رای شماره ٢٣٢۴ ھیات عمومی دیوان عدالت اداری
باموضوع: ابطال مصوبات شماره ٩٣/۵۵٣١/ص ـ ١٣٩٣/١٠/٢۴ و ٣٧٣٣۶ ـ ١٣٩٢/١١/٧ شورای اسلامی شھر شیراز
١٣٩٨/٨/٢٢ ٩٧٠١٩٠۶شماره
بسمه تعالی
جناب آقای اکبرپور
رئیس محترم ھیأت مدیره و مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمھوری اسلامی ایران
با سلام
یک نسخه از رأی ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه ٩٨٠٩٩٧٠٩٠۵٨١٢٣٢۴ مورخ شورای ١٣٩٢/١١/٧ ـ ٣٧٣٣۶ و ١٣٩٣/١٠/٢۴ ـ ص/٩٣/۵۵٣١ شماره مصوبات ابطال: «موضوع با ١٣٩٨/٧/٣٠ اسلامی شھر شیراز» جھت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال می گردد.
مدیرکل ھیأت عمومی و ھیأتھای تخصصی دیوان عدالت اداری ـ مھدی دربین
تاریخ دادنامه: ٣٠/٨/١٣٩٨ شماره دادنامه: ٢٣٢۴ شماره پرونده: ٩٧/١٩٠۶
مرجع رسیدگی: ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری.
شاکی: آقای نورالدین محمدی با وکالت آقای روح اله قاسم زاده
موضوع شکایت و خواسته: ابطال مصوبات شماره ۵۵٣١/٩٣/ص ـ ٢۴/١٠/١٣٩٣ و ٣٧٣٣۶ ـ ٧/١١/١٣٩٢ شورای اسلامی شھر شیراز
گردش کار: آقای روح اله قاسم زاده به وکالت از آقای نورالدین محمدی به موجب دادخواستی ابطال مصوبات شماره ۵۵٣١/٩٣/ص ـ ٢۴/١٠/١٣٩٣ و ٣٧٣٣۶ ـ ٧/١١/١٣٩٢ شورای اسلامی شھر شیراز در خصوص عوارض تأمین ھزینه خدمات عمومی و شھری جھت تفکیک املاک و اراضی با کاربری باغ [خارج از حوزه باغات قصرالدشت] را خواستار شده و در جھت تبیین خواسته اعلام کرده است که: به بند ١ ماده ١٢ و مواد ٨٨ ،٩٢ ،١٣ «احتراماً با تقدیم این دادخواست و یک برگ وکالتنامه از موکل مستندا قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری، تقاضای رسیدگی و صدور حکم مبنی بر ابطال مصوبات شماره ۵۵٣١/٩٣/ص ـ ٢۴/١٠/١٣٩٣ ،٣٧٣٣۶ ـ ٧/١١/١٣٩٢ صادره از شورای اسلامی شھر شیراز در خصوص عوارض تأمین ھزینه خدمات عمومی و شھری جھت تفکیک املاک و اراضی با کاربری باغ (خارج از حوزه به مواد ٣۴ و ٣۵ قانون تشکیلات و آیین مستندا باغات قصرالدشت) «از تاریخ تصویب» از محضرتان دارم. بدوا دادرسی دیوان عدالت اداری تقاضای صدور دستور موقت جھت جلوگیری از اجرای مصوبات مذکور را از محضرتان دارم.
١ـ موکل یک قطعه زمین تحت پلاک ثبتی ۵١٩٧ فرعی از ١۶۴ اصلی بخش ۴ شیراز به مساحت ٢٠٢٣ را خریداری کرده است این پلاک ثبتی در سال ١٣۶٢ تفکیک شده و نقشه تفکیکی نیز به تایید شھرداری و سازمان ثبت اسناد و املاک رسیده و سند مالکیت ششدانگ برای ھر یک از قطعات تفکیک شده نیز صادر شده است، موکل در سال ١٣٨٢ پروانه ساختمانی شماره ۵١٩٧/۶٣۵ از شھرداری مبنی بر احداث بنا در ٢ طبقه (ھمکف+اول) اخذ کرده است. بلافاصله مبادرت به احداث بنا نموده که در سال ١٣٨٣ به اتمام رسیده و از ابتدای سال ١٣٨۴ تاکنون در آن ساکن می باشد.
٢ـ در زمان تفکیک پلاک اصلی ١۶۴) بدون پرداخت ھرگونه غرامت به مالک) شوارع مورد نیاز و یک قطعه زمین ٢٠٠٠ متری) جھت احداث پارک محله ای از مالک دریافت شده است. (حدودا : ماده ١٠١ اصلاحی قانون شھرداری در سال ١٣٩٠ تصویب و به ماقبل
٣ـ ھمان طور که مستحضرید اولاً تسری داده نشده است. : تا قبل از تصویب قانون مذکور، اخذ ھرگونه زمین از اشخاص در قبال تفکیک، فاقد وجاھت قانونی بوده و ثانیاً در این خصوص دھھا رأی ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری که بعضاً به استناد نظریه فقھای شورای نگھبان رسیده است، وجود دارد. بر این اساس لحاظ شدن سھم شھرداری در تفکیک پلاک اصلی در سال ١٣۶٣ ھیچ گونه وجاھت قانونی نداشته است.
۴ـ شورای اسلامی شھر شیراز قبلاً ٢ مصوبه به شماره ھای ٨۵٩۶/ش الف س ـ ٨/١/١٣٨٧ و ۴٠٣٠/ ش الف س ـ ١۴/١١/١٣٨۶ با ھمین موضوع {اخذ عوارض تفکیک املاک و اراضی با کاربری باغ (خارج از حوزه باغات قصرالدشت)} صادر کرده که ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری طی رأی شماره ١٣١٠ ـ ١٨/١٢/١٣٩۴ مصوبات مذکور را از «تاریخ تصویب» ابطال کرده است.
۵ ـ شورای مذکور پس از اطلاع از طرح موضوع در دیوان عدالت اداری، مبادرت به صدور ٢ مصوبه معترض عنھما کرده است تا چنانچه مصوبات ٨۵٩۶/ش الف س ـ ٨/١/١٣٨٧ و ۴٠٣٠/ش الف س ـ ١۴/١١/١٣٨۶ ابطال گردید، اخذ عوارض غیرقانونی مذکور دچار خللی نگردد. لذا با توجه به اینکه مصوبات معترض عنھما دقیقاً «با ھمان مضمون مصوبات ابطال شده» می باشد و ھمچنین در خصوص ممنوعیت اخذ عوارض از بابت «تفکیک باغات» قبلاً ٣ دادنامه کاملاً مشابه به شماره ھای ١٠١٨ ـ ١٧/۶/١٣٩٣ ،۵١٧ ـ ٢۴/٧/١٣٩١ ،٢٧۵ ـ ۵۶/١/١٣٩١ صادر شده است، که تاریخ صدور این ٣ دادنامه قبل از تاریخ مصوبات شماره ۵۵٣١/٩٣/ص ـ ٢۴/١٠/١٣٩٣ و ٣٧٣٣۶ ـ ٧/١١/١٣٩٢ می باشد. لذا از محضرتان تقاضای اعمال مقررات ماده ٩٢ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری را دارم.
۶ ـ با مطالعه دقیق مصوبات مورد اعتراض ملاحظه می فرمایید که در متن آنھا صراحتاً اعلام گردیده: با توجه به مصوبات شماره ۴٠٣٠/ش الف س ـ ١۴/١١/١٣٨۶ و ٨۵٩۶/ش الف س ـ ٨/١/١٣٨٧ اکنون میزان عوارض از مبلغ B ٢۵ به B ٩٠ و سپس به B ٢٠٠ افزایش می یابد و از آنجا که مصوبات ۴٠٣٠ و ٨۵٩۶ طی رأی شماره ١٣١٠ ھیأت عمومی از تاریخ تصویب ابطال شده است به نظر می رسد اصل موضوع (اخذ عوارض از بابت تفکیک املاک و اراضی با کاربری باغ) توسط ھیأت عمومی ابطال شده است، لذا به طریق اولی افزایش این عوارض از B ٢۵ به B ٩٠ و سپس به B ٢٠٠ غیرقانونی می باشد.
٧ ـ مصوبات معترض عنه با قوانین ذیل مغایرت دارد:
الف) قانون اصلاح ماده ١٠١ قانون شھرداری مصوب ٢٨/١/١٣٩٠
ب) ماده ١۵۴ اصلاحی قانون ثبت اسناد و املاک کشور
ج) اصل یکصد و ھفتادم قانون اساسی
د) ماده ۵ قانون موسوم به تجمیع عوارض
ھـ) ماده ۵٠ قانون مالیات بر ارزش افزوده
با توجه به مراتب فوق و قوانین و آراء متعدد ھیأت عمومی در خصوص «ممنوعیت اخذ عوارض تفکیک باغات» (که تاریخ تصویب ھمگی آنھا، قبل از تاریخ تصویب مصوبات معترض عنھما می باشد) و ھمچنین با توجه به اینکه اصل مصوبه شورای اسلامی شھر شیراز طی رأی شماره ١٣١٠ ـ ١٨/١٢/١٣٩۴ ابطال گردیده، بدوا تقاضای صدور دستور موقت جھت جلوگیری از اجرای مصوبات مذکور و نھایتاً در اجرای مقررات بند ١ ماده ١٢ و مواد ٨٨ ،٩٢ ،١٣ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری، تقاضای رسیدگی خارج از نوبت و صدور حکم مبنی بر ابطال مصوبات شماره ۵۵٣١/٩٣/ص ـ ٢۴/١٠/١٣٩٣ و ٣٧٣٣۶ ـ ٧/١١/١٣٩٢ در خصوص عوارض تأمین ھزینه خدمات عمومی و شھری جھت تفکیک املاک و اراضی با کاربری باغ (خارج از حوزه باغات قصرالدشت) «از تاریخ تصویب» مصوبات مذکور از محضرتان دارم.» متن مصوبات مورد اعتراض به قرار زیر است:
الف) مصوبه شماره ۵۵٣١/٩٣/ص ـ ٢۴/١٠/١٣٩٣ شورای اسلامی شھر شیراز:
«مصوبه:
نامه شماره ٣۴٠١٩١/٩٣ـ ٢۶/٩/١٣٩٣ شھرداری شیراز در خصوص لایحه ھزینه خدمات عمومی و شھری باغات موضوع ماده ١۴ قانون زمین شھری پس از وصول و ثبت به شماره ۶٧٧۴/٩٣/و ـ ٢۶/٩/١٣٩٣ دبیرخانه شورا، موضوع در کمیسیون برنامه و بودجه، امور حقوقی و املاک شورا بررسی و تصمیم کمیسیون در ھشتادمین جلسه علنی شورای اسلامی شھر شیراز مورخ ٢٢/١٠/١٣٩٣ با حضور ١٧ نفر از اعضاء شورا مطرح و با ١۴ رأی موافق و طی ماده واحده: مستند به تبصره ١ ماده ۵٠ قانون مالیات بر ارزش افزوده و بند (ب) ماده ١٧۴ قانون برنامه پنجم توسعه و ماده ١۴ قانون زمین شھری در جھت ایجاد تعادل برای وصول عوارض تفکیک باغات خارج از حوزه باغات قصرالدشت ضمن اعمال ضریب لازم، فرمول عوارض تأمین ھزینه خدمات عمومی و شھری باغات موضوع ماده ١۴ قانون زمین شھری، فرمولھای مصوبه شماره ٣٧٣٣۶ ـ ٧/١١/١٣٩٢ به شرح ذیل اصلاح و مقرر شد ملاک عمل محاسبه و وصول از تاریخ ١/١/١٣٩۴ قرار گیرد.
١ -بند (الف) اصلاحی: فرمول وصول تفکیک باغات عبارت است B ٧۵ × S
٢ـ تبصره۶ بند (ب) اصلاحی: فرمول محاسبه عوارض باغات تفکیک شده قبلی در صورتی که شرایط ماده١۴ دستورالعمل مربوط را دارا باشند عبارت است از B ٢٠٠× ۶۶/١ × سطح اشغال
٣ـ تبصره ٨ بند (ب) اصلاحی: فرمول محاسبه عوارض باغات تفکیک شده قبلی در صورتیکه رعایت شرایط دستورالعمل ماده ١۴ را از نظر تفکیک انجام نداده باشند عبارت است از { (مساحت عرصه/سطح اشغال) + اشغال سطح × ١/۶۶× ٢٠٠ B { ١
۴ـ تبصره ١٠ اصلاحی: عوارض باغات تفکیک شده قبلی در صورتی که زیربنای بدون مجوز و یا خلاف مفاد پروانه احداث شده باشد عبارت است از { (مساحت کل عرصه/سطح اشغال بدون مجوز) + ۵/١ { B ٢٠٠× ۶۶/١ × سطح اشغال بدون مجوز تبصره ١ الحاقی: B عبارتند از ١ %قیمت املاک جھت محاسبه عوارض تأمین سرانه خدمات عمومی و شھری موضوع مصوبه شماره ٣١٢٠۴ مورخ ٧/١١/١٣٩١ شورای اسلامی شھر تبصره٢ الحاقی: سایر مفاد مصوبه ھای شماره ٨۵٩۶] ٨۵٩۶/ش الف س] ـ ٨/١١/١٣٨٧ و ٣٧٣٣۶ ـ ٧/١١/١٣٩٢ به جز اصلاحات این مصوبه به قوت خود باقی می باشند.»
ب) مصوبه شماره ٣٧٣٣۶ ـ ٧/١١/١٣٩٢ شورای اسلامی شھر شیراز:
«« یکصد و ھفتاد و یکمین مصوبه»
جناب آقای دکتر احمدی استاندار محترم فارس
با سلام
، نامه شماره ١٩٨٧٩٩/٩٢ـ ١۶/١٠/١٣٩٢ شھرداری شیراز مثبوت به شماره ٣٣٣۶ ـ ١۶/١٠/١٣٩٢
احتراماً
دبیرخانه شورا در خصوص اصلاح قیمت B جھت محاسبه عوارض تأمین ھزینه خدمات عمومی و شھری جھت املاک و اراضی با کاربری باغ موضوع مصوبات شماره ٨۵٩۶/ش الف ش ـ ٨/١/١٣٨٧ و ۴٠٣٠/ش الف س ـ ١۴/١١/١٣٨۶ شورای اسلامی شھر، ارسالی از کمیسیون برنامه و بودجه، امور حقوقی و املاک شورا، در بیست و ششمین جلسه علنی شورای اسلامی شھر شیراز مورخ ٣٠/١٠/١٣٩٢ مطرح و مستند به بند ١۶ ماده ٧١ اصلاحی قانون شوراھا و تبصره ١ ماده۵٠ قانون مالیات بر ارزش افزوده و ماده ١۴ قانون زمین شھری و در جھت ایجاد تعادل در نحوه وصول عوارض از باغات موضوع ماده ١۴ قانون اخیرالذکر فرمولھا و تباصر مصوبه شماره ۴٠٣٠ ـ ١۴/١١/١٣٨۶ که در قالب ماده واحده تصویب و اجرایی گردیده و طی مصوبه ٨۵٩۶ ـ مصوبه ٨۵٩۶ ـ ٨/١١/١٣٨٧ به شرح ذیل اصلاح می گردد. ٨/١١/١٣٨٧ اصلاح شده مجددا
١ـ بند (الف) اصلاحی: فرمول وصول تفکیک باغات عبارت است B ۵/٣٧ × S
٢ـ تبصره ۶ بند (ب) اصلاحی: فرمول محاسبه عوارض باغات تفکیک شده قبلی در صورتی که شرایط ماده١۴ دستورالعمل مربوط را دارا باشند عبارت است از B ٩٠× ۶۶/١× سطح اشغال
٣ـ تبصره ٨ بند (ب) اصلاحی: فرمول محاسبه عوارض باغات تفکیک شده قبلی در صورتی که رعایت شرایط دستورالعمل ماده ١۴ را از نظر تفکیک انجام نداده باشند عبارت است از {(مساحت عرصه/سطح اشغال) + اشغال سطح × ١/۶۶× ٩٠ B { ١
۴ـ تبصره ١٠ اصلاحی: عوارض باغات تفکیک شده قبلی در صورتی که زیربنای بدون مجوز و یا خلاف مفاد پروانه احداث شده باشد عبارت است از {(مساحت کل عرصه/سطح اشغال بدون مجوز) + ۵/١ { B ٩٠× ۶۶/١ × سطح اشغال بدون مجوز
تبصره ١ الحاقی: B عبارتند از ١ %قیمت روز املاک جھت محاسبه عوارض تأمین سرانه خدمات عمومی و شھری موضوع مصوبه شماره ٣١٢٠۴ ـ ٧/١١/١٣٩١ شورای اسلامی شھر
تبصره ٢ الحاقی: صدور مجوز بر اساس ماده ١۴ قانون زمین شھری بدون اخذ مجوز از کمیسیون ماده ۵ شھرسازی و معماری ممنوع می باشد.
تبصره ٣ الحاقی: سایر مفاد مصوبه ھای شماره ٨۵٩۶ ـ ٨/١١/١٣٨٧ شورای اسلامی شھر به جز اصلاحات این مصوبه به قوت خود باقی می باشد. خواھشمند است مستند به مواد ٨٠ و ٩٣ اصلاحی قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراھای اسلامی مصوب ١/٣/١٣٧۵ مصوبه مذکور را بررسی و نتیجه را به این شورا اعلام نمایید.» رسیدگی به موضوع از جمله مصادیق حکم ماده ٩٢ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ١٣٩٢ تشخیص نشد. علی رغم ارسال نسخه ثانی دادخواست و ضمائم آن برای طرف شکایت تا زمان رسیدگی به پرونده در ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری ھیچ پاسخی از طرف شکایت واصل نشده است. ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ٣٠/٧/١٣٩٨ با حضور معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.
رأی ھیأت عمومی
با توجه به اینکه در ماده ١٠١ اصلاحی قانون شھرداری سال ١٣٩١ میزان عوارض و خدمات ناشی از تفکیک مشخص و معین گردیده و اخذ عوارض خارج از آن مغایر قانون است، بنابراین مصوبه ھای شماره ٣٧٣٣۶ ـ ١٧/١١/١٣٩٢ و ۵۵٣١/٩٣/ص ـ ٢۴/١٠/١٣٩٣ شورای اسلامی شھر شیراز در حدی که متضمن وضع عوارض مازاد بر ماده ١٠١ قانون مرقوم می باشد مغایر قانون است و مستند به بند ١ ماده ١٢ و مواد ٨٨ و ١٣ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ١٣٩٢ از تاریخ تصویب ابطال می شود.
رئیس ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری
معاون قضایی دیوان عدالت اداری ـ مرتضی علی اشراقی