رای شماره ١٨٢١ ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری
با موضوع: ابطال بند٣ شیوهنامه مصاحبه اختصاصی داوطلبان ورود به دانشگاه فرھنگیان و دانشگاه تربیت دبیر شھیدرجایی مصوب مرکز برنامهریزی، منابع انسانی و فناوری اطلاعات وزارت آموزش و پرورش در سال تحصیلی ١٣٩٧ ـ ١٣٩۶ و ضوابط موردشکایت از دفترچه راھنمای ثبت نام و شرکت در آزمونھای سراسری سالھای ١٣٩٧ و ١٣٩۶
١۶/١١/١٣٩٧ ٩٧٠١٣٧۵ شماره
بسمه تعالی
جناب آقای اکبرپور
رئیس ھیأت مدیره و مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمھوری اسلامی ایران
با سلام
یک نسخه از رأی ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه ٩٧٠٩٩٧٠٩٠۵٨١١٨٢١ مورخ ١٣٩٧/٩/١٣ با موضوع: « ابطال بند٣ شیوه نامه مصاحبه اختصاصی داوطلبان ورود به دانشگاه فرھنگیان و دانشگاه تربیت دبیر شھیدرجایی مصوب مرکز برنامه ریزی،منابع انسانی و فناوری اطلاعات وزارت آموزش و پرورش در سال تحصیلی ١٣٩٧ ـ ١٣٩۶ و ضوابط موردشکایت از دفترچه راھنمای ثبت نام و شرکت در آزمونھای سراسری سالھای ١٣٩۶ و ١٣٩٧ «جھت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال می گردد.
مدیرکل ھیأت عمومی و ھیأتھای تخصصی دیوان عدالت اداری ـ مھدی دربین
تاریخ دادنامه: ١٣٩٧/٩/١٣
شماره دادنامه: ١٨٢١
شماره پرونده: ١٣٧۵/٩٧
مرجع رسیدگی: ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: آقای یعقوب فریاد طالشمیکائیل
موضوع شکایت و خواسته: ١ـ ابطال بند ٣ شیوه نامه مصاحبه اختصاصی داوطلبان ورود به دانشگاه فرھنگیان و دانشگاه تربیت دبیر شھید رجایی مصوب مرکز برنامه ریزی، منابع انسانی و فناوری اطلاعـات وزارت آموزش و پرورش در سال تحصیلی ١٣٩٧ ـ ١٣٩۶ ،٢ـ ابطال شق (٣) از بند ب شرایط و ضوابط پذیرش دانشجو معلم در رشته ھای تحصیلی پردیسھای دانشگاه فرھنگیان و دانشگاه تربیت دبیر شھید رجایی (مندرج در دفترچه راھنمای ثبت نام و شرکت در آزمون سراسری سال ١٣٩۶ (٣ـ ابطال شق (٣ ) از بند (ج) شرایط و ضوابط پذیرش و تربیت دانشجو معلم در دانشگاھھای فرھنگیان و تربیت دبیر شھید رجایی (مندرج در دفترچه راھنمای ثبت نام و شرکت در آزمون سراسری سال ١٣٩٧)
گردش کار: شاکی به موجب دادخواست و لایحه تکمیلی ابطال تقلیل شرط معدل از ١۵ به ١۴ برای ورود به تربیت معلم برای جانبازان و فرزندان آنھا را خواستار شده و در جھت تبیین خواسته اعلام کرده است که:
«احتراماً اینجانب یعقوب فریاد طالش میکائیل با سابقه ٢٩ سال خدمت در آموزش و پرورش شھرستان بیله سوار مغان از استـان اردبیل و حومه را دارم. مجلس شورای اسلامی در بـرنامه ششم و قانون جامـع خدمات رسانی بـه ایثارگران طبق ماده ٩٠ بند الف، جانبازان زیر ٢۵ %را جزء ماده ٧٠ که در تبصره آن به ایثارگران اشاره دارد و سازمان سنجش کسب ٧٠ %نمره علمی آخرین فرد قبولی عادی را برای جانبازان شرط قبولی در کنکور قلمداد کرده است ولی شورای عالی آموزش و پرورش این تفاوت فردی مابین جانبازان و افراد عادی را لحاظ نکرده و جانباز و غیرجانباز را یکسان در نظر گرفته است این در حالیست که در سالھای قبل از ١٣٩٢ این شرط معدل ١۴ بوده است ولی بعد از سال ١٣٩١ برای جانبازان و افراد عادی یک بار دیگر این نمره را ارتقا داده اند و به ١۵ رسانده اند و ما را دچار مشکل کرده اند مستحضرید که در استخدام معلمان از طریق آزمون شرط سنی ھست ولی برای جانبازان شرط سنی وجود ندارد و تفاوت قایل شده اند ولی شورا در شرط معدل تفاوت قایل نشده است و این تصمیم نابجای شورا را ما با زحمت بیش از اندازه تا سال ١٣٩١ حل کرده بودیم و اگر شورا دوباره شرط معدل را بالا نمی برد مشکل نداشتیم و لذا بنده با ھزاران مشکل مالی و تحمل درد مجروحیت و مشکلات ناشی از جانبازی توانسته بودم غرامت فرزندم را با افراد عادی با شرط سال ١٣٩١ یکسان نمایم و خواھشمند است این شرط معدل را برای جانبازان ١ نمره تقلیل دھید و با صدور رأی به نفع جانبازان، خانواده ھای جانبازان در جھت استفاده از این موھبت جمھوری اسلامی یاری نمایید. بنده ٣ بار به شورا نامه نوشتم ولی آنھا به ما جانبازان رحم نکردند در سال ١٣٩۶ پسر من با رتبه ٢١۵٨ نتوانست به خاطر شرط معدل ورود به تربیت معلم نماید ولی اگر آن دیوان این شرط را ١ نمره برای جانبازان برای سال ١٣٩٧ تقلیل دھد مشکل ما حل شده می باشد خواھشمند در حل این معضل جانبازان و خانواده بنده ما را یاری فرمایید.»
متن لایحه تکمیلی به قرار زیر است:
«دفتر ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری
با سلام و احترام
در خصوص پرونده کلاسه ١٣٧۵/٩٧ و در بیان دقیق خواسته مربوط به شکایت و خواسته که در دادخواست تقدیمی به درستی و کامل بیان نکرده ام به استحضار می رساند خواستار ابطال بند ٣ از شیوه نامه مصاحبه اختصاصی داوطلبان ورود به دانشگاه فرھنگیان و دانشگاه تربیت دبیر شھیدرجایی در سال تحصیلی ١٣٩٧ـ١٣٩۶ مصوب مرکز برنامه ریزی، منابع انسانی و فناوری اطلاعات وزارت آموزش و پرورش مندرج در دفترچه ھای آزمون سراسری سالھای ١٣٩۶ و ١٣٩٧ در خصوص داشتن حداقل معدل ١۵ در دوره متوسطه دوم می باشم و نیز آن قسمت از بند ب دفترچه راھنمای ثبت نام و شرکت در آزمون سراسری سال ١٣٩۶) شرایط و ضوابط پذیرش دانشجو در رشته ھای تحصیلی پردیس ھای دانشگاه فرھنگیان و دانشگاه تربیت دبیر شھید رجایی) و آن قسمت از بند ج شرایط و ضوابط پذیرش و تربیت دانشجو معلم در دانشگاھھای فرھنگیان و تربیت دبیر شھید رجایی (مندرج در دفترچه شرکت در آزمون سراسری سال ١٣٩٧) را خواستارم.»
متن مقرره ھای اعتراض به قرار زیر است:
١ (بند ٣ شیوه نامه مصاحبه اختصاصی داوطلبان ورود به دانشگاه فرھنگیان و دانشگاه تربیت دبیر شھید رجایی در سال تحصیلی ١٣٩۶ ـ ١٣٩٧
«اھم شرایط و ضوابط اختصاصی:
٣ (داشتن حداقل معدل کل ١۵ در دوره متوسطه دوم (معدل سه پایه اول، دوم و سوم)
تبصره: حداکثر معدل کل، تحت ھر شرایطی تغییر نخواھد داشت.»
٢ (شق (٣ (از بند ب شرایط و ضوابط پذیرش دانشجو معلم در رشته ھای تحصیلی پردیس ھای دانشگاه فرھنگیان و دانشگاه تربیت دبیر شھید رجایی (مندرج در دفترچه راھنمای ثبت نام و شرکت در آزمون سراسری سالھای ١٣٩۶)
«ب) ویژه داوطلبان آزاد:
٣ـ داشتن حداقل معدل کل ١۵/٠٠ در دوره متوسطه دوم (پایه ھای اول، دوم و سوم).
تبصره: حداقل سن ورود به دانشگاه و حداقل معدل کل، تحت ھیچ شرایطی تغییر نخواھند داشت.»
٣ (شق (٣ (از بند (ج) شرایط و ضوابط پذیرش دانشجو معلم در دانشگاھھای فرھنگیان و تربیت دبیر شھید رجایی (مندرج در دفترچه راھنمای ثبت نام و شرکت در آزمون سراسری سال ١٣٩٧)
٣ـ داشتن حداقل معدل کل ١۵/٠٠ در دوره متوسطه دوم (پایه ھای اول، دوم و سوم)
در پاسخ به شکایت مذکور، مدیر کل آموزش و پرورش استان اردبیل به موجب لایحه شماره ١٩٠٠/٢١٨٨۵/١٠٧ ـ ١٣٩٧/۶/٢١ توضیح داده است که:
«ریاست محترم ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری
موضوع: پاسخ به دادخواست
با سلام و احترام
بازگشت به ابلاغ نامه تحت شماره پرونده٩۶٠٩٩٨٠٩٠٢۴٠٢٩١٠ ـ ١٣٩٧/۵/٧) به شماره بایگانی ۵۶١۵٩ (در خصوص شـکایت آقـای یعقوب فریاد طالشمکائیل به طرفیت آموزش و پرورش مبنی بر «تقلیل شرط معدل از ١۵ به ١۴ برای ورود به دانشگاه فرھنگیان برای جانبازان و فرزندان آنھا » که در تاریخ ١٣٩٧/۵/٢۴ ابلاغ گشته نظر جنابعالی را به دلایل ذیل الذکر جلب نموده و صدور حکم برله آموزش و پرورش مورد استدعاست. حسب بررسیھای معمول و جوابیه معاونت پژوھش، برنامه ریزی و آموزش نیروی انسانی این اداره کل و جوابیه شورای عالی آموزش و پرورش به شماره ١٢٠/٩٠٩٣۶ ـ ١٣٩٧/۶/١٨ موارد ذیل به استحضار می رساند:
اولاً: در راستای اجرای مفاد سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و به استناد بند (ب) ماده ۶٣ قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرھنگی جمھوری اسلامی ایران، وزارت آموزش و پرورش برای تـامین و تربیت بـخشی از نیروی انسانی مـورد نیاز خـود، متناسب بـا مبانی و ارزشھای اسلامی و نیاز دوره ھای مختلف تحصیلی در مقطع کارشناسی پیوسته برای دانشگاه فرھنگیان و دانشگاه تـربیت دبیر شھید رجایی، از میان داوطلبان واجد شرایط دانشجو معلم می پذیرد. داوطلبان در صورت احراز صلاحیتھای عمومی و اختصاصی و سـایر شرایط و ضوابط مندرج در دفترچه راھنما (سال ١٣٩٧) و اطلاعیه ھای بعدی آزمون، می توانند پس از انتخاب رشته و موفقیت در مراحل مزبور و در صورت قبولی، در دانشگاه فرھنگیان تحصیل نمایند.
ثانیاً: با عنایت به بخشنامه شماره ١٨٠/٩۴۴٠۴/٢۵ ـ ١٣٩٧/۵/٢٢ وزارت متبوع شیوه نامه مصاحبه اختصاصی داوطلبان ورود به دانشگاه فرھنگیان در سال تحصیلی ١٣٩٧ از سوی مرکز برنامه ریزی منابع انسانی وزارت متبوع تنظیم و جھت اجراء به کلیه ادارات کل استانھا ارسال گردیده و در آن نیز به داشتن حداقل معدل کل ١۵ و عدم تغییر آن اشاره شده است.
ثالثاً: به استناد ماده ۴٣ قانون مدیریت خدمات کشوری، دستگاھھای اجرایی می توانند شرایط استخدامی خود را علاوه بر شرایط عمومی موضوع ماده ۴٢ قانون مذکور، ملاک عمل قرار دھند.
رابعاً: مطابق ماده ٢٠ اساسنامه دانشگاه فـرھنگیان، پذیرش دانشجو برای دانشگاه با مجوز وزارت علوم، تحقیقات و فـناوری و به شیـوه مورد تـوافق وزارتین آموزش و پرورش و عـلوم، تحقیقات و فناوری صورت می پذیرد. پذیرش دانشجو مـعلمان از بین پـذیرفته شـدگان آزمون سراسری، پس از تایید صلاحیتھای عمومی و تخصصی آنان، توسط وزارت آموزش و پرورش، صورت می گیرد و شرایط مورد توافق وزارت آموزش و پرورش و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری برای پذیرش دانشجو در دانشگاه فرھنگیان، تحت شرایط و ضوابط پذیرش دانشجو در رشته ھای تحصیلی مورد نیاز آموزش و پرورش در دانشگاه فرھنگیان ھمه ساله در دفترچه راھنمای انتخاب رشته ھای تحصیلی آزمون سراسری که توسط سازمان سنجش آموزش کشور و وزارت مذکور منتشر می شود، درج شده است. بر این اساس، داشتن حداقل معدل ١۵ در دوره متوسطه برای ثبت نام و شرکت در کنکور سراسری برای ورود به دانشگاه فرھنگیان به عنوان یکی از شرایط داوطلبان شغل معلمی، تعیین شده است. مع الوصف فرزند شاکی بدلیل اینکه فاقد این شرایط بوده، مجاز به ثبت نام و شرکت در آزمون سراسری در رشته ھای مورد نیاز آموزش و پرورش نبوده و از این جھت حقی برای مشارالیه متصور نیست.
خامساً: به موجب آرای وحدت رویه دیوان عدالت اداری به شماره ھای ۴٧۴ و ۴٧۵ ـ ١٣٩۶/۵/١٧ مفاد و شرایط مقرر در آگھی ھای استخدام از حیث الزام به رعایت آن توسط داوطلبان استخدام و صلاحیت قانونی دستگاھھای استخدام کننده در درج شرایط اختصاصی جھت اطلاع داوطلبان استخدام، مورد تایید ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری قرار گرفته است.
النھایه با عنایت به مراتب فوق و اینکه شرایط اختصاصی وزارت آموزش و پرورش در راستای قوانین و مقررات موضوعه و برای انجام ماموریت ھای محوله در اسناد تحولی فوق، با درج در دفترچه آزمون سراسری به اطلاع داوطلبان رسیده و با ملاحظه آرای وحدت رویه مذکور، اقدام آموزش و پرورش برای تعیین شرط حداقل معدل ١۵ در حدود وظایف و اختیارات وزارت آموزش و پرورش، قانونی محسوب می شود و درخواست نامبرده توجیه علمی و حقوقی نداشته و با ماموریت ھای مورد انتظار از منابع انسانی در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش سنخیت و ھمخوانی ندارد، لذا نظر به جمیع مراتب فوق الذکر، ادعای شاکی فاقد وجاھت قانونی بوده و صدور حکم بر رد شکایت مورد استدعاست. در ضمن خاطر نشان می سازد علیرغم ارسال دادخواست شاکی به شورای عالی آموزش و پرورش و درخواست نظریه تخصصی آن شورا، ھیچگونه مصوبه ای در مورد شکایت شاکی به این اداره کل ارسال نشده و صرفاً جوابیه آن شورا طی نامه شماره صدرالاشاره به این اداره کل واصل شده است.»
شعبه ۴٠ دیوان عدالت اداری در رسیدگی به خواسته شاکی در خصوص ابطال مصوبه شورای عالی آموزش و پرورش در خصوص تقلیل شرط معدل از ١۵ به ١۴ برای ورود به تربیت معلم برای جانبازان و فرزندان آنھا به موجب دادنامه شماره ٣۶۶ ـ ١٣٩٧/٣/١٨ به استناد بند (د) ماده ١٢ و ماده ۴٨ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری قرار عدم صلاحیت به شایستگی و صلاحیت ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری صادر کرده است.
ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ١٣٩٧/٩/١٣ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.
رأی ھیأت عمومی
نظر به اینکه مطابق بندھای ذیل ماده ۶ قانون تشکیل شورای عالی آموزش و پرورش تصویب مقررات و اصول لازم برای گزینش تخصصی و تربیت و استخدام معلمان، بررسی و تصویب طرح ھای توسعه در مراحل و رشته ھای مختلف تحصیلی براساس احتیاجات نیروی انسانی با توجه به امکانات کشور، برعھده شورای عالی آموزش و پرورش نھاده شده است. از طرفی در مواد ۴٢ به بعد قانون مدیریت خدمات کشوری شرایط لازم برای استخدام اعلام شده است و حکم مقرر در ماده ۴٣ قانون اخیرالذکر نیز ناظر به تایید شرایطی است که در قوانین قبلی برای استخدام در دستگاھھای اجرایی پیش بینی شده باشد، در صورتی که دلیلی بر وجود شرط داشتن حداقل معدل کل ١۵ در دوره متوسطه در گذشته ارائه نشده است و ضوابط مورد شکایت اولاً: موجب توسعه شرایط استخدام به شرح مقرر در قانون مدیریت خدمات کشوری است و ثانیاً: موجب تحدید امتیازات قانونی اعمال سھمیه استخدامی برای ایثارگران از جمله ماده ٢١ قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران و نیز ماده ٩٠ قانون برنامه ششم توسعه اقتصادی اجتماعی و فرھنگی جمھوری اسلامی ایران است. ثالثاً: با توجه به قانون تشکیل شورای عالی آموزش و پرورش مصوب سال ١٣۶۵ تصویب موارد شکایت خارج از حدود اختیار مرکز برنامه ریزی منابع انسانی و فناوری اطلاعات وزارت آموزش و پرورش است، در نتیجه بند ٣ شیوه نامه مصاحبه اختصاصی داوطلبان ورود به دانشگاه فرھنگیان و دانشگاه تربیت دبیر شھید رجایی مصوب مرکز برنامه ریزی، منابع انسانی و فناوری اطلاعات وزارت آموزش و پرورش در سال تحصیلی ١٣٩٧ ـ ١٣٩۶ و ضوابط مورد شکایت از دفترچه راھنمای ثبت نام و شرکت در آزمونھای سراسری سالھای ١٣٩۶ و ١٣٩٧ به شرح مذکور در گردش کار در افزایش و تعیین معدل ١۵ در دوره متوسطه به لحاظ مغایرت با قانون و خروج از حدود اختیارات با استناد به بند ١ ماده ١٢ و مواد ٨٨ و ١٣ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ١٣٩٢ از تاریخ تصویب ابطال می شود.
معاون قضائی دیوان عدالت اداری ـ مرتضی علی اشراقی