نه به پلاستیک
خوشبختانه در سال‌های اخیر پویش های اجتماعی خوبی در حوزه های مختلف زیست محیطی در کشور شکل گرفته است که می تواند بستر مناسبی برای تغییر الگوی مصرف و ترک عادت «پلاستیک‌گرایی» ما باشد، مشروط بر آنکه با همگرایی و اعتماد متقابل، ظرفیت سازی برای مشارکت فعالانه نهادهای مردمی محیط زیست جهت آموزش و اطلاع رسانی برای کاهش مصرف کیسه‌های پلاستیکی انجام گیرد.
شینا انصاری مدیرکل دفتر پایش سازمان حفاظت محیط زیست در یادداشتی در روزنامه قانون، نوشته است: به مصرف کیسه‌های پلاستیکی عادت کرده ایم و روزی نیست که از محصولات پلاستیکی یکبار مصرف استفاده نکنیم. هنگام تفرج در دشت، جنگل و ساحل و در مناسبت های مختلف جشن و سوگواری آنچه از ما باقی می ماند، حجمی انبوه از پلاستیک‌هاست.به همین دلیل امروزه در پس زمینه تصویر اغلب مناطق طبیعی و گردشگری ما کیسه های پلاستیکی نشسته است.
آمارها حاکی از آن است که ایران یکی از 10 کشور اصلی مصرف کننده پلاستیک در دنیاست، عمر هر کیسه پلاستیکی در کشور ما 12 دقیقه هست و هرخانواده ایرانی روزانه پنج تا هفت کیسه پلاستیکی وارد چرخه مصرف می‌کند که متاسفانه نیمی از آن‌ها تنها یکبار مورد استفاده قرار می‌گیرد و در خوش بینانه ترین حالت راهی مکان‌های دفن می شوند که به واسطه تجزیه‌پذیری طولانی مدت(بیش از 300 سال)، درواقع باری سنگین و غیرقابل هضم برای زمین هستند. اما چرا به رغم هشدارها و اطلاع رسانی ها درباره آثار زیانبار پلاستیک های یکبار مصرف، استفاده بی رویه از آن‌ها و گسترش کاربرد انواع و اقسام پلاستیک‌ها به جزئی جدایی ناپذیر از زندگی روزمره ما تبدیل شده است؟
شاید یکی از مهم‌ترین دلایل در مصرف نامتعارف کیسه های پلاستیکی در کشور را باید در دسترسی راحت و ارزان به کیسه های پلاستیکی جست. کشور ما یک کشور نفت خیز است و وجود مواد اولیه ارزان و در دسترس پلیمری، یکی از مهم‌ترین عوامل در تولید و مصرف غیرمنطقی این کالای آسیب رسان به محیط زیست محسوب می شود. در عین حال فقدان سیاست های بازدارنده و تشویقی برای تغییر در الگوی مصرف پلاستیک ها نیز از مهم‌ترین مولفه هاست که موجب شده اقدام شاخصی در کشور در خصوص پلاستیک ها چه در حوزه تقنین و چه اجرا صورت نپذیرد. این در حالی است که هم اکنون بسیاری از کشورهای جهان به منظور حفاظت از محیط زیست سعی کرده اند با اجرای «سیاست های ملی» مصرف پلاستیک ها را در کشورهای‌شان محدود کنند، به گونه‌ای که در حال حاضر 50 کشور جهان دارای برنامه فعال برای مقابله با آلودگی پلاستیک هستند، اقداماتی چون ممنوعیت مصرف کیسه های پلاستیکی یکبار مصرف، وضع مالیات بر مصرف، حذف و جایگزینی میکروپلاستیک ها، استفاده از پلاستیک های زیست تجزیه‌پذیر و … با هدف کاهش آلودگی پلاستیک ها به‌ویژه در مناطق گردشگری و ساحلی جهان از جمله این اقدامات بوده است.
از این رو با درک این واقعیت که ما با فاصله ای قابل توجه با سایر کشورها، گام‌های نخستین را در این عرصه بر می‌داریم، ضروری است با وضع قوانین برای ترغیب مردم، صنایع و صنوف به محدودیت درزمینه استفاده از پلاستیک از یک سو و حمایت از صنایع بازیافت و سرمایه گذاری در گسترش واحدهای جایگزین پلاستیک از سوی دیگر، اقدامات بنیادین را با سرعت بیشتری در کشور آغاز کنیم.
خوشبختانه در سال‌های اخیر پویش های اجتماعی خوبی در حوزه های مختلف زیست محیطی در کشور شکل گرفته است که می تواند بستر مناسبی برای تغییر الگوی مصرف و ترک عادت «پلاستیک‌گرایی» ما باشد، مشروط بر آنکه با همگرایی و اعتماد متقابل، ظرفیت سازی برای مشارکت فعالانه نهادهای مردمی محیط زیست جهت آموزش و اطلاع رسانی برای کاهش مصرف کیسه‌های پلاستیکی انجام گیرد. تجربیات موفق در مهار آلودگی پلاستیک‌ها در جهان نیز موید این حقیقت است که بدون همراهی واقعی مردم، اجرای سیاست های سلبی و بازدارنده راه به جایی نخواهد برد و غلبه بر عادتی که به رویه متداول زندگی ما بدل شده است، به موازات قوانین و اسناد بالادستی نیازمند برنامه ای فراگیر، تدریجی، مستمر و نفوذ در بطن جامعه دارد.
ما را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید