رای شماره ۷۳۷ هیات عمومی دیوان عدالت اداری
با موضوع: دستورالعمل شماره ۹۸۴۴ مورخ ۱۳۹۸/۲/۲۵ سازمان سنجش آموزش کشور ابطال شد
بسمه تعالی
جناب آقای اکبرپور
رئیس هیأت مدیره و مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران
یک نسخه از رأی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه ۱۴۰۰۰۹۹۷۰۹۰۵۸۱۰۷۳۷ مورخ ۱۴۰۰/۳/۲۲ با موضوع: «دستورالعمل شماره ۹۸۴۴ مورخ ۱۳۹۸/۲/۲۵ سازمان سنجش آموزش کشور ابطال شد.» جهت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال میگردد.
مدیرکل هیأت عمومی و هیأتهای تخصصی دیوان عدالت اداری ـ یدالله اسمعیلی فرد
تاریخ دادنامه : ۱۴۰۰/۳/۲۲ شماره دادنامه: ۷۳۷ شماره پرونده : ۹۹۰۱۲۸۴
مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی : آقای سید وحید خلخالی
موضوع شکایت و خواسته : ابطال دستورالعمل شماره ۹۸۴۴ـ ۱۳۹۸/۲/۲۵ سازمان سنجش آموزش کشور
گردش کار : شاکی به موجب دادخواستی ابطال دستورالعمل شماره ۹۸۴۴ـ ۱۳۹۸/۲/۲۵ سازمان سنجش آموزش کشور را خواستارشده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که:
” به استحضار میرساند هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ۱۳۹۸/۹/۲۰ رأی شماره ۱۸۴۲ را صادر کرده است که ضمن گوشزد کردن حدود صلاحیت شورای سنجش و پذیرش دانشجو در دوره های تحصیلات تکمیلی، مصوبه شورای تحصیلات تکمیلی دانشگاه تهران در خصوص قرار دادن حد نصاب برای مرحله دوم آزمون دکتری (مرحله مصاحبه) ابطال نموده است و با بیان دلایل و مستندات قانونی ضمن ابطال دستورالعمل یکی ازدانشگاه های مشمول قانون سنجش و پذیرش [ماده۱ـ تعریف اصطلاحات به کار رفته در این قانون به شرح زیر است: الف ـ دانشگاه: به کلیه دانشگاهها و مراکز آموزش عالی و پژوهشی تحت پوشش وزارتخانه های غیردولتی اطالق میشود] قاعده سازی کرده و اساسًا چنین رویه ای را مغایر قانون و خلاف حق دانسته است. لذا سازمان سنجش علوم، تحقیقات و فناوری، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، دانشگاه فرهنگیان و دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی و پژوهشی آموزش کشور و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با ادراک این موضوع و اطلاع از تبعات قانونی عدم تمکین به ارای دیوان عدالت اداری از جمله مفاد ماده ۱۰۹ (قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری) در فروردین ماه سال ۱۳۹۸ شیوه نامه اجرایی آزمون دکتری ۱۳۹۸ را تصویب و ابلاغ کرده اند. [بند ۱۰ـ توجه مهم: بر اساس رأی دیوان عدالت اداری حد نصاب نمره مرحله دوم (مرحله مصاحبه) در آزمون مذکور حذف شده است و مؤسسات مجاز به اعلام حد نصاب مرحله دوم برای آزمون نیستند] این چنین تمکین خود را به رأی دیوان ابراز نموده اند و به ظاهر در صدد اصلاح رویه خلاف حق و قانون خود برآمده اند. اما متاسفانه سازمان سنجش آموزش کشور در دستورالعمل شماره ۹۸۴۴ـ ۱۳۹۸/۲/۲۵ به امضای شخص رئیس سازمان و با استحضار وزیر علوم، تحقیقات و فناوری که از طریق پرتال سازمانی برای دانشگاهها ارسال میشود خطاب به روسای دانشگاهها و مؤسسات پذیره دانشجو در آزمون دکتری ۱۳۹۸ تصریح میکند که توجه مهم بند ۱۰ مرقوم در صفحه ۵ شیوه نامه اجرایی حذف گردیده و دانشگاهها میتوانند بسان سنوات گذشته حد نصاب مرحله دوم قرار داده و آن را در مهلت مقرر به سازمان اعلام کنند. این تصمیم خلاف قانون و رأی هیأت عمومی دیوان موجب تضییع حق بسیاری از داوطلبان آزمون دکتری ۹۸ شده است که بنده نیز از آن جمله هستم. چه اینکه دانشگاه امام صادق (ع) اگرچه در اطلاعیه های دکتری و مصاحبه حد نصابی اعلام و مشخص نکرده بود اما نهایتًا حد نصاب نمره ۲۵ را برای مرحله دوم اعمال کرد و از پذیرش اینجانب که در مرحله دوم حائز نمره ۲۲/۸۰ شده بودم و با وجود اینکه در حال حاضر ۲ ظرفیت از ۵ ظرفیت گرایش حقوق عمومی آن دانشگاه خالی است، سر باز زده و در کارنامه ارائه شده توسط سازمان سنجش نیز حد نصاب تمامی دانشگاهها اعمال شده است. “
متن مقرره مورد شکایت به شرح زیر است:
” روسای محترم دانشگاهها و مؤسسات پذیرنده دانشجو در آزمون ورودی دوره دکتری(ph.D) سال ۱۳۹۸
با سلام و احترام
پیرو نامه های شماره ۳۰۲۴ـ ۱۳۹۸/۱/۲۵ و شماره ۷۹۵۷ـ ۱۳۹۸/۲/۱۷ در خصوص شیوه نامه اجرایی و برنامه زمانی آزمون نیمه متمرکز دکتری سال ۱۳۹۸ به استحضار میرساند، توجه مهم بند ۱۰ در صفحه ۵ شیوه نامه اجرایی و همچنین تذکر ۸ نامه شماره ۷۹۵۷ـ ۱۳۹۸/۲/۱۷ حذف گردیده و در آزمون دکتری سال ۱۳۹۸ نیز همانند آزمون سال ۱۳۹۷ مؤسسات میتوانند در هر کد رشته محل حد نصاب نمره مرحله دوم (مصاحبه علمی، سنجش عملی، بررسی سوابق آموزشی و پژوهشی) به سازمان اعلام نمایند، لذا بایستی نسبت به درج حد نصاب در پرتال ارتباطی سازمان اقدام نمایند (حد نصاب کد رشته محله ای آموزشی ـ پژوهشی از ۵۰ و حد نصاب کد رشته محله ای پژوهش محور از ۷۰ در نظر گرفته شود) زمان درج حد نصاب نمره مرحله دوم (مصاحبه علمی و سنجش عملی، بررسی سوابق آموزش، پژوهش و فناوری) در پرتال، همان زمان اعلام نتایج مرحله دوم از دوشنبه مورخ ۱۳۹۸/۴/۱۰ تا روز چهارشنبه ۱۳۹۸/۵/۱۶ میباشد. ـ معاون وزیر و رئیس سازمان سنجش آموزش کشور “
در پاسخ به شکایت مذکور، رئیس سازمان سنجش آموزش کشور به موجب لایحه شماره ۲۴۲۵۲ـ ۱۳۹۹/۶/۱۷ توضیح داده است که:
” بدوًا حدود صلاحیت و وظایف هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در ماده ۱۲ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری احصاء شده است موضوع خواسته و شکایت شاکی مشمول هیچ یک از بندهای ماده مرقوم نبوده و قابل رسیدگی در هیأت عمومی نمیباشد. دانشگاه امام صادق (ع) از جمله دانشگاه هایی است که اولاً: دولتی نبوده و توسط بخش خصوصی اداره میشود پس دیوان عدالت اداری صلاحیت رسیدگی به مصوبات دانشگاه مذکور را ندارد. ثانیًا: شرایط و ضوابط پذیرش وتحصیل در دوره دکتری توسط دانشگاه مذکور تعیین و جهت درج در دفترچه راهنما در اختیار این سازمان قرار میگیرد بنابراین سازمان متبوع صرفًا مجری برگزاری آزمون ورود به دانشگاه امام صادق (ع) بوده و موضوع خواسته و شکایت ارتباطی به این سازمان ندارد. علیهذا شاکی سابقًا دادخواستی با موضوع خواسته و شکایت در دیوان عدالت اداری مطرح نموده که طی شماره ۹۸۲۱۴۶ ـ ۱۳۹۸/۷/۱ به شعبه ۳۹ دیوان عدالت اداری ارجاع و حکم قطعی صادر شده است. مع الوصف تحصیل در دانشگاه امام صادق (ع) مستلزم تأیید صلاحیت عمومی از سوی هیأت مرکزی گزینش دانشجو دانشگاه مذکور میباشد حالی دانشگاه اخیرالذکر طی نامه شماره ۱۴۰/۱۵۱۶ ـ ۱۳۹۸/۹/۱۰ نامبرده را واجد صلاحیت تحصیل در دانشگاه امام صادق (ع) تشخیص نداده و طبق مقررات از گزینش علمی حذف شده است لذا صدور قرار رد شکایت مورد تقاضا است. “
مدیرکل دفتر حقوقی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری نیز به موجب لایحه شماره ۷/۷۵/۱۲۹۱۳۲ـ ۱۳۹۹/۶/۴۱ توضیح داده است که:
” با توجه به اینکه هم سازمان سنجش آموزش کشور و هم دانشگاه امام صادق (ع) دارای شخصیت حقوقی مستقل از وزارتخانه میباشند، به استناد ماده ۱۰ قانون اهداف، وظایف و تشکیلات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری که صراحتًا بیان کرده است، کلیه مراکز آموزش عالی دارای شخصت حقوقی مستقل میباشند، شایسته است هرگونه ادعا و یا شکایت از اقدامات مراجع مذکور از جمله دانشگاه امام صادق و سازمان سنجش آموزش کشور، صرفًا به طرفیت آن مرجع مطرح گردد و طرح دعوا به طرفیت این وزارت فاقد وجاهت قانونی میباشد. با عنایت به مراتب فوق رد دعوای مطروحه به طرفیت وزارت علوم مستندًا به بند (ب) ماده ۵۳ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مورد تقاضاست. “
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ۱۴۰۰/۳/۲۲ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.
رأی هیأت عمومی
با عنایت به اینکه مطابق حکم ماده ۵ قانون سنجش پذیرش دانشجو در دوره های تحصیلات تکمیلی دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی کشور مصوب سال ۱۳۹۴ پذیرش نهایی دانشجو در مقطع دکتری تخصصی به شیوه آموزشی ـ پژوهشی براساس تأثیر ۵۰ درصدی آزمون سازمان سنجش و تأثیر ۵۰ درصدی نمره مصاحبه در دانشگاهها صورت میگیرد و اختیار مقرر برای شورای مربوط به شرح بند «ت» ماده ۳ قانون صدرالذکر، صرفًا ناظر به تعیین نصاب قبولی در مرحله سنجش عمومی است، بنابراین حکم مقرر در بخشنامه شماره ۹۸۴۴ـ ۱۳۹۸/۲/۲۵ رئیس سازمان سنجش آموزش کشور که براساس آن مقرر شده مؤسسات پذیرنده دانشجو در آزمون ورودی دوره دکتری میتوانند نسبت به اعلام حدنصاب نمره مرحله دوم (مصاحبه علمی، سنجش عملی و بررسی سوابق آموزشی و پژوهشی) اقدام نمایند، مغایر با حکم ماده ۵ قانون سنجش پذیرش دانشجو در دوره های تحصیلات تکمیلی دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی کشور و مفاد رأی شماره ۱۸۴۲ـ ۱۳۹۷/۹/۲۰ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری است و مستند بند ۱ ماده ۱۲ و ماده ۸۸ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ ابطال میشود.
رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری ـ محمد مصدق