رأی شماره ٧٩٣ ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری
با موضوع: کمیسیونھای پزشکی واجد صلاحیت برای تعیین تاریخ ابتلاء به بیماری می باشند
١٣٩٨/۵/٩ ٩٨٠١٣١٩شماره
بسمه تعالی
جناب آقای اکبرپور
رئیس ھیأت مدیره و مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمھوری اسلامی ایران
یک نسخـه از رأی ھیـأت عمـومی دیوان عـدالت اداری به شمـاره دادنامه ٩٨٠٩٩٧٠٩٠۵٨١٠٧٩٣ مورخ ٢۵/۴/١٣٩٨ با موضوع: «کمیسیونھای پزشکی واجد صلاحیت برای تعیین تاریخ ابتلاء به بیماری می باشند» جھت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال می گردد.
مدیرکل ھیأت عمومی و ھیأتھای تخصصی دیوان عدالت اداری ـ مھدی دربین
تاریخ دادنامه: ٢۵/۴/١٣٩٨ شماره دادنامه: ٧٩٣ شماره پرونده: ٩٨/١٣١٩
مرجع رسیدگی: ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری
اعلام کننده تعارض: مدیرکل دفتر امور حقوقی و دعاوی سازمان تأمین اجتماعی
موضوع: اعلام تعارض در آراء صادر شده از شعب دیوان عدالت اداری
گردش کار: شعب دیوان عدالت اداری در رسیدگی به دادخواست ھایی با موضوع «اعتراض به رأی کمیسیون پزشکی از حیث تعیین تاریخ شروع بیماری» آرایی معارض صادر کرده اند. گردش کار پرونده ھا و مشروح آراء به قرار زیر است:
الف: شعبـه ١٧ بـدوی دیـوان عـدالت اداری در رسیـدگی بـه پـرونـده ھـای شمـاره ٩٣٠٩٩٨٠٩٠١٧٠٠٩٩۵، ٩٢٠٩٩٨٠٩٠٠٠٨۶٩٣۴ و ٩٢٠٩٩٨٠٩٠٠٠٧۵۵۶٧ با موضوع دادخواست آقایان ناصر صفاجو، یونس حبیبی و اسماعیل تربتی به طرفیت سازمان تأمین اجتماعی و به خواسته اعتراض به رأی کمیسیون پزشکی به و ١٣٩۴/٢/۶ ـ ٩۴٠٩٩٧٠٩٠١٧٠٠٣٣٣ ،١٣٩۵/٢/١۵ ـ ٩۵٠٩٩٧٠٩٠١٧٠٠٣٧۵ شماره ھای دادنامه موجب ٩٣٠٩٩٧٠٩٠١٧٠١١۵٨ ـ ١٩/۵/١٣٩٣ به شرح زیر رأی صادر کرده است: با عنایت به محتویات پرونده و اظھارات طرفین دعوی بشرح دادخواست و لایحه تقدیمی و نظریه کمیسیون پزشکی و سایر مستندات پیوست نظر به اینکه با صدور رأی شماره ٧٩ ـ ١٧/٢/١٣٨۵ ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری موضوع تاریخ شروع بیماری از رأی شماره ۶١ ـ ٢٣/٣/١٣٧٧ ھیأت مستثنی گردید و قابل امعان نظر قضایی است و با توجه به اینکه مراد و مقصود قانونگذار از تاریخ شروع و شدت بیماری زمانی است که بیمه شده قادر به کار و فعالیت نباشد در حالی که اشتغال و بیمهپردازی شاکی پس از تاریخ تعیین شده ادامه داشته است بنابراین تاریخ شروع بیماری تعیین از ناحیه کمیسیون مخدوش و شکایت طرح شده وارد ً به آراء ذکر شده و مواد ٩١ قانون تأمین اجتماعی و ١٠ و ۶۵ قانون تشکیلات و آیین تشخیص گردید و مستندا دادرسی دیوان عدالت اداری رأی به ورود شکایت و ابطال نظریه کمیسیون از جھت تاریخ شروع بیماری و طرح و بررسی مجدد در کمیسیون با رعایت مقررات مربوط و حقوق قانونی شاکی صادر و اعلام می گردد. رأی صادره ظرف بیست روز پس ازابلاغ قابل تجدیدنظرخواھی است. رأی مـذکـور بـه مـوجب آراء شمـاره ٩۵٠٩٩٧٠٩۵۶۶٠٠١۶٠ ـ ١٨/۵/١٣٩۵ ،٩۵٠٩٩٧٠٩۵۵۶٠١٢٧۶ ـ ٢٣/۴/١٣٩۵ و ٩۵٠٩٩٧٠٩۵۵۶٠٠١٠٧ در شعب ١۶ و ۶ تجدیدنظر دیوان عدالت اداری تأیید شده است.
ب: شعبـه ۴٩ بـدوی دیـوان عـدالت اداری در رسیـدگی بـه پـرونـده شمـاره ٩٢٠٩٩٨٠٩٠٠٠٧۶٠٨١ با موضوع دادخواست آقای امیرعادل روئین تن اصفھانی به طرفیت سازمان بیمه تأمین اجتماعی و به خواسته اعتراض به رأی کمیسیون پزشکی تأمین اجتماعی به موجب دادنامه شماره ٩۴٠٩٩٧٠٩۵٧۴٠٠۶٣٠ ـ ١٩/٣/١٣٩۴ به شرح زیر رأی صادر کرده است:
در خصوص شکایت امیر عادل روئین تن اصفھانی با توجه به مجموع اوراق پرونده و نظر به وقوع حادثه و بیماری شاکی که منجر به از کار افتادگی گردید و نظر به اینکه در رأی شماره ٧٩ ـ ١٧/٢/١٣٨۵ ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری موضوع تاریخ بیماری از رأی شماره ۶١ ـ ٢٣/٣/١٣٧٧ ھیأت مذکور مستثنی گردید و قابل امعان نظر قضایی است و از طرفی مراد قانونگذار نسبت به تاریخ بیماری زمانی است که بیمه شده قادر به فعالیت شغلی نمی باشد، بنابراین تاریخ تعیین شده از سوی کمیسیون پزشکی مخدوش است ضمن نقض نظریه در خصوص تاریخ شروع بیماری به استناد ماده ۶٣ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری حکم به ورود شکایت و ارجاع امر به کمیسیون موصوف و طرح و بررسی مجدد مدارک پزشکی شاکی و سپس اعلام نظر از جھت تاریخ شروع بیماری صادر و اعلام می گردد. رأی صادره ظرف بیست روز پس از ابلاغ قابل تجدیدنظر در شعب تجدیدنظر دیوان عدالت اداری است. رأی مذکور به موجب رأی شماره ٩٢٠٩٩٨٠٩٠٠٠٧۶٠٨١ ـ ٢/۴/١٣٩۵ شعبه ٣ تجدیدنظر دیوان عدالت اداری تأیید شده است.
ج: شعبـه ١٢ بـدوی دیـوان عـدالت اداری در رسیـدگی بـه پـرونـده شمـاره ٩٣٠٩٩٨٠٩٠١٢٠٠٨۵٨ با موضوع دادخواست خانم زھرا مالکی به طرفیت سازمان تأمین اجتماعی و به خواسته ابطال نظریه کمیسیون پزشکی به موجب دادنامه شماره ٩۴٠٩٩٧٠٩٠١٢٠٢٠۴۵ ـ ٢/١٢/١٣٩۴ به شرح زیر رأی صادر کرده است: در خصوص [دادخواست] خانم زھرا مالکی به طرفیت سازمان تأمین اجتماعی آذربایجان غربی (کمیسیونپزشکی) به خواسته ابطال نظریه کمیسیون پزشکی تجدیدنظر از حیث تاریخ با توجه به مفاد دادخواست قدیمی و ضمایم آن و لایحه دفاعیه مشتکی عنه نظر به اینکه مطابق رأی وحدت رویه شماره ٧٩ ـ ١٧/١٢/١٣٨۵] ١٧/٢/١٣٨۵ [ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری تعیین تاریخ بیماری از سوی کمیسیونھای ً به مواد ١٠ و ١١ و ۶۵ قانون پزشکی فاقد مجوز قانونی بوده بر این اساس شکایت شاکی وارد است مستندادیوان عدالت اداری و رأی وحدت رویه فوق الذکر حکم به ورود شکایت و حذف تاریخ بیماری از نظریه کمیسیون پزشکی و برقراری مستمری از کارافتادگی از زمان تشکیل کمیسیون پزشکی صادر و اعلام می گردد. این رأی ظرف ٢٠ روز پس از ابلاغ قابل تجدیدنظرخواھی در شعب تجدیدنظر دیوان عدالت اداری می باشد. رأی مذکور به موجب رأی شماره ٩۵٠٩٩٧٠٩۵۵۵٠١٩١٩ ـ ١٠/۶/١٣٩۵ شعبه ۵ تجدیدنظر دیوان عدالت اداری تأیید شده است.
د: شعبـه ٢٩ بـدوی دیـوان عـدالت اداری در رسیـدگی بـه پـرونـده شمـاره ٩٣٠٩٩٨٠٩٠٢٩٠٠۵٢٢ با موضوع دادخواست آقای علی اکبر عنبرستانی به طرفیت سازمان تأمین اجتماعی و به خواسته اعتراض و نقض رأی کمیسیون پزشکی به موجب دادنامه شماره ٩۴٠٩٩٧٠٩٠٢٩٠٠٢۴۵ ـ ۵/٢/١٣٩۴ به شرح زیر رأی صادر کرده است:
خواسته شاکی به شرح دادخواست تقدیمی علیه سازمان تأمین اجتماعی اعتراض به نظریه کمیسیون پزشکی که شروع بیماری منجر به کارافتادگی کلی وی را به علت عارضه بیماری تاریخ ١٨/٩/١٣٨٠ اعلام نموده تا به علت شرط فقدان ٩٠ روز سابقه پرداخت حق بیمه ظرف یک سال آخر قبل از وقوع بیماری منجر به از کار افتادگی کلی محروم از برقراری مستمری از کار افتادگی کلی شده بود که حسب رأی وحدت رویهشماره ٧٩ ـ ١٧/١٢/١٣٨۵] ١٧/٢/١٣٨۵ [که کمیسیون را در خصوص تاریخ تشخیص شروع بیماری را صالح ً به مواد ١٠ و ١١ قانون دیوان عدالت اداری مصوب ١٣٩٢ حکم به ندانسته لذا شکایت وارد تشخیص و مستندا ورود شکایت و طرح در کمیسیون مربوطه صادر می شود. رأی صادره ظرف بیست روز پس از ابلاغ قابل تجدیدنظرخواھی در شعب تجدیدنظر دیوان می باشد. رأی مذکور به موجب رأی شماره ٩۵٠٩٩٧٠٩۵۵۶٠١٢٧۵ ـ ٢٣/۴/١٣٩۵ شعبه ۶ تجدیدنظر دیوان عدالت اداری تأیید شده است.
ھـ: شعبـه ۴٧ بـدوی دیـوان عـدالت اداری در رسیـدگی بـه پـرونـده شمـاره ٩١٠٩٩٨٠٩٠٠٠٠٢٠٠۵ با موضوع دادخواست آقای سیدماندنی دانیالی به طرفیت اداره کل تأمین اجتماعی و به خواسته اعتراض به رأی کمیسیون پزشکی به موجب دادنامه شماره ٩١٠٩٩٧٠٩٠٢۵٠١۶١٠ ـ ١۵/۵/١٣٩١ به شرح زیر رأی صادر کرده است: نظر به اینکه بر اساس مفاد دادنامه شماره ٧٩ ـ ١٧/٣/١٣٨۵] ١٧/٢/١٣٨۵ [ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری تعیین تاریخ شروع بیماری منجر به ازکارافتادگی خارج از حیطه صلاحیت کمیسیون پزشکی می باشد لذا با تعیین تاریخ ٧/۴/١٣٩٠) تاریخ آنژیوگرافی) به عنوان تاریخ ابتلا بیماری منجر به از کارافتادگی نظریه کمیسیون تجدیدنظر پزشکی در باب تعیین تاریخ ٢٨/٣/١٣٨۴ ابطال می گردد. رأی صادره شده قطعی است.
و: شعبه ١۶ دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره ٩۴٠٩٩٨٠٩٠١۶٠٢٧٢٨ با موضوع دادخواست آقای سیدمحمد ساداتی به طرفیت سازمان تأمین اجتماعی و به خواسته ابطال آراء کمیسیونھای بدوی و تجدیدنظر به لحاظ تعیین زمان از کارافتادگی و شروع بیماری به موجب دادنامه شماره ٩۵٠٩٩٧٠٩٠١۶٠٢٣٩۵ ـ ٢٣/١١/١٣٩۵ به شرح زیر رأی صادر کرده است: ھر چند کمیسیون پزشکی، شاکی آقای سید محمد ساداتی را از کار افتاده کلی تشخیص داده و تاریخ ابتلاء بیماری منجر به از کار افتادگی وی را مشخص نموده است لکن شاکی دلیل، مدرک و مستندی که بیانگر تاریخ از کار افتادگی کلی وی غیر از آنچه که در نظریه کمیسیون پزشکی ذکر شده است باشد ارائه ننموده است و اینکه با استناد به رأی شماره ٧٩ ـ ١٧/١٢/١٣٨۵] ١٧/٢/١٣٨۵ [ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری مدعی شده که کمیسیون پزشکی حق تعیین تاریخ را ندارد استنباط صحیحی از رأی مزبور نبوده زیرا به موجب رأی ۶١ ـ ٢٣/٣/١٣٧٧ ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری کلیه آراء کمیسیونھای پزشکی قابل اعتراض و شکایت در دیوان عدالت اداری نبوده که به موجب رأی ٧٩ ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری کلمه تاریخ از رأی مزبور حذف شده و ھر فرد بیمه پردازی که مدعی از کار افتادگی کلی بوده لکن تاریخ مذکور در رأی کمیسیون پزشکی سبب شده وی شرایط ماده ٧۵ قانون تأمین اجتماعی را احراز نکند می تواند با ارائه دلایل و مستندات نسبت به رأی کمیسیون پزشکی صرفاً از حیث تاریخ در دیوان شکایت نماید، لذا کمیسیونھای پزشکی حق تعیین تاریخ را داشته اند و چنین حقی از این مرجع توسط رأی ھیأت عمومی دیوان گرفته نشده است و اگر تاریخی برای از کار افتادگی کلی تعیین شود اصولاً احراز شرایط ماده ٧۵ قانون تأمین اجتماعی مقدور نیست و تعیین تاریخ توسط پزشکان کمیسیون پزشکی که متخصص بوده و کار کارشناسی انجاممی دھند امری منطقی، عقلایی، فنی می باشد و در این پرونده نیز شاکی دلیل، مستندی ارائه ننموده است، لذا شعبه شکایت را غیر موجه و حکم به رد آن صادر و اعلام می نماید. رأی صادره به استناد ماده ۶۵ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری ظرف ٢٠ روز پس از ابلاغ قابل اعتراض در شعب تجدیدنظر دیوان می باشد. رأی مذکور به موجب رأی شماره ٩۶٠٩٩٧٠٩۵۶٢٠٣١٨٣ ـ ٢٣/٧/١٣٩۶ شعبه ١۶ تجدیدنظر دیوان عدالت اداری تأیید شده است.ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ٢۵/۴/١٣٩٨ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.
رأی ھیأت عمومی
الف: تعارض در آراء محرز است.
ب: مطابق رأی شماره ۶١ ـ ٢٣/٣/١٣٧٧ ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری، نظر کمیسیون پزشکی سازمان تأمین اجتماعی در باب بیماری، نوع و تاریخ آن امری است فنی و تخصصی که امعان نظر قضایی در زمینه اعتبار ماھوی آن وجه قانونی ندارد که به دنبال اعتراض بیست نفر از قضات دیوان عدالت اداری نسبت به رأی ً در ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری مطرح شد و ھیأت عمومی به موجب رأی شماره مذکور، موضوع مجددا ٧٩ ـ ١٧/٢/١٣٨۵ با حذف کلمه «تاریخ» از متن رأی شماره ۶١ ـ ٢٣/٣/١٣٧٧ صرفاً تعیین بیماری و نوع آن را فنی و غیر قابل امعان نظر قضایی دانسته و نظر کمیسیون پزشکی سازمان تأمین اجتماعی در تعیین تاریخ ابتلاء به بیماری را امری غیر فنی و قابل امعان نظر اعلام کرده است. علاوه بر آن دادنامه شماره ٧٩ ـ ١٧/٢/١٣٨۵ ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری، متضمن صلاحیت فنی کمیسیونھای پزشکی در تعیین تاریخ بیماری نبوده و صرفاً مبین قابلیت امعان نظر قضایی آرای کمیسیونھای مزبور در تعیین تاریخ بیماری توسط شعب دیوان عدالت اداری و با اختیارات حاصله از ماده ۶٣ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری : کمیسیونھای پزشکی سازمان تأمین اجتماعی، واجد صلاحیت در تعیین تاریخ ابتلاء می باشد. بنابراین اولاً : آرای کمیسیونھای مزبور در تعیین تاریخ ابتلا به بیماری، مطابق ماده ۶٣ قانون به بیماری ھستند و ثانیاً تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری قابل امعان نظر قضایی در شعب دیوان عدالت اداری است و لذا چنانچه رأی کمیسیون در تشخیص تاریخ بیماری توسط شعبه دیوان عدالت اداری نقض شود در اجراء ماده ۶٣ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری موضوع جھت رسیدگی با رعایت مفاد رأی دیوان به ھمان کمیسیون واگذار می شود و مراحل رسیدگی مطابق ماده ۶٣ قانون یاد شده قابل رسیدگی خواھد بود. به دلایل مذکور آراء صادر شده به شرح مندرج در گردش کار که کمیسیونھای پزشکی را واجد صلاحیت برای تعیین تاریخ ابتلا به بیماری دانسته و اعتراض به تصمیمات کمیسیونھای مذکور از حیث تعیین تاریخ ابتلا به بیماری را در صلاحیت شعبه دیوان عدالت اداری تلقی کرده و موضوع را در اجرای ماده ۶٣ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری قابل رسیدگی دانسته اند صحیح و موافق مقررات تشخیص شد. این رأی به استناد بند ٢ ماده ١٢ و ماده ٨٩ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ١٣٩٢ برای شعب دیوان عدالت اداری و سایر مراجع اداری مربوط در موارد مشابه لازم الاتباع است.
رئیس ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری ـ محمدکاظم بھرامی