رای شماره ۸۶۴ هيات عمومی ديوان عدالت اداری

با موضوع: حکم مقرر در بند ۴ از قسمت ۶ جدول ذيل بند ۵ ـ ۸ دستورالعمل شرايط و الزامات آموزش هاي بلندمدت سازمان صنايع هوافضاي وزارت دفاع و پشتيباني نيروهاي مسّلح که براساس آن اعلام شده است صدور گواهي اشتغال به کار به منظور دريافت مدرک تحصيلي جهت کارکناني که بعد از اشتغال به کار و بدون هماهنگي با سازمان صنايع هوافضاي وزارت دفاع و پشتيباني نيروهاي مسّلح ادامه تحصيل داده اند ممنوع است، ابطال شد

بسمه تعالی

جناب آقای اکبرپور

رئیس هیأت مدیره و مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران

یک نسخه از رأی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه ۱۴۰۱۰۹۹۷۰۹۰۵۸۱۰۸۶۴ مورخ ۱۴۰۱/۵/۴ با موضوع: «حکم مقرر در بند ۴ از قسمت ۶ جدول ذیل بند ۵ ـ ۸ دستورالعمل شرایط و الزامات آموزش های بلندمدت سازمان صنایع هوافضای وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسّلح که براساس آن اعلام شده است صدور گواهی اشتغال به کار به منظور دریافت مدرک تحصیلی جهت کارکنانی که بعد از اشتغال به کار و بدون هماهنگی با سازمان صنایع هوافضای وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسّلح ادامه تحصیل داده اند ممنوع است، ابطال شد.» جهت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال میگردد.

مدیرکل هیأت عمومی و هیأتهای تخصصی دیوان عدالت اداری ـ یدالله اسمعیلی فرد

تاریخ دادنامه: ۱۴۰۱/۵/۴ شماره دادنامه: ۸۶۴ شماره پرونده: ۰۰۰۲۷۲۰

مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی: آقای نیما آقا علی

موضوع شکایت و خواسته: ابطال بند ۴ قسمت ۶ جدول ذیل بند ۵ ـ ۸ مندرج در صفحه ۱۱ دستورالعمل شرایط و الزامات آموزش های بلند مدت سازمان صنایع هوا فضای وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح موضوع بخشنامه شماره ۶۱۳۲۰۵/۳/۹۵۲۰۹۶ مورخ ۱۶/۹/۱۳۹۵

گردش کار: شاکی به موجب دادخواست و لایحه تکمیلی ابطال بند ۴ قسمت ۶ جدول ذیل بند ۵ ـ ۸ مندرج در صفحه ۱۱ دستورالعمل شرایط و الزامات آموزشهای بلندمدت سازمان صنایع هوا فضای وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح موضوع بخشنامه شماره ۶۱۳۲۰۵/۳/۹۵۲۰۹۶ مورخ ۱۳۹۵/۹/۱۶ را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که:

“احترامًا اینجانب که شاغل در سازمان صنایع هوافضای وزارت دفاع میباشم، به صورت شخصی و با استفاده از مرخصی اقدام به  تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد دوره روزانه در سال ۱۳۹۵ نموده ام و اکنون برای اخذ اصل مدرک تحصیلی مطابق قانون نیازمند ارائه سابقه خدمت به وزارت علوم میباشم. لکن معاونت منابع انسانی سازمان صنایع هوافضای وزارت دفاع بدون ارائه هرگونه مستندی اعلام مینماید که معاونت قبلی منابع انسانی سازمان هوافضا طی بخـشنامه ای اعلام نموده اند که هرگونه مکاتبه با دانشگاه ها و وزارت علوم برای افـرادی که به صورت شخصی اقدام به ادامه تحصیل مینمایند ولو اینکه قصد اعمال مدرک تحصیلی در سازمان را نداشته باشند ممنوع است. معاونت منابع انسانی کنونی سازمان هوافضا نیز با استناد به این بخش نامه از ارائه گواهی سابقه خدمت به اینجانب جهت اخذ اصل مدرک تحصیلی سرباز میزند. خواهشمند است سازمان فوق را ملزم به ابطال بخشنامه مذکور نموده و زمینه ارائه گواهی خدمت جهت اخذ اصل مدرک تحصیلی را فراهم نمایید. مصوبه مورد شکایت مغایر با اصل ۳۰ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، مواد ۶۱ و ۶۲ قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب ۱۳۸۶ میباشد.”

متن مقرره مورد شکایت به شرح زیر است:

“دریافت مدرک تحصیلی

……..

۴ـ صدور گواهی اشتغال به کار به منظور دریافت مدرک تحصیلی جهت کارکنانی که بعد از اشتغال به کار و بدون هماهنگی با سازمان ادامه تحصیل داده اند مجاز نمیباشد.”

در پاسخ به شکایت مذکور، معاون حقوقی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح به موجب لایحه شماره ۱۸۵۱ مورخ ۱۴۰۰/۱۲/۱۷ توضیح داده است که:

“در راستای اجرای مواد ۴۴ تا ۶۳ قانون آجا و ۳۴ تا ۷۱ قانون سپاه، نظام جامع آموزش وزارت دفاع ابلاغی از سوی معاونت تربیت و منابع معاوت ۱۳/۵/۱۳۹۵ ـ ۴۵۴/۲/۹۵/۲۰۱۰/۹۲۹ شماره ابالغیه، ۳/۱۱/۱۳۹۱ ـ ۱۶/۲۲۲۹/۹۱/۲۰۶۰ شماره نامه طی ودجا آموزش انسانی ودجا (تفویض اختیار شورای بورس وزارت) نامه معاونت منابع انسانی سازمان صنایع هوافضا به شماره ۶۱۲۰/۲/۵/۹۵۸۸۷۴ ـ ۱۳۹۵/۶/۳۱ به منظور ایجاد وحدت رویه در حوزه آموزش های بلندمدت در کلیه مراحل تصمیم گیری مرتبط با حوزه در کلیه سطوح سـازمان هوافضا و تعیین ملاکها، معیارها و چارچوبهای تصمیم گیری در راستای اجرای سیاستها و تدابیر ابلاغی مرتبط با حوزه آموزشهای بلندمدت، دستورالعمل شرایط و الزامات آموزشهای بلند مدت سازمان تدوین گردیده است. با عنایت به بند ۵ ـ ۸ دستورالعمل فوق صدور گواهی اشتغال به کار برای کارکنان سازمان جهت شرکت در آزمونهای مقطع دانشگاهی برابر مقررات و مطابق با جدول امکانپذیر میباشد که عبارتند از:

الف ـ در صورتی که فرد متقاضی به سازمان تعهدی (خدمتی یا تحصیلی) نداشته باشد صدور گواهینامه جهت دریافت مدرک تحصیلی هر مقطعی بلامانع است.

ب ـ صدور گواهی اشتغال به کار به منظور دریافت مدرک تحصیلی جهت کارکنانی که قبل از استخدام تحصیلات خود را به پایان رسانده اند بلامانع است.

ج ـ صدور گواهی اشتغال به کار به منظور دریافت مدرک تحصیلی جهت کارکنانی که بعد از اشتغال به کار و بدون هماهنگی با سازمان ادامه تحصیل داده اند مجاز نمیباشد.

با عنایت به این که شاکی در دوره تحصیلات تکمیلی در مقطع روزانه دانشگاه های دولتی فارغ التحصیل گردیده و بر اساس قوانین ادامه تحصیل در دانشگاه های دولتی یاد شده میبایست به میزان مدت تحصیل در دانشگاه، تعهد خدمت داشته و ارائه اصل مدرک تحصیلی پس از انجام تعهد خدمت و استهلاک وام دریافتی خواهد بود. با توجه به این که ارائه گواهی اشتغال به خدمت به نامبرده به منزله پذیرش ضمنی تعهد تحصیلی مشارالیه از سوی این سازمان میباشد که با موارد اشاره شده در بند ۳ مغایرت دارد. دستورالعمل شرایط و الزامات آموزشهای بلند مدت سازمان همانگونه که در مواد ۵۸ قانون آجا و ۵۳ قانون سپاه اشاره شده باید به گونه ای برنامه ریزی و اجرا گردد که نیاز سازمان مربوط را به بهترین نحو مرتفع نموده و آجا و سپاه را به سمت خودکفائی سوق دهد و در زمان صلح نیز، پرسنل از عهده انجام وظایف مقرر در اصل ۱۴۷ قانون اساسی برآیند.”

هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ۱۴۰۱/۵/۴ به ریاست معاون قضایی دیوان عدالت اداری در امور هیأت عمومی و با حضور معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.

رأی هیأت عمومی

با توجه به اینکه براساس آرای متعدد هیأت عمومی دیوان عدالت اداری از جمله رأی شماره ۲۰۳ مورخ ۱۳۸۳/۸/۱۵ این هیأت، سلب حقوق اشخاص مستلزم تجویز قانونگذار است و با عنایت به اینکه در قوانین و مقررات موجود، هیچ حکمی درخصوص جواز عدم صدور گواهی اشتغال به کار جهت کارکنانی که بعد از اشتغال به کار و بدون هماهنگی با سازمان متبوع خود ادامه تحصیل داده اند، وضع نشده است و صدور گواهی مذکور تعارضی با تعهدات مستخدم نسبت به دستگاه متبوع خود ندارد، بنابراین حکم مقرر در بند ۴ از قسمت ۶ جدول ذیل بند ۵ ـ ۸ دستورالعمل شرایط و الزامات آموزشهای بلندمدت سازمان صنایع هوافضای وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسّلح که براساس آن اعلام شده است صدور گواهی اشتغال به کار به منظور دریافت مدرک تحصیلی جهت کارکنانی که بعد از اشتغال به کار و بدون هماهنگی با سازمان صنایع هوافضای وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسّلح ادامه تحصیل داده اند ممنوع است، خارج از حدود اختیار و خلاف قانون بوده و مستند به بند ۱ ماده ۱۲ و ماده ۸۸ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ ابطال میشود.

هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

معاون قضایی دیوان عدالت اداری ـ مهدی دربین