رای شماره ٢۴٢٣ ھیات عمومی دیوان عدالت اداری
با موضوع: ابطال فراز آخر از ھفدھمین جلسه شورای اسلامی شھر ھمدان موضوع صورتجلسه شماره ١۶٠ ـ ١٣٩٧/٣/١٣ شورای اسلامی شھر ھمدان
١٣٩٨/٩/٩ – ٩٧٠١٨٩۴شماره
بسمه تعالی
جناب آقای اکبرپور
رئیس ھیأت مدیره و مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمھوری اسلامی ایران
یک نسخـه از رأی ھیـأت عمـومی دیـوان عـدالت اداری به شمـاره دادنـامـه ٩٨٠٩٩٧٠٩٠۵٨١٢۴٢٣ مورخ ٢١/٨/١٣٩٨ با موضوع: «ابطال فراز آخر از ھفدھمین جلسه شورای اسلامی شھر ھمدان موضوع صورتجلسه شماره ١۶٠ ـ ١٣/٣/١٣٩٧ شورای اسلامی شھر ھمدان» جھت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال می گردد.
مدیرکل ھیأت عمومی و ھیأتھای تخصصی دیوان عدالت اداری ـ مھدی دربین
تاریخ دادنامه: ٢١/٨/١٣٩٨
شماره دادنامه: ٢۴٢٣ شماره پرونده: ٩٧/١٨٩۴
مرجع رسیدگی: ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: خانم فریده جلیلی
موضوع شکایت و خواسته: ابطال فراز آخر از ھفدھمین جلسه شورای اسلامی شھر ھمدان موضوع صورتجلسه شماره ١۶ ـ ١٣/٣/١٣٩٧ شورای اسلامی شھر ھمدان
گردش کار: خانم فریده جلیلی به موجب دادخواستی ابطال فراز آخر از ھفدھمین جلسه شورای اسلامی شھر ھمدان موضوع صورتجلسه شماره ١۶ ـ ١٣/٣/١٣٩٧ شورای اسلامی شھر ھمدان را خواستار شده و در جھت تبیین خواسته اعلام کرده است که:
«احتراماً به استحضار می رساند شورای اسلامی شھر ھمدان در جلسه شماره ١۶ ـ ١٣/٣/١٣٩٧ با استناد به بند ١٠ ماده ۵۵ قانون شھرداریھا موافقت نموده که عوارض نوسازی و بھای خدمات کلیه کارکنان شاغل در شھرداری و نیز بازنشستگان شھرداری در صورتی که جھت پرداخت عوارض و بھای خدمات واحد مسکونی خود در ۶ ماھه اول سال ١٣٩٧ اقدام نمایند تا سقف ٠٠٠/۵٠٠/١ ریال و چنانچه در شش ماھه دوم سال جاری اقدام نمایند تا سقف مبلغ یک میلیون ریال مشمـول عوارض نوسازی و بھای خدمات نگردند. این در حالی است که بند ١٠ ماده ۵۵ قانون شھرداریھا متضمن اعطای اختیار تصویب معافیت یا تخفیف در پرداخت عوارض به شورای اسلامی شھر ھمدان نمی باشد، از طرفی به موجب بند ٩ اصل ٣ قانون اساسی دولت موظف است برای نیل به اھداف مذکور در اصل دوم ھمه امکانات خود را برای رفع تبعیضات ناروا و ایجاد امکانات عادلانه برای ھمه در تمام زمینه ھای مادی و معنوی به کاربرد و اعطای ھرگونه امتیاز به اشخاص بدون وجود علل و اسباب موجھه و وجوه تمایز مطلوب منوط به حکم صریح قانونگذار است و در ماده ٧١ قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراھای اسلامی کشور و انتخاب شھرداران مصوب سال ١٣٧۵ با اصلاحات بعدی اختیاری برای وضع مقررات تبعیض آمیز پیش بینی نشده است. ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری نیز به موجب رأی شماره ٢۵ ـ ١۵/١/١٣٩۶ مصوبه شورای اسلامی شھر شیراز مبنی بر اعطاء معافیت از پرداخت عوارض به کارکنان شھرداری را ابطال کرده است و طبق رأی شماره ٩١٨ ـ ٢٩/٣/١٣٩٧ مصوبه ھمان شورا که در آن قطعه ای از گورستان به کارکنان شھرداری و شوراھای اسلامی و ھمچنین اعضای درجه یک خانواده آنان اختصاص داده شده و از پرداخت کلیه ھزینه ھای کفن، دفن و قبر نیز معاف شده اند را ابطال کرده است. با توجه به مراتب به لحاظ مغایرت مصوبه شورای اسلامی شھر ھمدان با قانون و خروج از حدود اختیارات با استناد به بند ١ ماده ١٢ و ماده ٨٨ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ١٣٩٢ تقاضای ابطال آن را دارم. در ضمن چون مصوبه مذکور مغایر آراء یاد شده می باشد به استناد ماده ٩٢ قانون اخیرالذکر تقاضای رسیدگی خارج از نوبت در ھیأت عمومی را دارم.» متن صورتجلسھ مورد اعتراض بھ قرار زیر است: « نامه شماره ١٠/١١/٣۶۶٩ ـ ١٠/٣/١٣٩٧ شھرداری (٣۶١۶٧٩/ش ـ ٧/٣/١٣٩٧ (مطرح و با استناد به بند ١٠ ماده ۵۵ قانون شھرداریھا موافقت شد عوارض نوسازی و بھای خدمات کلیه کارکنان شاغل در شھرداری (رسمی، قراردادی و شرکتی) و نیز بازنشستگان شھرداری در صورتی که جھت پرداخت عوارض و بھای
خدمات واحد مسکونی خود در ۶ ماھه اول سال ١٣٩٧ اقدام نمایند تا سقف ٠٠٠/۵٠٠/١ ریال و چنانچه در شش ماھه دوم سال جاری اقدام نمایند تا سقف مبلغ یک میلیون ریال مشمول عوارض نوسازی و بھای خدمات نگردند. » در پاسخ به شکایت مذکور، رئیس شورای اسلامی شھر ھمدان به موجب لایحه شماره ٣۶١٠٠٠/١/٧٠ ـ ١١/٣/١٣٩٨ توضیح داده است که:
«ریاست محترم دیوان عدالت اداری
سلام علیکم
احتراماً در رابطھ با ابلاغیھ مورخ ٢٧/١/١٣٩٨ ارسالی از سوی مدیر دفتر ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری در کلاسھ پرونده شماره ٩٧٠١٨٩۴ ھیأت عمومی مطروحھ بھ شماره پرونده ٩٧٠٩٩٨٠٩٠۵٨٠١٢۶٧ موضوع شکایت خانم فریده جلیلی بھ طرفیت شورای اسلامی شھر ھمدان در خصوص تقاضای ابطال مصوبھ جلسھ شماره ١۶ سال ١٣٩٧ شورای اسلامی شھر ھمدان کھ در تاریخ ١۶/٢/١٣٩٨ بھ این شورا ابلاغ شده است، بدین وسیلھ خاطر ریاست و قضات آن دیوان را تصدیع و در فرجھ قانونی، دفاعیھ بھ شرح موارد ذیل بھ استحضار میرسد: ایراد شکلی: ١ـ شاکی در قسمت موضوع شکایت خود در دادخواست تقدیمی، ادعای اعتراض بھ صورتجلسھ شماره ١۶ ـ ١٣/٣/١٣٩٧ شورای اسلامی شھر ھمدان در خصوص عوارض نوسازی و بھای خدمات کارکنان شھرداری را داشتھ است، در حالی کھ با مداقھ در صورتجلسھ شماره ١۶ ملاحظھ میشود کھ صورتجلسھ شماره ١۶ مربوط بھ جلسھ ٨/٣/١٣٩٧ شورای اسلامی شھر ھمدان بوده و در آن ھیچ اشارهای بھ عوارض نوسازی و بھای خدمات کارکنان شھرداری نشده، لذا شکایت شاکی از این جھت دارای ایراد قانونی و محکوم بھ رد است. در ماھیت قضیه: ٢ـ شورای اسلامی مطابق ماده ١ آیین نامه اجرایی نحوه وصول عوارض توسط شوراھای اسلامی شھر، بخش و شھرک مصوب ٧/٧/١٣٧٨ موضوع قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراھای اسلامی کشور و انتخاب شھرداران مصوب ١٣٧۵ ،می توانند برای تأمین بخشی از ھزینه ھای شھر، بخش و یا شھرک مربوط اعم از ھزینه ھای خدماتی، اداری و عمرانی با رعایت ضوابط، ترتیبات و سیاستھای موضوع این آیین نامه عوارض وضع نمایند. ھمچنین مطابق ماده ٩ آیین نامه مذکور، شوراھا می توانند در ھنگام وضع عوارض جدید یا در زمان مقتضی نسبت به موارد معافیت، کاھش، تخفیف و لغو عوارضی که تصویب کرده اند،با توجه به سیاستھای مقرر در این آیین نامه اتخاذ تصمیم نمایند.
٣ـ شاکی در دادخواست تقدیمی بھ اصل ٣ قانون اساسی استناد کرده است در صورتی کھ این اصل در مقام بیان وظایف دولت در نیل به اھداف مندرج در اصل ٢ بوده و در آن دولت موظف شده است تبعیضات ناروا را رفع و امکانات عادلانه را برای ھمه در کشور گسترش دھد، به این ترتیب ملاحظه می شود که اطلاق عبارت «دولت» در اصل مذکور به ھیچ عنوان ناظر بر وجود چنین وظیفه ای برای شھرداری به عنوان یک نھاد عمومی غیر دولتی نمی باشد.
۴ـ مساعدتھای در نظر گرفته شده توسط دستگاه ھای اجرایی به کارکنان خود را نمی توان مصداق تبعیض دانسته و تسھیلاتی را که شورای اسلامی شھر در خصوص کارکنان شھرداری در نظر می گیرد مطابق مقررات و در جھت ایجاد انگیزه در ارائه خدمت بھتر می باشد.
۵ ـ النھایھ عطف توجھ بھ منطوق مصرحھ لایحھ دفاعیھ و فقدان دلیل بر صحت ادعای شاکی، صدور حکم شایستھ دائر بر رد درخواست مطروحھ از محضر ریاست آن دیوان مورد استدعاست.» رسیدگی به موضوع از جمله مصادیق حکم ماده ٩٢ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ١٣٩٢ تشخیص نشد. ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ٢١/٨/١٣٩٨ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.
رأی ھیأت عمومی
بھ موجب تبصره ٣ ماده ۵٠ قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب سال ١٣٨٧ ،قوانین و مقررات مربوط بھ اعطاء خفیف یا معافیت از پرداخت عوارض یا وجوه بھ شھرداریھا و دھیاریھا ملغی شده است. ھمچنین در آراء متعدد ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری از جملھ آرء شماره ۶٢٧ ـ ۴/٧/١٣٩٧ و ٢۶ ـ ١۵/١/١٣٩۶ اعطاء تخفیف و یا معافیت از پرداخت عوارض یا مواردی از این قبیل را مغایر قانون و خارج از حدود اختیارات شورای اسلامی شھرھا اعلام شده است و ھمچنین در بند ٩ اصل ٣ قانون اساسی جمھوری اسلامی ایران مقرر شده رفع تبعیضات ناروا و ایجاد امکانات عادلانھ برای ھمھ، در تمام زمینھھای مادی و معنوی تکلیف شده است، بنابراین آن قسمت از صورتجلسھ شماره ١۶ ـ ١٣/٣/١٣٩٧ مصوب شورای اسلامی شھر ھمدان در خصوص تخفیف بھ کارکنان مغایر قانون و خارج از حدود اختیارات شورای اسلامی شھر است و مستند بھ بند ١ ماده ١٢ و ماده ٨٨ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ١٣٩٢ ابطال میشود.
رئیس ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری ـ محمدکاظم بھرامی