صنایع دستی و بازار بی رونقی آن
نهمین نمایشگاه صنایع دستی استان بوشهر که از سوم دی ماه به مدت پنج روز به منظور نمایش وعرضه دست ساخته های هنرمندان مناطق مختلف کشور برپا شد، بیشتر فرصتی برای بازگویی کمبودها، مشکلات و گلایه ها از بی رونقی این هنر صنعت بود.
فعالان عرصه صنایع دستی می گویند اگرچه این تولیدات که حاصل فکر، ذوق، هنر و دست رنج آفرینندگان آن است و بسیاری از اهل ذوق و هنر قدر آن را می دانند، اما در شرایط اقتصادی امروز کشور خریداری ندارد .
به گفته فعالان این حوزه، در بازارهای خارجی اگرچه مشتاقان و علاقه مندان زیادی برای خرید صنایع دستی نفیس ایران وجود دارد اما زمینه حضور فعال و رقابتی صنایع دستی ایران در بازارهای جهانی فراهم نیست و همان بازار اندکی نیز که هنرهای دستی ما در دهه های گذشته داشته، جای خود را به محصولات دیگر کشورها داده است.
شرکت کنندگان در نمایشگاه صنایع دستی بوشهر بر این باورند که تولید کننده صنایع دستی باید فقط دغدغه تولید محصول را داشته باشد نه اینکه علاوه بر تولید، مشکل فروش ، کمبود مواد اولیه، بیمه و غیره را هم تحمل کند.
آنان معتقدند با توجه به اینکه امروز سیاست دولت رونق و توسعه صنایع دستی برای ایجاد اشتغال پایدار در اجرای اقتصاد مقاومتی و رونق گردشگری روستایی برای جلوگیری از مهاجرت و توسعه روستاهاست، تحقق این هدف در گرو رونق بازار فروش محصولات صنایع دستی است؛ در غیر این صورت تسهیلات پرداختی در این بخش فقط مسکنی موقتی است که در آینده صنعتگران را به بدهکار بانکی تبدیل خواهد کرد.
مشکلات مسئولان غرفه های برپا شده در این نمایشگاه که از نقاط مختلف کشور حضور دارند، مشترک است و همه خواهان رسیدگی و پیگیری مسئولان برای حل این کمبودها هستند.
آنان، نبود تبلیغات محیطی درکنار برپایی نمایشگاه های صنایع دستی، پایین بودن توان خرید علاقه مندان به صنایع دستی، فقدان بازار صادراتی مناسب، کمبود و گرانی مواد اولیه، جولان دلالان در بازار مواد اولیه و تولیدات صنایع دستی و نبود حمایت مناسب از فعالان این بخش را ازجمله مشکلات خود عنوان کردند.
** لزوم توجه به اهمیت تبلیغات محیطی
یکی از تولید کنندگان حصیر حاضر در نمایشگاه صنایع دستی بوشهر گفت: برپایی نمایشگاه های مختلف صنایع دستی فرصتی برای معرفی و فروش محصولات تولیدکنندگان این صنعت است.
امینه عرب زاده افزود: این اقدام باعث ایجاد ارتباط بین صنعتگران، بازار و خریداران می شود و دست دلالان و واسطه ها که در این بین سود سرشاری به جیب می زنند را کوتاه می کند.
وی اضافه کرد: یکی از مشکلات فراروی صنعتگران صنایع دستی در نمایشگاه های استانی ضعف تبلیغات محیطی است به همین دلیل مردم برای حضور تشویق نمی شوند.
عرب زاده اظهار داشت: هزینه های زیادی برای برپایی نمایشگاه ها می شود ولی برای تبلیغات آن کاری انجام نمی گیرد، این درحالی است که مهمترین بخش کار در نمایشگاه ها تبلیغات است.
وی ادامه داد: حضور کم رنگ مردم باعث دلسردی فعالان صنایع دستی می شود و انتظار می رود با انجام تبلیغات مناسب افراد بیشتری برای حضور و خرید صنایع دستی که بخشی از میراث فرهنگی این سرزمین است اقدام کنند.
عرب زاده یادآورشد: تبلیغات یکی از بخش های مهم نمایشگاه است که در برخی استان ها بخوبی به این بخش پرداخته نمی شود.
** حمایت از فعالان صنایع دستی
یکی از فعالان بخش ‘بافته های داری’ از استان سمنان نیز گفت: با مشقت و هزینه زیاد خود را به نمایشگاه بوشهر رساندم ولی تاکنون استقبال خوبی از طرف مردم نشده است.
اردلان خاندان افزود: صنایع دستی تولید داخلی است هرچند بتازگی حمایت هایی از سوی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری انجام شده ولی برای رونق تولید در این بخش و فروش نیازمند حمایت بیشتری هستیم.
وی اضافه کرد: در گذشته برای حضور در نمایشگاه ها حمایت هایی صورت می گرفت ولی حالا این حمایت ها بسیار کمرنگ شده است.
این هنرمند سمنانی گفت: در گذشته آموزش رشته های صنایع دستی به صورت رایگان ارائه می شد ولی امروز آموزش های دولتی تعطیل و به بخش خصوصی واگذار شده است.
خاندان افزود: واگذاری آموزش ها به بخش خصوصی باتوجه به اینکه هزینه های جانبی به دنبال دارد با استقبال کمتری روبرو می شود.
وی با انتقاد از حضور برخی واسطه ها در نمایشگاه ها گفت: دولت نمایشگاه های صنایع دستی را برای صنعتگران این بخش راه اندازی کرده است و نباید واسطه ها در این نمایشگاه ها حاضر شوند.
این فعال حوزه صنایع دستی، یکی از ایرادهای نمایشگاه ها را وجود برخی محصولات چینی با رنگ و لعاب فریبنده به جای صنایع دستی بومی ایران معرفی کرد که مشتریان را به سمت خود جذب می کند.
یک بافنده گیلانی هم که خواست نامش در خبر ذکر نشود، گفت: صنایع دستی دارای رشته های پردرآمدی است که تنها همت صنعتگران، فراهم کردن زیرساخت ها و همکاری مسئولان را می طلبد.
وی افزود: رشته های صنایع دستی زمینه اشتغال و سودآوری خوبی دارند این در حالی است که جوانان به تصور اینکه این فعالیت درآمدی ندارد و چیزی به جز کمر درد برای بافنده ها حاصل آن نیست، اشتیاقی به فراگیری این هنر ندارند.
این هنرمند گیلانی بیان کرد: برخی از رشته های صنایع دستی به عنوان میراث فرهنگی استان ها به شمار می رود که با همت سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و صنعتگران باید احیا و به جامعه و دنیا معرفی شوند.
وی اضافه کرد: امروز خدمت به بخش صنایع دستی، توسعه آموزش ها برای فراگیری مهارت های مختلف در دانشگاه ها و ایجاد بازار فروش برای محصولات از جمله مواردی است که باید مورد توجه قرار گیرد.
طیبه گزدرازی که در تولید ‘بافته های داری’ فعالیت می کند، گفت: یکی از مشکلات مهم فعالان صنایع دستی نبود فضای مناسب برای معرفی و فروش محصولات و دست بافته هاست که انتظار می رود مسئولان در این زمینه اقدام کنند.
وی بیان کرد: برخی مسئولان آن قدر در مسیر پرداخت تسهیلات سنگ اندازی می کنند که متقاضیان از پیگیری کار دلسرد می شوند.
این فعال صنایع دستی که خود از کارآفرینان برتر استان بوشهر در سطح کشور است، بیان کرد: کارآفرینان راه خود را بخوبی می شناسند و تنها انتظاری که از مسئولان دارند این است که سنگ اندازی نکنند.
** کمبود و گرانی مواد اولیه صنایع دستی
یکی از بافندگان حصیر نیز در حاشیه برگزاری این نمایشگاه، بیشترین مشکل فعالان در رشته حصیربافی را کمبود مواد اولیه و بالا بودن قیمت آن دانست و گفت: در گذشته مواد اولیه را با قیمت مناسبی تهیه می کردیم اما با تغییر شرایط اقتصادی قیمت مواد اولیه دست بافت های حصیری افزایش یافته است.
رضا محمدی بیان کرد: با افزایش قیمت مواد اولیه قیمت محصولات افزایش می یابد و این وضعیت در فروش محصولات تاثیر گذار است.
یک بافنده چادرشب که از استان گیلان در این نمایشگاه شرکت کرده بود هم تامین مواد اولیه را از مهمترین مشکلات فعالان صنایع دستی برشمرد و اظهارداشت: در گذشته برای بافت چادر شب از ابریشم، پنبه و پشم به عنوان نخ طبیعی استفاده می شد ولی امروز به دلیل نبود مواد اولیه مرغوب بیشتر از نخ های اکلریک استفاده می شود.
یکی از تولید کنندگان محصولات چرمی هم در این باره گفت: در تولیدات چرمی مشکلی در بخش چرم نداریم ولی برای تامین برخی از ابزار آلات مورد نیاز که از خارج تامین می شود با مشکلاتی روبرو هستیم.
رضا عباسی یادآور شد: نوسانات ارزی باعث شده قیمت ابزارآلات به صورت سرسام آوری افزایش یابد که بر افزایش قیمت محصول نیز تاثیرگذار است.
وی اظهار داشت: امروز به دلیل مشکلات اقتصادی مردم قدرت خرید صنایع دستی ندارند و خرید این محصول به عنوان اولویت چندم قرار گرفته و رونق چندانی ندارد.
** رنگین کمانی از زیبایی ها
استاندار بوشهر نیز که برای بازدید و بررسی مسایل صنعتگران به نمایشگاه صنایع دستی آمده بود گفت: توسعه طرحهای گردشگری، بومگردی و صنایع دستی از اولویت برنامههای استان است و در این راستا از فعالان و صنعتگران این بخش حمایت می شود.
عبدالکریم گراوند افزود: صنایع دستی این استان از جایگاه ویژهای برخوردار و برخی از این محصولات دارای نشان ملی مرغوبیت هستند.
وی بیان کرد: نمایشگاه صنایع دستی توانمندی، آداب، رسوم و فرهنگ مناطق مختلف کشور را به مردم معرفی می کند و قرار گرفتن محصولات صنایع دستی در کنار هم رنگین کمانی از زیبایی ها را فراهم می کند.
استاندار بوشهر اظهارداشت: صنایع دستی از جمله مشاغل پاک است که تاثیرگذاری فراوانی دارد و یکی از حوزههایی که در اشتغال پاک تاثیرگذاری فراوانی دارد حوزه صنایع دستی است.
گراوند گفت: اشتغال، رونق اقتصادی، گردشگری و درآمدزایی از پیامدهای صنایع دستی است و تقویت این فعالیت ها بر اساس منویات رهبر معظم انقلاب اسلامی در راستای سیاست اقتصاد مقاومتی است.
وی اظهارداشت: توسعه صنایع دستی سبب رونق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در روستاها می شود و اشتغال و درآمدزایی بدنبال دارد.
استاندار بوشهرگفت: سرمایه گذاری در صنایع دستی نسبت به دیگر صنایع که سرمایه ثابت و در گردش می خواهد با کمترین امکانات راهاندازی می شود و مشتریان بسیاری در بازار داخلی و خارجی دارد.
گراوند تصریح کرد: عبابافی استان بوشهر مورد توجه ویژه قرار دارد و اکنون تولید این محصول هدفمند و مورد حمایت قرار گرفته است.
وی اضافه کرد: یکی از اشکالات برگزاری نهمین نمایشگاه سراسری صنایع دستی در بوشهر فاصله آن با مرکز شهر است که برای جابهجایی مردم مشکلاتی ایجاد می کند.
معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منابع استانداری بوشهر هم در حاشیه بازدید از نمایشگاه صنایع دستی در گفت وگو با ایرنا اظهارداشت: بزرگترین مشکل فعالان بخش صنایع دستی بازاریابی و فروش محصولات است که با برنامه های اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری این استان مشکلات برطرف و این بخش در استان رونق می گیرد.
سعید زرین فر افزود: صنایع دستی شناسنامه فرهنگی و تاریخی یک ملت و نشان دهنده جایگاه مردم مناطق است و با توجه به اشتغال و درآمد خوب این بخش باید کمک کرد صنایع دستی به جایگاه واقعی خود برسد.
وی اظهارداشت: امروز در صنعت پتروشیمی با هزینه 10میلیارد ریال یک شغل ایجاد می شود ولی در صنایع دستی با سرمایه گذاری بسیار پایین شاهد بازدهی بیشتری هستیم.
زرین فر یادآورشد: در همین ارتباط تلاش می شود در مرکز هر شهرستان در استان بوشهر فروشگاه هایی برای عرصه محصولات صنایع دستی ایجاد شود.
**مواد اولیه و نوع بسته بندی، حلقه مفقوده
سرپرست اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان بوشهر گفت: شناسایی هنرمندان، آموزش و توانا کردن آنان از جمله اقدامات انجام شده برای توسعه و ترویج صنایع دستی در استان بوشهر است.
ارغوان مهدی زاده افزود: تلاش می شود با تنوع آموزش ها و انجام کارها و ایده پردازی های نو، بازارپسندی محصولات صنایع دستی را ارتقا دهیم.
وی بیان کرد: یکی از نیازهای فعالان صنایع دستی نوع بسته بندی و مارکتینگ است که باید هر یک از صنایع دستی دارای یک نشان تجاری خاص باشد و به این وسیله امکان صادرات بهتری به وجود می آید.
مهدی زاده اظهارداشت: در استان بوشهر با اجرای طرح توسعه گردشگری روستایی در 24 روستای استان تلاش شده آموزش های صنایع دستی به این روستا هدایت شود و در کنار گردشگری صنایع دستی نیز رونق بگیرد.
وی بیان کرد: حلقه مفقوده در بخش صنایع دستی، مواد اولیه است که انتظار می رود این مشکل با همت دست اندرکاران این بخش برطرف شود.
سرپرست اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان بوشهر با بیان اینکه یکی از صنایع دستی مطرح استان بوشهر حصیر بافی است، یادآور شد: این رشته صنایع دستی به دلیل اینکه در بافت آن از پنگاش و پیش (برگ) نخل استفاده می شود نوع بافت آن نسبت به سایر استان ها محکم تر و از استقبال بسیار زیادی هم برخوردار است.
وی یادآور شد: انتظار می رود نخلداران استان اولویت تامین مواد اولیه این نوع دست بافته را به تولید کنندگان داخلی بدهند.
مهدی زاده درباره بازاریابی در این حوزه گفت: بهتراین است که صنعتگر خود مسئول بازار نشود بلکه بیشتر تمرکز خود را روی تنوع محصول بگذارند و اجازه دهنده بازاریابان باتوجه به شناختی که دارند برای آنها بازاریابی کنند.
وی همچنین از شهرداری ها خواست نسبت به برپایی بازارچه های صنایع دستی در مراکز شهرستان ها اقدام کنند و در این زمینه همکاری بیشتری داشته باشند.
معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان بوشهر نیز گفت: این معاونت با ارائه آموزش ها به علاقه مندان و صدور کارت مهارت و تولید زمینه حضور افراد در نمایشگاه ها را فراهم می کنند و این امر باعث می شود سبد مالی خانواده ها ارتقا یابد.
لیلا رحیمی افزود: امروز بسیاری از دست بافته های صنعتگران استان بوشهر در کشورهای همسایه بویژه حاشیه خلیج فارس مشتریان خاص دارد.
وی بدون اشاره به میزان ارزش صادرات در استان بوشهر گفت: میزان صادرات صنایع دستی استان بوشهر در سالجاری نسبت به سال گذشته 60 درصد افزایش یافته است.
رحیمی بیان کرد: این میزان افزایش ارزش صادرات نشان می دهد که فعالیت در بخش صنایع دستی نقشی مهم در رونق اقتصادی دارد و زمینه مناسبی برای ایجاد اشتغال است.
وی درباره کاهش مواد اولیه در استان بوشهر گفت: کاهش مواد اولیه بیانگر افزایش تولید و رونق صنایع دستی است.
رحیمی با بیان اینکه بخشی از صنایع دستی استان بوشهر از جمله حصیر، عبا و گلیم بافی و صنایع دریایی بومی است و مواد اولیه آن از استان تهیه می شود، گفت: انتظار می رود تامین کنندگان مواد اولیه همکاری بیشتری با این بخش داشته باشند.
وی درباره پرداخت تسهیلات به فعالان بخش صنایع دستی افزود: امسال تاکنون 20 میلیارد ریال در بخش اشتغال روستایی و هفت میلیارد و 500 میلیون ریال در بخش مشاغل خانگی برای ایجاد اشتغال و رونق صنایع دستی و اقتصاد مقاومتی پرداخت شده است.
ما را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید