رای شماره ۵۳۹۱۱ هيات عمومی ديوان عدالت اداری
با موضوع: رأي شماره ۱۴۰۰۰۹۹۷۰۹۰۶۰۱۰۸۷۹ مورخ ۱۴۰۰/۷/۱۱ هيأت تخصصي فرهنگي، آموزشي و پزشکي ديوان عدالت اداري در حدي که متضمن تأييد بندهاي ۶۹ و ۷۰ صفحه ۹ دفترچه کنکور کارشناسي ارشد علوم آزمايشگاهي در سال ۱۴۰۰ـ ۱۳۹۹ است بر …
بسمه تعالی
جناب آقای اکبرپور
مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران
یک نسخه از رأی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه ۱۴۰۲۳۱۳۹۰۰۰۰۰۵۳۹۱۱ مورخ ۱۴۰۲/۱/۱۵ با موضوع: «رأی شماره ۱۴۰۰۰۹۹۷۰۹۰۶۰۱۰۸۷۹ مورخ ۱۴۰۰/۷/۱۱ هیأت تخصصی فرهنگی، آموزشی و پزشکی دیوان عدالت اداری در حدی که متضمن تأیید بندهای ۶۹ و ۷۰ صفحه ۹ دفترچه کنکور کارشناسی ارشد علوم آزمایشگاهی در سال ۱۴۰۰ـ ۱۳۹۹ است بر مبنای جواز حاصل از بند ب ماده ۸۴ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری در همین حد نقض میشود و در نتیجه بندهای ۶۹ و ۷۰ صفحه ۹ دفترچه کنکور کارشناسی ارشد علوم آزمایشگاهی در سال ۱۴۰۰ـ۱۳۹۹ ابطال شد.» جهت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال میگردد.
مدیرکل هیأت عمومی و هیأتهای تخصصی دیوان عدالت اداری ـ یداالله اسمعیلی فرد
تاریخ دادنامه: ۱۴۰۲/۱/۱۵ شماره دادنامه: ۱۴۰۲۳۱۳۹۰۰۰۰۰۵۳۹۱۱
شماره پرونده: ۹۹۰۱۷۱۸
مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: رئیس دیوان عدالت اداری
موضوع شکایت و خواسته: اعتراض به رأی شماره ۱۴۰۰۰۹۹۷۰۹۰۶۰۱۰۸۷۹ مورخ ۱۴۰۰/۷/۱۱ هیأت تخصصی فرهنگی، آموزشی و پزشکی دیوان عدالت اداری
گردش کار: به دنبال طرح شکایتی به خواسته ابطال ردیفهای مربوط به رشته های امتحانی مجموعه ۱ و ۲ و ۳ تک رشته های کارشناسی ارشد علوم آزمایشگاهی (شامل ردیف های ۶۴ و ۶۶ و ۶۷ و ۶۸ و ۶۹ و ۷۰ و ۷۱ و ۷۲ به شرح مقرر در صفحات ۸ و ۹ دفترچه کنکور کارشناسی ارشد علوم پزشکی در سال تحصیلی ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰) موضوع به هیأت تخصصی فرهنگی، آموزشی و پزشکی دیوان عدالت اداری ارجاع شد و هیأت مزبور پس از رسیدگی به موضوع به موجب رأی شماره ۱۴۰۰۰۹۹۷۰۹۰۶۰۱۰۸۷۹ مورخ ۱۴۰۰/۷/۱۱ درخصوص شکایت مطروحه اّتخاذ تصمیم کرد و رأی به رد شکایت صادر نمود. متن رأی فوق به شرح زیر است:
«نظر به اینکه اولاً براساس بند ۲۰ مصوبه جلسات ۴۲۹ و ۴۳۰ مورخ ۱۳۷۷/۷/۲۱ و ۱۳۷۷/۸/۵ و نامه شماره ۴۲۲۹/دش مورخ ۱۳۷۷/۱۱/۲۵ شورای عالی انقلاب فرهنگی و مواد ۲ و ۷ قانون تشکیل وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مصوب سال ۱۳۶۴ و بندهای ۱ ،۴ و ۱۶ ماده ۱ قانون تشکیلات و وظایف وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مصوب سال ۱۳۶۷ ،تشکیل شورای عالی برنامه ریزی علوم پزشکی به منظور تحّقق سیاستها و خط مشی ها و اجرای مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی در امر برنامه ریزی و تدوین و تصویب آیین نامه ها و مقررات آموزشی تجویز شده است، ثانیًا از جمله وظایف شورای مذکور به موجب مستندات یادشده، برنامه ریزی آموزشی و پژوهشی در سطح آموزش عالی گروه پزشکی در مورد خط مشی کّلی و سیاستهای آموزشی و پژوهشی و برنامه ریزی درسی تمام مقاطع تحصیلی و رشته های مختلف دانشگاهی و اصلاح، تغییر و بازنگری برنامه های مصوب و تصویب نهایی برنامه ریزی آموزشی، پژوهشی و درسی دوره های تخصصی علوم پزشکی، تعیین نوع مدرک تحصیلی، جنسیت قابل پذیرش و درصد آن، نوع و میزان نقص عضو مؤثر، مواد امتحانی و ضرایب آن، ضوابط گزینش علمی و شرایط اختصاصی در آزمونهای ورودی دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی پزشکی و همچنین تعیین عناوین رشته ها و مقاطع تحصیلی گروه پزشکی (کاردانی، کارشناسی، مهندسی، کارشناسی ارشد و دکتری عمومی، تخصصی، فوق تخصصی، Ph.D و فلوشیپ) میباشد، ثالثًا تعیین نوع مدرک و رشته تحصیلی مجاز جهت شرکت در آزمون ورودی مقطع کارشناسی ارشد وزرات بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ارتباطی با اینکه رشته مزبور در مقطع کارشناسی از رشته های مصوب وزارتین بهداشت، درمان و آموزش پزشکی یا علوم، تحقیقات و فناوری باشد، نداشته و اقدام شورای عالی برنامه ریزی علوم پزشکی به عنوان عالی ترین مرجع سیاستگذاری و برنامه ریزی کلان آموزشی در علوم پزشکی دائر بر اجازه به دارندگان مدارک مقطع کارشناسی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری جهت شرکت در آزمون ورودی مقطع کارشناسی ارشد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی فاقد هرگونه منع قانونی است، بنا به مراتب فوق، مصوبه معترض عنه در حدود اختیارات مرجع تصویب کننده بوده و مغایرتی با قوانین و مقررات مذکور نداشته و قابل ابطال نمیباشد. این رأی به استناد بند (ب) ماده ۸۴ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ ظرف مهلت بیست روز از تاریخ صدور از جانب رئیس دیوان عدالت اداری یا ۱۰ نفر از قضات دیوان عدالت اداری قابل اعتراض است.» پس از صدور رأی فوق، معاون قضایی دیوان عدالت اداری در امور هیأت عمومی و هیأتهای تخصصی به موجب نامه مورخ ۱۴۰۰/۸/۱ به میکرب شناسی پزشکی است، در اجرای مقررات بند (ب) ماده ۸۴ قانون تشکیالت و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری از سوی رئیس رئیس دیوان عدالت اداری پیشنهاد کرد که قسمتی از رأی مزبور که مربوط به دو ردیف ۶۹ ـ قارچ شناسی پزشکی و ۷۰ ـ دیوان مـورد اعتراض قرار بگیرد. متـن نامه یاد شده به شرح زیر است:
«حجت الاسلام و المسلمین جناب آقای مظفری (زیدعزه)
ریاست محترم دیوان عدالت اداری
با سلام و احترام
هیأت تخصصی فرهنگی، آموزشی و پزشکی دیوان عدالت اداری در مقام رسیدگی به شکایت مطروحه به خواسته ابطال تصمیم گروه آموزشی علوم پایه پزشکی مبنی بر اعطای مجوز به فارغ التحصیلان مقطع کارشناسی رشته زیستشناسی جهت شرکت در آزمون کارشناسی ارشد رشته های علوم آزمایشگاهـی، به موجب دادنامه شماره ۱۴۰۰۰۹۹۷۰۹۰۶۰۱۰۸۷۹ مورخ ۱۴۰۰/۷/۱۱ اّتخاذ تصمیم کرده و با استناد به بند ۲۰ مصوبه جلسات ۴۲۹ و ۴۳۰ مورخ ۱۳۷۷/۷/۲۱ و ۱۳۷۷/۸/۵ و مواد ۲ و ۷ قانون تشکیل وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مصوب سال ۱۳۶۴ و بندهای ۱ ،۴ و ۱۶ ماده ۱ قانون تشکیلات و وظایف وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مصوب سال ۱۳۶۷ حکم به رد شکایت صادر نموده است. با این حال، به نظر میرسد که بخشی از رأی مذکور به دلیل ذیل واجد ایراد است:
براساس بند ۲۰ مصوبه جلسات ۴۲۹ و ۴۳۰ مورخ ۱۳۷۷/۷/۲۱ و ۱۳۷۷/۸/۵ شورای عالی انقلاب فرهنگی مقرر شده است که:
«…درباره موضوعات مربوط به آموزشهای دانشگاهی، شورای عالی برنامه ریزی دستگاه اجرایی تصمیم میگیرد…» بر همین اساس، شورای عالی برنامه ریزی علوم پزشکی تشکیل شده و برمبنای بندهای ۲ و ۵ آیین نامه شورای مذکور: «تهیه و تصویب آیین نامه های آموزشی و پژوهشی، تغییر و اصلاح آیین نامه ها» و «تعیین نوع مدرک تحصیلی، جنسیت قابل پذیرش و درصد آن، نوع و میزان نقص عضو مؤثر، مواد امتحانی و ضرایب آن ضوابط گزینش علمی و شرایط اختصاصی در آزمونهای ورودی دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی پزشکی»، از وظایف شورای یادشده است و در عین حال براساس تبصره ۱ ماده ۳ آیین نامه آموزشی دوره کارشناسی ارشد ناپیوسته مصوب ۱۳۸۹/۵/۱۸ شورای عالی برنامه ریزی علوم پزشکی مقرر شده است که: »تشخیص اینکه دارنده کدام دانشنامه در کدام رشته میتواند تحصیل کند، برعهده دبیرخانه آموزشی تخصصی مربوطه و تأیید شورای عالی برنامه ریزی علوم پزشکی است.»
با عنایت به عدم توجه به مصوبات شورای عالی برنامه ریزی پزشکی در هیأت تخصصی، پس از مطالبه مستندات مربوط به مصوبات شورای عالی برنامه ریزی آموزش پزشکی در خصوص رشته های مورد شکایت، مشخص شد که مفاد مقررات مورد شکایت در رابطه با رشته های بیوشیمی بالینی، زیست فنآوری پزشکی، ژنتیک انسانی، انگل شناسی پزشکی، ویروس شناسی پزشکی، ایمنی شناسی پزشکی و خون شناسی آزمایشگاهی و بانک خون رعایت شده است، ولی در رابطه با دو رشته قارچشناسی پزشکی و میکروب شناسی پزشکی مغایرتهایی به شرح زیر بین مقررات مورد اعتراض و مصوبات شورای عالی برنامه ریزی پزشکی وجود دارد و در حقیقت مقررات معترض عنه در این موارد خارج از حدود اختیار وضع شده اند:
۱ـ در برنامه آموزشی دوره کارشناسی ارشد رشته قارچ شناسی پزشکی مصوب ۱۴۰۰/۳/۱۱ و در بند ناظر به «شرایط و نحوه پذیرش در دوره»، داشتن دانشنامه کارشناسی در رشته زیست شناسی با گرایش های میکروب شناسی سلولی، مولکولی و جانوری از جمله شرایط پذیرش تعیین شده است و این در حالی است که در بند ۶۹ دفترچه کنکور علاوه بر این موارد زیست شناسی گیاهی نیز افزوده شده است.
۲ـ در برنامه آموزشی دوره کارشناسی ارشد رشته میکروب شناسی پزشکی مصوب ۱۳۹۹/۴/۸ در بند ناظر بر «شرایط و نحوه پذیرش در دوره»، صرفًا رشته های زیست شناسی سلولی مولکولی (گرایش های میکروبیولوژی، ژنتیک، سلولی مولکولی) و زیست شناسی (گرایشهای عمومی، میکروبیولوژی، ژنتیک، سلولی و مولکولی) شرایط پذیرش را دارند. بنابراین بند ۷۰ دفترچه کنکور که کّلیه گرایش های زیست شناسی را به عنوان رشته های مجاز به شرکت در آزمـون مورد تصریـح قـرار داده، مغایر با مصوبه شـورای عالی برنامه ریزی پزشکی است.
بنا به توضیحات فوق، به نظر میرسد که دادنامه شماره ۱۴۰۰۰۹۹۷۰۹۰۶۰۱۰۸۷۹ مورخ ۱۴۰۰/۷/۱۱ هیأت تخصصی فرهنگی، آموزشی و پزشکی دیوان عدالت اداری به جهت تأیید بندهایی از مقررات مورد شکایت که با مصوبات شورای عالی برنامه ریزی پزشکی مغایرت داشته و خارج از حدود اختیار است، قابل اعتراض بوده و مقررات بند (ب) ماده ۸۴ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری نسبت به بخش مزبور از رأی فوق الاشاره هیأت تخصصی قابل اعمال است. مراتب جهت صدور دستور مقتضی خدمت حضرتعالی ارائه میشود.
مهدی دربین معاون قضایی دیوان عدالت اداری در امور هیأت عمومی و هیأتهای تخصصی
رئیس دیوان عدالت اداری در تاریخ ۱۴۰۰/۸/۱ در هامش نامه مذکور مرقوم کرد که: «بسمه تعالی، معاون قضایی، با سلام و تحیت. بنا به دلایل ابرازی به رأی هیأت تخصصی معترضم. طبق مقررات رسیدگی شود.»پس از وصول اعتراض مذکور، موضوع مجددًا به هیأت تخصصی فرهنگی، آموزشی و پزشکی دیوان عدالت اداری ارجاع شد و پس از طرح اعتراض فوق در جلسه مورخ ۱۴۰۱/۸/۲۲ آن هیأت، اعضای هیأت تخصصی در قالب دو گروه موافق (اکثریت) و مخالف (۱ نفر) با اعتراض، نظریه خود را برای طرح در جلسه هیأت عمومی به معاونت قضایی دیوان در امور هیأت عمومی و هیأتهای تخصصی ارسال کردند.
پس از وصول نظریه هیأت تخصصی، موضوع در دستور کار هیأت عمومی دیوان عدالت اداری قرار گرفت و هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ۱۴۰۲/۱/۱۵ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر درخصوص اعتراض مطروحه به صدور رأی مبادرت کرد:
رأی هیأت عمومی
براساس بند ۲۰ مصوبه جلسات ۴۲۹ و ۴۳۰ مورخ ۱۳۷۷/۷/۲۱ و ۱۳۷۷/۸/۵ شورای عالی انقلاب فرهنگی مقرر شده است که:
«…درباره موضوعات مربوط به آموزشهای دانشگاهی، شورای عالی برنامه ریزی دستگاه اجرایی تصمیم میگیرد…» و بر همین اساس، شورای عالی برنامه ریزی علوم پزشکی تشکیل شده و برمبنای بندهای ۲ و ۵ آیین نامه شورای مذکور، «تهیه و تصویب آیین نامه های آموزشی و پژوهشی، تغییر و اصلاح آیین نامه ها» و «تعیین نوع مدرک تحصیلی، جنسیت قابل پذیرش و درصد آن، نوع و میزان نقص عضو مؤثر، مواد امتحانی و ضرایب آن، ضوابط گزینش علمی و شرایط اختصاصی در آزمونهای ورودی دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی پزشکی»، از وظایف شورای یادشده است و در عین حال براساس تبصره ۱ ماده ۳ آیین نامه آموزشی دوره کارشناسی ارشد ناپیوسته مصوب ۱۳۸۹/۵/۱۸ شورای عالی برنامه ریزی علوم پزشکی: «تشخیص اینکه دارنده کدام دانشنامه در کدام رشته میتواند تحصیل کند، برعهده دبیرخانه آموزشی تخصصی مربوطه و تأیید شورای عالی برنامه ریزی علوم پزشکی است.»
بنا به مراتب فوق و با عنایت به اینکه اولاً در برنامه آموزشی دوره کارشناسی ارشد رشته قارچ شناسی پزشکی مصوب ۱۴۰۰/۳/۱۱ و در بند ناظر به «شرایط و نحوه پذیرش در دوره»، داشتن دانشنامه کارشناسی در رشته زیست شناسی با گرایشهای میکروب شناسی سلولی، مولکولی و جانوری از جمله شرایط پذیرش تعیین شده است و این در حالی است که در بند ۶۹ دفترچه کنکور علاوه بر این موارد زیستشناسی گیاهی نیز افزوده شده است و ثانیًا در برنامه آموزشی دوره کارشناسی ارشد رشته میکروب شناسی پزشکی مصوب ۱۳۹۹/۴/۸ در بند ناظر بر «شرایط و نحوه پذیرش در دوره»، صرفًا رشته های زیست شناسی سلولی مولکولی (گرایشهای میکروبیولوژی، ژنتیک، سلولی مولکولی) و زیستشناسی (گرایشهای عمومی، میکروبیولوژی، ژنتیک، سلولی و مولکولی) شرایط پذیرش را دارند و در نتیجه بند ۷۰ دفترچه کنکور که کّلیه گرایش های زیست شناسی را به عنوان رشته های مجاز به شرکت در آزمون مورد تصریح قرار داده مغایر با مصوبه شورای عالی برنامه ریزی پزشکی است، لذا رأی شماره ۱۴۰۰۰۹۹۷۰۹۰۶۰۱۰۸۷۹ مورخ ۱۴۰۰/۷/۱۱ هیأت تخصصی فرهنگی، آموزشی و پزشکی دیوان عدالت اداری در حدی که متضمن تأیید بندهای ۶۹ و ۷۰ صفحه ۹ دفترچه کنکور کارشناسی ارشد علوم آزمایشگاهی در سال ۱۴۰۰ ـ ۱۳۹۹ است، واجد ایراد بوده و برمبنای جواز حاصل از بند (ب) ماده ۸۴ قانون تشکیلات و آیین دادرسـی دیوان عدالت اداری در همین حـد نقض میشود و در نتیجه بندهای ۶۹ و ۷۰ صفحه ۹ دفترچه کنکور کارشناسی ارشد علوم آزمایشگاهی در سال ۱۴۰۰ ـ ۱۳۹۹ نیز مستند به بند ۱ ماده ۱۲ و ماده ۸۸ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری ابطال میگردد.
رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری ـ حکمتعلی مظفری