رای شماره ۲۱۹۳ هیات عمومی دیوان عدالت اداری

با موضوع: بند ۵ قسمت «تذکرات مهم» در صفحه ۲۵ دفترچه راهنمای ثبت نام شرکت در آزمون سراسری سال ۱۳۹۹ ابطال شد

بسمه تعالی

جناب آقای اکبرپور

رئیس هیأت مدیره و مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران

یک نسخه از رأی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه ۱۴۰۰۰۹۹۷۰۹۰۵۸۱۲۱۹۳ مورخ ۱۴۰۰/۷/۲۷ با موضوع: «بند ۵ قسمت «تذکرات مهم» در صفحه ۲۵ دفترچه راهنمای ثبت نام شرکت در آزمون سراسری سال ۱۳۹۹ ابطال شد.» جهت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال میگردد.

مدیرکل هیأت عمومی و هیأتهای تخصصی دیوان عدالت اداری ـ یدالله اسمعیلی فرد

تاریخ دادنامه : ۱۴۰۰/۷/۲۷ شماره دادنامه: ۲۱۹۳ شماره پرونده : ۹۹۰۱۵۴۴

مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی: خانم زهرا سادات بیضائی

موضوع شکایت و خواسته: ابطال بند ۵ قسمت «تذکرات مهم» در صفحه ۲۵ دفترچه راهنمای ثبت نام و شرکت در آزمون سراسری سال ۱۳۹۹

گردش کار: شاکی به موجب دادخواستی ابطال بندهای ۴ و ۵ قسمت «تذکرات مهم» در صفحه ۲۵ دفترچه راهنمای ثبت نام و شرکت در آزمون سراسری سال ۱۳۹۹ را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که:

” به استحضار میرساند اینجانب داوطلب آزمون سراسری سال ۱۳۹۹ در دو گروه علوم انسانی و زبانهای خارجی هستم که طبق ماده ۷۰ قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران و الحاقات و اصلاحیه های بعدی آن مشمول بهره مندی از سهمیه ایثارگری ورود به دانشگاه میباشم و در هیچ جای قانون مزبور محدودیتی در خصوص تعداد مجاز استفاده از سهمیه قید نشده است ولی سازمان سنجش در دفترچه راهنمای منتشر شده و کارت ورود به جلسه استفاده اینجانب برای مرتبه دوم از این سهمیه را مجاز نشناخته است. لذا با عنایت به اینکه اینجانب از دانشگاه قبولی در ازمون سراسری سال ۱۳۹۷ انصراف داده ام و به دلیل عدم معرفی در ردیف دعوت شدگان دانشگاه شاهد علی رغم احراز حدنصاب رتبه و مخالفت دانشگاه مبدا و مقصد با تغییر و انتقال رشته و بر خلاف رأی شماره ۱۴۸۵ ۱۳۹۸/۷/۲۳ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری نیز یک سال از شرکت در کنکور محروم بوده ام وعملاً از سهمیه استفاده نکرده ام تقاضای ابطال مصوبه مورخ ۱۳۶۷/۱۱/۲۰ هیأت وزیران مقید در صفحه ۲۵ دفترچه راهنمای آزمون سراسری سال ۱۳۹۹ و کارت ورود به جلسه آن که در تناقض با قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران مصوب سال ۱۳۹۱ تا ۱۳۹۷ دیگر قوانین و آراء مصوب دیوان میباشند را دارم. “

متن مقرره مورد شکایت به شرح زیر است:

” ۵ ـ بر اساس مصوبه پنجاه و چهارمین جلسه کمیته مطالعه و برنامه ریزی کنکور، آن دسته از داوطلبان سنوات قبل که با استفاده از موسسات آموزش عالی، پیام نور، دانشگاه آزاد اسلامی، موسسات آموزش عالی غیردولتی و غیرانتفاعی یا دوره های پردیس سهمیه های شاهد و ایثارگر در ردیف پذیرفته شدگان رشته های تحصیلی غیرروزانه (دوره های نوبت دوم «شبانه» دانشگاهها و خودگردان و مجازی) قرار گرفته اند، در صورت انصراف از رشته قبولی خود فقط یک بار، مجاز به استفاده مجدد از سهمیه های مربوط در این آزمون خواهند بود. شرایط استفاده مجدد از سهمیه ایثارگران برای رشته های تحصیلی دانشگاه آزاد اسلامی همانند ضوابط مربوط به دوره های غیرروزانه در آزمون سراسری میباشد. “

در پاسخ به شکایت مذکور، مدیرکل دفتر حقوقی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به موجب لایحه شماره ۲۴۱۰۴۷ ـ ۱۳۹۹/۱۱/۴ توضیح داده است که:

” به منظور استقرار نظام کارآمد در امر سنجش و ارزیابی دانش داوطلبان سازمان سنجش آموزش کشور متولی برگزاری آزمون های مورد نیاز برای سازمانهای دولتی و غیردولتی از جمله آزمون استخدامی، برابر ضوابط و مقررات جاری به منظور بررسی مناسب، برای شناخت و سنجش سطح علمی این دسته از افراد تعیین شده است. به موجب تبصره ۲ ماده ۸ قانون استخدام کشوری، تشکیلات سازمان سنجش آموزش کشور در بهمن ماه ۱۳۷۸ به تأیید سازمان امور اداری و استخدامی کشور رسید، پس از تاریخ مذکور انجام کلیه امور مربوط به تعیین شرایط و ضوابط پذیرش دانشجو یا داوطلب با توجه به طرح ها و برنامه ها و سیاستهای آموزشی کشور از جمله برگزاری آزمون های سراسری کشور و سنجش و پذیرش دانشجو، تحقیق در زمینه اندازه گیری، سنجش دانش عمومی، آنان به سازمان سنجش آموزش کشور واگذار گردید. لذا دستگاه متولی و مسئول و پاسخگوی شکایت مطروحه، سازمان سنجش معلومات و سایر تواناییهای فردی به منظور پیش بینی موفقیت تحصیلی دانشجویان، داوطلبان و فارغ التحصیلان وکارایی اجتماعی آموزش کشور میباشد. بنابراین هرگونه ادعا و یا شکایت از اقدامات مرجع مذکور، باید صرفًا به طرفیت همان مرجع مطرح گردد و طرح دعوا به طرفیت این وزارت فاقد وجاهت قانونی است و از این حیث شایسته صدور قرار رد میباشد. “

رئیس سازمان سنجش آموزش کشور نیز به موجب لایحه شماره ۷۱۶۴۵ ـ ۱۳۹۹/۱۰/۱۵ توضیح داده است که:

” بند ۴ و ۵ صفحه ۲۵ دفترچه راهنمای آزمون سراسری سال ۱۳۹۹ عینًا مفاد تبصره ۲ ماده ۱۰ آیین نامه اجرایی قانون ایجاد تسهیلات برای ورود رزمندگان و جهادگران داوطلب بسیجی به دانشگاهها و موسسات آموزش عالی مصوب ۱۳۶۷/۱۱/۳۰ هیأت وزیران میباشد که مقرر میدارد آن دسته از داوطلبانی که با استفاده از سهمیه شاهد و ایثارگر یک بار در رشته های تحصیلی دوره روزانه آزمون سراسری پذیرفته شده اند اعم از اینکه از رشته قبولی انصراف داده و یا در رشته قبولی ثبت نام نکرده باشند حق استفاده مجدد از سهمیه مذکور در آزمون سراسری را نخواهند داشت. طبق تبصره ۲ ماده ۱۰ آیین نامه اجرایی قانون ایجاد تسهیلات برای ورود رزمندگان و جهادگران داوطلب بسیجی به دانشگاهها و موسسات آموزش عالی در راستای برخورداری اکثریت ایثارگران از تسهیلات فوق الذکر مقرر گردید هر یک از داوطلبان مشمول سهمیه در مقطع کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری فقط یک بار حق استفاده از سهمیه در دوره روزانه را دارند و در صورت قبولی در آزمون با استفاده از سهمیه چنانچه انصراف هم دهند دیگر حق استفاده از سهمیه را نخواهند داشت. در سالهای گذشته به کرات درخواست ابطال تبصره ۲ ماده ۱۰ آیین نامه اجرایی قانون صدرالذکر از هیأت عمومی دیوان عدالت اداری تقاضا شده که با رأی رد شکایت هیأت مواجه شده است. سابقًا در پرونده کلاسه ۷۳/۸۴ و طی دادنامه شماره ۵۹ حکم به رد شکایت صادر شده و اخیرًا در اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۹ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در خصوص ابطال تبصره ۲ ماده ۱۰ آیین نامه اجرایی قانون ایجاد تسهیلات برای ایثارگران حکم به رد شکایت صادر کرده است. علیهذا شاکی در آزمون سراسری سال ۱۳۹۷ شرکت و با استفاده از سهمیه ایثارگران ۵ درصد در رشته علوم سیاسی دانشگاه فرودوسی مشهد (دوره روزانه) قبول شده اند چنانچه نامبرده علاقه ای به این رشته نداشتند نباید آن را انتخاب میکردند تا ایثارگر دیگری از این امتیاز استفاده میکرد حالیه تصور فرمایید محدودیت تبصره ۲ ماده ۱۰ آیین نامه برداشته شد آن وقت تعداد بسیار معدودی از سهمیه برخوردار میشوند و ظرفیت دانشگاه ها خالی خواهد ماند هیأت عمومی دیوان عدالت اداری نیز با علم به این موضوع با ابطال آن مخالفت کرده است. لذا صدور رأی به رد شکایت مورد تقاضاست.”

پرونده در اجرای ماده ۸۴ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ به هیأت تخصصی فرهنگی، آموزشی و پزشکی دیوان عدالت اداری ارجاع شد و این هیأت به موجب دادنامه شماره ۸۱۴ ـ ۱۴۰۰/۶/۱۳ بند ۴ قسمت «تذکرات مهم» در صفحه ۲۵ دفترچه راهنمای ثبت نام و شرکت در آزمون سراسری سال ۱۳۹۹ را قابل ابطال تشخیص نداد و رأی به رد شکایت صادر کرد. رأی مذکور به علت عدم اعتراض از سوی رئیس دیوان عدالت اداری و یا ده نفر از قضات دیوان عدالت اداری قطعیت یافت. رسیدگی به تقاضای ابطال بند ۵ قسمت «تذکرات مهم» در صفحه ۲۵ دفترچه راهنمای ثبت نام و شرکت در آزمون سراسری سال ۱۳۹۹ در دستورکار هیأت عمومی قرار گرفت.

هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ۱۴۰۰/۷/۲۷ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.

رأی هیأت عمومی

در رابطه با تقاضای ابطال بند ۵ قسمت «تذکرات مهم» مندرج در صفحه ۲۵ دفترچه راهنمای ثبت نام و شرکت در آزمون سراسری سال ۱۳۹۹ مبنی بر امکان استفاده مجدد از سهمیه ایثارگران توسط پذیرفته شدگان در دوره های غیرروزانه دانشگاه ها که انصراف از تحصیل داده اند، مقرره مزبور مغایر اطلاق مندرج در تبصره ۲ ماده ۱۰ آیین نامه اجرایی قانون ایجاد تسهیلات برای رزمندگان مصوب ۱۳۶۸ است که منع استفاده مجدد از سهمیه در صورت انصراف از تحصیل مندرج در آن، شامل تمامی مصادیق و حالات پذیرفته شدگان اعم از روزانه، شبانه، خودگردان، بین الملل و مجازی و… میشود. بنابراین با وجود آیین نامه اجرایی قانون ایجاد تسهیلات برای رزمندگان، بند ۵ از تذکرات مهم مندرج در صفحه ۲۵ دفترچه راهنمای ثبت نام و شرکت در آزمون سراسری سال ۱۳۹۹ خارج از حدود اختیارات سازمان سنجش آموزش کشور وضع شده و مستند به بند ۱ ماده ۱۲ و ماده ۸۸ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ ابطال میشود.

رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری ـ حکمتعلی مظفری