رای شماره ۶٣٣ ھیات عمومی دیوان عدالت اداری

با موضوع: ابطال بند ب دستورالعمل ماده ١٠ آیین نامه اجرایی قانون اصلاح قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ ھا ھیأت وزیران

بسمه تعالی

جناب آقای اکبرپور

رئیس ھیأت مدیره و مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمھوری اسلامی ایران

یک نسخه از رأی ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه ٩٩٠٩٩٧٠٩٠۵٨١٠۶٣٣ مورخ ١٣٩٩/۵/١۴ با موضوع: «ابطال بند ب دستورالعمل ماده ١٠ آیین نامه اجرایی قانون اصلاح قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ ھا ھیأت وزیران» جھت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال می گردد.

مدیرکل ھیأت عمومی و ھیأتھای تخصصی دیوان عدالت اداری ـ مھدی دربین

تاریخ دادنامه : ١٣٩٩/۵/١۴ شماره دادنامه: ۶٣٣ شماره پرونده : ٩٨٠٢٩٢٩

مرجع رسیدگی: ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی : سازمان بازرسی کل کشور

موضوع شکایت و خواسته : ابطال بند (ب) دستورالعمل ماده ١٠ آیین نامه اجرایی قانون اصلاح قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغھا

گردش کار : سرپرست معاونت حقوقی و نظارت ھمگانی سازمان بازرسی کل کشور به موجب شکایت نامه شماره ٣٠٠/١۶٨٨٩۶ ـ ١٣٩٨/٧/١۴ اعلام کرده است که:

” حضرت حجت الاسلام و المسلمین جناب آقای بھرامی

رئیس محترم دیوان عدالت اداری

سلام علیکم: احتراماً به استحضار می رساند: بند (ب) دستورالعمل ماده ١٠ آیین نامه اجرایی قانون اصلاح قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغھا با تبصره ۴ ماده ١ قانون مزبور انطباق داده شد که به دلایل زیر مغایر با قانون موصوف تشخیص گردید:

١ـ بر اساس تبصره ۴ ماده ١ قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغھا، مواردی که بھینه کردن تولیدات بخش کشاورزی تلقی شده و به عنوان تغییر کاربری محسوب نمی گردد، احصاء و گستره اجرای این تبصره «در روستاھا» تعیین گردیده است. ھمچنین در تبصره ۵ ماده قانونی فوق الذکر اراضی داخل محدوده قانونی روستاھای دارای طرح ھادی مصوب را کلاً از شمول قانون مذکور خارج دانسته و مشمول ضوابط طرح ھادی اعلام نموده و در بند (ب) ماده ١ آیین نامه اجرایی قانون مارالذکر نیز تعیین محدوده روستاھا را بر اساس «قانون تعاریف محدوده و حریم شھر، روستا و شھرک و نحوه تعیین آنھا مصوب ١٣٨۴ «مقرر نموده است. از طرفی در ماده ٣ قانون اخیر نیز تصریح شده است «محدوده روستا عبارتست از محدوده ای شامل بافت موجود روستا و گسترش آتی آن در دوره طرح ھادی روستایی…» و در تبصره ٣ ھمان ماده بیان شده است: «محدوده روستاھای فاقد طرح ھادی با ھماھنگی …».

٢ـ از مطالب فوق چنین مستفاد می شود:

اولاً: قانونگذار در تبصره ۴ ماده ١ قانون حفظ کاربری، صرفاً اراضی داخل محدوده روستاھا را مد نظر قرار داده است.

ثانیاً: در تبصره ۵ ماده ١ قانون حفظ کاربری و در تکمیل تبصره ۴ روستاھا را نیز به دو دسته دارای طرح ھادی مصوب و فاقد طرح ھادی مصوب تقسیم نموده که می توان نتیجه گرفت تبصره ۴ صرفاً بر محدوده روستاھای فاقد طرح ھادی مصوب حاکم است که این مھم (منظور شمول تبصره ۴ ماده ١ قانون حفظ کاربری صرفاً بر اراضی داخل محدوده روستاھاست)، لیکن در بند (ب) دستورالعمل ماده ١٠ آیین نامه اجرایی قانون اصلاح قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغھا قلمرو اجرای فعالیتھای مذکور در تبصره ۴ الحاقی به ماده ١  قانون حفظ کاربری را به اراضی زراعی و باغھای خارج از محدوده شھر، شھرک و محدوده روستاھای دارای طرح ھادی توسعه داده است. از این رو ابطال بند (ب) دستورالعمل ماده ١٠ آیین نامه اجرایی قانون اصلاح قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغھا (به صورت فوق العاده وخارج از نوبت) در ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری مورد درخواست می باشد. مزید امتنان است دستور فرمایید از نتیجه اقدام و تصمیم متخذه این سازمان را مطلع نمایند.”

متن مقرر مورد اعتراض به قرار زیر است:

” «ب: قلمرو اجرای فعالیتھای مذکور در تبصره ۴ الحاقی به ماده ١ قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغھا: اراضی زراعی و باغھا که خارج از محدوده شھرھا، شھرک ھا و محدوده روستاھای دارای طرح ھادی مصوب واقع است، می باشد.» “

علی رغم ارسال نسخه دوم شکایت برای طرف شکایت، تا زمان رسیدگی به پرونده در ھیأت عمومی پاسخی واصل نشد.

ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ١٣٩٩/۵/١۴ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.

رأی ھیأت عمومی

با توجه به اینکه مطابق تبصره ھای ۵ و۴ ماده ١ قانون اصلاح قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغھا ، بھینه کردن تولیدات بخش کشاورزی در روستاھای فاقد طرح ھادی تغییر کاربری محسوب نمی شود و قلمرو تبصره مرقوم صرفاً محدود به روستاھای فاقد طرح ھادی است ولی در بند (ب) ماده ١٠ آیین نامه مورد شکایت قلمرو تبصره فوق به اراضی خارج از محدوده شھر، شھرک و روستاھای دارای طرح ھادی توسعه داده شده است، بنابراین بند (ب) ماده ١٠ آیین نامه مورد اعتراض مغایر قانون وضع شده و مستند به بند١ ماده ١٢ و ماده ٨٨ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ١٣٩٢ ابطال می شود.

رئیس ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری ـ محمدکاظم بھرامی