رای شماره ۴٨٢ ھیات عمومی دیوان عدالت اداری

با موضوع: اعلام تعارض در آراء صادر شده از شعب دیوان عدالت اداری

بسمه تعالی

جناب آقای اکبرپور

رئیس ھیأت مدیره و مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمھوری اسلامی ایران

یک نسخه از رأی ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه ٩٩٠٩٩٧٠٩٠۵٨١٠۴٨٢ مورخ ١٣٩٩/۴/٣ جھت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال می گردد.

مدیرکل ھیأت عمومی و ھیأتھای تخصصی دیوان عدالت اداری ـ مھدی دربین

تاریخ دادنامه : ١٣٩٨/۴/٣ شماره دادنامه: ۴٨٢ شماره پرونده : ٩٨٠٢۴۶۶

مرجع رسیدگی: ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری

اعلام کننده تعارض : آقای محمدرضا پورقربانی

موضوع: اعلام تعارض در آراء صادر شده از شعب دیوان عدالت اداری

گردش کار : در خصوص دادخواست اشخاص به خواسته اعتراض به تصمیم کمیسیون ماده ٢٠ امور داروخانه ھا و الزام به صدور پروانه تأسیس داروخانه به ورثه مؤسس متوفی، شعب دیوان عدالت اداری آراء معارض صادر کرده اند.

گردش کار پرونده ھا و مشروح آراء به قرار زیر است:

الف: شعبه ٣ بدوی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده ھای شماره ٩٢٠٩٩٨٠٩٠٠٠١٧٩٧۶ ،٩٢٠٩٩٨٠٩٠٠٠٩۶٨١۶ و ٩٢٠٩٩٨٠٩٠٠٠٢۶٢٣٢ با موضوع دادخواست آقای علی اکبر شاھنظری کرباسرائی به وکالت از آقایان نعمت صدری، ھومن عرب و مھدی نفیسی به طرفیت معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پـزشکی و به خواسته ابطال نظریه مورخ ١٣٩١/١٢/٢٣ کمیسیون ماده ٢٠ و الزام خوانده نسبت بـه اجـرای تبصره ٣ و ۴ مـاده ۴ مقررات پـزشکی بـه منظور صدور پروانه تأسیس داروخانه به موجب به ٣/٩/١٣٩٢ ـ٩٢٠٩٩٧٠٩٠٠٣٠١٨٧١ و ۶/٧/١٣٩٣ ـ ٩٣٠٩٩٧٠٩٠٠٣٠١۴٨٠ ،۴/۶/١٣٩٢ـ٩٢٠٩٩٧٠٩٠٠٣٠١٢۴۶ شماره ھای دادنامه شرح زیر رأی صادر کرده است:

با توجه به مراتب فوق و سایر محتویات پرونده ھا نظر به اینکه مستفاد از تبصره۴ ماده ٣ قانون مربوط به مقررات امور پزشکی و دارویی مصوب ١٣٣۴ و اصلاحات بعدی پروانه تأسیس نسبت به ورثه دارنده پروانه تأسیس جزء حقوق مالی و قابل انتقال می باشد و موضوع امتیاز و لحاظ نوبت ناظر به مواردی است که شخص برای اولین بار درخواست پروانه تأسیس می نماید نه داروخانه ھایی که از قبل تأسیس شده است و با عنایت به اینکه بر اساس دادنامه شماره ٢۴٠ ـ ١٣٨۴/۵/٣٠ و ٩۶ و ٩٧ـ ١٣٨٠/۴/٣ صدور پروانه تأسیس داروخانه را مشروط به داشتن مدرک تحصیلی در رشته داروسازی ندانسته است، بنابراین با عنایت به مالی بودن حقوق ناشی از تأسیس داروخانه و قابل انتقال بودن آن به وراث و اینکه برای پروانه تأسیس داروخانه در مورد ورثه موضوع امتیاز منتفی است لذا ضمن نقض رأی معترض عنه حکم به الزام خوانده به صدور پروانه تأسیس داروخانه به نام نماینده وراث قانونی مرحوم قدرتعلی صدری صادر و اعلام می گردد. این رأی بر طبق ماده۶۵ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری ظرف مھلت ٢٠ روز پس از ابلاغ قابل اعتراض در شعب تجدیدنظر دیوان عدالت اداری می باشد.

در اثر تجدیدنظرخواھی از رأی شماره ٩٢٠٩٩٧٠٩٠٠٣٠١٨٧١ـ ١٣٩٢/٩/٣ شعبه اول تجدیدنظر دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه شماره ٩٣٠٩٩٧٠٩٠۵۶٠٠٢۵٠ ـ ١٣٩٣/٢/٣١ قرار رد تجدیدنظرخواھی به دلیل (خارج بودن از فرجه مقرر اعتراض) صادر کرد.

بقیه آراء به علت عدم تجدیدنظرخواھی قطعیت یافت.

ب: شعبه ٢٧ بدوی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره ٩۶٠٩٩٨٠٩٠٠٣٠١۶٩٧ با موضوع دادخواست آقای نادر صدیقی به وکالت از آقایان احسان و عرفان و علیرضا و خانم آزاده ھمگی وحیدی جوان و خانم آزاده غفاری به طرفیت معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی مشھد و به خواسته ابطال رأی فرم اظھارنظر کمیسیون قانونی ماده ٢٠ امور داروخانه ھای دانشگاه علوم پزشکی مشھد به شماره ٩۶/۴١٠٩٣٩ ـ ١٣٩۶/۶/٢۵ که طی نامه شماره ٩۶/۴١۴٩٣٣ ـ ١٣٩۶/۶/٢٧ ابلاغ شده به موجب دادنامه شماره ٩۶٠٩٩٧٠٩٠٠٣٠٣٠٩٨ ـ ١٣٩۶/٩/٢٨ به شرح زیر رأی صادر کرده است:

نظر به اینکه اولاً: بر اساس ماده ١ آیین نامه داروخانه ھا و ضوابط تأسیس داروخانه ھر شخص واجد شرایط می تواند درصورت کسب حدنصاب امتیاز به شرح زیر و تأیید صلاحیت از سوی کمیسیون قانونی امور داروخانه ھا طبق ضوابط اقدام به تأسیس داروخانه نماید.

ثانیاً: با توجه به اینکه خوانده اعلام کرده فرد معرفی شده از سوی وراث صلاحیت وی احراز نگردیده و حداقل امتیاز برای اخذ مجوز داروخانه برای شھر مشھد ٢٨٠٠ امتیاز می باشد در حالی که شاکی در مجموع ۵۴٨/٠۶ امتیاز را کسب نموده است به ھمین منظور اعضا کمیسیون ماده٢٠ با توجه به عدم کسب حداقل امتیاز با درخواست نامبرده مخالفت به عمل آوردند.

ثالثاً: پروانه تأسیس داروخانه حق مالی محسوب نمیشود تا قابل انتقال به ورثه باشد بلکه پروانه تأسیس قائم به شخص است و به اعتبار اشخاص بر اساس داشتن شرایط مقرر در قوانین و مقررات صادر می شود و با فوت دارنده پروانه وراث صرفاً تا دو سال بر اساس تبصره۴ ماده ٣ قانون مربوط به مقررات امور پزشکی و دارویی مصوب ١٣٣۴ می توانند به صورت موقت داروخانه را اداره نمایند که این امر یک نوع امتیازی است برای وارث که تا دو سال به جانشینی از مؤسس (مورث) بتوانند داروخانه را اداره نمایند و بعد از آن فرد واجد شرایط قانونی را باید معرفی نمایند در صورت عدم معرفی یا واجدالشرایط نبودن فرد معرفی شده پروانه تأسیس ملغی الاثر می شود چرا که در ھر حال لازم است کسانی که متقاضی پروانه تأسیس داروخانه ھستند باید یک سری شرایطی را که توسط قانونگذار تعیینمیشود داشته باشند.

رابعاً: قانونگذار صرفاً در تبصره۴ ماده ٣ قانون مربوط به مقررات امور پزشکی و دارویی مصوب ١٣٣۴ و اصلاحات بعدی به وراث اجازه داده که دو سال پس از فوت موسس یک نفر واجد شرایط معرفی نمایندکه این امر خود حکایت از این امر دارد که پس از انقضای مھلت دو ساله از تاریخ فوت مؤسس پروانه تأسیس قھرا ً به وراث منتقل نخواھد شد بلکه انتقال پروانه به نام وراث مانند ھر متقاضی دیگر نیازمند داشتن شرایط مقرر خواھد بود رأی شماره ٧٧۴ـ ١٣٨٧/١١/١۶ ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری حکایت از این دارد که برای تأسیس داروخانه کسب امتیاز لازم است و فرقی بین ورثه و کسی که برای اولین بار می خواھد داروخانه تأسیس نماید قائل نشده است و به موجب این رأی ھیأت عمومی، آراء ھیأت عمومی که مورد استناد وکیل شاکی قرار گرفته است از درجه اعتبار ساقط است چرا که آخرین اراده ھیأت عمومی است از طرف دیگر نظر شماره ۶٩٩٩ ـ ١٣۶۶/۵/١ شورای نگھبان که در آن صلاحیت علمی و فنی را نسبت به مؤسسات درمانی که مؤسس خود مباشرت فنی ندارد ھمچنین نسبت به داروخانه ھا مغایر قانون اساسی شناخته است دلالتی بر عدم وجود شرایط قانونی مؤسس ندارد ولو فرض دلالت بر این امر به موجب تبصره۴ ماده ٣ قانون مربوط به مقررات امور پزشکی و دارویی اصلاحی١٣٧۴/١/٢٩ مجلس شورای اسلامی که مقرر داشته است وراث باید فرد واجد شرایط قانونی را پس از انقضای دو سال جھت دریافت امتیاز تأسیس داروخانه معرفی نمایند اعتبار خود را از دست داده است چرا که کلیه قوانین مصوب مجلس شورای اسلامی باید به تأیید شورای نگھبان برسد در مانحن فیه وقتی که شورای نگھبان تبصره۴ ماده ٣ قانون مربوط به مقررات امور پزشکی و دارویی را در سال ١٣٧۴ تأیید کرده است یعنی از نظر قبلی خود در سال ١٣۶۶ عدول کرده است لذا شکایت شاکی را غیروارد تشخیص و مستندا ً به مواد ١٠ و ۶۵ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری حکم به رد شکایت شاکی صادر و اعلام می نماید. رأی صادر شده ظرف ٢٠ روز از تاریخ ابلاغ قابل اعتراض در محاکم تجدیدنظر دیوان عدالت اداری می باشد.

رأی مذکور به موجب رأی شماره ٩٧٠٩٩٧٠٩۵۶٠٠٢٩۶۶ ـ ١٣٩٧/١٠/١ شعبه ٢٧ تجدیدنظر تأیید شده است.

ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ١٣٩٩/۴/٣ با حضور معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.

رأی ھیأت عمومی

الف: تعارض در آراء محرز است.

ب: به موجب تبصره۴ ماده ٣ قانون مربوط به مقررات امور پزشکی و دارویی و مواد خوردنی و آشامیدنی الحاقی ١٣٧۴/١/٢٩ مقرر شده است که: «در مواردی که مؤسس مرکز و مؤسسه پزشکی یک نفر باشد و شخص مزبور فوت نماید وراث او می توانند با ارائه گواھی تسلیم دادخواست حصر وراثت و معرفی یک نفر به عنوان مسئول فنی واجد شرایط دریافت پروانه به وزارت بھداشت، درمان و آموزش پزشکی درخواست صدور پروانه مسئولیت فنی موقّت نمایند. اعتبار این پروانه به مدت دو سال خواھد بود. وراث مکلّفند ظرف مھلت یاد شده با ارائه دادنامه حصر وراثت نسبت به معرفی شخص واجد شرایط قانونی دریافت پروانه به عنوان مؤسس جدید اقدام کنند. در غیراین صورت، مؤسسه توسط وزارت بھداشت، درمان و آموزش پزشکی تعطیل خواھد شد.» نظر به اینکه بر مبنای تبصره قانونی فوق، پروانه تأسیس قابل انتقال به وراث مؤسس مرکز و مؤسسه پزشکی است و اطلاق حکم مقرر در تبصره مذکور دلالت بر آن دارد که برای انتقال پروانه تأسیس به وراث مؤسسه مرکز و مؤسسه پزشکی، احراز شرایط فنی در وراث شرط نیست، لذا آرای صادره از شعب دیوان عدالت اداری مبنی بر ورود شکایت که بر اساس آنھا صرف وجود شرایط عمومی برای انتقال پروانه تأسیس داروخانه به وراث مؤسسه داروخانه کفایت می کند و بر مبنای ھمین استدلال، آرای صادره از کمیسیون موضوع ماده ٢٠ قانون مربوط به مقررات امور پزشکی و دارویی و مواد خوردنی و آشامیدنی نقص شده، صحیح و منطبق با موازین قانونی است. این رأی به استناد بند ٢ ماده ١٢ و ماده ٨٩ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ١٣٩٢ برای شعب دیوان عدالت اداری و سایر مراجع اداری مربوط در موارد مشابه لازم الاتباع است.

ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری

معاون قضایی دیوان عدالت اداری ـ مرتضی علی اشراقی