:
در خصوص شکایت آقای عبدالحسین مظفری بطرفیت سازمان محیط زیست به خواسته صدور حکم مبنی بر احتساب سنوات خدمتی دوران تحصیلی و پرداخت تمامی حقوق و مزایا و کسورات بازنشستگی به مدت ۵ سال و ۶ ماه تحصیلی نظر به اوراق و اسناد و مدارک ارائه شده مدرکی دال بر احتساب سنوات دوران تحصیلی در پرداخت حقوق و مزایا متصور نیست شرایط و ضوابط آموزشکده حفاظت محیط زیست بررسی گردید دلیل و مدرکی دال بر مدعی شاکی باشد مشاھده نگردید در محکمه صرف ادعا کافی نیست دلیل و مدرکی مثبته لازم دارد و لذا موضوع مواجه با فقد دلیل می باشد اعتراض وارد نیست به استناد مادتین ١٣ و ٧ قانون دیوان عدالت اداری حکم به رد شکایت صادر میگردد این رأی قطعی است.
ب: شعبـه ٢٧ بـدوی دیـوان عـدالت اداری در رسیـدگی بـه پـرونـده شمـاره ٩۴٠٩٩٨٠٩٠٢٧٠١٨٣۵ با موضوع دادخواست آقای فاروق سخنور به طرفیت سازمان حفاظت محیط زیست (امور اداری) آذربایجان شرقی و به خواسته الزام سازمان حفاظت محیط زیست به دلیل عدم احتساب پنج ترم تحصیلی دوره کاردانی منابع طبیعی بورسیه سازمان و درخواست احتساب مدت مذکور به عنوان سنوات خدمت دولتی به موجب دادنامه شماره ٩۵٠٩٩٧٠٩٠٢٧٠١٩۶٣ ـ ١٣/١١/١٣٩۵ به شرح زیر رأی صادر کرده است: با مداقه در محتویات پرونده و اظھارات شاکی به شرح دادخواست و ضمائم آن و مفاد لایحه دفاعیه طرف شکایت که تحت شماره ٣۶۴٠ مورخ ٢٠/١١/٩۴ ثبت دفتر گردیده و ضمن بررسی دلایل و مدارک ابرازی از ناحیه طرفین نظر به اینکه سازمان سنجش آموزش کشور در جزوی راھنمائی انتخاب رشته ھای تحصیلی برای دانشگاه ھا و موسسات آموزش عالی دال تحصیلی ١٣٧٢ ـ ١٣٧١ در بند ۵ قسمت ج) امتیازات مقرر داشته: دانشجویان پس از فراغت از تحصیل به استخدام سازمان حفاظت محیط زیست درمی آیند و در این صورت در مدت زمان دوره تحصیلی در آموزشکده حفاظت محیط زیست جزء سنوات خدمت خدمت دولتی قابل قبول آنان محاسبه خواھد شد و شاکی برابر شرایط مذکور در بند فوق این گونه انتخاب رشته نموده و عدم دفاع موثر خوانده، دعوی خواھان وارد تشخیص و با استناد به ماده ١٠ و ١١ و ۶۵ از قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری حکم به ورود شکایت و الزام خوانده به اجابت خواسته شاکی به شرح دادخواست صادر می نماید رأی صادره ظرف بیست روز پس از ابلاغ قابل تجدیدنظر خواھی در شعب تجدید نظر دیوان می باشد. شعبه ٩ تجدیدنظر دیوان عدالت اداری به دلیل اینکه تجدیدنظرخواھی خارج از مھلت قانونی بوده، قرار رد تجدیدنظر خواھی صادر کرده است.
ج: شعبـه ٢ بـدوی دیـوان عـدالت اداری در رسیـدگـی بـه پـرونـده شمـاره ٩٣٠٩٩٨٠٩٠٠٢٠٠۶۵٧ با موضوع دادخواست آقای جعفر حاصلی به طرفیت سازمان حفاظت محیط زیست و به خواسته الزام به احتساب دو نیم سال دوران تحصیل و تأدیه کلیه حقوق معوقه مترتب بر آن به موجب دادنامه شماره ٩۶٠٩٩٧٠٩٠٠٢٠٠٠۶۶ ـ ٢٠/١/١٣٩۶ به شرح زیر رأی صادر کرده است: با عنایت به اوراق و محتویات پرونده، نظر به اینکه در ردیف ۵ جزء ج شرایط و ضوابط آموزشکده محیط زیست وابسته به سازمان طرف شکایت در دفترچه راھنمای انتخاب رشته ھای تحصیلی سال تحصیلی ١٣٧٢ ـ ١٣٧١ قید شده است که دانشجویان پس از فراغت از تحصیل به استخدام سازمان مربوط درمی آیند و مدت تحصیل جزو سنوات خدمت قابل قبول آنان محاسبه می شود و اینکه حسب اعلام سازمان سنجش آموزش کشـور، این امتیـاز به درخواست سازمان طرف شکایت درج شده است و با توجه به اینکه شاکی از پذیرفته شدگان آزمون مذکور در رشته مربوط بوده است و به لحاظ ضرورت رعایت حق مکتسب وی، شکایت وارد تشخیص می گردد و مستندا به مواد ١٠ و ١١ قانون تشکیلات و آئین دادرسی دیوان عدالت اداری حکم الزام طرف شکایت به احتساب مدت تحصیل شاکی جزو سابقه خدمت دولتی وی و پرداخت حقوق و مزایای مربوط صادر و اعلام می گردد. این رأی ظرف بیست روز از تاریخ ابلاغ قابل تجدیدنظر در شعب تجدیدنظر دیوان عدالت اداری است .این رأی به علت عدم تجدیدنظر خواھی قطعیت یافت.
د: شعبـه ٩ بـدوی دیـوان عـدالت اداری در رسیـدگـی بـه پـرونـده شمـاره ٩۴٠٩٩٨٠٩٠٠٩٠٢٠٢۴ با موضوع دادخواست آقای اکبر خالوندی به طرفیت سازمان حفاظت محیط زیست و به خواسته الزام سازمان محیط زیست به احتساب دو سال و نیم (٢ سال و ۶ ماه) تحصیل و تأدیه کلیه حقوق معوقه مترتب بر آن به موجب دادنامه شماره ٩۵٠٩٩٧٠٩٠٠٩٠٠٢١۶ ـ ١٨/٢/١٣٩۵ به شرح زیر رأی صادر کرده است: با ملاحظه اوراق و محتویات پرونده در خصوص شکایت شاکی به شرح دادخواست تقدیمی و با توجه به لایحه جوابیه طرف شکایت نظر به اینکه برابر بند پنجم دفترچه آزمون سراسری سال ١٣٧٣ ـ ١٣٧٢ که در ردیف امتیازات صراحتاً ایام تحصیل را با حقوق پرداختی و جزء سنوات دولتی قابل قبول اعلام نموده است و شاکی برابر این شرایط این گونه انتخاب رشته کرده است و با توجه به نامه شماره ٩٣/٧٣۴۵ ـ ۴/٣/١٣٩٣ مدیرکل امور اداری سازمان محیط زیست که این موضوع را تأئید نموده است که مغایر با لایحه جوابیه طرف شکایت می باشد. دعوی شاکی را مقرون به صحت تشخیص و مستفاد از ماده ١٠ قانون تشکیلات و دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب ١٣٩٢ حکم به ورود شکایت صادرو اعلام می گردد. رأی صادره وفق ماده ۶۵ قانون دیوان عدالت اداری ظرف بیست روز قابل اعتراض در شعب تجدیدنظر دیوان عدالت اداری است. این رأی به علت عدم تجدیدنظر خواھی قطعیت یافت. ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ١۵/۵/١٣٩٨ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.
رأی ھیأت عمومی
الف ـ تعارض در آراء محرز است.
ب ـ اولاً دانشجویان پذیرفته شده بورسیه رشته کاردانی منابع طبیعی از ابتدا به استخدام سازمان محیط زیست درنیامده بلکه اعلام شده در مدت تحصیل از کمک ھزینه برخوردار می شوند و استخدام این افراد بعد از فارغ التحصیلی انجام خواھد شد و دادن وعده احتساب این دوره به عنوان سنوات خدمت بدون وجود رابطه استخدامی و پرداخت کسور بازنشستگی به علت مغایرت با قانون نمی تواند مبنایی برای ترتیب اثر دادن به : در احتساب مدت تحصیل کارمندان دولت به عنوان خواسته شاکیان بر مبنای انتظار مشروع باشد. ثانیاً سنوات خدمت، اصل بر عدم احتساب است مگر در مواردی که در قانون تصریح شده باشد (مانند قانون استخدام نیروھای مسلح مصوب ١٣٣۶ و یا قانون متعھدین خدمت به وزارت آموزش و پرورش) و در رأی وحدت رویه شماره ١١۶ ـ ٢٩/٢/١٣٨٧ ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری نیز مقرر شده است: «اشتغال به تحصیل با دریافت ھزینه تحصیلی، ھمچنین تعھد خدمت در واحدھای دولتی پس از فراغت از تحصیل فی نفسه متضمن حق استخدام از تاریخ شروع به تحصیل نیست و احتساب دوران آموزشی و تحصیلی جزو سابقه خدمت دولتی منوط به حکم صریح مقنن است.» در حالی که در خصوص دانشجویان بورسیه سازمان حفاظت محیط : صرف ذکر اعطای امتیازات بدون وجود مبنای قانونی حق زیست قانونگذار چنین اجازه ای نداده است. ثالثاًمکتسبه ای را برای دریافت آن امتیازات حاصل نخواھد کرد تا امکان ترتّب آثار قانونی بر آن وجود داشته باشد و رأی وحدت رویه شماره ١١٧ ـ ١/٣/١٣٩١ مؤید این امر است. بنابراین با لحاظ مبانی حقوقی فوق الذکر رأی شماره ٢۴٠١ ـ ٨/٩/١٣٩٠ شعبه ٢٧ دیوان عدالت اداری که به رد شکایت صادر شده صحیح و موافق مقررات است. این رأی به استناد بند ٢ ماده ١٢ و ماده ٨٩ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ١٣٩٢ برای شعب دیوان عدالت اداری و سایر مراجع اداری مربوط در موارد مشابه لازم الاتباع است.
رئیس ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری ـ محمدکاظم بھرامی