رای شماره ۳۲۷۴۹۲۰ هيات عمومی ديوان عدالت اداری

با موضوع: تبصره ۲ الحاقي به بند ۳ـ۱ از مصوبه شماره ۲۸۸۱ مورخ ۳۰/۸/۱۴۰۰ شوراي اسلامي شهر تهران که متضمن اتخاذ تصميم در رابطه با سطح اشغال و تراکم است ابطال شد

بسمه تعالی

مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران

یک نسخه از رأی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری با شماره دادنامه ۱۴۰۲۳۱۳۹۰۰۰۳۲۷۴۹۲۰ مورخ ۱۵/۱۲/۱۴۰۲ با موضوع: «تبصره ۲ الحاقی به بند ۳ـ ۱ از مصوبه شماره ۲۸۸۱ مورخ ۳۰/۸/۱۴۰۰ شورای اسلامی شهر تهران که متضمن اتخاذ تصمیم در رابطه با سطح اشغال و تراکم است ابطال شد» جهت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال میگردد.

مدیرکل هیأت عمومی و هیأتهای تخصصی دیوان عدالت اداری ـ یداله اسمعیلی فرد

تاریخ دادنامه: ۱۴۰۲/۱۲/۱۵ شماره دادنامه: ۱۴۰۲۳۱۳۹۰۰۰۳۲۷۴۹۲۰

شماره پرونده: ۰۱۰۶۲۷۷

مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی: سازمان بازرسی کل کشور

طرف شکایت: شورای اسلامی شهر تهران

موضوع شکایت و خواسته: ابطال تبصره ۲ الحاقی به بند ۳ـ ۱ از مصوبه شماره ۲۸۸۱ـ ۱۴۰۰/۸/۳۰ شورای اسلامی شهر تهران

گردش کار: سرپرست معاونت حقوقی، نظارت همگانی و امور مجلس سازمان بازرسی کل کشور به موجب شکایت نامه شماره ۱۱۹۸۴۹ ـ ۱۴۰۱/۴/۲۶ اعلام کرده است که:

“احترامًا مصوبات شورای اسلامی شهر تهران از جهت انطباق با قانون در این سازمان مورد بررسی قرار گرفت که نتیجه آن به شرح و ذیل جهت استحضار و صدور دستور شایسته قانونی اعلام میشود.

الف ـ به موجب ماده اول مصوبه شماره ۲۷۷۰ ـ ۱۴۰۰/۲/۷ شورای اسلامی شهر تهران باموضوع چهارچوب اختیارات و وظایف کمیسیونهای داخلی مناطق دائر بر تعیین مأموریت، حدود اختیارات و مسئولیتهای شوراهای معماری مناطق در خصوص اختیارات کمیسیونهای مناطق مقرر شده است: «شهرداری تهران موظف است نسبت به رسیدگی به تخلفات جزئی و خطاهای اجرایی ساختمانهایی که پروانه آنها از تاریخ ۱۳۹۹/۵/۱ به بعد صادر گردیده یا میگردد، با درخواست مالکین و با رعایت اصول فنی، بهداشتی و شهرسازی و نیز تأیید مقاومت ساختمان توسط مهندسین ذیصلاح یا دارای پروانه اشتغال از سازمان نظام مهندسی مطابق با مصوبه «نحوه محاسبه و دریافت عوارض صدور پروانه ساختمانی نظارت فنی و عوارض استفاده موقت در شهر تهران» ابلاغی به شماره ۱۶۰/۲۶۲۴/۳۲۲۶۵ ـ ۱۳۹۸/۱۱/۱۴ و مصوبه «نحوه محاسبه عوارض ساختمانی مبتنی بر ارزش ساختمان تهران، صرفًا مکانی املاک در شهر تهران» ابلاغی به شماره ۱۶۰/۲۷۳۳/۲۵۴۱۴ ـ ۱۳۹۹/۱۱/۱۴ موضوع را در کمیسیون داخلی منطقه و با رعایت مفاد این مصوبه مطرح و نسبت به صدور گواهی ساختمانی با رعایت سایر ضوابط و مقررات ملاک عمل اقدام نماید.» با توجه به ماده یک مصوبه فوق اختیاراتی به شرح جدول به شورای معماری مناطق داده شده است:

مطابق بند ۱ـ۳ ماده سوم مصوبه شورا رسیدگی به افزایش سطح و سطوح برای بناهای تا ۵۰۰ مترمربع %۱۰ و برای مازاد آن %۵ حداکثر تراکم به مساحت ۵۰۰ مترمربع به شورای معماری مناطق واگذار شده است. این در حالی است که:

اولاً ـ صرف نظر از میزان اندک آن (۵۰۰ مترمربع) افزایش سطح اشغال و تراکم مازاد بر ضوابط طرح تفصیلی از اختیارات کمیسیون ماده ۵ شورای عالی معماری و شهرسازی است، زیرا که توافق بر تغییرات طرح تفصیلی برخلاف ماده ۴۴ آیین نامه اجرایی نحوه بررسی و تصویب طرحهای توسعه و عمران محلی، ناحیه ای، منطقه ای، ملی و مقررات شهرسازی و معماری کشور (مصوب ۱۳۷۸ هیأت وزیران و تغییرات بعدی آن) به عهده کمیسیون ماده ۵ بوده و خارج از اختیارت شورای اسلامی شهر تهران میباشد.

ثانیًاـ افزایش سطح اشغال و تراکم مازاد ساختمانها برخلاف بندهای ۲ـ،۱ ۲ـ،۳ ۳ـ،۳ ۱ـ۳ دستورالعمل تشخیص مغایرت با اساس طرح جامع شهر تهران (مصوب ۱۳۶۳/۱۲/۲۳) و مواد ۳۳ و ۳۴ قسمت (ب) بندهای ۴ـ ۴ـ ۲ـ ،۵ ۴ـ ۵ ـ ۳ـ ۳ و ۴ـ ۴ـ ۴ مبحث چهارم مقررات ملی ساختمان از نظر (تناسب و هماهنگی با محیط اطراف و ساختمانهای همجوار) قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان از حیث مشرفیت و رعایت حریم همجواری ها، خارج از اختیارات شورای اسلامی شهر تهران و رسیدگی به تخلفات از وظایف کمیسیونهای ماده ۱۰۰ قانون شهرداریها است.

ب ـ شورای اسلامی شهر تهران در دوره ششم طی مصوبه دیگر به شماره ۲۸۸۱ ـ ۱۴۰۰/۸/۳۰ اقدام به تصویب الحاق یک تبصره به ذیل بند ۳ـ۱ ماده سوم «چارچوب اختیارات و وظایف کمیسیونهای داخلی مناطق دائر بر تعیین مأموریت، حدود اختیارات و مسئولیتهای شوراهای معماری مناطق» (ابلاغی به شماره ۱۶۰/۲۷۷۰/۲۴۷۲ ـ ۱۴۰۰/۲/۱۳) نموده است: «افزایش در مساحت بنا (بدون افزایش تعداد طبقات) در محدوده طول پیش روی ۶۰ درصد به علاوه ۲ متر، برای املاک واقع در پهنه مسکونی مرکزی (۲۵۱R) در مناطق ۲۲ گانه (به استثنای محدوده منطقه یک مطابق نقشه پیوست) که مغایرت اساسی با اصول شهرسازی، فنی، بهداشتی نداشته و ضرورت قلع و قمع نداشته باشد و با رعایت حقوق همجواریها، تا زمان ابلاغ طرح «بازنگری و اصلاح ضوابط منطقه ای زیر پهنه های مسکونی (۲۵۱R ـ ۱۲۲R) و گستره های مختلط قابل اعمال است و … مفاد این تبصره از شمول بند ۳ـ۱ این مصوبه مستثنی است.»

بر اساس تبصره الحاقی مزبور سطح اشغال مسکونی ویژه پهنه مرکزی، در حالی که حداکثر سطح اشغال مجاز آن پهنه ۵۰ درصد بوده در این تبصره به ۷۰ درصد افزایش یافته که این موضوع مغایر با فصل اول ضوابط و مقررات طرح تفصیلی شهر تهران میباشد. همان گونه که در متن این مصوبه اشاره شده است، تغییرات مطرح شده مبنی بر افزایش سطح اشغال و تراکم مازاد بر ضوابط طرح تفصیلی از اختیارات کمیسیون ماده ۵ شورای عالی معماری و شهرسازی است که:

اولاً ـ موضوع افزایش سطح اشغال و تراکم در پهنه (۲۵۱R) در کمیسیون ماده ۵ در حال رسیدگی بوده است.

ثانیًاـ توافق بر تغییرات طرح تفصیلی برخالف ماده ۴۴ آیین نامه اجرایی نحوه بررسی و تصویب طرحهای توسعه و عمران محلی، ناحیه ای، منطقه ای، ملی و مقررات شهرسازی و معماری کشور (مصوب ۱۳۷۸ هیأت وزیران و تغییرات بعدی آن) به عهده کمیسیون ماده ۵ میباشد.

ثالثًاـ تبصره الحاقی مشتمل بر تغییرات مستقیم بر طرح تفصیلی بوده که علاوه بر آن مغایر بندهای ۲ـ ۱، ۲ـ ۳، ۳ـ ۳ و ۱ـ۳ دستورالعمل تشخیص مغایرت با اساس طرح جامع شهر تهران (مصوب ۱۳۶۳/۱۲/۲۳) و مواد ۳۳ و ۳۴ (قسمت ب بندهای ۴ـ۴ـ۲ـ ۵، ۴ـ۴ـ ۵ ـ۳ـ۳ و ۴ـ۴ـ۴ مبحث چهارم مقررات ملی ساختمان از نظر تناسب و هماهنگی با محیط اطراف و ساختمانهای همجوار) قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان از حیث مشرفیت و رعایت حریم همجواریها میباشد به عبارت دیگر تبصره الحاقی مجوز اعطای تراکم مازاد بر طرح تفصیلی از طریق صدور پروانه ساختمانی به شورای معماری مناطق را واگذار نموده است.

بنا به مراتب بند ۱ـ۳ ماده سوم مصوبه شماره ۲۷۷۰ ـ ۱۴۰۰/۲/۷ و تبصره دوم الحاقی به بند ۳ـ ۱ مصوبه شماره ۲۸۸۱ـ ۱۴۰۰/۸/۳۰ شورای اسلامی شهر تهران دایر بر اعطای اختیارات به کمیسیونهای داخلی مغایر با وظایف ماده ۵ قانون تأسیس شورای عالی شهرسازی و معماری ایران و ماده ۱۰۰ قانون شهرداریها و خارج از حدود اختیارات واضع تشخیص و ابطال آنها در هیأت عمومی دیوان (به صورت فوق العاده و خارج از نوبت) از تاریخ تصویب مورد تقاضا میباشد.”

متن مقرره مورد شکایت به شرح زیر است:

مصوبه شماره ۲۸۸۱ـ ۱۴۰۰/۸/۳۰ شورای اسلامی شهر تهران

“گردش کار تصویب نامه شماره ۱۰/۷۴۱۵۴۷ ـ ۱۴۰۰/۸/۱۰ جناب آقای علیرضا زاکانی شهردار تهران در خصوص لایحه «اصلاحیه بند (۳ـ۱) ماده ۳ مصوبه چارچوب اختیارات و وظایف کمیسیونهای داخلی مناطق» شماره ۱۶۰/۲۷۷۰/۲۴۷۲ ـ ۱۴۰۰/۲/۱۳ با قید یک فوریت ارائه و به شماره ۱۶۰/۱۴۰۴۹ ـ ۱۴۰۰/۸/۱۱ در دبیرخانه شورای اسلامی شهر تهران ثبت گردید، بررسی یک فوریت لایحه مزبور در بیستمین جلسه رسمی شورای اسلامی شهر تهران منعقده در تاریخ ۱۴۰۰/۸/۱۱ با کسب هجده رأی، اکثریت آرای موافق اعضای شورای اسلامی شهر تهران (از بیست عضو حاضر در جلسه در زمان رأی گیری) را احراز نمود و طی نامه شماره ۱۶۰/۱۴۶۲۵ ـ ۱۴۰۰/۸/۱۷ جهت بررسی به کمیسیون شهرسازی و معماری به عنوان کمیسیون اصلی ارجاع شد. پس از وصول گزارش کمیسیون مذکور به شماره ۱۶۰/۱۵۳۷۸ ـ ۱۴۰۰/۸/۲۵ بررسی آن در دستور بیست و پنجمین جلسه شورای اسلامی شهر تهران قرار گرفت، در جلسه مزبور که در روز سیام آبان ماه سال ۱۴۰۰ به صورت رسمی منعقد گردید مفاد آن مطرح و پس از قرائت و استماع گزارش مذکور کفایت مذاکرات اعلام و در خصوص مفاد آن با عنوان «الحاق یک تبصره به ذیل بند ۳ـ۱ ماده سوم (۳) مصوبه چارچوب اختیارات و وظایف کمیسیونهای داخلی مناطق ـ ابلاغی به شماره ۱۶۰/۲۷۷۰/۲۴۷۲ ـ ۱۴۰۰/۲/۱۳ (مشتمل بر ماده واحده و نقشه پیوست رأی گیری به عمل آمد که با اتفاق آرای موافق اعضای شورای اسلامی شهر تهران (نوزده عضو حاضر در جلسه در زمان رأیگیری) به تصویب رسید.

ماده واحده:

تبصره ذیل به عنوان «تبصره ۲» به ذیل بند ۳ـ۱ ماده سوم مصوبه «چهارچوب اختیارات و وظایف کمیسیونهای داخلی مناطق» ابلاغی به شماره ۱۶۰/۲۷۷۰/۲۴۷۲ ـ ۱۴۰۰/۲/۱۳ الحاق و شماره تبصره های بعدی به ۳، ۴ و ۵ اصلاح میگردد:

تبصره ۲ (الحاقی به بند ۳ـ۱):

افزایش در مساحت بنا (بدون افزایش تعداد طبقات) در محدوده طول پیشروی شصت درصد %۶۰ به علاوه ۲ متر برای املاک واقع در پهنه مسکونی مرکزی (۲۵۱R) در مناطق ۲۲ گانه (به استثنای محدوده منطقه ۱ مطابق با نقشه پیوست) که مغایرت اساسی با اصول شهرسازی، فنی و بهداشتی نداشته و ضرورت قلع و قمع نداشته باشد و با رعایت حقوق همجواریها، تا زمان ابلاغ طرح «بازنگری و اصلاح ضوابط منطقه ای زیر پهنه های مسکونی (۲۵۱R ـ ۱۲۲R) و گستره های مختلط ۱۱۶M ـ ۱۱۵M ـ ۱۱۴M قابل اعمال است. املاکی که مطابق ضوابط جدید پس از اصلاحیه زیر پهنه مسکونی مرکزی (۲۵۱R) پروانه ساخت خواهند گرفت مشمول این تبصره نخواهند بود، همچنین تغییر در سطح بنای املاک یاد شده مشمول طبقه تشویقی (ناشی از تجمیع قطعات) با سطح اشغال کمتر از %۵۰ موضوع بند ۶ ـ۹ ضوابط و مقررات طرح تفصیلی نمیگردند. بدیهی است مفاد این تبصره از شمول بند ۳ـ۱ این مصوبه مستثنی است.”

در پاسخ به شکایت مذکور، رئیس شورای اسلامی شهر تهران به موجب لایحه شماره ۱۶۰/۲۶۳۵۸ ـ ۱۴۰۱/۱۲/۲۷ توضیحاتی داده که خلاصه آن به قرار زیر است:

“به طور کلی با عنایت به عمر محدود عناصر و فضاهای بافت شهری و ایجاد فرسودگی در آنها به دلیل گذشت زمان و با هدف دستیابی به نوسازی متوازن از مسیر بررسی، شناخت و شناسایی مؤلفه های تأثیرگذار و به منظور نظام مندی امور شهرسازی با هدف شفافیت در تصمیم گیری ها و ایجاد رویه، صرف اتکا به ضوابط و مقررات حاکم، شامل: طرح جامع شهر تهران مصوب ۱۳۴۸/۹/۱۲ شورای عالی شهرسازی و معماری ایران (ابلاغی مورخ ۱۳۴۹/۲/۶ ، ابلاغیه طرح راهبردی ساختاری جامع جدید شهر تهران به شماره ۸۷۱۰/۸۷۱۷۸۰۳ ـ ۱۳۸۷/۲/۳۰ و نیز تصویب ضوابط و مقررات طرح تفصیلی یکپارچه شهر تهران مطابق مصوبه ۴۵۴ـ ۱۳۸۷/۹/۴ کمیسیون ماده ۵ شورای عالی شهرسازی و معماری (با ویرایش نهایی ضوابط طرح تفصیلی شهر تهران که طی ابلاغی شماره ۵۴۴۸۱/۳۰۰ ـ ۱۳۹۹/۵/۱۲ شورای عالی معماری و شهرسازی) پاسخگوی نیازهای روز کلان شهر تهران نمیباشند، لذا در راستای:

۱ـ اجرای مفاد بند (الف) ماده ۵۹ برنامه پنجساله ششم توسعه کشور و در چارچوب قانون ساماندهی وحمایت از تولید و عرضه مسکن مصوب ۱۳۸۷/۲/۲۵ که به موجب آن «وزارتخانه های راه و شهرسازی و کشور و شهرداریها مکلفند در طول برنامه نسبت به احیاء، بهسازی، نوسازی و مقاوم سازی و بازآفرینی سالانه حداقل دویست و هفتاد محله در قالب مطالعات مصوب ستاد ملی بازآفرینی شهری پایدار بر حسب گونه های مختلف (شامل ناکارآمد، تاریخی، سکونتگاه های غیررسمی و حاشیه ای) و ارتقای دسترسی به خدمات و بهبود زیرساختها با رویکرد محله محور در چارچوب قوانین و مقررات ذیربط اقدام نمایند.»

۲ـ در راستای اجرای تبصره ماده سوم مصوبه شماره ۱۶۰/۲۶۰۲/۲۷۵۶۳ ـ ۱۳۹۸/۱۰/۲ شورای اسلامی شهر تهران تحت عنوان «تعیین مأموریتها، حدود اختیارات و مسئولیتهای شوراهای معماری مناطق» و به منظور تعیین نحوه ساز و کار فعالیت کمیسیونهای داخلی مناطق و به منظور نظام مندی امور شهرسازی با هدف تسهیل و تسریع در فرآیند صدور انواع گواهی های شهرسازی در چارچوب ضوابط و مقررات طرح تفصیلی شهر تهران و وحدت رویه و شفافیت در رسیدگی به تخلفات جزئی و خطاهای اجرایی ساختمانهای در دست احداث و یا پایان یافته که مغایرت اصولی با ضوابط معماری و شهرسازی و فنی ـ بهداشتی و مقررات ملی ساختمان نداشته و مالک حاضر به پرداخت حداکثر جریمه های مقرر در تبصره های ۲، ۳ و ۴ ماده ۱۰۰ بر حسب مورد باشد، مصوبه حدود اختیارات و مأموریتهای کمیسیونهای داخلی مناطق در شورای اسلامی شهر تهران مورد بررسی و تصویب قرار گرفت.

شایان ذکر است در تبصره ۱ ماده ۱۰۰ قانون شهرداری شرط ارسال پرونده به کمیسیون را تشخیص ضرورت عنوان نموده که واضح و مبرهن است این ضرورت به عهده شهرداری میباشد. در ساختمانسازی متداول موارد بسیاری در هنگام اجرا روی میدهد که علیرغم مغایرت با نقشه های پیوست پروانه دوگانگی با مقررات شهرسازی فنی و بهداشتی نداشته و ندارد و صرفًا به دلیل اقتضائات اجرا تغییر مینماید. علاوه بر آن مغایرتهای کوچک و جزئی، بخش اجتناب ناپذیر فعالیتهای ساختمانی است.

مستندات قانونی رسیدگی پرونده در کمیسیون داخلی مناطق: بند ۱۲ مصوبه ۸۴ ـ ۱۳۵۱/۳/۲۲ شورای هماهنگی مبنی بر «رسیدگی به تخلفات ساختمانی در صورتی که با تغییرات انجام شده نیز صدور پروانه ساختمانی با رعایت ضوابط، بلامانع باشد به عهده کمیسیونی مرکب از شهردار، معاون فنی و شهرسازی و رئیس پلیس ساختمان منطقه میباشد و تا زمانی که رئیس پلیس ساختمان منطقه تعیین نشده، رأی دو نفر دیگر قطعیت دارد و در صورت درخواست مالک صدور پروانه تکمیلی بلامانع است، بند ۷ مصوبه ۹۶ ـ ۱۳۵۱/۶/۱۰ ، بند ۱ مصوبه ۱۰۵ ـ ۱۳۵۱/۹/۱۳ ، بند ۹ مصوبه ۱۱۳ـ ۱۳۵۱/۱۲/۲ شورای هماهنگـی، بخشنامـه معاون وقت شهرسازی و معماری شهرداری تهران به شماره /۱۹۴۹۷ش ـ ۱۳۶۳/۱/۵ ، بخشنامه قائم مقام وزیر کشور و سرپرست شهرداری تهران به شماره ۴۲۰/۵۰۸۶۸ ـ ۱۳۶۳/۱۲/۱۶ ، مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری مورخ ۱۳۶۴/۱۱/۱۹ ، مرقومه شماره ۱۰/۴۵۷۳۰ ـ ۱۳۶۹/۹/۱۶ قائم مقام وزارت کشور، بند ۱۹ مصوبه ۲۱۲ـ ۱۳۷۱/۸/۵ کمیسیون ماده ۵ قانون شورای عالی شهرسازی و معماری، بند ۱ صورتجلسه شماره ۳۳۶ ـ ۱۳۸۰/۶/۲۱ کمیسیون ماده ۵ و دادنامه شماره ۳۳۳ ـ ۱۳۹۲/۵/۷ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری میباشد. استعلامات اخذ شده از سال ۱۳۶۹ تا اواخر سال ۱۳۹۳ توسط شهرداری تهران و کلان شهرهای کشور در خصوص نحوه اقدام در این خصوص از آرای صادره، گویای شبهات و اختلاف نظر حقوقی در تصمیم گیری در این گونه موارد میباشد .

با توجه به سوابق و مستندات اشاره شده و اقدامات صورت گرفته از سنوات گذشته صرفًا جهت انسجام بخشی به رسیدگی خلافهای کوچک و خرد، شفافیت و عدالت، ایجاد هماهنگی بین مناطق، توجه به محدودیتهای ساخت و ارتقاء سلامت اداری و با توجه به مصوبه صادره از طرف شورای اسلامی شهر تهران و الزام شهرداری به تهیه و تنظیم مصوبه حدود اختیارات کمیسیون داخلی، شهرداری تهران نسبت به تهیه و تنظیم آن اقدام نمود. در تدوین لایحه و در بند ۳ـ۱ با توجه به متوسط تعداد واحدهای مسکونی احداث در شهر تهران (۸ واحد) و به استناد بند ۱۹ مصوبه ۲۱۲ـ ۱۳۷۱/۸/۵ کمیسیون ماده ۵ قانون شورای عالی شهرسازی و معماری (۵۰ مترمربع مازاد بر تراکم در هر واحد مسکونی) و با در نظر گرفتن درصدی متراژ به عنوان خطای محاسباتی، افزایش مساحت بنا در محدوده %۵ و %۱۰ مساحت کل زیربنا و تا حداکثر ۵۰۰ مترمربع قابل رسیدگی در نظر گرفته شده است. متعاقب آن در لایحه الحاقی با توجه به ضوابط سنوات گذشته (طرح تفصیلی قدیم شهر تهران، مصوبات کمیسیون ماده ۵ و شورای عالی شهرسازی و معماری ایران) تا سال ۱۳۹۱ که احداث بنا در محدوده %۶۰ از ۲ متر مجاز بوده به جهت همبادسازی و حفظ منظر شهری و احداث بنا مطابق املاک مجاور در راستای تأمین نور طبیعی خورشید به عنوان یکی از آیتم های مؤثر در طراحی شهری و سلامتی افراد جامعه صرفًا بررسی پیشروی بنا در برخی پهنه های وقوع املاک قابلیت بررسی در کمیسیون داخلی تشخیص داده شده است.

علیهذا با عنایت به مراتب معروضه فوق و با عنایت به صحت مبانی مصوبه موضوع شکایت و به خصوص تأثیر مثبت مصوبه مرقوم و اجرای آن در روند احداث ساختمان آن هم به خصوص صرفًا در رسیدگی به تخلفات جزئی و خطاهای اجرایی ساختمانهای در دست احداث و یا پایان یافته فاقد وصف مغایرت با ضوابط معماری و شهرسازی و فنی ـ بهداشتی و مقررات ملی ساختمان از آن ریاست تقاضای صدور حکم به رد شکایت مطروحه را دارد.”

در خصوص خواسته دیگر سازمان بازرسی کل کشور با موضوع ابطال بند ۳ـ ۱ ذیل ماده ۳ از مصوبه شماره ۲۷۷۰ ـ ۱۴۰۰/۲/۷ مصوب شورای اسلامی شهر تهران، معاون قضایی در امور هیأت عمومی و هیأتهای تخصصی دیوان عدالت اداری در اجرای ماده ۸۵ قانون دیوان عدالت اداری طی دادنامه شماره ۱۴۰۲۳۱۳۹۰۰۰۲۶۸۰۷۲۸ ـ ۱۴۰۲/۱۰/۱۶ با این مضمون که کل مصوبه شماره ۲۷۷۰ ـ ۱۴۰۰/۲/۷ شورای اسلامی شهر تهران با عنوان «چارچوب اختیارات و وظایف کمیسیونهای داخلی مناطق در جلسه مورخ ۱۴۰۱/۷/۱۱ هیأت مرکزی حل اختلاف در رسیدگی به شکایات از شوراهای اسلامی مورد رسیدگی قرار گرفته و برابر رأی این هیأت ابطال شده است، قرار رد شکایت صادر کرد.

هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ۱۴۰۲/۱۲/۱۵ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.

رأی هیأت عمومی

براساس ماده ۱۰۰ قانون شهرداری (الحاقی ۱۳۴۵/۱۱/۲۷): «مالکین اراضی و املاک واقع در محدوده شهر یا حریم آن باید قبل از هر اقدام عمرانی یا تفکیک اراضی و شروع ساختمان از شهرداری پروانه اخذ نمایند. شهرداری میتواند از عملیات ساختمانهای بدون پروانه یا مخالف مفاد پروانه به وسیله مأمورین خود اعم از آن که ساختمان در زمین محصور یا غیرمحصور واقع باشد، جلوگیری نماید» و برمبنای تبصره ۱ همین ماده، در موارد مذکور فوق که از لحاظ اصول شهرسازی یا فنی یا بهداشتی قلع تأسیسات و بناهای خلاف مشخصات مندرج در پروانه ضرورت داشته باشد یا بدون پروانه شهرداری ساختمان احداث یا شروع به احداث شده باشد به تقاضای شهرداری موضوع در کمیسیون ماده ۱۰۰ شهرداری مطرح میشود و شهرداری مکّلف به اجرای رأی کمیسیونهای مربوط است و از طرفی هرگونه اّتخاذ تصمیم در خصوص میزان تراکم و سطح اشغال در احداث بنا در صلاحیت کمیسیون ماده ۵ قانون تأسیس شورای عالی شهرسازی و معماری ایران قرار دارد و شوراهای اسلامی شهر فاقد هرگونه اختیار قانونی در این خصوص هستند. بنا به مراتب فوق، تبصره ۲ الحاقی به بند ۳ـ۱ از مصوبه شماره ۲۸۸۱ مورخ ۱۴۰۰/۸/۳۰ شورای اسلامی شهر تهران که متضمن اّتخاذ تصمیم در رابطه با سطح اشغال و تراکم است، خلاف قانون و خارج از حدود اختیار بوده و مستند به بند ۱ ماده ۱۲ و ماده ۸۸ قانون دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ ابطال میشود. این رأی براساس ماده ۹۳ قانون دیوان عدالت اداری (اصلاحی مصوب ۱۴۰۲/۲/۱۰) در رسیدگی و تصمیم گیری مراجع قضایی و اداری معتبر و ملاک عمل است. با اعمال ماده ۱۳ قانون دیوان عدالت اداری و تسری اثر ابطال مقرره مورد شکایت به زمان تصویب آن مخالفت شد.

رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری ـ حکمتعلی مظفری