رای شماره ٣٣٢٢ ھیات عمومی دیوان عدالت اداری

با موضوع: اعطای امتیاز به افراد بومی به صورت مطلق (به غیر از مناطق محروم) در بند یک ردیف امتیازات و سھمیه ھای قانونی از دفترچه راھنمای ثبت نام آزمون استخدامی وزارت آموزش و پرورش خلاف قانون است

بسمه تعالی

جناب آقای اکبرپور

رئیس ھیأت مدیره و مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمھوری اسلامی ایران

یک نسخه از رأی ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه ٩٨٠٩٩٧٠٩٠۵٨١٣٣٢٢ مورخ ١٣٩٨/١١/٢٩ با موضوع: «اعطای امتیاز به افراد بومی به صورت مطلق (به غیر از مناطق محروم) در بند یک ردیف امتیازات و سھمیه ھای قانونی از دفترچه راھنمای ثبت نام آزمون استخدامی وزارت آموزش و پرورش خلاف قانون است» جھت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال می گردد.

مدیرکل ھیأت عمومی و ھیأتھای تخصصی دیوان عدالت اداری ـ مھدی دربین

تاریخ دادنامه :١٣٩٨/١١/٢٩ شماره دادنامه:٣٣٢٢ شماره پرونده :٩٨٠٢۴۴٠

مرجع رسیدگی: ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی : خانم فاطمه محمدصالح

موضوع شکایت و خواسته : ابطال بند ١ ردیف امتیازات و سھمیه ھای قانونی از دفترچه راھنمای ثبت نام آزمون استخدامی وزارت آموزش و پرورش

گردش کار : شاکی به موجب دادخواستی ابطال بند ١ ردیف امتیازات و سھمیه ھای قانونی از دفترچه راھنمای ثبت نام آزمون استخدامی وزارت آموزش و پرورش را خواستار شده و در جھت تبیین خواسته اعلام کرده است که:

«احتراماً بدین وسیله به استحضار می رساند اینجانب فارغ التحصیل مقطع دکتری رشته شیمی آلی از دانشگاه صنعتی اصفھان که در حال حاضر به عنوان استاد حق التدریس دانشگاه پیام نور مرکز بوشھر و دانشجوی پسادکتری در دانشگاه خلیج فارس بوشھر مشغول می باشم. با توجه به دفترچه راھنمای ثبت نام آزمون استخدامی وزارت آموزش و پرورش در سومین آزمون متمرکز دستگاه ھای اجرایی کشور سال ١٣٩۵ که در تاریخ ١٣٩۵/٧/١٨ از سوی سازمان اداری و استخدامی کشور با ھمکاری سازمان سنجش آموزش کشور منتشر گردید در این آزمون استخدامی برای کد شغل محل ١۶١٨۵ وزارت آموزش و پرورش، دبیری شیمی/بوشھر ـ تنگستان، با ظرفیت پذیرش ١ نفر (زن) به عنوان داوطلب بومی استان شرکت نمودم و با اعلام نتایج اولیه، بنده با کسب حد نصاب نمره قبولی در رشته مزبور پذیرفتـه و در ادامه برای انجام مصـاحبه معرفی شدم. ولی متاسفانه به دلیل اینکه در آن ردیف شغـلی (دبیری شیمی) ملاک جذب داوطلب بومی شھرستان تنگستان/ دلوار بوده، بنده در ھمان مرحله از شرکت در مصاحبه تخصصی منع شدم. ھرچند مدارک و مستندات لازم مبنی بر دارا بودن شرایط بومی استان و سکونت خود در چند سال قبل از آزمون را ارائه دادم اما به دلیل عدم احراز شرایط بومی شھرستان توسط آموزش و پرورش استان بوشھر از شرکت در مراحل بعدی فرآیند استخدام محروم شدم. لذا اینجانب شکایت خود را به این عملکرد سازمان آموزش و پرورش استان بوشھر به محضر ریاست دیوان عدالت اداری ابراز می دارم و متقاضی ابطال بند ١ ردیف امتیازات و سھمیه ھای قانونی از دفترچه راھنمای ثبت نام آزمون مربوطه می باشم که سازمان آموزش و پرورش به استناد این بند موجب تضییع حق بنده و از دست رفتن این موقعیت اشتغال برای اینجانب گردید. در ضمن وزارت آموزش و پرورش دردفترچه راھنمای اختصاصی آزمون استخدامی آبان ماه سال ١٣٩۵ ،در بخش مربوط به امتیازات و سھمیه ھای قانونی شرایط بومی بودن را در دو بند دفترچه بدین شرح بیان کرده است:

بند١ـ صد در صد (١٠٠% ) سھمیه ھای استخدامی در استانھای ایلام، آذربایجان غربی (به استثنای شھرستان ارومیه) بوشھر، سیستان و بلوچستان، چھارمحال بختیاری، خراسان جنوبی، خوزستان، کردستان، کھکیلویه و بویراحمد، ھرمزگان، شھرستان جیرفت و کھنوج در استان کرمان به نیروھای بومی محل مورد تقاضا (صرفاً بر اساس دامنه پذیرش ) اختصاص می یابد.

بند٢ـ در سایر استانھا و مناطق امتیاز داوطلبان بومی/ بخش/ شھر/ شھرستان (صرفاً بر اساس دامنه پذیرش) با اعمال ضریب یک و چھار دھم (١/۴ ) و نمره مکتسبه و برای افراد بومی استان با ضریب یک و دو دھم (١/٢ ) و برای افراد غیر بومی استان با ضریب ١ در ھر حیطه از امتحان مشترک و مصاحبه استخدامی محاسبه می گردد. »
در پی اخطار رفع نقصی که از طرف دفتر ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری برای شاکی ارسال شده بود، وی به موجب لایحه ای که به شماره ٩٨ ـ ٢۴۴٠ ـ ٢ مورخ ١٣٩٨/۶/۶ ثبت دفتر ھیأت عمومی شده پاسخ داده است که:

«اینجانب در ادامه توضیحات تکمیلی در باب موضوع و رفع نواقص خدمت شما ارائه می گردد: با نظر به اینکه در دادخواست به طور کامل تشریح گردید، مستند به بند ٩ اصل٣ قانون اساسی جمھوری اسلامی ایران که مقرر داشته: رفع تبعیضات ناروا و ایجاد امکانات عادلانه برای ھمه در تمام زمینه ھای مادی و معنوی از جمله وظایفی است که دولت برای تحقق آن باید ھمه امکانات خود را به کار برد و ھمچنین به موجب اصل ٢٨ قانون اساسی که بیان می کند: «دولت موظف است با رعایت نیاز جامعه به مشاغل گوناگون برای ھمه افراد امکان اشتغال به کار و شرایط مساوی را برای احراز مشاغل ایجاد نماید» و با استناد به ماده ۴١ قانون مدیریت خدمات کشوری که با تأکید به مراتب برابری فرصتھا چنین اشاره می دارد: «ورود به خدمت و تعیین صلاحیت استخدامی افرادی که داوطلب استخدام در دستگاه ھای اجرایی می باشند بر اساس مجوزھای صادره، تشکیلات مصوب و رعایت مراتب شایستگی و برابری فرصتھا انجام می شود» اینجانب اذعان دارم که حق بنده در آزمون استخدامی وزارت آموزش و پرورش سال ١٣٩۵ تضییع گردیده و لذا به موجب بند ١ ماده ١٢ و بند ١ ماده ١٠ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ١٣٩٢ از دیوان عدالت اداری استدعا دارم که بنده را در احقاق حقوق خود یاری فرماید و نیز با عنایت به پذیرش بنده در آزمون استخدامی سال ١٣٩۵ و کسب حد نصاب نمره قبولی، تقاضای رسیدگی به این دادخواست و الزام اداره آموزش و پرورش استان بوشھر به ادامه سایر مراحل پذیرش بنده در رشته قبولی را دارم. »

متن مقرره مورد اعتراض به شرح زیر است:

«د ـ امتیازات و سھمیه ھای قانونی: بومی بودن: صد درصد (١٠٠% ) سھمیه ھای استخدامی در استانھای ایلام، آذربایجان غربی (به استثنای شھرستان ارومیه) بوشھر، سیستان و بلوچستان، چھارمحال بختیاری، خراسان جنوبی، خوزستان، کردستان، کھکیلویه و بویراحمد، ھرمزگان، شھرستان جیرفت و کھنوج در استان کرمان به نیروھای بومی محل مورد تقاضا (صرفاً بر اساس دامنه پذیرش) اختصاص می یابد. »

در پاسخ به شکایت مذکور، مدیرکل دفتر حقوقی، املاک و حمایت قضایی به موجب لایحه شماره ٨١٠/١٠۵٠۶۴ ـ ١٣٩٨/٧/۶ توضیح داده است که:

«وفق دادنامه شماره ١٩١٩ ـ ١٣٩٧/١٠/١١ ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری، وضعیت بومی گزینی لغو شده است و مطابق ماده (١٣ ) قانون دیوان و ماده (۴ ) قانون مدنی، اثر ابطال در مواردی که ابطال به دلیل مغایرت با شرع نباشد و یا ھیأت عمومی اثر آن را به زمان تصویب تسرّی نداده باشد از زمان صدور رأی می باشد؛ ضمن اینکه ھیأت عمومی دیوان طی دادنامه شماره ٧۵۴ـ ١٣٩٨/۴/١٨، تسرّی ابطال مصوبه موضوع دادنامه شماره ١٩١٩ را به زمان تصویب تأیید نکرده است. آزمون استخدامی که در سال (١٣٩۵ (صورت گرفته، قبل از تاریخ صدور دو رأی فوق الذکر ھیأت عمومی بوده و کلیه دستگاه ھا مکلفند بعد از ابلاغ و انتشار آن مفادّ رأی را در ّ آزمونھای استخدامی آینده رعایت کنند و نیازی به ابطال مجدد امتیاز بومی نیست. »

ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ١٣٩٨/١١/٢٩ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.

رأی ھیأت عمومی

با توجه به اینکه اولاً: اعطای امتیاز به افراد بومی به صورت مطلق (به غیر از مناطق محروم) به موجب آرای متعدد ھیأت عمومی ابطال شده است، لیکن به موجب ماده ٢٩ بخشنامه شماره ٢٠٠/٩٣/٩٧۵٧ ـ ١٣٩٣/٧/١٩ معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رئیس جمھور ١٠٠ %سھمیه استخدامی در مناطق محروم به بومیان آن منطقه قابل اختصاص است و این امر به موجب دادنامه شماره ٢۵٣ـ ١٣٩٨/۶/۵ ھیأت عمومی مغایر قانون شناخته نشده است، لذا با عنایت به مراتب فوق و به تبعیت از آراء پیشین ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری اطلاق مقرره مورد شکایت صرفاً در مورد غیرمناطق محروم، به علت مغایرت با بند ٩ اصل ٣ قانون اساسی و اصل ٢٨ قانون اساسی و اصل برابری فرصتھا و ماده۴١ قانون مدیریت خدمات کشوری مستند به بند ١ ماده ١٢ و ماده ٨٨ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ١٣٩٢ ابطال می شود.

رئیس ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری ـ محمدکاظم بھرامی