روز سوم از ایام تشریق در منا؛ بیم ها و امیدها
86 هزار زائر ایرانی روز پنجشنبه در یک عملیات منظم و هماهنگ و براساس جدول زمانبندی، درحالی به جمرات روز سوم رفتند که ازدحام جمعیت حجاج ایرانی در خیابان 406 منا در ساعات بعد از ظهر، همه را غافلگیر کرد.
موج بزرگ حجاج ایرانی که از صبح پنجشنبه ، طبق زمانبندی ستاد حج راهی جمرات شده بودند، در ساعات بعد از ظهر با ازدحام شدیدی روبه رو شد.
گویا بخشی از کاروان ها، سرخود تصمیم گرفته بودند که به جای حرکت به سمت جمرات طبق زمانبندی تعیین شده، ساعات بعد از ظهر را برای رفتن به جمرات سوم انتخاب کنند و برخی نیز در عزیمت به جمرات تعجیل کردند و زودتر از موعد تعیین شده راه افتادند.
این ازدحام جمعیت، خروجی های خیابان 406 منا را با وضعیت پیچیده ای روبه رو و نگرانی برخی مدیران میدانی و ستادی ، بویژه آنها که ماجرای فاجعه سال 94 منا را خود شاهد بودند، دو چندان کرد.
جمعیت زمان طولانی زیر تیغ آفتاب متوقف مانده بود و در این میانه یک گروه بزرگ از خیابان کم عرض تر و فرعی 415 به خیابان 406 رسیده بود که این امر بر تراکم بیشتر جمعیت افزود.
حجاج ، بعد از زمان طولانی توقف و در فشردگی جمعیت، کمی بی تاب و کم حوصله نشان می داد و همه برای عبور از زیر گذر انتهای خیابان 406، جایی که ماموران سعودی تلاش داشتند ، جمعیت را به مرور از آن عبور دهند، تعجیل می کرد.
در آن لحظات رئیس سازمان حج و زیارت و تمامی مدیران عملیات حج 97 در خیابان 406 حاضر بودند و بین خیابان های 415 ، 408 و 406 اقدام به مدیریت و حرکت منظم دسته های حجاج کردند. حویزاوی مسئول محور منا در عملیات تشریق با مسئولان سعودی جهت روان سازی مسیر در تماس مستمر بود و نصیری مسئول حراست عملیات حج 97 بلندگو به دست گرفت و ضمن راهنمایی و هدایت کاروان ها ، حجاج را به آرامش و توجه به توصیه های راهنمایان دعوت کرد که مجموعه این تلاش ها به حرکت جمعی گسترده مردم نظم می داد.
شرافتی مسئول بازرسی عملیات حج ، همراه تیمش در سطح خیابان 406 ، علاوه بر نظم بخشی به کاروان ها و صحبت با مسئولان کاروان ها در خصوص هدایت حجاج شان، اقدام به توزیع آب خنک در جمعیت می کردند و اکبر رضائی مسئول محور عرفات هم برای نظم بخشیدن و حرکت سازماندهی شده حجاج تقلا می کرد.
حتی آزاد مسئول توسعه و منابع انسانی در عملیات حج را می شد در انبوه جمعیت دید که شلنگ به دست وارد صحه شده، آب پر فشار را بر سر و روی جمعیت می پاشد تا اندکی سنگینی گرمای شدید هوا بکاهد.
در این ساعات کلیه نیروهای ستاد حج ، اعم از گروه های راهنمایان، امدادی ها و همه عوامل در صحنه حضور داشتند، درحالی که می بایست برای جمع و جور کردن اسباب و ادوات خود از چادرها و بازگشت به مکه آماده می شدند.
مدیریت صحنه از سوی مسئولان و دست اندرکاران ستاد حج و اجرای توصیه ها از سوی حجاج ایرانی و نیز تعامل نیروهای امنیتی سعودی ، گره های این ازدحام را باز کرد و در ساعت 5 نیم بعد از ظهر تمامی حجاج ایرانی در مسیر جمرات ، از زیرگذرهای انتهای خیابان 406 به سلامت عبور کردند و منطقه تخلیه شد ، در حالی که کف خیابان را بطری های آب پوشانده بود.
برخی ماموران امنیتی سعودی، کنترل و مدیریت جمعیت ده ها هزار نفری حجاج در روز پنجشنبه، از سوی مسئولان ایرانی و همچنین نظم پذیری حجاج ایرانی را ستودند، در حالی که همکاری ماموران سعودی با مسئولان ایرانی در خروج روان تر جمعیت از زیر گذرهای انتهای خیابان406 را نمی توان نادیده گرفت.
نیروهای ستادی حاضر در خیابان 406 بطور مداوم حجاجی را که دقایق طولانی و حتی بیش از یک ساعت زیر تیغ آفتاب در انتظار عبور از زیرگذرها بودند، با آب پاش ها ، خنک و آب آشامیدنی توزیع کردند و در طول مسیر تا جمرات نیز نیروهای دیگری از جمله نیروهای امداد و راهنمایان، حجاج را به سمت مقصدشان تا جمرات، هدایت و راهنمایی می کردند.
سرانجام ، با انجام رمی جمرات در سومین روز از وقوف حجاج در منا ، اعمال ایام 3 روزه تشریق پایان یافت و حدود 86 هزار حاجی ایرانی به همراه نزدیک به 3 میلیون حاجی از سایر کشورهای اسلامی برای انجام باقی اعمال ، شامل طواف حج تمتع ، سعی صفا و مروه و طواف النساء به مکه بازگشتند.
بررسی های خبرنگار ما نشان می داد که براساس برنامه می بایست، یک گروه حدودا 15 هزار نفره از حجاج سالخورده یا معروف به ‘معذورین’، نیمه شب شرعی چهارشنبه (بامداد پنجشنبه) با اتوبوس، از منا به هتل هایشان انتقال یافته یابند که این امر تا ساعت 1 و نیم بامداد انجام شد. این حجاج برای کار رمی جمرات خود نیابت گرفته بودند.
طبق برنامه همچنین قرار بود گروه هایی از حجاج که تا پیش از ظهر طبق برنامه به جمرات رفته بودند، ظهر پنجشنبه با اتوبوس منا را به مقصد مکه ترک کنند که به گفته حمیدرضا محمدی ، این مرحله نیز بطور کامل انجام شد.
گروه سوم ، کاروان هایی را شامل می شد که قرار بود از بعد از ظهر پنجشنبه حرکت به سمت جمرات را آغاز کنند.
با اینحال گویا برخی کاروان ها حرکت خود به سمت جمرات را که برایشان در ساعات صبح برنامه ریزی شده بود، به بعد از ظهر موکول کردند و برخی کاروان ها نیز زودتر از موعد تعیین شده در بعد از ظهر چادرهای خود را به قصد جمرات ترک کردند که این امر به ازدحام در خیابان 406 منجر شد.
به علاوه بسیاری از حجاج هم بودند که از کاروان ها جدا شده و سرخود اقدام به حرکت به سمت جمرات کرده بودند که همه این گروه ها در خیابان 406 به حجاجی ملحق شدند که طبق برنامه زمانبندی عازم جمرات بودند.
این درحالی است که به اعتقاد اکثر ناظران و اذعان اکثریت حجاج ایرانی ، برنامه ریزی های ستاد حج 97 جمهوری اسلامی ایران از آغاز ورود اولین کاروان های ایرانی در 27 تیرماه گذشته به مدینه تاکنون، در بخش های تغذیه، حمل و نقل ، اسکان، درمان و بویژه پذیرایی در ایام تشریق در عرفات و منا، با موفقیت همراه بوده است.
زمانبندی ها در تمامی سطوح از سوی کلیه عوامل اجرایی تاکنون با دقت بسیار بالا به اجرا گذاشته شده است.
ما را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید