رأی شماره ١۴٠۴ ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری
با موضوع: ابطال بند «ج» دفترچه شماره (١) راھنمای ثبت نام و شرکت در آزمون سراسری
سال ١٣٩۶ دانشگاھھا و مؤسسات عالی سازمان سنجش آموزش کشور
شماره ٩۶/۵٩۶ ١٣٩٧/٧/۴
بسمه تعالی
جناب آقای اکبرپور
رئیس ھیأت مدیره و مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمھوری اسلامی ایران
با سلام:
یک نسخه از رأی ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه ١۴٠۴ مورخ ١٣٩/۶/١٣ ٧ با موضوع:
«ابطال بند «ج» دفترچه شماره (١ (راھنمای ثبت نام و شرکت در آزمون سراسری سال ١٣٩۶ دانشگاھھا و مؤسسات عالی سازمان
سنجش.» جھت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال می گردد.
مدیرکل ھیأت عمومی و ھیأتھای تخصصی دیوان عدالت اداری ـ مھدی دربین
تاریخ دادنامه: ١٣٩٧/۶/١٣
شماره دادنامه: ١۴٠۴
کلاسه پرونده: ۵٩۶/٩۶
مرجع رسیدگی: ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: آقای شاھین جعفرپور
موضوع شکایت و خواسته: ابطال بند (ج) دفترچه شماره ١ راھنمای ثبت نام و شرکت در آزمون سراسری سال ١٣٩۶ دانشگاه ھا و
موسسات عالی سازمان سنجش آموزش کشور
گردش کار: شاکی به موجب دادخواستی ابطال بند (ج) دفترچه شماره ١ راھنمای ثبت نام و شرکت در آزمون سراسری سال ١٣٩۶
دانشگاه ھا و موسسات عالی سازمان سنجش آموزش کشور را خواستار شده و در جھت تبیین خواسته اعلام کرده است که:
«الف) نظر به اینکه قانون اساسی جمھوری اسلامی ایران با تثبیت قاعده تفکیک و استقلال قوای مقننه، مجریه و قضاییه از یکدیگر
وضع قانون در عموم مسائل را به شرح دو اصل ۵٨ و ٧١ به مجلس شورای اسلامی و در حد مقرر در اصل ١١٢ به مجمع تشخیص
مصلحت نظام اختصاص داده است اطلاق قانون یا تعمیم مطلق وجوه ممیزه آن به مقررات موضوعه سایر واحدھای دولتی از جمله
مصوبات شورای عالی انقلاب فرھنگی مبنای حقوقی و وجاھت قانونی ندارد، لذا مصوبات شورای عالی انقلاب فرھنگی نمی تواند
توسط سازمان سنجش آموزش کشور در امر توزیع عادلانه فرصتھا و بھره مندی داوطلبان آزمون سراسری کشور از حق تحصیل، مورد
استناد قرار گیرد. لکن بند «ج» دفترچه شماره یک راھنمای ثبت نام و شرکت در آزمون سراسری سال ١٣٩۶ با استناد به مصوبه
جلسه مورخ ١٣۶٢/١٢/۶ شورای عالی انقلاب فرھنگی (ستاد انقلاب فرھنگی وقت) حق شرکت طیفی از داوطلبان را در این آزمون
سلب می کند که این ممانعت اساس حقوقی نداشته و استناد به خارج از قانون می باشد، لذا بند فوق الذکر خلاف قانون اساسی
کشور است.
ب) مطابق بند «ج» دفترچه شماره یک راھنمای ثبت نام و شرکت در آزمون سراسری سال ١٣٩۶» افرادی که از سال تحصیلی ١٣۶۴
ـ١٣۶٣ به بعد دو نوبت در آزمونھای ورودی رشته ھای تحصیلی متمرکز و یا نیمه متمرکز (دوره ھای روزانه) پذیرفته شده باشند، حق
ثبت نام در آزمون سراسری سال ١٣٩۶ را نخواھد داشت.» عبارت «پذیرفته شده باشند» به منزله «استفاده» حتمی داوطلب از حق
آموزش رایگان نیست زیرا ممکن است فرد پس از پذیرفته شدن در آزمون سراسری، بنا به حوادث و شرایط قادر به ثبت نام در دانشگاه
نباشد (مثلاً به علت عدم موفقیت در اخذ مدرک پیش دانشگاھی تا پایان شھریور ماه سال برگزاری کنکور)، از دانشگاه اخراج گشته و
یا از ادامه تحصیل انصراف داده باشد. در چنین مواردی فرد علی رغم قبولی در آزمون سراسری، از حق تحصیل با استفاده از امکانات
دولتی محروم می شود. حال با ذکر مثال درباره سه نفر داوطلب به عنوان مثال به شرح منظور پرداخته می شود. فرد اول دو بار در
آزمون سراسری در مقطع کارشناسی «پذیرفته» شده اما در بار اول، بنا به وقوع یکی از شرایط فوق موفق به ثبت نام در دانشگاه
نشده ولی در بار دوم قبولی، تحصیل خود را در مقطع کارشناسی با امکانات دولتی به پایان رسانده که این فرد حداکثر ۶ سال از
تحصیل رایگان بھره مند گشته است. فرد دوم فردی است که دو بار در آزمون سراسری در مقطع کاردانی پذیرفته شده و حداکثر ۶
سال از تحصیل رایگان بھره مند گشته است. فرد سوم، فردی است که قبلاً فقط یک بار در مقطع کارشناسی روزانه پذیرفته شده و
مدرک کارشناسی اخذ کرده است. این فرد با در نظر گرفتن آرای شماره ٧٣۴ ـ ١٣٩٢/١٠/٣٠ و شماره ١٢٠۵ ـ١٣٩۴/١٠/٢٢ و رأی
مربوط به دادنامه شماره ۴٩۴ الی ۵٠٨ ـ ١٣٩۵/٨/۴ دیوان عدالت اداری حق شرکت در آزمون سراسری و تحصیل رایگان در مقطع
دکتری عمومی رشته ھای آموزش پزشکی (حداقل ٧ سال) دارد که در چنین حالتی وی در مجموع حداقل ١١ سال از تحصیل رایگان
بھره مند خواھد بود. قیاس میزان بھره مندی این سه فرد از امکانات دولتی و محرومیت نفر اول و دوم از ثبت نام در آزمون سراسری و
تحصیل در رشته مقاطع عالی تر، عین تبعیض و به دور از عدالت بودن این بند را آشکار می کند، بنابراین ذکر عبارت «پذیرفته شده
باشند» در بند مذکور دفترچه ثبت نام آزمون سراسری موجب متضرر شدن افراد اول و دوم در مثال فوق می شود. ھمچنین مقطع
دکتری عمومی رشته ھای آموزش پزشکی ھمتراز با مقطع کارشناسی ارشد بوده و تحصیل در یکی از آن رشته ھا برای داوطلبین
دارای مدرک کاردانی یا کارشناسی در حکم تحصیل در مقطع عالی تر (ادامه تحصیل) محسوب میشود. ھمچنین تحصیل در
رشته ھایی که در مقطع دکتری پیوسته تخصصی پذیرش آنھا از طریق کنکور سراسری انجام می شود (دکتری تخصصی بیوتکنولوژی،
دکتری تخصصی فیزیک) نیز در حکم تحصیل در مقطع عالی تر (ادامه تحصیل) محسوب می شود اما امکان تحصیل در آن رشته مقاطع از
طریق کنکور سراسری برای افرادی که شرایطی مشابه با افراد اول و دوم در مثال فوق را دارند امکان پذیر نمی باشد. موارد فوق به
لحاظ حق تحصیل رایگان در مقاطع عالی تر در تضاد با ماده ٧ لایحه قانونی اصلاح مواد ٧ و ٨ قانون تامین وسایل و امکانات تحصیل
اطفال و جوانان ایرانی مصوب سال ١٣۵٨ و اصل ٣٠ قانون اساسی و به لحاظ رعایت عدل و قسط برخلاف بند ۶ اصل ٢ و بند ٩ اصل ٣
قانون اساسی است.
ج) اینجانب در آزمون سراسری سال ١٣٨۶ در رشته فیزیک در مقطع کارشناسی دانشگاه ارومیه در دوره روزانه پذیرفته شده لکن بنا
به مشکلات شخصی از ادامه تحصیل منصرف شده و انصراف خود را تسلیم دانشگاه مربوطه کرده و ھمچنین ھزینه استفاده از آموزش
رایگان و خسارت ناشی از انصراف از تحصیل را مطابق ضمایم ارسالی پرداخت نموده ام. سپس در آزمون سراسری سال ١٣٩٠ در
مقطع کارشناسی فیزیوتراپی دانشگاه علوم پزشکی تبریز پذیرفته شده و در سال ١٣٩۴ موفق به اخذ مدرک کارشناسی فیزیوتراپی
با استفاده از امکانات دولتی شده ام. به عبارتی دیگر بن ـده دو بار در آزمون سراسری در دوره ھای روزانه پذیرفته شده ام، لکن در بار
اول انصراف داده ھزینه مربوطه را پرداخت نموده ام و در بار دوم موفق به فارغ التحصیلی در مقطع کارشناسی شده ام. حتی در صورت
احتساب سنوات تحصیلی بنده در دانشگاه ارومیه (٣ سال)، در مجموع ٧ سال در دانشگاه دولتی تحصیل نموده ام. اینجانب با توجه به
بند «ج» دفترچه شماره یک راھنمای ثبت نام و شرکت در آزمون سراسری سال ١٣٩۶ را ندارم. این در حال است که طبق بند «و»
دفترچه فوق الذکر داوطلبانی که با استفاده از امکانات دولتی در مقطع کارشناسی فارغ التحصیل شده اند می توانند در رشته ھای
دکتری عمومی گروه آموزش پزشکی (مقاطع بالاتر) با استفاده از امکانات دولتی و به صورت رایگان مشغول به تحصیل شوند که در این
صورت حداقل ١١ سال در دانشگاه دولتی مشغول به تحصیل خواھند شد. با توجه به عرایض فوق، بند «ج» دفترچه شماره یک
راھنمای ثبت نام و شرکت در آزمون سراسری سال ١٣٩۶ مصداق بی عدالتی در زمینه ایجاد فرصت برابر تحصیل با استفاده از امکانات
دولتی در مقاطع بالاتر بوده و مغایر با ماده ٧ لایحه قانونی اصلاح مواد ٧ و ٨ قانون تامین وسایل و امکانات تحصیل اطفال و جوانان
ایرانی مصوب سال ١٣۵٨ و اصل ٣٠ قانون اساسی و به لحاظ رعایت عدل و قسط برخلاف بند ۶ اصل ٢ و بند ٩ اصل ٣ قانون اساسی
است.»
متن مقرره مورد اعتراض به قرار زیر است:
«ج) بر اساس مصوبه جلسه مورخ ١٣۶٢/١٢/۶ شورای عالی انقلاب فرھنگی (ستاد انقلاب فرھنگی وقت)، متقاضیانی که از سال
تحصیلی ١٣۶۴ ـ١٣۶٣ به بعد، دو نوبت در آزمونھای ورودی (دوره ھای روزانه) رشته ھای تحصیلی متمرکز و یا نیمه متمرکز پذیرفته
شده باشند، حق ثبت نام در آزمون سراسری سال ١٣٩۶ را نخواھند داشت.»
در پاسخ به شکایت مذکور، مدیرکل دفتر ریاست، روابط عمومی و امور بین الملل سازمان سنجش کشور به موجب لایحه شماره
٧٧٨۵٧/د ـ١٣٩۶/٩/٢۶ توضیح داده است که:
«مدیر محترم دفتر ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری
با سلام:
احتراماً، بازگشت به کلاسه پرونده شماره ۵٩۶/٩۶ ـ١٣٩۶/٨/٢٠ در خصوص درخواست آقای شاھین جعفرپور به طرفیت سازمان
سنجش آموزش کشور با عنوان «ابطال بند (ج) دفترچه راھنمای ثبت نام و شرکت در آزمون سراسری سال ١٣٩۶ دانشگاھھا و
موسسات آموزش عالی کشور» به استحضار می رساند، طبق بند «ج» صفحه ۵ دفترچه راھنمای ثبت نام و شرکت در آزمون
سراسری سال ١٣٩۶ متقاضیانی که از سال تحصیلی ١٣۶۴ ـ١٣۶٣ به بعد دو نوبت در آزمونھای ورودی (دوره ھای روزانه) رشته ھای
تحصیلی متمرکز و یا نیمه متمرکز پذیرفته شده باشند، حق ثبت نام در آزمونھای سراسری سال ١٣٩۶ را نخواھند داشت. تذکر مذکور
مصوبه جلسه مورخ ١٣۶٢/١٢/۶ شورای عالی انقلاب فرھنگی (ستاد انقلاب فرھنگی وقت) می باشد که از کنکور سراسری سال
١٣۶۴ تا کنون در کلیه دفترچه ھای راھنمای ثبت نام آزمونھای سراسری درج می شود. علیھذا شاکی مدعی اند این ممانعت اساس
حقوقی ندارد و خلاف قانون اساسی است. در پاسخ به اظھارات مشارالیه:
اولاً: مصوبات شورای عالی انقلاب فرھنگی از سوی ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری قابل ابطال نمی باشد. ثانیاً: سازمان سنجش
آموزش کشور به عنوان یک دستگاه اجرایی صرفاً مجری مصوبات شورا و مجلس شورای اسلامی و سایر دستگاھھای ذیصلاح
می باشد و از سال ١٣۶۴ تا کنون بر اساس مصوبه مارالذکر ھر داوطلبی که در کنکور سراسری ٢ مرتبه در دوره روزانه پذیرفته شده
باشد فارغ از اینکه در کد محل قبولی ثبت نام کرده یا نکرده باشد (به دلیل محدودیت ظرفیت پذیرش در دوره روزانه) دیگر حق ثبت نام
در آزمون سراسری را نخواھد داشت. شایان ذکر است محدودیت مذکور صرفاً برای پذیرش در دوره ھای روزانه لحاظ می شود و در
خصوص دوره ھای غیرروزانه (شبانه، پیام نور، غیرانتفاعی، پردیس، دانشگاه آزاد اسلامی) اعمال نمی گردد. با عنایت به مراتب
فوق الذکر و با توجه به اینکه اقدامات این سازمان وفق مقررات بوده است، از ریاست ھیأت عمومی رد شکایت مطروحه مورد
استدعاست.»
ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ١٣٩٧/۶/١٣ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان
شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.
رأی ھیأت عمومی
به صراحت الفاظ سطر اول مصوبه مورخ ١٣۶٢/١٢/۶ ستاد انقلاب فرھنگی (شورای عالی انقلاب فرھنگی فعلی) ممنوعیت شرکت
داوطلبانی که دو بار سابقه قبولی در آزمون را دارند برای شرکت مجدد در آزمون، محدود به داوطلبان سراسری سال ١٣۶۴ ـ١٣۶٣
بوده و نھایتاً به شرح ذیل بند ۴ به سال تحصیلی ١٣۶٣ ـ١٣۶٢ نیز تسری داده شده است. نظر به اینکه با این اوصاف و قید زمانی
موصوف، مصوبه در سالھای تحصیلی بعد حاکمیت و نظارت نداشته است، بنابراین بند (ج) دفترچه آزمون سال تحصیلی ١٣٩۶ از این
جھت که متضمن محدودیت در حق به تحصیل می باشد و نیاز به حکم قانونگذار دارد خلاف قانون و خارج از حدود اختیارات تشخیص
می شود و به استناد بند ١ ماده ١٢ و مواد ٨٨ و ١٣ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ١٣٩٢ ابطال
می شود.
معاون قضایی دیوان عدالت اداری ـ مرتضی علی اشراقی
جهت مشاوره با وکیل متخصص با شماره ۹۰۹۹۰۷۲۹۵۷ از خطوط ثابت تماس حاصل نمایید .
جهت نگارش لایحه ، درخواست وکیل ، مشاوره حضوی و تنظیم قرارداد با شماره ۸۸۹۶۸۳۷۲ تماس حاصل نمایید .
لطفابا ثبت نظرات خود در دیدگاه وب سایت یا بخش نظرات اپلیکیشن دادورزیار در کافه بازار ما را حمایت کنید .
ما را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید
دانلود اپلیکیشن اندروید دادورزیار
