غدیر؛ استمرار خط نبوت
عید غدیر به عنوان ثمره نبوت، رسالت و تعیین کننده خط مشی مسلمانان محسوب می شود که نقشی سرنوشت ساز در تعیین مسیر آینده اسلام ایفا کرده است و بدین گونه سعادت و نجات واقعی بشریت از برکات غدیر به شمار می رود که با پیروی از این رویداد مهم و حساس به دست می آید
تاریخ اسلام مملو از رویدادهای بزرگی است که برای مسلمانان و شیعیان اهمیت زیادی دارد؛ اتفاقاتی همانند واقعه غدیرخم که به عنوان یکی از بزرگترین اعیاد در جهان اسلام شناخته می شود. غدیر، عید پیوند میان همه نسل ها است تا به نوعی مسلمانان را به حریم ولایت نزدیک کند و اثرات آن در همه ارکان زندگی آنان جاری و ساری شود. واقعه غدیر در همان روز تاریخی تمام نشد بلکه استمرار پیدا کرد و همه ابعاد زندگی شیعیان را قرار داد تا آنها راه خود را به درستی انتخاب کنند.
هیجدهم ذی‌الحجه یادآور واقعه‌ای تاریخی است که در آن رسول خدا(ص) به امر خدای متعال حضرت علی(ع) را به عنوان جانشین خود در منصب امامت منصوب کرد تا ترازوی شاخص حاکم اسلامی برای تمامی مسلمانان تبیین شود و در حافظه تاریخی بماند و همواره چراغ راه امت پیامبر(ص) باشد. واقعه غدیر از ابعاد مختلف و از جهات متفاوت دارای درخشندگی خاصی در تاریخ اسلام از نظر سند، اطمینان از اصل و فرع آن، کثرت راویان و اعتماد بزرگان و علمای مسلمانان است. نزول آیه سوم و67 سوره مائده با مضمون «ای پیامبر به مردم برسان آنچه از طرف پروردگارت بر تو نازل شده و اگر نرسانی رسالت او را تبلیغ نکرده ای و خدا تو را از مردم حفظ خواهد کرد.» در ارتباط با این رویداد بزرگ است که بر طبق نظر مفسران نام آور شان نزول این آیات را نشان می دهد و عظمت واقعه غدیر خم را یادآور می شود.
این روز به علت عید بودن همراه با سنت ها و مراسم های خاصی است که مردم ایران نیز در مناطق مختلف با برگزاری جشن ها، آذین بندی مساجد و اماکن عمومی به شادمانی می پردازند و برشکوه این روز می افزایند. از آنجا که حضرت علی(ع) به عنوان جانشین، سرسلسه سادات و سادات نیز جزو خانواده پیامبر(ص) به شمار می آیند همواره نزد مردم از احترام و تکریم برخوردار بوده و این عید را «عید سادات» نیز می نامند.
پژوهشگر گروه اطلاع رسانی به مناسبت عیدسعید غدیر خم، به عنوان نخستین خلیفه مسلمین به گفت وگو با حجت الاسلام «محسن عرفاتی» مدیر طرح و برنامه شبکه قرآن و معارف صدا وسیما و پژوهشگر امور دینی پرداخت.
** غدیر، بزرگترین عید شیعیان
در اسلام عید فطر و قربان از جمله اعیاد معروف است اما بزرگترین عید در مبانی دینی عید الله اکبر یعنی بزرگترین عید خدای متعال به شمار می‌رود. این روز اعمال مخصوصی همچون، روزه گرفتن، اطعام کردن، صدقه دادن، احسان و انفاق، اطعام دادن، رفع حاجت مومنان و…. دارد که به آن بسیار سفارش شده است.
حجت الاسلام عرفاتی از از عید غدیر خم به عنوان بزرگترین عید الهی و عید آل‌محمد (ص) یادکرد و گفت: برای روز عید سعید غدیر خم اعمالی مانند زیارت امیرالمؤمنین(ع)، زیارت امین‌الله، دو رکعت نماز عید سعید غدیر خم، احسان و نیکی کردن به برادران دینی، صدقه دادن، خواندن عقد اخوت و برادری، صله‌رحم و دید و بازدید وارد شده است. غدیر خم روز حاکمیت ارزش ها و فضیلت ها به شمار می رود و پذیرش ولایت امام علی(ع) پذیرش ولایت انسان کامل است. غدیر به همه بشریت تعلق دارد و در کنار جشن، شادی و سرور در این روز باید به کارهای علمی در مورد غدیر پرداخت و پژوهش‌های علمی در مورد این روز بزرگ انجام گیرد تا ظرفیت نهفته آن برای بشریت آشکار شود و مردم در زیر چتر ولایت قرار گیرند. معنویت، عدالت، کرامت انسانی در سایه ولایت تعلق پیدا می‌کند و جامعه مطلوب اسلامی در سایه ولایت عملی می‌شود. آنچه از خیر دنیا و آخرت وجود دارد به وسیله تقوا به دست می‌آید و خدای متعال برای مؤمنان و برای اهل تقوا چیزی جز خیر و خوبی نازل نمی‌کند پس انسان ها باید برای رسیدن به خیر و خوبی دنیا از خدا بترسند و تقوای الهی پیشه کنند.
** پیمان اخوت و برادری
اسلام همواره مسلمانان را به محبت، مهرورزی و یکدلی دعوت می کند به گونه ای که برادری و برابری یکی از شعارهای اساسی و ریشه دار آن است که راهکارهای کاربردی برای تحکیم این روابط دارد که در هر مرحله از اجرا، روح برادری و برابری میان مسلمانان جدی می شود و آنان از هر قبیله، نژاد و ملیتی با یکدیگر احساس عمیق برادری می کنند.
حجت الاسلام عرفاتی با اشاره به این مطلب که یکی از پیام های اصلی عید غدیر خم پیوند اخوت و برادری است، گفت: غدیر از جایگاه والایی برای تثبیت حاکمیت دینی و بیان حقیقت برخوردار است. عقد اخوت میان مؤمنان یکی از سنت های حسنه در عید غدیر خم به شمار می رود که پیامبر(ص) و امام علی(ع) نیز به این امر مبادرت ورزیدند و بر آن تاکید داشتند.
** سعادت و نجات واقعی مردم
سعادت و نجات واقعی یکی از برکات غدیر است که مردم می توانند با پیروی از جریان غدیر به آن دست یابند. این پژوهشگر امور دینی با اشاره به مطلب فوق اظهار داشت: خدای متعال در آیاتی از قرآن کریم همواره به مردم این نوید را داده که اگر شما مسیر صحیح که راه انبیای الهی است، طی کنید اهل سعادت و نجات خواهید بود که این مطلب در مکتب پیروان غدیر نهفته است. شایستگان همان پیروان واقعی پیامبران، اولیان الهی و معصومان هستند که تمامی صفات نیک و خیر در آنها نهادینه شده است. اگر تمامی مردم آن دوران از جریان غدیر پیروی می کردند به یک وحدت نظر جامع می رسیدند زیرا اهل بیت پیامبر(ص) هیچگاه مردم را غیر از مسیر پیامبر(ص) و قرآن راهنمایی و دعوت نمی کردند و در این باره همواره شبهات و تهمت هایی به مکتب اهل بیت (ع) وارد می شود اما باید دانست که مکتب ائمه اطهار(ع) همواره بنیانگذار، طرفدار و دوستدار واقعی وحدت بوده و در این راه مجاهدت ها و رشادت های فراوانی کردند و برای دفاع از حقانیت از جان خود گذشتند. شناخت ظاهری امام(ع) نخستین و سطحی ترین موضوع در زمینه معرفت در ولایت است. پیامبر اکرم (ص) جهالت را با آوردن امامت برطرف کرد و این موضوع هیچ ارتباطی به دوران و زمان ندارد بلکه مساله ولایت به همه زمان ها تعلق دارد.
** تحکیم وحدت با ولایت
در ماجرای غدیر، پیامبراکرم(ص) از طرف پروردگار بی همتا ماموریت یافت تا مردم را به پیروی از انسانی شایسته همانند علی(ع) دعوت کند. بزرگمردی که نخستین مسلمان در میان مردم و نخستین ایمان آورنده به پیامبر(ص) و دین مبین اسلام بود.
مدیر طرح و برنامه شبکه قرآن و معارف صدا وسیما، از امام علی (ع) به عنوان نخستین فردی که همواره در جهاد و مبارزه با ظلم با پیامبر اسلام(ص) همراه بود، یاد کرد و گفت: علی (ع) اهل تقوا و خودساخته بود و در تمامی راه ها در کنار رسول اکرم(ص) و افزون بر آن از علم، آگاهی و دانشی فراتر از حدبشر برخوردار بود. یکی از مهمترین مسایلی که در غدیر به آن توجه شده موضوع جلوگیری از بروز اختلاف در جامعه اسلامی است که این مهم با تبعیت از ولایت به دست می آید. بسیاری از مسلمانان درک درستی از قوانین و دستورات اسلامی ندارند و میزان شناخت آنها از اسلام بسیار سطحی و متعصبانه است بنابراین ضرورت دارد مبانی اسلامی به طور صحیح در جامعه تببین شود تا بسترهای ایجاد یک مدینه فاضله در جامعه نیز شکل بگیرد.
شایسته‌سالاری، مردم‌سالاری و حفظ وحدت و اتحاد به عنوان پیام ها و دستاوردهای حادثه غدیر است که اگر در جامعه به درستی بازبینی و تبیین شوند می تواند از بروز بسیاری از مشکلات و ناهنجاری های اجتماعی جلوگیری کند. جوامع بشری نیازمند یادآوری و حضور همیشگی هویت های فرهنگی و اصالت‌های معنوی هستند و زنده نگه‌داشتن شعائر الهی، رسالتی است که مرزبانان عقیده و ایمان، از جمله رسول اکرم(ص) بر آن تاکید داشته‌اند و در تاریخ اسلام، غدیر و امامت همان اندازه مهم است که روز مبعث دارد زیرا غدیر، امامت را به وجود آورد و ادامه رسالت بود.
ما را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید