رای شماره ۵۳۳۲۸۴ هيات عمومی ديوان عدالت اداری

با موضوع: بند ۲ رديف (ب) دفترچه عوارض محلي سال ۱۴۰۰ شوراي اسلامي شهر بيرجند با عنوان نحوه محاسبه سهم شهرداري از تفکيک (مو ضوع قانون اصلاحي ماده ۱۰۱ براي اراضي بيشتر از ۵۰۰ مترمربع) ابطال شد

بسمه تعالی

مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران

یک نسخه از رأی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری با شماره دادنامه ۱۴۰۲۳۱۳۹۰۰۰۰۵۳۳۲۸۴ مورخ ۱۴۰۲/۳/۲ با موضوع: «بند ۲ ردیف (ب) دفترچه عوارض محلی سال ۱۴۰۰ شورای اسلامی شهر بیرجند با عنوان نحوه محاسبه سهم شهرداری از تفکیک (موضوع قانون اصلاحی ماده ۱۰۱ برای اراضی بیشتر از ۵۰۰ مترمربع) ابطال شد.» جهت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال میگردد.

مدیرکل هیأت عمومی و هیأتهای تخصصی دیوان عدالت اداری ـ یداله اسمعیلی فرد

تاریخ دادنامه: ۱۴۰۲/۳/۲ شماره دادنامه: ۱۴۰۲۳۱۳۹۰۰۰۰۵۳۳۲۸۴

شماره پرونده: ۰۱۰۶۰۴۹

مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی: آقای محمد حجتی پور با وکالت آقای علی یزدانی پور

طرف شکایت: شورای اسلامی شهر بیرجند

موضوع شکایت و خواسته: ابطال بند ۲ ردیف (ب) از تعرفه عوارض و بهای خدمات سال ۱۴۰۰ شورای اسلامی شهر بیرجند تحت عنوان نحوه محاسبه سهم شهرداری از تفکیک (موضوع قانون اصلاحی ماده ۱۰۱ قانون شهرداری برای اراضی بیشتر از ۵۰۰ مترمربع)

گردش کار: آقای علی یزدانی پور به وکالت از شاکی به موجب دادخواستی ابطال بند ۲ ردیف (ب) از تعرفه عوارض و بهای خدمات سال ۱۴۰۰ شورای اسلامی شهر بیرجند را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که:

“۱ـ موکل نسبت به اخذ سند مالکیت رسمی یک قطعه زمین به مساحت ۲۱۹۷/۲ مترمربع تحت پلاک ثبتی ۷۴ فرعی از ۱۶۶۷ اصلی واقع در دشت علی آباد بیرجند (خارج از محدوده خدماتی شهر) از طریق اداره ثبت شهرستان بیرجند اقدام نموده است.

۲ـ در ادامه شهرداری شهرستان بیرجند مستند به بند ۲ ردیف (ب) دفترچه تعرفه عوارض مصوب شورای شهر بیرجند مورخ ۱۴۰۰ زمین موکل را مشمول ارزش افزوده ناشی از تغییر در قطعات اعلام نموده است.

۳ـ این در حالیست که شورای شهر مستند به ماده ۸۰ قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی شهر و انتخاب شهرداران مصوب سال ۱۳۷۵ با اصلاحات بعدی، صلاحیتی برای وضع آیین نامه اجرایی با دستورالعمل و … برای مواد قانون شهرداری ندارد.

۴ـ النهایه مستند به ماده ۱۰۱ قانون شهرداری و با عنایت به موارد مطروحه و اشاره به آرای متعدد هیأت عمومی دیوان من جمله رأی شماره ۳۱۱۷ ـ ۱۴۰۰/۱۱/۳۰ و بند ۱ ماده ۱۲ و ماده ۸۸ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری از آن مقام استدعای ابطال بند ۲ ردیف (ب) دفترچه تعرفه عوارض مصوب شورای اسلامی شهر بیرجند مورخ ۱۴۰۰ را دارم.”

متن مقرره مورد شکایت به شرح زیر است:

“تعرفه عوارض و بهای خدمات سال ۱۴۰۰ شورای اسلامی شهر بیرجند

ب ـ نحوه محاسبه سهم شهرداری از تفکیک (موضوع قانون اصلاحی ماده ۱۰۱ برای اراضی بیشتر از ۵۰۰ مترمربع

بند ۲ :کلیه اراضی و املاکی که از طریق ماده ۱۴۷ ـ ۱۴۸ قانون ثبت و یا بدون مجوز شهرداری سند ششدانگ دریافت نموده اند با کسر عرصه در مسیر به ازای هر مترمربع مشمول پرداخت ۱۰% ارزش روز مسکونی براساس دفترچه ارزش گذاری مصوب شورای اسلامی شهر بابت باقیمانده زمین میگردد.”

در پاسخ به شکایت مذکور، رئیس شورای اسلامی شهر بیرجند به موجب لایحه شماره ۱۴۰۱/۲۴۴۸/ش ـ ۱۴۰۱/۱۱/۵ توضیحاتی داده که خلاصه آن به قرار زیر است:

“۱ـ خواهان آقای محمد حجتی پور حسب اذعان و اقرار خود ایشان، علیرغم مساحت قابل توجه ملک متعلق به نامبرده، صرفًا در راستای عدم پرداخت حقوق مسلم و قانونی شهرداری منجمله در بحث تفکیک، از طریق اداره ثبت شهرستان جهت تفکیک ملک خود اقدام نموده که این رویه ناصحیح به جز تضییع حقوق شهرداری که مصداق بارز اموال عمومی و بیت المال است هیچ نتیجه ای در پی نداشته و ندارد و برخلاف قاعده «منع ترجیح بلامرجح» خواهد بود. با تأکید بر آنکه قانونگذار در اصلاحیه ماده ۱۰۱ قانون شهرداریها نیز چنین اقداماتی را جرم انگاری نموده است.

۲ـ دادنامه استنادی خواهان تحت شماره ۳۱۱۷ اصلاً و اساسًا مبنای مشترک و حتی مشابهی با موضوع پرونده حاضر ندارد.

۳ـ مؤکدًا آنکه دو شرط اساسی مندرج در آرای هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در بحث ابطال عوارضی با عناوین مشابه، اولاً متراژ زیر ۵۰۰ مترمربع ثانیًا انجام تفکیک قبل از سال ۱۳۹۰ (سال تصویب ماده ۱۰۱ اصلاحی قانون شهرداریها) بوده که در فرض پرونده پیش رو هیچ یک از این دو شرط محقق نمیباشد. علی ایحال نظر بر مراتب مذکور رد شکایت مطروحه مورد تقاضاست.”

هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ۱۴۰۲/۳/۲ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.

رأی هیأت عمومی

براساس تبصره ۳ ماده ۱۰۱ قانون شهرداری اصلاحی مصوب ۱۳۹۰/۱/۲۸ در اراضی با مساحت بیشتر از پانصد مترمربع که دارای سند شش دانگ است، شهرداری برای تأمین سرانه فضای عمومی و خدماتی تا سقف بیست و پنج درصد و برای تأمین اراضی مورد نیاز احداث شوارع و معابر عمومی شهر در اثر تفکیک و افراز این اراضی مطابق با طرح جامع و تفصیلی با توجه به ارزش افزوده ایجادشده از عمل تفکیک برای مالک، تا بیست و پنج درصد از باقیمانده اراضی را دریافت مینماید و شهرداری مجاز است با توافق مالک قدرالسهم مذکور را براساس قیمت روز زمین طبق نظر کارشناس رسمی دریافت نماید. با توجه به حکم قانونی مذکور و با عنایت به اینکه براساس بند ۲ ردیف (ب) دفترچه عوارض محلی سال ۱۴۰۰ شهرداری بیرجند که با عنوان نحوه محاسبه سهم شهرداری از تفکیک (موضوع قانون اصلاحی ماده ۱۰۱ برای اراضی بیشتر از ۵۰۰ مترمربع) به تصویب شورای اسلامی این شهر رسیده، حکمی کّلی مقرر شده است که متضمن استثناء کردن اراضی کمتر از ۵۰۰ مترمربع نیست، بنابراین اطلاق بند ۲ ردیف (ب) دفترچه عوارض محلی سال ۱۴۰۰ شهرداری بیرجند در حدی که به اراضی زیر ۵۰۰ مترمربع نیز تسری می یابد، خلاف قانون و خارج از حدود اختیار است و مستند به بند ۱ ماده ۱۲ و ماده ۸۸ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ ابطال میشود.

رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری ـ حکمتعلی مظفری