رای شماره ۹۹۳۳۶۳ هيات عمومی ديوان عدالت اداری

با موضوع: بند ۶ صورتجلسه مورخ ۱۳۹۸/۲/۳۰ کارگروه زمين هاي معوض ورزشگاه بزرگ اصفهان و بند ۳ صورتجلسه مورخ ۱۳۹۸/۹/۱۸ کارگروه تعيين تکليف پلاک هاي معوض اراضي ورزشگاه بزرگ اصفهان در قطعه چهل هکتاري بهارستان که صرفا تصميماتي در خصوص افرادي که در طرح احداث ورزشگاه مذکور اراضي متعلق به آنها مورد تملک قرار گرفته اتخاذ گرديده است قابل طرح در هيات عمومي ديوان عدالت اداري تشخيص نگرديد و جهت رسيدگي به شعبه ديوان عدالت اداري ارجاع ميگردد

بسمه تعالی

مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران

یک نسخه از رأی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری با شماره دادنامه ۱۴۰۲۳۱۳۹۰۰۰۰۹۹۳۳۶۳ مورخ ۱۴۰۲/۴/۲۰ با موضوع: «بند ۶ صورتجلسه مورخ ۱۳۹۸/۲/۳۰ کارگروه زمین های معوض ورزشگاه بزرگ اصفهان و بند ۳ صورتجلسه مورخ ۱۳۹۸/۹/۱۸ کارگروه تعیین تکلیف پلاکهای معوض اراضی ورزشگاه بزرگ اصفهان در قطعه چهل هکتاری بهارستان که صرفا تصمیماتی در خصوص افرادی که در طرح احداث ورزشگاه مذکور اراضی متعلق به آنها مورد تملک قرار گرفته اتخاذ گردیده است قابل طرح در هیات عمومی دیوان عدالت اداری تشخیص نگردید و جهت رسیدگی به شعبه دیوان عدالت اداری ارجاع میگردد.» جهت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال میگردد.

مدیرکل هیأت عمومی و هیأتهای تخصصی دیوان عدالت اداری ـ یداله اسمعیلی فرد

تاریخ دادنامه: ۱۴۰۲/۴/۲۰ شماره دادنامه: ۱۴۰۲۳۱۳۹۰۰۰۰۹۹۳۳۶۳

شماره پرونـده: ۰۱۰۶۶۸۰ (۰۱۰۶۶۷۹ ـ ۰۱۰۶۶۷۸) ۰۱۰۶۶۷۷ ـ ۰۱۰۶۶۷۶ ـ ۰۱۰۶۶۵۳ـ ۰۱۰۶۶۵۲ ـ ۰۱۰۶۶۸۴ـ ۰۱۰۶۶۸۳ـ ۰۱۰۶۶۸۲ـ۰۱۰۶۶۸۱

مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

شاکیان: آقایان و خانم ها: فخری پور حقانی، زهرا خاکسار بلداجی، فاطمه ایزدپناهی، کمال نفیسی نژاد، افسر صالح شهرضائی، رسول مهرساب، حسین جعفری، منیژه هادی پور، محمدعلی میرجانی، مرتضی سیدمیررمضانی

طرف شکایت: اداره کل ورزش و جوانان استان اصفهان و استانداری اصفهان

موضوع شکایت و خواسته: ۱ـ ابطال بند ۶ صورتجلسه مورخ ۱۳۹۸/۲/۳۰ کارگروه زمینهای معوض ورزشگاه بزرگ اصفهان ابلاغی به شماره ۹۸/۲۰۳/۳۴۰۶ ـ ۱۳۹۸/۳/۷ و ۲ـ ابطال بند ۳ صورتجلسه مورخ ۱۳۹۸/۹/۱۸ کارگروه تعیین تکلیف پلاکهای معوض اراضی ورزشگاه بزرگ اصفهان

گردش کار: شاکیان به موجب دادخواستهای جداگانه ابطال بند ۶ صورتجلسه مورخ ۱۳۹۸/۲/۳۰ ابلاغی به شماره ۹۸/۲۰۳/۳۴۰۶ ـ۱۳۹۸/۳/۷ کارگروه زمینهای معوض ورزشگاه بزرگ اصفهان و ابطال بند ۳ صورتجلسه مورخ ۱۳۹۸/۹/۱۸ کارگروه تعیین تکلیف پلاکهای معوض اراضی ورزشگاه بزرگ اصفهان را خواستار شده اند و در جهت تبیین خواسته به طور خلاصه اعلام کرده اند که:

“اداره کل ورزش و جوانان استان اصفهان به بهانه احداث ورزشگاه نقش جهان، چندین سال است که زمینهایی را تملک نموده است. صرف نظر از اینکه تملک مطابق قانون بوده یا خیر، متعاقبًا اداره کل تربیت بدنی استان تفاهم نامه ای بابت یک قطعه زمین ۲۰۰ متری با مالکین زمینهای مذکور منعقد نموده و طبقبندی از آن مقرر گردید یک پلاک از اراضی شهر جدید بهارستان به هر یک از مالکین واگذار و پس از واگذاری و تحویل، کلیه خدمات زیربنایی تا سرپلاک واگذار شده در تعهد تربیت بدنی باشد تا به تدریج و با مساعدت استانداری و سایر دستگاه های مرتبط صورت پذیرد. لازم به ذکر است بابت کلیه مجوزهای آن ۱۲۰۰ نفر، در محدوده ۴۰ هکتار در شهر جدید بهارستان، زمین در نظر گرفته شد. طی مراجعات مکرر و دهها جلسه در این خصوص که تربیت بدنی، متعهد گردیده که خدمات زیربنایی و مقدمات را فراهم نماید پاسخ شایسته ای دریافت ننمودیم. متأسفانه تربیت بدنی، به بهانه تعویض تفاهم نامه های قدیم با تفاهم نامه های جدید و با این ترفند که تفاهم نامه های جدید، ضد جعل است، در یک اقدام متخلفانه و یک طرفه طی بند ۶ صورتجلسه کارگروه زمینهای معوض ورزشگاه بزرگ اصفهان مورخ ۱۳۹۸/۲/۳۰ که در دفتر معاون و هماهنگی امور عمرانی استانداری اصفهان برگزار نموده اند، از جانب خودشان چنین مقرر نموده اند (در راستای جلوگیری از جعل و سوء استفاده از تفاهم نامه های تنظیمی در خصوص اراضی معوض چهل هکتاری بهارستان مقرر شد اوراق ضد جعل دارای ضرایب امنیتی تهیه و مفاد آن بدون ایجاد هرگونه تعهد برای دولت تنظیم گردد.) محل نزاع در همین جمله اخیر است که کارگروه بر خلاف تفاهم نامه های منعقده با مالکین که نوعی عقد محسوب و طبق مواد ۱۰ و ۲۱۰ و ۲۱۱ و ۲۱۲ قانون مدنی لازم الاجرا است، مبادرت به تصویب یک طرفه تفاهمنامه نموده اند که تفاهم نامه جدید بدون ایجاد هرگونه تعهد برای دولت تنظیم گردد. در حالی که طبق بند ۴ تفاهم نامه اولیه، ارائه خدمات زیربنایی، در تعهد اداره تربیت بدنی و اداره کل ورزش و جوانان بوده و هست. متعاقبًا صورتجلسه کارگروه مزبور در مورخ ۱۳۹۸/۹/۱۸ نیز تنظیم و طبق بند ۳ آن صورت جلسه مقرر شد تفاهم نامه ها و فرمهای قدیمی واگذاری به هر سهم یا مساحتی از طرف اداره ورزش و جوانان استان اصفهان تعویض و به اوراق ضد جعل تبدیل شود. لازم به ذکر است در این صورتجلسه، سخنی از عدم تعهد دولت به میان نیامده و همچنین در صورتجلسه مورخ ۱۳۹۸/۱۱/۱۵ نیز اشاره ای به ایجاد هزینه برای دولت نشده است.

متأسفانه اداره کل ورزش و جوانان استان با اعمال فشار ناروا تفاهم نامه جدیدی از برخی مالکین مانند بنده اخذ نموده و برخی از مالکین نیز تفاهم نامه جدید را امضا ننموده که کماکان تفاهم نامه سابق پابرجاست. فی الحال در راستای تشریح خواسته های مطروحه لازم به ذکر است عنوان کارگروه، به هیچ وجه در قانون پیش بینی نشده است. این مورد نیز مانند کمیسیون توافقات شهرداری است که به هیچ وجه در قانون جایگاهی ندارد. لذا مصوبات کارگروه به صورت یکطرفه برای مسئولین استانی کارگروه تعهد ایجاد میکند نه برای مالکین.”

متن مقرره های مورد شکایت به شرح زیر است:

الف ـ صورتجلسه مورخ ۱۳۹۸/۲/۳۰ کارگروه زمینهای معوض ورزشگاه بزرگ اصفهان ابلاغی به شماره ۹۸/۲۰۳/۳۴۰۶ ـ ۱۳۹۸/۳/۷:

“۶ ـ در راستای جلوگیری از جعل و سوء استفاده از تفاهم نامه های تنظیمی در خصوص اراضی معوض ۴۰ هکتاری بهارستان مقرر شد اوراق ضد جعل دارای ضرایب امنیتی تهیه و مفاد آن بدون ایجاد هرگونه تعهد برای دولت تنظیم گردد.”

ب ـ صورتجلسه مورخ ۱۳۹۸/۹/۱۸ کارگروه تعیین تکلیف پلاک های معوض اراضی ورزشگاه بزرگ اصفهان:

“۳ـ مقررگردید پیرو بند ۶ کارگروه مورخ ۱۳۹۸/۲/۳۰ که صورتجلسه آن طی نامه شماره ۹۸/۲۰۳/۳۴۰۶/ص ـ ۱۳۹۸/۳/۷ اداره ورزش و جوانان استان اصفهان به دستگاه های اجرایی ابلاغ گردید تفاهم نامه ها و فرم های قدیمی به اوراق ضد جعل تبدیل شود و با توجه به اینکه اعطای معوض مربوط به پلاکهای ثبتی به شماره های ۳۹۳ اصلی ۳۲ اصلی ۳۰۹ ـ اصلی ـ ۳۱۴ اصلی ـ ۲۶ اصلی ـ ۲۵ اصلی ـ ۴۳ اصلی ـ ۳۱۰ اصلی ـ ۱/۳۴ اصلی ـ ۹۸ اصلی همگی بخش ۱۶ ثبت اصفهان بوده و همگی در محدوده ورزشگاه بزرگ اصفهان قرار دارد تمامی تفاهم نامه ها و فرم های قدیمی واگذاری به هر سهم یا مساحتی از طرف اداره ورزش و جوانان استان اصفهان تعویض و به اوراق ضد جعل تبدیل شود.”

در پاسخ به شکایت مذکور، مدیرکل ورزش و جوانان استان اصفهان به موجب لایحه شماره ۷۹۴۱ـ ۱۴۰۰/۱۰/۵ توضیح داده است که:

“این اداره کل در راستای اجرای طرح و احداث ورزشگاه بزرگ اصفهان اقدام به تملک اراضی زراعی و کشاورزی مشمول طرح با مساحتی بیش از ۸۵۰ هکتار نموده و مستندًا به تبصره ۶ ماده ۹ قانون زمین شهری با رعایت کلیه مقررات و قوانین مربوطه علی الخصوص تودیع قیمت منطقه بندی و ثبت آن در صندوق دولت این اقدام به عمل آمده است. در ابتدای امر به منظور پرداخت حق و حقوق مالکین اراضی مزروعی موضوع تملک، موسسه ای به نام موسسه فرهنگی ورزشی ورزشگاه بزرگ اصفهان تاسیس و از سال ۱۳۷۴ الی ۱۳۸۴ با توجه به خرید قطعه زمینی به مساحت ۴۰ هکتار در شهر بهارستان اصفهان اقدام به واگذاری اراضی معوض با تنظیم تفاهم نامه و درج مشخصات پلاک های مربوطه به مالکین نموده است و متعاقبًا با اعلام انحلال مؤسسه فرهنگی ورزشی ورزشگاه بزرگ صرف نظر از عدم تصفیه قانونی آن امور مربوطه به تربیت بدنی وقت (ورزش و جوانان فعلی) محول گردیده است.

با وجود معارضین متعدد در اراضی موضوع تملک و مشمول طرح ورزشی و عدم تخصیص اعتبارات لازم به منظور اجرای کامل طرح ورزشی در کلیه اراضی تملک شده پس از پیشنهاد وزارت ورزش و جوانان و درخواستهای متعدد و طرح موضوع در هیأت وزیران مبتنی بر ماده ۶ قانون حفظ اراضی زراعی و باغها نهایتًا به استناد مصوبه شماره ۱۹۷۲۸۱/ت۴۸۶۶۹هـ ـ ۱۳۹۱/۱۰/۹ مقرر گردید اجرای طرح ورزشی به سیصد هکتار کاهش یافته و الباقی اراضی جهت حل و فصل دعاوی معارضین در اختیار استانداری اصفهان قرارگیرد و جهت تحقق این امر کارگروهی در استانداری اصفهان متشکل از ریاست دادگستری شهرستان یا نماینده وی و مدیرکل اداره دارایی و مدیرکل جهاد کشاورزی و مدیرکل منابع طبیعی و مدیرکل ورزش و جوانان استان و معاونت امور هماهنگی و عمرانی استانداری و مدیرکل دفتر فنی استانداری و مدیرکل ثبت اسناد و املاک و کارشناسان هر یک از دستگاه های اجرایی تشکیل و کلیه امور مربوط به ورزشگاه بزرگ اصفهان به این کارگروه جهت رسیدگی ارجاع میگردد.

با توجه به اقدامات مجرمانه و غیرقانونی اشخاص و فروش اراضی معوض در شهر بهارستان و جعل تفاهم نامه های واگذار شده و شکایات متعدد در مراجع قضایی به منظور جلوگیری از اقدامات مجرمانه و عدم سوء استفاده و یا جعل تفاهم نامه، موضوع در کارگروه مستقر در استانداری اصفهان مطرح و پس از تصویب آن و فراخوان و اعلام به مالکین در راستای تعویض تفاهم نامه های قبلی با تفاهم نامه های جدید و تفهیم و توضیح و طرح موارد مندرج در تفاهم نامه که مورد تایید عمده مالکین وحتی شاکی نیز قرار گرفته است، لذا اقدامات مقتضی در خصوص تعویض تفاهم نامه ها انجام گردید و پس از حضور مالکین در این اداره کل و پذیرش شرایط مربوطه و استقبال از آن با التفات به طولانی شدن بلاتکلیفی اراضی مذکور به منظور تسریع در امر خدمات عمومی تفاهم نامه های جدید تنظیم گردیده است.

پس از مذاکرات و توافق با مالکین و نمایندگان تعرفه شده و حضور در این اداره کل و پذیرش شرایط تفاهم نامه های صادره بر اساس تقاضا و درخواست شاکی مبنی بر تعویض فرم تفاهم نامه های جدید با تفاهم نامه قبلی و پذیرش مصوبات استانداری اقدام به امضای تفاهم نامه نموده اند و به شرح مندرج در تفاهم نامه پلاکی به عنوان معوض با کاربری مسکونی به شاکی واگذار گردیده است و همانگونه که مستحضرید مبنای هر ادعا و اقدام آخرین اراده طرفین می باشد و هرگونه اعتراض و عدول از آن مسموع نمیباشد. علی ایحال نظر به موارد فوق الذکر و ملاحظه اسناد و مدارک مضبوط در پرونده و اینکه این اداره کل با تنظیم تفاهم نامه های جدید با شرایط مقرر که مورد پذیرش شاکی نیز واقع گردیده در راستای همکاری و ارائه هر چه سریعتر امور مربوطه به خدمات متعلقه اقدام به اجرای مصوبات کارگروه مستقر در استانداری اصفهان نموده و تفاهم نامه و مفاد آن طرفینی بوده و تصمیم یک طرفه این اداره کل نبوده و مورد قبول شاکی نیز قرار گرفته و با علم و اطلاع و بدون هرگونه تضییع حقوقی و با اراده طرفین صورت پذیرفته، همچنین با عنایت به آراء صادره از سایر شعب بدوی دیوان عدالت اداری در پرونده های مشابه که با استدلال ترافعی بودن موضوع و عدم احراز وقوع تخلف رأی و تاکید بر این موضوع که این تصمیم در راستای احقاق حقوق اشخاص حقیقی و مالکین و یا رعایت غبطه شاکی به منظور دسترسی هرچه سریع تر به انشعابات مورد نیاز جهت احداث بنا در اراضی مذکور تقاضای رسیدگی و صدور رأی شایسته مورد استدعاست.”

هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ۱۴۰۲/۴/۲۰ به ریاست معاون قضایی دیوان عدالت اداری در امور هیأت عمومی و با حضور معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.

رأی هیأت عمومی

براساس بند ۱ ماده ۱۲ قانون دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ رسیدگی به شکایات، تظّلمات و اعتراضات اشخاص حقیقی یا حقوقی از آیین نامه ها و سایر نظامات و مقررات دولتی و شهرداری ها و مؤسسات عمومی غیردولتی در مواردی که مقررات مذکور به عّلت مغایرت با شرع یا قانون و یا عدم صلاحیت مرجع مربوط یا تجاوز و یا سوء استفاده از اختیارات یا تخّلف در اجرای قوانین و مقررات یا خـودداری از انجـام وظایف مـوجب تضییع حقوق اشخاص میشود، از جملـه صلاحیتها و وظایف هیأت عمومی دیوان عدالت اداری است. با عنایت به اینکه به موجب بند ۶ صورتجلسه شماره ۹۸/۲۰۳/۳۴۰۶ مورخ ۱۳۹۸/۳/۷ کارگروه زمین های معوض ورزشگاه بزرگ اصفهان و بند ۳ صورتجلسه مورخ ۱۳۹۸/۹/۱۸ کارگروه تعیین تکلیف پلاکهای معوض اراضی ورزشگاه بزرگ اصفهان در قطعه چهل هکتاری بهارستان صرفًا تصمیماتی درخصوص افرادی که در طرح احداث ورزشگاه مذکور اراضی متعّلق به آنها مورد تملک قرار گرفته اّتخاذ گردیده است، بنابراین بندهای مذکور از مصادیق مقررات موضوع بند ۱ ماده ۱۲ قانون دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ محسوب نمیشود و رسیدگی به آنها در هیأت عمومی دیوان عدالت اداری قابل طرح و بررسی نیست و جهت رسیدگی به شعبه دیوان عدالت اداری ارجاع میگردد.

هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

معاون قضایی دیوان عدالت اداری ـ مهدی دربین