رأی شماره ٣۶۶ ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری

با موضوع: تعارض آراء صادرشده از شعب دیوان عدالت اداری درخصوص قوانین و مقررات حاکم بر
روابط کارگر و کارفرما در مناطق ویژه اقتصادی و مناطق آزاد تجاری

توضیح ضروری روزنامه رسمی:

نظر به اینکه رأی شماره ٣۶۶ ـ ١٣٩٧/٣/٨ ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری منتشره در روزنامه رسمی کشور به شماره ٢١٣۶۵ ـ ١٣٩٧/۴/٣٠
به طور ناقص منتشر شده، لذا متن کامل دادنامه مذکور در این شماره به طور کامل چاپ می شود.

شماره ٩٧/٨۴٢ ١٣٩٧/۴/۶

بسمه تعالی

جناب آقای اکبرپور

رئیس ھیأت مدیره و مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمھوری اسلامی ایران

با سلام

یک نسخه از رأی ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه ٣۶۶ مورخ ١٣٩/٣/٨ ٧ جھت درج در روزنامه رسمی به پیوست
ارسال می گردد.

مدیرکل ھیأت عمومی و ھیأتھای تخصصی دیوان عدالت اداری ـ مھدی دربین

تاریخ دادنامه: ١٣٩٧/٣/٨

شماره دادنامه: ٣۶۶

کلاسه پرونده: ٨۴٢/٩٧

مرجع رسیدگی: ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری

اعلام کننده تعارض: آقای فرزاد احمدی

موضوع: اعلام تعارض در آراء صادر شده از شعب دیوان عدالت اداری

گردش کار: جمعی از کارکنان منطقه ویژه اقتصادی بندر امام خمینی (ره) دادخواست به خواسته ابطال رأی شماره ۵٧۵/ش ـ
١٣٩٢/٢/١ ھیأت حل اختلاف سازمان منطقه ویژه اقتصادی بندر امام خمینی(ره) به شعب دیوان تقدیم کرده اند که در شعبه ١٨ بدوی
مورد رسیدگی قرار گرفته است. شعب ۵ و ۴ تجدیدنظر در مقام تجدیدنظر خواھی از آرای صادره از آن شعبه، آرای معارض صادر
کرده اند. شعبه ۴ تجدیدنظر دیوان عدالت اداری با این استدلال که مناطق ویژه اقتصادی و مناطق آزاد تجاری و دارای قانون و مقررات
خاص بوده و رابطه بین کارگر و کارفرما در آنھا براساس قانون کار حل و فصل نمی گردد حکم به رد شکایت صادر کرده و شعبه ۵
تجدیدنظر با این استدلال که رأی شعبه ١٨ وفق موازین قانونی صادر شده حکم به ورود شکایت صادر کرده است.

گردش کار پرونده ھا و مشروح آراء به قرار زیر است:

الف: شعبه ١٨ دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره ٩٢٠٩٩٨٠٩٠٠٠٢٨٢١٣ با موضوع دادخواست آقای غلامرضا موسوی
به طرفیت اداره کار و اشتغال منطقه ویژه اقتصادی بندر امام خمینی(ره) و به خواسته اعتراض به رأی شماره ۵٧۵/ش ـ ١٣٩٢/٢/١
ھیأت حل اختلاف به موجب دادنامه شماره ٩٢٠٩٩٧٠٩٠١٨٠١٩٢٨ ـ ١٣٩٢/٩/٣٠ به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است:

در خصوص شکایت شاکی علیه اداره تعاون و کار و رفاه اجتماعی اداره کار و اشتغال ویژه اقتصادی بندر امام خمینی به خواسته
اعتراض به رأی شماره ۵٧۵/ش ـ ١٣٩٢/٢/۶ ھیأت حل اختلاف دیوان با بررسی مدارک ابرازی از جمله شکایت شاکی و دفاعیات
مشتکی عنه ادعای مطروحه را مقرون به صحت تشخیص داده به استناد مواد ۴ و ٧ از مقررات نیروی انسانی بیمه و تامین اجتماعی
منطقه ویژه اقتصادی و ماده ٧ و ٣۴ و ١۴٨ از قانون کار و ماده ٢١ و ٢٧ از ھمان قانون رسیدگی ھیأت بر خلاف قانون آمره است و عرف
و آداب برخلاف قانون فاقد اعتبار است. لذا حکم به ورود شکایت و نقض رأی معترض عنه و ارجاع امر به ھیأت ھم عرض جھت رسیدگی
مجدد صادر و اعلام می کند. این رأی برابر مواد ١٠ و ۶۵ از قانون دیوان عدالت اداری ظرف مھلت ٢٠ روز از تاریخ ابلاغ قابل شکایت در
شعب تجدیدنظر دیوان عدالت اداری است.

رأی مذکور به موجب رأی شماره ٩٣٠٩٩٧٠٩۵۵۵٠١۴١۵ ـ ١٣٩٣/٨/٢٨ شعبه ۵ تجدیدنظر دیوان عدالت اداری عیناً تأیید شده است.
ب: شعبه ١٨ دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره ٩٢٠٩٩٨٠٩٠٠٠١٠٣۴٠ با موضوع دادخواست آقای فرزاد احمدی به
طرفیت اداره کار و اشتغال منطقه ویژه اقتصادی بندر امام خمینی(ره) و به خواسته اعتراض به رأی شماره ۵٧۵/ش ـ ١٣٩٢/٢/١ ھیأت
حل اختلاف به موجب دادنامه شماره ٩٢٠٩٩٧٠٩٠١٨٠١۴٠٣ـ ١٣٩٢/۶/٢۴ به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است:

در خصوص شکایت شاکی علیه اداره تعاون و کار و رفاه اجتماعی اداره کار و اشتغال ویژه اقتصادی بندر امام خمینی به خواسته
اعتراض به رأی شماره ۵٧۵ / ش ـ ١٣٩٢/٢/١ ھیأت حل اختلاف دیوان با بررسی مدارک ابرازی از جمله شکایت شاکی و دفاعیات
مشتکی عنه ادعای مطروحه را مقرون به صحت تشخیص داده به استناد مواد ۴ و ٧ از مقررات نیروی انسانی بیمه و تامین اجتماعی
منطقه ویژه اقتصادی و ماده ٧ و ٣۴ و ١۴٨ از قانون کار و ماده ٢١ و ٢٧ از ھمان قانون رسیدگی ھیأت بر خلاف قانون آمره است و عرف
و آداب برخلاف قانون فاقد اعتبار است. لذا حکم به ورود شکایت و نقض رأی معترض عنه و ارجاع امر به ھیأت ھمعرض جھت رسیدگی
مجدد صادر و اعلام می کند. این رأی برابر مواد ١٠ و ۶۵ از قانون دیوان عدالت اداری ظرف مھلت ٢٠ روز از تاریخ ابلاغ قابل شکایت در
شعب تجدیدنظر دیوان عدالت اداری است.

در اثر تجدیدنظر خواھی اداره کار و اشتغال منطقه ویژه اقتصادی بندر امام خمینی از رأی مذکور شعبه ۴ تجدیدنظر دیوان عدالت اداری
به موجب دادنامه شماره ٩٣٠٩٩٧٠٩۵۵۴٠١٣٧٨ ـ ١٣٩٣/٨/٢۵ چنین رأی صادر می کند.

اولاً: ماده ۴ استنادی شعبه بدوی طی ماده ۶ آیین نامه اجرایی ماده ۴٧ قانون برنامه چھارم توسعه حذف شده و استناد به آن مجوز
قانونی ندارد. ثانیاً: ماده ٧ استنادی ھم در مورد تنظیم قرارداد است ضمن آن که منظور از قرارداد را قرارداد کتبی دانسته نتیجتاً
چنانچه رابطه کارگر و کارفرما براساس اظھارات شفاھاً صورت گرفته باشد قانوناً قابل امعان نظر نیست و استناد به قرارداد شفاھی
موجب نقض رأی ھیأت نمی گردد. ثالثاً: مناطق ویژه اقتصادی و مناطق آزاد تجاری دارای قانون و مقررات خاص بوده و رابطه بین کارگر و
کارفرما در آنھا براساس قانون کار حل و فصل نمی گردد. علیھذا باتوجه به مراتب فوق رأی شعبه بدوی که به مقررات قانون کار و ماده
۴ منسوخه استناد نموده و نیز توجھی بر عدم وجود قرارداد کتبی و عدم ارسال لایحه ننموده است قابل نقض است. لذا مستنداً به
ماده ٧١ قانون تشکیلات و آیین دادرسی ضمن نقض رأی شعبه به شماره ١٣ صادره از شعبه حکم به رد شکایت صادر و اعلام
می نماید. رأی صادره قطعی است.

ج: شعبه ١٨ دیوان عدالت اداری در رسیدگی به شماره پرونده ٩٢٠٩٩٨٠٩٠٠٠٢٨١٩۶ با موضوع دادخواست آقای محمدرضا
کردستانی به طرفیت اداره کار و اشتغال منطقه ویژه اقتصادی بندر امام خمینی (ره) و به خواسته اعتراض به رأی شماره ۵٧۵/ش ـ
١٣٩٢/٢/١ ھیأت حل اختلاف به موجب دادنامه شماره ٩٢٠٩٩٧٠٩٠١٨٠١٩٠۶ ـ ١٣٩٢/٩/٢۶ به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده
است:

در خصوص شکایت شاکی علیه اداره تعاون و کار و رفاه اجتماعی اداره کار و اشتغال ویژه اقتصادی بندر امام خمینی به خواسته
اعتراض به رأی شماره ۵٧۵ /ش ـ ١٣٩٢/٢/۶ ھیأت حل اختلاف دیوان با بررسی مدارک ابرازی از جمله شکایت شاکی و دفاعیات
مشتکی عنه ادعای مطروحه را مقرون به صحت تشخیص داده به استناد مواد ۴ و ٧ از مقررات نیروی انسانی بیمه و تامین اجتماعی
منطقه ویژه اقتصادی و ماده ٧ و ٣۴ و ١۴٨ از قانون کار و ماده ٢١ و ٢٧ از ھمان قانون رسیدگی ھیأت بر خلاف قانون آمره است و عرف
و آداب برخلاف قانون فاقد اعتبار است. لذا حکم به ورود شکایت و نقض رأی معترض عنه و ارجاع امر به ھیأت ھمعرض جھت رسیدگی
مجدد صادر و اعلام می کند. این رأی برابر مواد ١٠ و ۶۵ از قانون دیوان عدالت اداری ظرف مھلت ٢٠ روز از تاریخ ابلاغ قابل شکایت در
شعب تجدیدنظر دیوان عدالت اداری است.

رأی مذکور به موجب رأی شماره ٩٣٠٩٩٧٠٩۵۵۵٠١٢۶٩ ـ ١٣٩٣/٨/١۴ شعبه ۵ تجدیدنظر دیوان عدالت اداری عیناً تأیید شده است.
د: شعبه ١٨ دیوان عدالت اداری در رسیدگی به شماره پرونده ٩٢٠٩٩٨٠٩٠٠٠١٠٣۶٢ با موضوع دادخواست آقای محمود لایامی پور به
طرفیت اداره کار و اشتغال منطقه ویژه اقتصادی بندر امام خمینی(ره) و به خواسته اعتراض به رأی شماره ۵٧۵/ش ـ ١٣٩٢/٢/١ ھیأت
حل اختلاف به موجب دادنامه شماره ٩٢٠٩٩٧٠٩٠١٨٠١٣٩۵ ـ ١٣٩٢/۶/٢۴ به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است:

در خصوص شکایت شاکی علیه اداره تعاون و کار و رفاه اجتماعی اداره کار و اشتغال ویژه اقتصادی بندر امام خمینی به خواسته
اعتراض به رأی شماره ۵٧۵ /ش ـ ١٣٩٢/٢/١ ھیأت حل اختلاف دیوان با بررسی مدارک ابرازی از جمله شکایت شاکی و دفاعیات
مشتکی عنه ادعای مطروحه را مقرون به صحت تشخیص داده به استناد مواد ۴ و ٧ از مقررات نیروی انسانی بیمه و تامین اجتماعی
منطقه ویژه اقتصادی و ماده ٧ و ٣۴ و ١۴٨ از قانون کار و ماده ٢١ و ٢٧ از ھمان قانون رسیدگی ھیأت بر خلاف قانون آمره است و عرف
و آداب برخلاف قانون فاقد اعتبار است. لذا حکم به ورود شکایت و نقض رأی معترض عنه و ارجاع امر به ھیأت ھمعرض جھت رسیدگی
مجدد صادر و اعلام می کند. این رأی برابر مواد ١٠ و ۶۵ از قانون دیوان عدالت اداری ظرف مھلت ٢٠ روز از تاریخ ابلاغ قابل شکایت در
شعب تجدیدنظر دیوان عدالت اداری است.

در اثر تجدیدنظر خواھی اداره کار و اشتغال منطقه ویژه اقتصادی بندر امام خمینی از رأی مذکور، شعبه ۴ تجدیدنظر دیوان عدالت اداری
به موجب دادنامه شماره ٩٣٠٩٩٧٠٩۵۵۴٠١٣٧٧ـ ١٣٩٣/٨/٢۵ چنین رأیی صادر می کند.

اولاً: ماده ۴ استنادی شعبه بدوی طی ماده ۶ آیین نامه اجرایی ماده ۴٧ قانون برنامه چھارم توسعه حذف شده و استناد به آن مجوز
قانونی ندارد. ثانیاً: ماده ٧ استنادی ھم در مورد تنظیم قرارداد است ضمن آن که منظور از قرارداد را قرارداد کتبی دانسته نتیجتاً
چنانچه رابطه کارگر و کارفرما براساس اظھارات شفاھاً صورت گرفته باشد قانوناً قابل امعان نظر نیست و استناد به قرارداد شفاھی
موجب نقض رأی ھیأت نمی گردد. ثالثاً: مناطق ویژه اقتصادی و مناطق آزاد تجاری دارای قانون و مقررات خاص بوده و رابطه بین کارگر و
کارفرما در آنھا براساس قانون کار حل و فصل نمی گردد. علیھذا با توجه به مراتب فوق رأی شعبه بدوی که به مقررات قانون کار و ماده
۴ منسوخه استناد نموده و نیز توجھی بر عدم وجود قرارداد کتبی و عدم ارسال لایحه ننموده است قابل نقض است. لذا مستنداً به
ماده ٧١ قانون تشکیلات و آیین دادرسی ضمن نقض رأی شعبه به شماره ١٣ صادره از شعبه حکم به رد شکایت صادر و اعلام
می نماید. رأی صادره قطعی است.

ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ١٣٩٧/٣/٨ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان
شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.

رأی ھیأت عمومی

اولاً: تعارض در آراء محرز است.

ثانیاً: مطابق ماده ٢ مقررات اشتغال نیروی انسانی، بیمه و تامین اجتماعی در مناطق آزاد تجاری صنعتی جمھوری اسلامی ایران
موضوع تصویب نامه شماره ٣٣۴٣٣٠/ت٢۵ک ـ ١٣٧٣/٣/١۶ اکثریت وزرای عضو شورای عالی مناطق آزاد تجاری ـ صنعتی جمھوری
اسلامی ایران، کلیه کارگران، کارفرمایان وکارگاھھای واقع در مناطق آزاد، مشمول مقررات تصویب نامه مذکور ھستند و در ماده ۵
ھمان مصوبه، وزارت کار و امور اجتماعی به واسطه ایجاد واحد کار و خدمات اشتغال در ھر یک از مناطق آزاد بر تنظیم امور بازار کار،
نظارت بر مسایل حفاظت و بھداشت کار و سایر امور اقدام می کند و به موجب بند الف ماده ١١٢ قانون برنامه پنجم توسعه جمھوری
اسلامی ایران، اداره سازمانھای مناطق آزاد منحصراً براساس قانون چگونگی اداره مناطق آزاد تجاری و اقتصادی و صنعتی و اصلاحات
بعدی آن و قانون کار است. نظر به اینکه در موارد اجمال و ابھام و سکوت مقررات منطقه ای، قانون عام و سرزمینی و آمره بر موضوع
حاکمیت دارد و در خصوص پرداخت مزایای انگیزشی از جمله عیدی و پاداش سنوات در مقررات منطقه ویژه اقتصادی پیش بینی نشده
است، بنابراین مقررات قانون کار در این موارد اعمال خواھد شد و آراء صادره از شعبه ھجدھم به شماره دادنامه ھای
٩٢٠٩٩٧٠٩٠١٨٠١٩٢٨ ـ ١٣٩٢/٩/٣٠ و ٩٢٠٩٩٧٠٩٠١٨٠١٩٠۶ ـ ١٣٩٢/٩/٢۶ که بر ورود شکایت شاکیان صادر شده است، ھمچنین
آراء شعبه پنجم تجدید نظر به شماره دادنامه ھای ٩٣٠٩٩٧٠٩۵۵۵٠١٢۶٩ ـ ١٣٩٣/٨/١۴ و ٩٣٠٩٩٧٠٩۵۵۵٠١۴١۵ ـ ١٣٩٣/٨/٢٨ که بر
تأیید آراء یاد شده شعبه ھجدھم صادر شده است، صحیح و موافق قانون و مقررات تشخیص شد. این رأی با استناد به بند ٢ ماده ١٢
و ماده ٨٩ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری برای شعب دیوان عدالت اداری و سایر مراجع اداری مربوط در موارد
مشابه لازم الاتباع است.

رئیس ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری ـ محمدکاظم بھرامی

جهت مشاوره با وکیل متخصص با شماره ۹۰۹۹۰۷۲۹۵۷ از خطوط ثابت تماس حاصل نمایید .
جهت نگارش لایحه ، درخواست وکیل ، مشاوره حضوی و تنظیم قرارداد با شماره ۸۸۹۶۸۳۷۲ تماس حاصل نمایید .
لطفابا ثبت نظرات خود در دیدگاه وب سایت یا بخش نظرات اپلیکیشن دادورزیار در کافه بازار ما را حمایت کنید .