رای شماره ٣١۶٢ ھیات عمومی دیوان عدالت اداری

با موضوع: ابطال شیوه نامه بررسی اسناد و مدارک و انجام مصاحبه استخدامی مستخدمان پیمانی آموزش و پرورش سال ١٣٩۵

بسمه تعالی

جناب آقای اکبرپور

رئیس ھیأت مدیره و مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمھوری اسلامی ایران

با سلام

یک نسخه از رأی ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه ٩٨٠٩٩٧٠٩٠۵٨١٣١۶٢ مورخ ١٣٩٧/١١/١۵ با موضوع: «ابطال شیوه نامه بررسی اسناد و مدارک و انجام مصاحبه استخدامی مستخدمان پیمانی آموزش و پرورش سال ١٣٩۵ «جھت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال می گردد.

مدیرکل ھیأت عمومی و ھیأتھای تخصصی دیوان عدالت اداری ـ مھدی دربین

تاریخ دادنامه: ١٣٩٨/١١/١۵ شماره دادنامه: ٣١۶٢ شماره پرونده: ٩٧٠١۵۶٣

مرجع رسیدگی: ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی: خانم نجمه جغتایی

موضوع شکایت و خواسته: ابطال شیوه نامه بررسی اسناد و مدارک و انجام مصاحبه استخدامی مستخدمان پیمانی آموزش و پرورش سال ١٣٩۵

گردش کار: شاکی به موجب دادخواستی ابطال شیوه نامه بررسی اسناد و مدارک و انجام مصاحبه استخدامی مستخدمان پیمانی آموزش و پرورش سال ١٣٩۵ را خواستار شده و در جھت تبیین خواسته اعلام کرده است که:

١ ـ بـه موجب مـواد ٩۵٩ و ٩۶٠ قانون مـدنی، ھمه افراد از حقوق مدنی متمع ھستند و به شرط داشتن اھلیت می توانند حقوق خود را استیفا کنند. اما وزارت آموزش و پرورش داوطلبانی را که ضعف بینایی دارند از استخدام محروم کرده است. ھمچنین به موجب بند (ز) ماده ۴٢ قانون مدیریت خدمات کشوری، سلامت جسمانی برای اشـتغال نیاز است. صرف اسـتفاده از عینک نمی تواند خللی به سلامتی فرد وارد کند. نکته اینکه دانشجویان پذیرفته شده در دانشگاه فرھنگیان نیز با عینک، مراحل معاینه پزشکی را طی کردند. این شیوه نامه می بایست زودتر اطلاع رسانی می شد تا داوطلبان از آن مطلع می شدند.

متن مقرره مورد اعتراض به شرح زیر است:

«شیوه نامه بررسی اسناد و مدارک و انجام مصاحبه استخدامی مستخدمان پیمانی آموزش و پرورش سال ١٣٩۵«
بر اساس مجوز شماره ۶٨۴٣٨٠ ـ١٣٩۵/۵/٣٠ سازمان اداری و استخدامی کشور و به استناد ماده ١ و ٣ آییننامه اجرایی بند (ز) ماده ۴٢ قانون مدیریت خدمات کشوری به شماره ابلاغی ۴۴١٧٨/٨٨٣٨۴ ـ١٣٨٩/۴/٢٣ ھیأت وزیران و بند ١ و ٢ ماده ١٢ قانون گزینش معلمان و کارکنان آموزش و پرورش و دستورالعمل نحوه برگزاری امتحان عمومی و تخصصی برای استخدام افراد در دستگاه ھای اجرایی، موضوع بخشنامه شماره ٢٠٠/٩٣/٩٧۵٧ ـ ١٣٩٣/٧/١٩ و در اجرای مصوبه مورخ ١٣٩۵/٩/١ کمیسیون منابع انسانی شورای عالی آموزش و پرورش مصاحبه استخدامی و آزمون عملی برای گزینش و جذب معلمان متعھد و کارآمد در تراز جمھـوری اسلامی، متناسب با مبانی و ارزشھای اسـلامی و نیاز دوره ھای مختلف تحصیلی، به شرح این شیوه نامه انجام می شود. این شیوه نامه در ۵٩ صفحه تنظیم یافته است و شامل بخش ھای مختلفی از جمله شرایط و ضوابط، تعاریف، ساختار برنامه ریزی و انجام مصاحبه و وظایف کارگروه ھا، فرآیند انجام بررسی مدارک و مصاحبه، نمونه فرم ھا و فھرست بیماری ھایی که مشمول ممنوعیت استخدام در آموزش و پرورش می باشند. ھرچند شاکی ابطال شیوه نامه فوق را تقاضا کرده است ولی با توجـه به مفاد دادخـواست، اعتراض نامبرده به قسمتی از مصوبـه مذکـور است که مربوط به قدرت بینایی متقاضیان می باشد که شامل موارد زیر است:

١ـ در بخش اھم شرایط و ضوابط اختصاصی مصاحبه و سنجش سلامت جسمی و روانی داوطلبان استخدام پیمانی در آموزش و پرورش که مقرر داشته: داوطلبان استخدام پیمانی در آموزش و پرورش علاوه بر احراز شرایط عمومی مطابق بند (ب) و شرایط اختصاصی مندرج در بند (ج) آگھی استخدام وزارت آموزش و پرورش و کسب نمره علمی لازم در آزمون استخدامی، بایستی واجد شرایط اختصاصی حرفه معلمی مطابق ضوابط و مقررات مصوب کمیسیون منابع انسانی شورای عالی آموزش و پرورش مطابق موارد زیر باشند: ١ـ برخورداری از سلامت روانی و جسمانی متناسب با انجام وظایف محوله برای حرفه معلمی، طبق ضوابط و مقررات آموزش و پرورش و با رعایت مفاد پیوست (٢ ) این شیوه نامه به شرح زیر: …

٭ قدرت بینایی: نداشتن کور رنگی و داشتن دید ھر یک از چشم ھا بدون عینک یا بدون لنز حداقل ۵/١٠) پنج دھم) و یا در مجموع دید ھر دو چشم بدون عینک یا بدون لنز حداقل ١٠/٢٠) ده بیستم) باشد. …..

٢ـ بخش راھنمای ویژه پزشک معتمد آموزش و پرورش ـ فھرست بیماری ھایی که مشمول ممنوعیت استخدام در آموزش و پرورش می باشند ….

در پاسخ به شکایت مذکور، مدیرکل آموزش و پرورش استان خراسان رضوی به موجب لایحه شماره ۶٠١/١۶٠/۵٩٨٢٣ـ ١٣٩٧/٧/١۴ توضیح داده است که:

به استناد قسمت شرایط عمومی استخدام، اطلاعیه سازمان مدیریت و برنامه ریزی ریاست جمھوری در خصوص استخدام پیمانی در مشـاغل وزارت آموزش و پرورش «داشتن سـلامت جسمانی، روانی و توانایی برای انجام کاری کـه اسـتخدام می شوند، برابر با ضـوابط آموزش و پرورش که در مرحله مصاحبه مورد سنجش قرار می گیرند.» بر اساس قسمت اول بند ٢ لیست بیماریھایی که ممنوعیت استخدام در آموزش و پرورش را دارند و ذیل قسمت بیماریھای چشم « ١ـ دید ھر یک از چشم ھا بدون عینک کمتر از ۵/١٠ باشد و یا در مجموع دید ھر دو چشم بدون عینک کمتر از ١٠/٣٠ باشد … » به عنوان یکی از شرایطی قرار داده که داوطلبان باید حائز این شرط باشند. ٢ـ به موجب آراء وحدت رویه شماره ۴٧۴ و ۴٧۵ ـ ١٣٩۶/۵/١ دیوان عدالت اداری مفاد و شرایط مقرر در آگھی استخدام از حیث الزام به رعایت آن توسط داوطلبان استخدام و صلاحیت قانونی دستگاه ھای استخدام کننده نسبت به درج شرایط اختصاصی جھت داوطلبان استخدام مورد تأیید ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری قرار گرفته است.

ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ١٣٩٨/١١/١۵ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.

رأی ھیأت عمومی

به موجب ماده ۴٢ قانون مدیریت خدمات کشوری شرایط عمومی استخدام در دستگاه ھای اجرایی احصاء شده است و در بند «ز» از این ماده مقرر شده است داشتن سلامت جسمانی و روانی و توانایی برای انجام کاری که استخدام می شوند از جمله شرایط عمومی استخدام است که بر اساس آیین نامه ای که به تصویب ھیأت وزیران می رسد تعیین می شود. بنا بر مراتب چون شیوه نامه بررسی اسناد و مدارک و انجام مصاحبه استخدامی مستخدمان پیمانی آموزش و پرورش در سال ١٣٩۵ توسط وزارت آموزش و پرورش تصویب شده و در این شیوه نامه شرایط و ضوابط سنجش سلامت جسمی و روانی داوطلبان استخدام پیمانی در آموزش و پرورش تعیین شده و از جمله محدوده قدرت بینایی را تعیین کرده است به جھت اینکه خارج از حدود اختیارات وزارت آموزش و پرورش تصویب شده و تعیین ضوابط داشتن سلامت جسمانی و روانی و توانایی بـرای انجام کار بـه تصویب آیین نامه ھیأت وزیـران موکـول شده است خـارج از حـدود اختیارات و مستند بـه بند ١ ماده ١٢ و مـاده ٨٨ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سـال ١٣٩٢ ابطال می شود.

رئیس ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری ـ محمدکاظم بھرامی