رای شماره ۴٧٢ ھیات عمومی دیوان عدالت اداری

با موضوع: ابطال مصوبه شماره ١٩٩ـ ١٣٩۴/٧/٢۶ شورای اسلامی شھر شوشتر

بسمه تعالی

جناب آقای اکبرپور

رئیس ھیأت مدیره و مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمھوری اسلامی ایران

یک نسخه از رأی ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه ٩٩٠٩٩٧٠٩٠۵٨١٠۴٧٢ مورخ ١٣٩٩/٣/٢٠ با موضوع: «ابطال مصوبه شماره ١٩٩ـ ١٣٩۴/٧/٢۶ شورای اسلامی شھر شوشتر» جھت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال می گردد.

مدیرکل ھیأت عمومی و ھیأتھای تخصصی دیوان عدالت اداری ـ مھدی دربین

تاریخ دادنامه: ١٣٩٩/٣/٢٠ شماره دادنامه: ۴٧٢ شماره پرونده: ٩٧٠١٨٩٣

مرجع رسیدگی: ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی: سازمان بازرسی کل کشور

موضوع شکایت و خواسته: ابطال مصوبه شماره ١٩٩ـ ١٣٩۴/٧/٢۶ شورای اسلامی شھر شوشتر

گردش کار: سرپرست معاونت حقوقی و نظارت ھمگانی سازمان بازرسی کل کشور به موجب شکایت نامه شماره ١٠١۵٣۴ـ ١٣٩٧/۵/٩ اعلام کرده است که:

” حضرت حجت الاسلام و المسلمین جناب آقای بھرامی

رئیس محترم دیوان عدالت اداری

سلام علیکم

احتراماً به استحضار می رساند؛ مصوبه شماره ١٩٩ـ ١٣٩۴/٧/٢۶ شورای اسلامی شھر شوشتر در این سازمان از جھت انطباق با قانون مورد بررسی قرار گرفت که نتیجه آن به شرح ذیل اعلام می گردد: شھر شوشتر دارای طرح جامع مصوب می باشد که در آن طرح در پھنه ھای مسکونی و تجاری دارای ضوابط و مقررات خاص خود از نظر تعداد طبقات، سطح اشغال و تراکم می باشند که جزییات آن به شرح زیر آمده است:

الف ـ مقررات ساختمانی در پھنه مسکونی

الف ـ ١ـ تراکم کم: ١٠٠ %حداکثر سطح کل زیربنا در ھر قطعه زمین از ١٠٠ درصد کل زمین تجاوز نکند. (حداکثر دو طبقه) سطح اشغال زمین حداقل در ھمکف ۵٠ %و حداکثر ۶٠ %ساخته شود.

الف ـ ٢ـ تراکم متوسط: ١٢٠% ـ سطح زیربنا اشغال زمین حداقل در ھمکف ۶٠ %و حداکثر ٧٠ %و در ھر قطعه زمین از ١٢٠ سطح کل زمین تجاوز نکند (حداکثر دو طبقه درصد) ـ سطح مابقی در طبقه اول ساخته شود. (ترجیحاً به صورت پلکانی)

الف ـ ٣ـ ضوابط تراکم ویژه بافت تاریخی کل بافت تاریخی شامل محدوده تاریخی ثبت شده تا حریم تأثیرگذار حد فاصل رودخانه شطیط (کارون) در شمال، بلوار علامه شوشتری در غرب رودخانه گرگر در شرق و خیابان شھید رجایی در جنوب با کاربری مسکونی با ضوابط تراکم متوسط ١٢٠ %در بند الف ـ ٢ تعریف و تعیین می گردد.

تبصره١ :در بافت تاریخی محورھای اصلی با کاربری مختلط شامل، خیابانھای طالقانی شمالی و جنوبی، امام خمینی شرقی و غربی، شریعتی شرقی و غربی ـ سادات و رجائی شرقی و غربی تا عمق یک پلاک با حداکثر ۶٠ %سطح اشغال زمین در سه طبقه و با تراکم (١۶٠ %ترکیب فضائی ترجیحاً ه صورت پلکانی) تعیین می گردد.

الف ـ ۴ـ تراکم زیاد: ١۶٠% سطح زیربنا در ھر قطعه زمین از ١۶٠ درصد سطح کل زمین تجاوز نکند (حداکثر ۴ طبقه روی زمین و یا سه طبقه روی پیلوت) و حداکثر سطح اشغال در این نوع تراکم ۵٠ %توصیه می شود. (ترجیحاً به منظور تأمین منظرھای مناسب شھری، به سمت معبر پلکانی ساخته شود).

الف ـ ۵ ـ ضوابط تراکم ویژه در ناحیه کوی نیرو و فرھنگ شھر این ضوابط براساس عرض معابر از خیابان عمار به سمت کوی نیرو باستثنای آماده سازی ٢١۵ ھکتاری به شرح ذیل تعیین می گردد:

١ـ در معابر تا عرض ٨ متر دو طبقه با کاربری مسکونی و یا تراکم ١٢٠درصد و حداکثر سطح اشغال زمین ۶٠ %و حداکثر ارتفاع ساختمانی از بر و کف تا بالای جان پناه بام ٨ متر تعیین می گردد.

٢ـ در معابر با عرض بیش از ٨ متر تا ١٢ مترسه طبقه با کاربری مسکونی و با تراکم ١۶٠ درصد و حداکثر سطح اشغال زمین (۶٠ %و در طبقات ترجیحاً به منظور تأمین منظرھای مناسب شھری به سمت معبر پلکانی ساخته شود) حداکثر ارتفاع ساختمانی از بر و کف تا بالای جان پناه بام ١٢ متر تعیین می گردد.

٣ـ در معابر با عرض ١٢ متر تا ١٨ متر در چھار طبقه با کاربری مسکونی و با تراکم ١٨٠ %درصد و حداکثر سطح اشغال زمین (۶٠ %و در طبقات ترجیحاً به منظور تأمین منظرھای مناسب شھری به سمت معبر پلکانی ساخته شود) حداکثر ارتفاع ساختمانی از بر و کف تا بالای جان پناه ١۶ متر تعیین می گردد.

۴ـ در معابر با عرض بیش از ١٨ متر با توجه به کاربری خاص ھمان ناحیه تعیین می گردد.

ب ـ مقررات ساختمانی در پھنه تجاری رعایت ضوابط تراکم و ارتفاع پھنه ھای مسکونی ھمجوار در تعیین ضوابط پھنه تجاری اولویت دارند و به شرح زیر تعریف می شوند:

ب ـ ١ـ پھنه تراکم ویژه (١٨٠ %منفرد) این پھنه شامل منطقهای است که در طرح پیشنھادی بنام تراکم ویژه ١٨٠ %نام تعیین شده به طوری که سطح اشغال در ھمکف حداکثر ٨٠ %و مابقی در دو طبقه دیگر ساخته شود.

ب ـ ٢ـ پھنه تجاری مختلط در پھنه ھای ھمجوار مسکونی با تراکم ھای تعریف شده ١٠٠ ،%١٢٠ %و١۶٠ ،%حداکثر در یک واحد تجاری به میزان ۴٠ %سطح اشغال ھمکف و حداقل ١٢ متر مربع می باشد به طوری که دھانه (عرض) یک واحد تجاری حداقل ٣ متر و عمق (طول) آن ۴ متر باشد.

تبصره١ـ جھت اجرای ضوابط کاربری مختلط (مسکونی ـ تجاری) بافت قدیم به مفاد تبصره ١ بند الف ـ ٣ موضوع مقررات پھنه مسکونی مراجعه شود.

ب ـ ٣ـ پھنه تجاری به صورت خطی و متمرکز منفرد (پاساژ و مانند آن) در پھنه ھای ھمجوار مسکونی با تراکم ھای ١٠٠ %و ١٢٠ ،%تراکم تجاری به میزان ١۶٠ %تعیین می شود و سطح اشغال در طبقه ھمکف و اول بطور مساوی ٨٠ %مابقی سطح ھمکف به فضای باز یا سبز اختصاص یابد و تعداد طبقات حداکثر در ٢ طبقه و ارتفاع آن نباید از ٨ متر تجاوز نماید. در پھنه مسکونی با تراکم ١۶٠ ،%میزان تراکم تجاری ١٨٠ %و حداکثر در ٣ طبقه به طوری که ارتفاع آن از پھنه مسکونی مجاور تجاوز ننماید و سطح اشغال به طور مساوی ۶٠ %در طبقات تعیین می شود، به طوری که ۴٠ %مابقی سطح ھمکف به فضای باز یا سبز منظور شود.

علی رغم اینکه در طرح جامع شھر شوشتر پھنه ھای مختلف با جزییات تشریح شده اند، شھردار وقت شوشتر لایحه ای با شماره ١٨٨٧۵ ـ ١٣٩۴/٧/٢١ در خصوص افزایش طبقات و خرید تراکم با توجه به عرض گذر، به شورای اسلامی شھر شوشتر پیشنھاد نموده است که آن شورا نیز به موجب مصوبه شماره ١٩٩ـ ١٣٩۴/٧/٢۶ با موضوع تشویق و ترغیب سرمایه گذاری در بخش مجتمع و انبوه سازی، با حفظ طرح جامع با تعداد ٨ رأی موافق آن را بنا به شرح جدول شماره ١ تصویب نموده است.

مصوبه یاد شده به دلایل ذیل خارج از حدود اختیارات شورای اسلامی شھر شوشتر می باشد:

اولاًـ بر اساس مصوبات شورای عالی شھرسازی و معماری ایران مورخ ١٣۶٣/١٢/٢٣ و ١٣٩۴/۶/٣٠ در خصوص دستورالعمل نحوه تعیین آستانه مغایرت اساسی طرح ھای توسعه و عمران شھری (جامع)، تغییر در تراکم ساختمانی شھر یا واحدھای تقسیمات شھری، واحدپذیری و تغییرات در سطح اشغال استقرار بنا را به عنوان مغایرت اساسی اعلام نموده است.

ثانیاًـ در قسمت اساس طرح جامع در ضوابط طرح جامع مصوب شھر شوشتر آمده است، افزایش تراکم جمعیتی و ساختمانی در نقاط مختلف شھر، فراتر از پیش بینی طرح جامع، مغایر با اساس طرح جامع شناخته می شود. از طرفی طرح مزبور با پھنه ھای مختلفی مانند مسکونی و تجاری دارای ضوابط و مقررات خاص خود از نظر تعداد طبقات، سطح اشغال و تراکم میباشد که جزییات آنھا نیز تصریح شده است بنابراین مصوبه شماره ١٩٩ـ ١٣٩۴/٧/٢۶ شورای اسلامی شھر شوشتر در خصوص افزایش تراکم و تعداد طبقات با توجه به عرض گذر به دلیل افزایش شدید تراکم جمعیتی و افزایش واحدپذیری و نیز افزایش تراکم ساختمانی و به منظور تشویق و ترغیب سرمایه گذاری در بخش مجتمع و انبوه سازی با ضوابط طرح جامع مصوب شوشتر، مغایرت اساسی دارد. لذا با این وصف مصوبه مورد بحث، ناقض مصوبات شورای عالی شھرسازی و معماری ایران به عنوان عالی ترین شورای شھرسازی و معماری در کشور می باشد.

ثالثاًـ به موجب ماده ٧ قانون تأسیس شورای عالی شھرسازی و معماری ایران، شھرداری مکلف به اجرای مصوبات شورای عالی شھرسازی می باشد. بنابراین در صورت وجود تقاضا برای ساخت و ساز در ارتفاع، این موضوع می بایست طی درخواستی از شھرداری به اداره کل راه و شھرسازی استان به عنوان دبیرخانه کارگروه امور زیربنایی و شھرسازی ارسال و پس از طی مراحل قانونی به تصویب شورای عالی شھرسازی و معماری ایران می رسید. ھمچنین طرح جامع شھر شوشتر دارای پھنه ھای مختلفی مانند مسکونی و تجاری می باشد که ھر کدام دارای ضوابط و مقررات خاص خود از نظر تعداد طبقات، سطح اشغال و تراکم می باشند که با جزییات به آن اشاره شده است. اما شھرداری شوشتر، لایحه ای با شماره ١٨٨٧۵ ـ ١٣٩۴/٧/٢١ در خصوص افزایش طبقات و خرید تراکم با توجه به عرض گذر، به شورای اسلامی شھر شوشتر پیشنھاد نموده است که آن شورا نیز به موجب مصوبه شماره ١٩٩ـ ١٣٩۴/٧/٢۶ با موضوع تشویق و ترغیب سرمایه گذاری در بخش مجتمع و انبوه سازی، با حفظ طرح جامع با تعداد ٨ رأی موافق آن را تصویب نموده است. بنا به مراتب مصوبه شماره ١٩٩ـ ١٣٩۴/٧/٢۶ شورای اسلامی شھر شوشتر با موضوع تشویق و ترغیب سرمایه گذاری در بخش مجتمع و انبوه سازی خارج از حدود اختیارات مراجع یاد شده بوده و ابطال آن مورد تقاضا است. موجب امتنان است که از تصمیم متخذه این سازمان را مطلع فرمایند. “

متن مقرره مورد اعتراض به قرار زیر است:

” جلسه شماره … دوره چھارم شورای اسلامی شھر شوشتر در روز یکشنبه مورخ ١٣٩۴/٧/٢۶ ساعت ..:١٩ به ریاست آقای سحاق عسگری در محل دبیرخانه شورا تشکیل گردید.

مصوبه شماره: ١٩٩ لایحه شماره: ١٨٨٧۵ مورخ ١٣٩۴/٧/٢١

موضوع: تشویق و ترغیب سرمایه گذاری در بخش مجتمع و انبوه سازی با حفظ طرح جامع

متن مصوبه: به استناد لایحه ١٨٨٧۵ ـ ١٣٩۴/٧/٢١ شھرداری شوشتر مبنی بر درخواست افزایش طبقات و خرید تراکم بر اساس عرض معبر مراتب در صحن علنی شورا مطرح و مورد موافقت و تصویب قرار گرفت.”

علی رغم ارسال نسخه دوم شکایت برای طرف شکایت، تا زمان رسیدگی به پرونده در ھیأت عمومی پاسخی واصل نشد.

ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ١٣٩٩/٣/٢٠ با حضور معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.

رأی ھیأت عمومی

طبق بند ٣۴ ماده ٨٠ قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراھای اسلامی کشور و انتخاب شھرداران مصوب ١٣٧۵ با اصلاحات بعدی بررسی و تأیید طرح ھای ھادی و جامع شھرسازی و تفصیلی و حریم و محدوده قانونی شھرھا پس از ارائه آن توسط شھرداری و ارسال به مراجع ذی ربط قانونی جھت تصویب نھایی و ھمچنین بر اساس قانون اصلاح ماده ۵ قانون تأسیس شورای عالی شھرسازی و معماری ایران مصوب سال ١٣٨٩ بررسی و تصویب طرح ھای تفصیلی شھری و تغییرات آنھا در ھر استان به وسیله کمیسیونی به ریاست استاندار (و در غیاب وی معاون عمرانی استانداری) و با عضویت شھردار و نمایندگان وزارت مسکن و شھرسازی، وزارت جھاد کشاورزی و سازمان میراث فرھنگی و گردشگری و صنایع دستی و ھمچنین رئیس شورای اسلامی شھر ذی ربط و نماینده سازمان نظام مھندسی استانی (با تخصص معماری با شھرسازی) بدون حق رأی انجام می شود، بنابراین مصوبه شماره ١٩٩ـ ١٣٩۴/٧/٢۶ شورای اسلامی شھر شوشتر مبنی بر درخواست افزایش طبقات و خرید تراکم با موضوع تشویق و ترغیب سرمایه گذاری در بخش و انبوه سازی با حفظ طرح جامع مغایر قانون و خارج از اختیارات قانونی شورای اسلامی شھر است و مستند به بند ١ ماده ١٢ و ماده ٨٨ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ١٣٩٢ ابطال می شود.

ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری

معاون قضایی دیوان عدالت اداری ـ مرتضی علی اشراقی