آیین نامه اجرایی احراز عنوان ضابط دادگستری
شماره ٩٠٠٠/۴۶٩٨٩/١٠٠-١٣٩۴/٧/١
جناب آقای سینجلی جاسبی
رئیس محترم ھیأت مدیره و مدیرعامل روزنامه رسمی کشور
تصویر آیین نامه شماره ٩٠٠٠/۴۶٩٨٨/١٠٠ مورخ ١٣٩۴/٧/١ ریاست محترم قوه قضائیه با موضوع «آیین نامه اجرایی احراز عنوان ضابط
دادگستری» جھت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال می گردد.
مدیرکل دبیرخانه قوه قضائیه ـ محسن محدث
آیین نامه اجرایی احراز عنوان ضابط دادگستری
در اجرای تبصره ٢ ماده ٣٠ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ١٣٩٢ و اصلاحیه آن و به پیشنھاد وزیر دادگستری، «آیین نامه اجرایی
احراز عنوان ضابط دادگستری» به شرح مواد آتی است:
فصل اول ـ تعاریف
ماده١ـ واژگان به کار رفته در این آیین نامه به شرح زیر می باشد:
الف ـ ضابطان دادگستری: کلیه فرماندھان، افسران، درجه داران نیروی انتظامی آموزش دیده، مقامات و مأمورانی که به موجب قوانین
خاص در حدود وظایف محول شده ضابط محسوب می شوند.
ب ـ کارت ویژه ضابط دادگستری: کارتی است متحدالشکل که حاوی عکس و ھویت، شماره شناسائی اختصاصی، حوزه محل اشتغال
و تاریخ صدور و امضاء دادستان می باشد و معرف آن است که صاحب کارت، مجاز به انجام وظایف محوله به عنوان ضابط دادگستری
می باشد.
پ ـ دوره ھای آموزشی: مجموعه آموزش ھایی است که برای کسب مھارت ھای لازم و انجام وظایف قانونی برای ضابطان دادگستری
برگزار می شود.
ت ـ دادستان: دادستان عمومی و انقلاب حوزه قضائی شھرستان.
ماده٢ـ فرماندھان و افسران و درجه داران نیروھای انتظامی با یک برنامه ریزی تعیین شده از سوی فرمانده نیروی انتظامی ھر حوزه
قضایی جھت احراز عنوان ضابط دادگستری باید به دادستان و در بخش ھا به رئیس حوزه قضایی بخش معرفی گردند تا دوره ھای
آموزشی تعیین شده را طی نمایند و کارت ویژه ضابط دادگستری را درصورتی که واجد شرایط مقرر در ماده ٣٠ قانون مذکور باشند،
دریافت کنند.
ماده٣ـ مأمورانی که گزارش آنان به موجب قانون به منزله گزارش ضابطان دادگستری است از قبیل مأموران شھرداری و مأموران
جھادکشاورزی و ھمچنین مأمورانی که در قانون صراحتاً به ضابط بودن آنھا اشاره نشده، اما قانوناً تکالیفی مشابه ضابطان دادگستری
به آنھا
محول گردیده، نظیر بازرسان و کارشناسان مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی و بازرسان وزارت بھداشت و درمان و آموزش
پزشکی، مشمول این آیین نامه نبوده و حسب مورد مشمول قوانین خاص خود می باشند.
ماده۴ـ نیروی انتظامی جمھوری اسلامی ایران موظف است به تعداد کافی برای انجام وظایف مربوط به امور ضابطان افراد واجد
شرایط مورد نیاز را تأمین و در اختیار یگانھای تابعه در استانھا و شھرستانھای سراسر کشور قرار دھد. دادستانھای حوزهھای قضائی
مرکز استانھا موظفند ھر شش ماه یک بار وضعیت ضابطان، کمبودھا و نیازھای آنان را برای انعکاس به فرماندھی نیروی انتظامی و
سایر مراجع ذیربط به دادستان کل کشور اعلام نمایند تا در جھت ھماھنگی و پیگیری لازم اقدام نمایند.
فصل دوم: آموزش
ماده۵ ـ معاونت منابع انسانی قوه قضائیه دوره ھای آموزش خاص ضابطان دادگستری را با لحاظ اھداف ذیل طراحی می نماید:
١ـ ارتقاء دانش حقوقی.
٢ـ توانمندسازی و افزایش مھارت شغلی.
٣ـ کمک به افزایش سطح کیفی مرحله کشف جرم در نظام دادرسی کیفری.
۴ـ کمک به سرعت و دقت در رسیدگی ھای کیفری.
۵ ـ آموزش مھارت ھای رفتاری از قبیل رعایت حقوق شھروندی و کرامت انسانی اشخاص.
۶ ـ آموزش سامانه مدیریت پرونده قضایی (سمپ) در زمینه ورود اطلاعات و مکاتبات مکانیزه با مراجع قضایی.
ماده۶ ـ از طریق دوره ھای آموزشی مربوط دانش آموختگان باید به توانایی ھای لازم از جمله موارد زیر نائل گردند:
١ـ شناخت موضوعات مھم و اساسی حقوق کیفری ماھوی.
٢ـ شناخت موضوعات مربوط به صلاحیت و تشکیلات سازمان ھای کیفری.
٣ـ توانایی تشخیص نحوه تفکیک جرایم مشھود از غیرمشھود.
۴ـ تشخیص نوع وظایف و اختیارات آنھا در جرایم مشھود و غیرمشھود.
۵ ـ توانایی تشخیص مسئولیت ھای کیفری و مدنی ناشی از اعمال زیان بار ضابطان.
۶ ـ توانایی و شناخت لازم جھت ھمکاری و تعاون با سایر مراجع قضائی در امور کیفری.
٧ـ شناخت ادله اثباتی جرم و آثار آن.
تبصره ـ تعیین مواد درسی و سرفصل ھای آموزشی به عھده معاونت منابع انسانی قوه قضاییه می باشد.
ماده٧ـ آموزش ضابطان نظامی و صدور کارت برای آنان، براساس آیین نامه موضوع تبصره ماده ۶٠۴ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب
١٣٩٢ است.
ماده٨ ـ دادستان مکلف است به طور مستمر دوره ھای آموزش حین خدمت را جھت کسب مھارتھای لازم و ایفاء وظایف قانونی برای
ضابطان دادگستری برگزار نماید. دادستان می تواند دوره ھای آموزشی ضابطان را به معاونت منابع انسانی قوه قضاییه واگذار نماید.
ماده٩ـ ھریک از دستگاھھا، در موارد مصرح قانونی، ضابطان خاص خود که وثاقت و مورد اعتماد بودن آنان براساس قوانین و مقررات
تعیین صلاحیت شغلی کارکنان، مورد تأیید باشد را تعیین و جھت آموزش اولیه به دادستان معرفی می نماید.
تبصره ـ با توجه به محدود بودن تعداد ضابطان خاص، محل آموزش آنان می تواند به صورت متمرکز در تھران یا مراکز استانھا باشد.
ماده١٠ـ معاونت منابع انسانی قوه قضائیه می تواند برای کسانی که به معرفی دادستان، به صورت حضوری و یا مجازی در برنامه
آموزشی ضابطان شرکت و در آزمون مربوط نمره قبولی کسب نمایند، گواھی گذراندن دوره آموزش و قبولی در آزمون صادر نماید.
ماده١١ـ مرجع آموزش ضابطان دادگستری می تواند به کسانی که در برنامه آموزشی ضابطان شرکت کنند ولی نمره قبولی کسب
ننمایند، دو ماه مھلت دھد تا خود را برای آزمون مجدد آماده کنند و درصورت قبولی، گواھی گذراندن دوره آموزشی و قبولی در آزمون
صادر نماید و درصورت عدم قبولی باید به دستگاه متبوع آنان اعلام گردد یا از ضابط بودن آنان صرف نظر شود و یا حداقل پس از یکسال
درصورت احراز آمادگی جھت آزمون (سوم) معرفی شوند.
فصل سوم: صدور کارت ویژه ضابط دادگستری
ماده١٢ـ صدور کارت ویژه ضابط دادگستری منوط به دریافت گواھینامه گذراندن دوره آموزشی و تأیید دادستان خواھد بود.
ماده١٣ـ نمونه متحدالشکل کارت ویژه ضابط دادگستری توسط دادستان کل کشور تھیه و به دادسراھای کل کشور ابلاغ خواھد شد.
ماده١۴ـ مدت اعتبار کارت ویژه ضابط دادگستری از تاریخ صدور سه سال است. سازمانھای متبوع ضابطان برای تمدید کارت مذکور،
باید حداقل دو ماه قبل از انقضای اعتبار آن، تعویض و تمدید اعتبار آن را به مرجع صادرکننده پیشنھاد تا کارت جدید صادر شود.
تبصره١ـ تمدید کارت مذکور منوط به شرکت ضابطان در دوره ھای آموزشی حین خدمت و قبولی در این دوره می باشد.
تبصره٢ـ درصورت انتقال ضابط از یک حوزه قضایی به حوزه قضایی دیگر، استمرار انجام وظایف ضابطیت منوط به تأیید دادستان و صدور
کارت مذکور در حوزه جدید خواھد بود.
ماده١۵ـ چنانچه ضابطانی که برای آنان کارت ویژه ضابط دادگستری صادر گردیده، فاقد شرایط قانونی گردند، به تشخیص دادستان و
پس از تأیید رئیس کل دادگستری استان نسبت به ابطال کارت آنان اقدام خواھد شد.
تبصره ـ کارت مذکور در مواردی از قبیل بازنشستگی، فوت، اخراج، از دست دادن صلاحیت (حسب نظر سازمان متبوع) و یا تغییر
سمت و انتصاب ضابطان در مشاغلی که بنا به تشخیص سازمان متبوع نیازی به ضابط بودن آنان نباشد، باید توسط سازمان متبوع اخذ
و جھت ابطال به دادستان تحویل گردد.
فصل چھارم ـ مسائل اجرایی
ماده١۶ـ در راستای تحقق کامل اھداف قانونگذار و ھمچنین به منظور ایجاد ھماھنگی و فراھم کردن زمینه اجرای دقیق و صحیح این
آیین نامه، واحد نظارت و ارزیابی آموزش ضابطان دادگستری در دادستانی کل کشور تشکیل خواھد شد. دادستان کل کشور مکلف
است با ھمکاری نیروی انتظامی و نھادھای مربوط به ضابطان خاص سالانه گزارشی از فعالیت ھا و اقدامات انجام شده و اثربخشی
آن تھیه و به رئیس قوه قضائیه ارائه نماید.
ماده١٧ـ مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضائیه با ھماھنگی دادستان کل کشور و دستگاھھای مربوط و رعایت ملاحظات حفاظتی و
امنیتی، بانک اطلاعات ضابطان دادگستری را به گونه ای که مقامات قضائی مرتبط با ضابطان بتوانند به آن دسترسی داشته باشند در
سامانه پرونده قضایی (cms (پیش بینی و ایجاد می نماید.
تبصره ـ ارسال اطلاعات، گزارش ھا و مکاتبات ضابطان دادگستری با مراجع قضایی با ھماھنگی سازمان متبوع، از طریق این سامانه
انجام خواھد شد.
ماده١٨ـ به منظور رعایت ملاحظات حفاظتی و امنیتی مراحل معرفی و صدور کارت ضابطان دادگستری، دادستان کل کشور با
ھمکاری دستگاھھای اطلاعاتی و امنیتی نظیر وزارت اطلاعات، پلیس اطلاعات و امنیت نیروی انتظامی جمھوری اسلامی ایران، پلیس
فضای تبادل اطلاعات (فتا)، پلیس مبارزه با مواد مخدر و با ھماھنگی دستگاه ھای متبوع آنان، در چارچوب قوانین و مقررات جاری و
مفاد این آیین نامه، دستورالعملی که تأمین کننده جنبه ھای حفاظتی و امنیتی امور ضابطان و دستگاه ھای متبوع آنان باشد، تھیه و به
رئیس قوه قضاییه پیشنھاد می کنند تا پس از تصویب براساس آن اقدام گردد.
ماده١٩ـ ھزینه دوره ھای آموزشی نظیر حق التدریس، تھیه و تکثیر منابع درسی و ھمچنین وسایل کمک آموزشی، بنا به پیشنھاد
دادستان کل کشور و معاونت منابع انسانی قوه قضاییه در اجرای ماده ۵۶٧ قانون آیین دادرسی کیفری، مصوب ١٣٩٢ ،ھمه ساله
جھت درج در بودجه کل کشور از طریق معاونت راھبردی قوه قضاییه اقدام می شود.
ماده٢٠ـ نظارت بر حسن اجرای این آیین نامه بعھده معاون اول قوه قضاییه است. چنانچه مقامات قضایی و یا دستگاه ھای ذیربط در
خلال اجرای این آیین نامه با موارد اختلافی، مبھم و یا مسکوت مواجه گردند که مستلزم اصلاح آیین نامه باشد، موضوع را به معاون اول
قوه قضاییه منعکس و مقام مذکور عنداللزوم مراتب را در اجرای تبصره ٢ ماده ٣٠ قانون آیین دادرسی کیفری، مصوب ١٣٩٢ به وزیر
دادگستری اعلام می کند.
ماده٢١ـ این آیین نامه در ٢١ ماده و ۶ تبصره در تاریخ ١٣٩۴/۶/٣١ به تصویب رئیس قوه قضاییه رسید و از تاریخ تصویب لازم الاجراء
است.
رئیس قوه قضائیه ـ صادق آملی لاریجانی