رای شماره ۲۱۴۶ هیات عمومی دیوان عدالت اداری
با موضوع: تبصره ۲ ماده ۶ تعرفه سال ۱۳۹۷ شهرداری برازجان تحت عنوان عوارض مازاد بر تراکم مجاز و تبصره های ۳ ،۵ ،۶ و ۱۰ ماده ۹ تعرفه سال ۱۳۹۷ شهرداری برازجان تحت عنوان عوارض تمدید یا تطویل ساختمان سازی و ماده ۱۱ تعرفه عوارض سال ۱۳۹۷ شهرداری برازجان تحت عنوان تعرفه بهای خدمات شهری و بهای نگهداری و توسعه فضای سبز، ماده ۱۳ تعرفه سال ۹۷ شهرداری برازجان …
بسمه تعالی
جناب آقای اکبرپور
رئیس هیأت مدیره و مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران
یک نسخه از رأی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه ۱۴۰۰۰۹۹۷۰۹۰۵۸۱۲۱۴۶ مورخ ۱۴۰۰/۷/۲۰ با موضوع: «تبصره ۲ ماده ۶ تعرفه سال ۱۳۹۷ شهرداری برازجان تحت عنوان عوارض مازاد بر تراکم مجاز و تبصره های ۳ ،۵ ،۶ و ۱۰ ماده ۹ تعرفه سال ۱۳۹۷ شهرداری برازجان تحت عنوان عوارض تمدید یا تطویل ساختمان سازی و ماده ۱۱ تعرفه عوارض سال ۱۳۹۷ شهرداری برازجان تحت عنوان تعرفه بهای خدمات شهری و بهای نگهداری و توسعه فضای سبز، ماده ۱۳ تعرفه سال ۹۷ شهرداری برازجان تحت عنوان عوارض بهره برداری و اشغال معابر، ماه ۱۵ تعرفه سال ۹۷ شهرداری برازجان تحت عنوان تأمین هزینه های خدمات عمومی و شهری و پارکینگ، ماده ۱۸ تعرفه سال ۹۷ شهرداری برازجان تحت عنوان خدمات تأیید طرح تفکیک و تجمیع اراضی، ماده ۲۹ تعرفه سال ۹۷ شهرداری برازجان تحت عنوان عوارض بهای خدمات ارزش افزوده بر ساخت طبقات تجاری براساس توافق شهرداری، ماده ۳۴ تعرفه عوارض سال ۹۷ شهرداری برازجان تحت عنوان بهای خدمات ارائه شده به مشاغل مهندسی در زمان شروع به کار و ماده ۴۰ تعرفه عوارض سال ۹۷ شهرداری برازجان تحت عنوان اعطای مجوز رفاهی به پرسنل مستخدم شهرداری و بازنشستگان شهرداری و شورای اسلامی شهر فعلی و شورای اسلامی دوره های قبلی مصوب شورای اسلامی شهر برازجان از تاریخ تصویب ابطال شد.» جهت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال میگردد.
مدیرکل هیأت عمومی و هیأتهای تخصصی دیوان عدالت اداری ـ یدالله اسمعیلی فرد
تاریخ دادنامه: ۱۴۰۰/۷/۲۰ شماره دادنامه: ۲۱۴۶ شماره پرونده: ۹۷۰۱۹۰۰
مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: آقای مهدی فرخ زاد
موضوع شکایت و خواسته: ابطال تبصره ۲ ماده ۶ و تبصره های ۳ ،۵ ،۶ ،۱۰ از ماده ۹ و مواد ۱۱ ،۱۳ ،۱۵ ،۱۸ ،۲۹ ،۳۴ و ۴۰ از دفترچه تعرفه عوارض محلی و بهای خدمات سال ۱۳۹۷ شورای اسلامی شهر برازجان
گردش کار: شاکی به موجب دادخواستی ابطال مواد ۳۰ ،۲۹ ،۲۵ ،۱۸ ،۱۵ ،۱۳ ،۱۱ ،۶ ، ۴۰ و ۳۴ و تبصره های ۷ ،۶ ،۵ ،۳ و ۱۰ ماده ۹ از دفترچه تعرفه عوارض محلی و بهای خدمات سال ۱۳۹۷ شورای اسلامی شهر برازجان را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته به طور خلاصه اعلام کرده است که:
” احترامًا به استحضار میرساند موادی از تعرفه سال ۱۳۹۷ شهرداری برازجان که مصوب شورای اسلامی شهر برازجان میباشد در شهرهای دیگر بر اساس آراء هیأت عمومی دیوان عدالت اداری ابطال شده اند اما چون شهرداری برازجان معتقد بود آراء به نام دیگر شهرها میباشد و برای ایشان لازم الاجرا نیست، لذا استدعا دارم جهت جلوگیری از ضرر و زیان مردم محروم این شهر که تا هنگام صدور رأی مجبور به پرداخت این عوارض خواهند بود و این ضرر و زیان برای ایشان غیر قابل جبران میباشد و یا هزینه و فرصت زیادی جهت میزان آن خواهد داشت دستور بفرمایید ابتدا نسبت به صـدور دستور موقت و توقیف مصوبات فـوق الذکر به جهت جلوگیری از ضرر و زیان بیشتر مردم در سال ۱۳۹۷ اقدام و سپس نسبت به اعمال ماده ۹۲ قانون دیوان عدالت اداری و رسیدگی خارج از نوبت و ابطال آنها از تاریخ تصویب اقدام لازم مبذول دارند. لازم به ذکر است تعرفه های موضوع شکایت مغایر با دادنامه های شماره ۲۴۲ـ ۱/۴/۱۳۹۵، ۱۱۷۶ـ ۱۷/۱۱/۱۳۹۶، ۱۱۷۷ ـ ۱۷/۱۱/۱۳۹۶، ۴۰۸ـ ۳/۵/۱۳۹۶ ،۷۴۶ ـ ۹/۸/۱۳۹۶ ،۱۱۴۶ـ ۱۰/۱۱/۱۳۹۶ ، ۷۳۲ الی ۷۳۵ـ ۱۳۹۶/۸/۲ و ۴۲۶ ـ ۱۳۹۵/۷/۶ و مغایر با ماده ۴ قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت مصوب سال ۱۳۸۰ و تبصره ۳ ماده ۶۲ قانون برنامه پنجم توسعه و مواد ۵۰ و ۵۲ قانون مالیات بر ارزش افزوده میباشد. “
متن تعرفه های مورد اعتراض به شرح زیر است:
الف ـ تبصره ۲ ماده ۶ دفترچه عوارض محلی و بهای خدمات سال ۱۳۹۷ شورای اسلامی شهر برازجان:
” ماده ۶ :عوارض مازاد بر تراکم مجاز
تبصره۲ :ضمنًا موقعی که واحد اضافه مسکونی خارج از محدوده مجاز احداث شود بعد از اخذ مجوزات قانونی هم عوارض مازاد بر تراکم و هم عوارض بهای خدمات حاصل از ارزش افزوده بر واحد اضافه وصول میگرد د. “
ب ـ تبصره های ۳ ،۵ ،۶ و ۱۰ از ماده ۹ دفترچه تعرفه عوارض محلی و بهای خدمات سال ۱۳۹۷ شورای اسلامی شهر برازجان: ” تبصره۳ :چنانچه مالک جهت تمدید و اصلاح پروانه و یا پایان کار به شهرداری مراجعه و در سیستم ثبت درخواست نماید و پروانه دارای اعتبار باشد شامل عوارض مابه التفاوت در زیر بنا و پذیره نگردیده و فقط عوارض سالیانه و بهای خدمات وصول و پروانه تمدید و اصلاح و یا پایان کار صادر میگردد. و چنانچه پروانه اعتبار نداشته باشد و فاقد تخلف و افزایش زیربنا باشد ما به التفاوت عوارض زیر بنا و پذیره اخذ و با وصول دیگر عوارض و بهای خدمات مربوطه، پروانه تمدید، اصلاح و یا پایان کار صادر میگردد.
تبصره۵ :چنانچه مالک جهت تمدید، اصلاح و یا پایان کار پروانه در سیستم ثبت درخواست نماید و پروانه دارای اعتبار نباشد و مالک تقاضای افزایش زیربنا با مجوز یا بدون مجوز از طریق کمیسیون ماده صد را داشته باشد ما به التفاوت عوارض زیربنا و یا پذیره اخذ و با وصول دیگر عوارض و بهای خدمات مربوطه پروانه تمدید، اصلاح و یا پایان کار صادر میگردد.
تبصره۶ :چنانچه مالک پس از اتمام اعتبار پروانه جهت اخذ پایان کار، اصلاح و تمدید به شهرداری مراجعه نماید شهرداری موظف است با اخذ عوارض ما به التفاوت به روز در زیر بنا یا پذیره و با وصول دیگر عوارض سالیانه و بهای خدمات مربوطه در صورتی که مدت پروانه از ۵ سال تجاوز ننماید پایان کار، تمدید و اصلاح پروانه صادر نماید و در غیر این صورت در صورتی که مدت پروانه از ۵ سال تجاوز نماید کل عوارض زیر بنا یا پذیره به روز محاسبه گردیده ۵۰ درصد ما به التفاوت آن اخذ و با وصول دیگر عوارض و بهای خدمات مربوطه پروانه اصلاح یا تمدید و یا پایان کار صادر میگردد.
تبصره۱۰ :مالکینی که قبل از اتمام مهلت مقرر در پروانه از احداث بنا صرف نظر نمایند و درخواست ابطال پروانه را داشته باشند شهرداری با کسر سه درصد از پرداخت عوارض در راستای اخذ پروانه ساختمانی و بعد از لحاظ شدن در بودجه شهرداری مسترد میگردد. ضمنًا عوارضهای زیر قابل استرداد نمیباشند (تفکیک، نوسازی و عمران شهری و پسماند، آموزش و پرورش، کارشناسی، حق النظارت و نقشه کشی و تأییدیه آن، عوارض سالانه حق ایمنی و آتشنشانی و فضای سبز) “
ج ـ ماده ۱۱ دفترچه تعرفه عوارض محلی و بهای خدمات سال ۱۳۹۷ شورای اسالمی شهر برازجان:
” ماده۱۱ :تعرفه بهای خدمات شهری (بهای نگهداری و توسعه فضای سبز)
این بهای خدمات در هنگام صدور پروانه، اصلاح، تمدید، پایان کار و یا به صورت مستمر سالیانه بعد از دریافت پایان کار ساختمانی توسط شهرداری وصول و صرفًا بایستی در ارتباط با نگهداری و توسعه فضای سبز هزینه گردد.
د ـ ماده ۱۳ دفترچه تعرفه عوارض محلی و بهای خدمات سال ۱۳۹۷ شورای اسلامی شهر برازجان:
” ماده ۱۳ :عوارض بهره برداری و اشغال معابر
عوارض بهره برداری از معابر با اعمال ضریب در قیمت منطقه ای به شرح جدول ذیل برای هر مترمربع زیربنا کل محاسبه و به هنگام صدور پروانه و یا افزایش بنا به منظور استفاده موقت از معابر وصول میگردد.
نحوه محاسبه: مساحت زیربنای کل * قیمت منطقه ای ( p) * ضریب محاسباتی جدول
مثال: متراژ زیر بنای یک واحد مسکونی ۲۰۰ مترمربع درگذر آسفالتی قیمت منطقه ای: ۲۰۰۰۰ ریال
ضریب: ۱
۱×۲۰۰۰۰×۲۰۰=۰۰۰/۰۰۰/۴ ریال
تبصره۱ :هنگام تمدید پروانه ۲۰ درصد عوارض فوق محاسبه میگردد و در صورت اصلاح پروانه به میزان افزایش در متراژ زیر بنا این عوارض قابل وصول خواهد بود. “
هـ ـ ماده ۱۵ دفترچه تعرفه عوارض محلی و بهای خدمات سال ۱۳۹۷ شورای اسلامی شهر برازجان:
” ماده ۱۵ :تأمین هزینه های خدمات عمومی و شهری و پارکینگ
پیش بینی فضای لازم و کافی جهت وسایل نقلیه در مواقعی که از آنها استفاده نمیشود از معضلات مهم شهرها است. اختصاص مدت زمانی که هر اتومبیل نیاز به استفاده از پارکینگ دارد به مراتب بیشتر از زمانی است که وسیله در حال حرکت میباشد. عدم دادن قسمتی از عرض خـیابان به پارکینگ (پارکینگ حاشیه ای) اسـاسًا استفاده درستی از سطـح خیابانهای شهری نیست و سطح خیابانها که برای عبور وسایل نقلیه مورد استفاده قرار میگیرد به وسیله توقف و پارک وسایل نقلیه اشغال و از ظرفیت خیابانها کاسته خواهد شد.
عدم احداث پارکینگ به استناد دستورالعمل وزارت کشور به شرح ذیل صورت میپذیرد.
بند (۱) :بر اساس ضوابط طرحهای توسعه شهری احداث و تأمین پارکینگ برای ساختمانها ضروری میباشد.
بند (۲) :در موارد استثنایی از جمله موارد ذیل شهرداری میتواند بر اساس ضوابط طرح های توسعه شهری یا مجوز مراجع قانونی (کمیسیونهای ماده ۵ یا کمیته های فنی طرح های هادی) بدون تأمین پارکینگ، پروانه ساختمانی صادر نماید:
۱ .ساختمان در بر خیابانهای سریع السیر به عرض ۴۵ متر و بیشتر قرار داشته و دسترسی به محل اتومبیل رو نداشته باشد.
۲ .ساختمان در فاصله یک صد متری تقاطع خیابانهای به عرض ۲۰ متر و بیشتر واقع شده و دسترسی به محل اتومبیل رو نداشته باشد.
۳ .ساختمان در محلی قرار گرفته باشد که ورود به پارکینگ مستلزم قطع درختان کهن باشد که شهرداری اجازه قطع آن را نداده است.
۴ .ساختمان در بر کوچه هایی قرار گرفته باشد که به علت عرض کم کوچه، امکان عبور اتومبیل نباشد.
۵ .ساختمان در بر معبری قرار گرفته باشد که به علت شیب زیاد، احداث پارکینگ در آن از نظر فنی مقدور نباشد. ۶ .در صورتی که وضع و فرم زمین زیر ساختمان به صورتی باشد که از نظر فنی نتوان در سطح طبقات احداث پارکینگ نمود.
بند (۳) :شیب مقرر در بند ۵ براساس ضوابط فنی و شهرسازی تعیین میگردد.
بند (۴) :شهرداری موظف است درآمد حاصل از این تعرفه را به حساب جداگانه ای واریز و صرفًا در امر تملک و احداث پارکینگ عمومی هزینه نماید.
بند (۵) :ضریب محاسباتی باید متناسب با هزینه احداث توسط شهرداری در همان محل باشد.
بند (۶) :شهرداریها مکلف هستند عوارض دریافتی از پارکینگ های تأمین نشده را برای احداث پارکینگ های عمومی هزینه نمایند.
بند (۷) :ساختمانهایی که برای صدور پروانه ساختمانی پرونده آنها به کمیسیون ماده ۱۰۰ ارجاع داده میشوند یا به دلیل کسر یا حذف پارکینگ محکوم به پرداخت جریمه میشوند از پرداخت عوارض این تعرفه معاف میباشند و فقط مشمول پرداخت جرائم کمیسیون میگردند.
عوارض تأمین هزینه های خدمات عمومی و شهری و پارکینگ
نحوه محاسبه: تعداد کسر پارکینگ ×۲۵ مترمربع مساحت پارکینگ × قیمت منطقه ای ( p ) × ضریب جدول فوق
مثال: دو عدد کسر پارکینگ تجاری هر کدام ۲۵ متر جمعًا ۵۰ متر قیمت منطقه ای: ۴۰۰۰۰ ریال ضریب: ۳۰
” ۵۰×۴۰۰۰۰×۳۰=۰۰۰/۰۰۰/ ۶۰ ریال
و ـ ماده ۱۸ دفترچه تعرفه عوارض محلی و بهای خدمات سال ۱۳۹۷ شورای اسلامی شهر برازجان:
” ماده ۱۸ :بهای خدمات تائید طرح تفکیک و تجمیع اراضی
در خصوص خدمات ارائه گردیده جهت تأیید طرح و نقشه های تفکیک و تجمیع اراضی زیر پانصد مترمربع بهای خدمات برای هر مترمربع ۱۰۰۰۰ ریال وصول خواهد شد.
تبصره۱ :در صورتی که مالک تقاضای تجمیع پلاکی به پلاک خود را نماید در محاسبه تجمیع قطعه یا پلاک پیشنهادی محاسبه میگردد و هنگام تفکیک کل مساحت قبل از تفکیک محاسبه خواهد شد.
مثال: تفکیک یک قطعه زمین ۴۸۰ متری به دو قطعه
۱۰۰۰۰×۴۸۰=۰۰۰/ ۸۰۰ / ۴ ریال
تبصره: برای املاکی که زیر حدنصاب تفکیک میباشند و با موافقت کمیته کار یا کمیسیونهای فنی مربوطه تفکیک میگردند برای هر مترمربع کسری با اعمال ضریب قیمت منطقه ای به شرح جدول ذیل عوارض کسری حدنصاب تفکیک علاوه بر بهای خدمات تائید طرح تفکیک اخذ خواهد شد.
(مساحت موجود ـ مساحت حداقل در طرح)= مساحت کسری حدنصاب “
ز ـ ماده ۲۹ دفترچه تعرفه عوارض محلی و بهای خدمات سال ۱۳۹۷ شورای اسلامی شهر برازجان:
” ماده ۲۹ :بهای خدمات ارزش افزوده بر ساخت طبقات تجاری
چنانچه ملکی در پهنه مختلط قرار گرفته و با کاربری غیر مسکونی ساخت نماید و یا به کاربری غیر مسکونی تغییر یافته و یا با خرید ارزش افزوده تجاری و …. شده باشد میبایست نسبت به ارزش افزوده اعیانی در طبقات یا نیم طبقه با اعمال ضریب طبق جدول در قیمت منطقه ای برای هر مترمربع زیر بنا اقدام گردد.
تبصره: قیمت منطقه ای ( p ) در هر کدام از ضرایب جدول فوق مربوط به هر طبقه ضرب میگردد.
نحوه محاسبه= قیمت منطقهای ( p ) × ضریب جدول × مساحت مورد تقاضای اعیان در طبقه مثال: مساحت مورد تقاضا اعیانی در طبقه زیرزمین به متراژ ۱۰۰ مترمربع قیمت منطقه ای: ۲۰۰۰۰ ریال
ضریب جدول: ۲۵
” ۲۰۰۰۰×۱۰۰×۲۵=۰۰۰/۰۰۰/ ۵۰ ریال
ح ـ ماده ۳۴ دفترچه تعرفه عوارض محلی و بهای خدمات سال ۱۳۹۷ شورای اسلامی شهر برازجان:
” ماده ۳۴ :بهای خدمات ارائه شده به مشاغل مهندسی
از مهندسان معرفی شده توسط نظام مهندسی در هر رشته ای جهت فعالیت در شهر برازجان سالانه به شرح ذیل محاسبه و وصول میگردد.
۱ـ کارشناسان (لیسانس و بالاتر) جهت شروع به کار مبلغ ۳/۰۰۰/۰۰۰ ریال وصول میگردد.
۲ـ ماده فوق برای مقطع کاردانی ۱/۵۰۰/۰۰۰ ریال خواهد بود.
تبصره: شهرداری میتواند از همکاری با مهندسان بدهکار تا زمان تسویه حساب خودداری نماید. “
ط ـ ماده ۴۰ دفترچه تعرفه عوارض محلی و بهای خدمات سال ۱۳۹۷ شورای اسلامی شهر برازجان:
” ماده۴۰ :اعطای مجوز رفاهی به پرسنل مستخدم شهرداری و بازنشستگان شهرداری و شورای اسلامی شهر فعلی و شورای اسلامی دوره های قبل: اعطاء پروانه ساختمان مسکونی و تجاری به بازنشستگان شهرداری و اعضای شورای اسلامی شهر فعلی و اعضای شورای اسلامی دوره های قبل و کلیه پرسنل رسمی و تابع قانون کار اعم از، پیمانی و رسمی شهرداری و کارکنان سازمانهای وابسته به شرح زیر معاف میگردد.
۱ـ پروانه ساختمانی مسکونی تا زیر بنا مفید ۲۰۰ مترمربع برای یک بار با ضریب صفر درصد محاسبه میگردد.
۲ـ پروانه تجاری تا زیربنای مفید ۴۰ متر به انضمام تغییر کاربری برای یک بار با ضریب صفر درصد محاسبه میگردد.
۳ـ شرایط استفاده از بند ۱ و ۲ ماده فوق داشتن سند ثبتی است. برای استفاده تجاری حداقل شش ماه از سند مالکیت بنام باید گذشته باشد ولی برای استفاده مسکونی این مدت لازم نیست.
۴ـ عوارض سالیانه یک باب منزل برای هر سال
۵ ـ عوارض یک دستگاه اتومبیل برای هر سال
۶ ـ کلیه امورات کفن و دفن و حمل جسد مستخدم اعضاء درجه یک خانواده به هر نقطه از استان
تبصره۱ :چنانچـه هر یک از پرسنل مـذکور فوت نماید، یکی از ورثـه به نیابت از دیگر وراث و با ارائـه وکالتنامـه محضری میتواند از امتیازات ردیف های ۱ و ۲ استفاده نماید.
تبصره۲ :در مورد اتومبیل قولنامه معتبر از طرف بنگاه معاملاتی قابل قبول است و برای یک اتومبیل در سال است.
۷ـ هنگام استفاده از معافیت پروانه کار متقاضی ضمن سپردن تعهد محضری متعهد میگردد چنانچه اثبات گردد که ملک متعلق به ایشان نبوده و یا به صورت صوری به ایشان انتقال داده شده و بعد از استفاده از سهمیه به مالک قبل برگشت بخورد شخصًا نسبت به جبران ضرر و زیان وارده به شهرداری اقدام نماید و در صورت اقدام قانونی شهرداری یا کسر از حقوق حق هرگونه اعتراض را از خود سلب مینماید. “
در پاسخ به شکایت مذکور، رئیس شورای اسلامی شهر برازجان به موجب لوایح شماره ۲۶۴/۵/۷ـ ۱۳۹۸/۴/۲ و ۱۱۷۰/۵/۷ ـ ۱۳۹۹/۱۰/۹ به طور خلاصه توضیح داده است که:
” به استحضار میرساند عوارض مازاد بر تراکم مجاز و سایر عوارض دیگر در دادنامه های هیأت عمومی دیوان عدالت اداری از جمله دادنامه شماره ۵۸۷ـ ۱۳۸۳/۱۱/۲۵ و دادنامه شماره ۷۸۶ ـ ۱۳۹۶/۸/۹ مورد تأیید واقع شده است. بنابراین مبنای اخذ عوارض مازاد بر تراکم مجاز مندرج در تبصره ۲ ماده ۶ تعرفه سال ۱۳۹۷ موقعی اعمال میگردد که مالکین مازاد بر سطح اشغال مجاز احداث بنا نمایند که ابتدا میبایست پرونده تخلف به کمیسیون ماده صد ارجاع و بعد از صدور رأی ابقا و اعلام جریمه توسط کمیسیون مذکور ضمن دریافت جریمه که در واقع و نفس الامر به منزله مجازات تخلفات ساختمانی مورد نظر مقنن بوده و انواع مختلف عوارض قانونی که از نوع حقوق دیوانی میباشد با جرایم کمیسیون ماده صد تفاوت و تمایز داشته که وصول میگردد. در خصوص توضیح منظور از (خارج از محدوده) مقرر در تبصره یاد شده به استحضار میرساند همان طور که ماده ۶ تعرفه عوارض تحت عنوان عوارض مازاد بر تراکم مجاز بوده بنابراین عبارت (خارج از محدود) بدین منظور میباشد که مالک خارج از محدوده مجاز تراکم که طبق طرح جامع و تفصیلی مشخص گردیده احداث بنا نماید که بعد از سیر مراحل قانونی و به شرح توضیح ارائه شده در بند یک همین نامه وصول میگردد. بر اساس تبصره ۲ ماده ۶ تعرفه عوارض سال ۱۳۹۷ موقعی که واحد اضافه مسکونی خارج از محدوده مجاز (منظور خارج از محدوده مجاز تراکم طبق طرح جامع و تفصیلی) احداث گردد بعد اخذ مجوز قانونی و صدور رأی ابقاء بنا توسط کمیسیون ماده صد هم عوارض مازاد بر تراکم مجاز و هم عوارض ارزش افزوده بر واحد اضافه مسکونی که طبق دادنامه شماره ۱۷۴۱ـ ۱۳۹۷/۸/۱ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری به استناد ماده ۸۴ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری توسط هیأت تخصصی عمران، شهرسازی و اسناد اداری قطعیت یافته وصول میگردد. لازم به ذکر است مصوبه های مورد اعتراض در راستای تبصره ۱ ماده ۵۰ قانون مالیات بر ارزش دیوان عدالت اداری تأیید شده و رأی مذکور به علت عدم اعتراض از سوی رئیس دیوان عدالت اداری و یا ده نفر از قضات دیوان عدالت افزوده و بند ۱۴ ماده ۵۵ قانون شهرداری و بند ۲۲ مصوبه مورخ ۷۱/۸/۱۳ شورای عالی اداری و بند ۱۶ ماده ۸۰ قانون موسوم به شوراها و دادنامه های شماره های ۷۸۶ ـ ۹/۸/۹۶ ، ۵۸۷ ـ ۲۵/۱۱/۸۳،و ۷۹ ـ ۲۱/۲/۹۵ ، ۴۸۳ ـ ۴/۲/۸۵ و ۱۳۰۸ ـ ۵/۹۷ / ۹ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری است. لذا تقاضای رد شکایت میگردد. ضمنًا برخی از تعرفه ها از جمله تعرفه مربوط به تمدید پروانه ساختمان و اعطای مجوز رفاهی به پرسنل مستخدم شهرداری در سال ۹۸ حذف شده است. “
با توجه به درخواست شاکی مبنی بر اعمال مقررات ماده ۹۲ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری و پذیرفته نشدن این درخواست از سوی رئیس دیوان عدالت اداری، پرونده در اجرای ماده ۸۴ قانون تشکیلات و آیین دادرسی به هیأت تخصصی شوراهای اسلامی دیوان عدالت اداری ارجاع شد و این هیأت به موجب دادنامه های شماره ۷۷۴ـ ۱۳۹۹/۵/۱۴ و ۱۵۳۱ـ ۱۳۹۹/۱۲/۲۰ تبصره ۱ ماده ۶ ،تبصره ۷ ماده ۹ و مواد ۲۵ و ۳۰ دفترچه عوارض محلی و بهای خدمات سال ۱۳۹۷ شورای اسلامی شهر برازجان را قابل ابطال تشخیص نـداد و رأی بـه رد شکایت صادر کرد. رأی مـذکور بـه علت عـدم اعتراض از سوی رئیس دیوان عدالت اداری یا ده نفر از قضات دیوان عدالت اداری قطعیت یافت. رسیدگی به تقاضای ابطال تبصره ۲ ماده ۶ و تبصره های ۳ ،۵ ،۶ و ۱۰ ماده ۹ و مواد ۱۱ ،۱۳ ،۱۵ ،۱۸ ،۲۹ ،۳۴ و ۴۰ دفترچه تعرفه عوارض محلی و بهای خدمات سال ۱۳۹۷ شورای اسالمی شهر برازجان در دستورکار هیأت عمومی قرار گرفت.
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در جلسات مورخ ۱۳۹۹/۷/۱ و ۱۴۰۰/۷/۲۰ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.
رأی هیأت عمومی
الف ـ با توجه به اینکه مبنای اخذ عوارض مازاد تراکم، ارزش افزوده است، بنابراین اخذ عوارض بهای خدمات حاصل از ارزش افزوده علاوه بر عوارض مازاد تراکم، از مصادیق اخذ عوارض مضاعف بوده و تبصره ۲ ماده ۶ تعرفـه عـوارض سال ۱۳۹۷ شهرداری برازجان که تحت عنوان عـوارض مازاد بر تراکم مجاز به تصویب شورای اسلامی این شهر رسیده، مغایر با قانون و خارج از حدود اختیار است و مستند به بند ۱ ماده ۱۲ و مواد ۱۳ و ۸۸ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ از تاریخ تصویب ابطال میشود.
ب ـ مطابق تبصره ۲ ماده ۲۹ قانون نوسازی و عمران شهری مصوب سال ۱۳۴۷ مقرر شده است که: «در پروانه های ساختمانی که از طرف شهرداریها صادر میشود باید حداکثر مدتی که برای پایان یافتن ساختمان ضروری است، قید گردد و کسانی که در میدانها و معابر اصلی شهر اقدام به ساختمان میکنند باید ظرف مدت مقرر در پروانه ها ساختمان خود را به اتمام برسانند و در صورتی که تا دو سال بعد از مدتی که برای اتمام بنا در پروانه قید شده باز هم ناتمام بگذارند، عوارض مقرر در این قانون به دو برابر افزایش یافته و از آن به بعد نیز اگر ساختمان همچنان ناتمام باقی بماند، برای هر دو سالی که بگذرد عوارض به دو برابر مأخذ دو سال قبل افزایش خواهد یافت تا به ۴ درصد در سال بالغ گردد. ابنیه ناتمام که از طرف مقامات قضایی توقیف شده باشد، مشمول این ماده نخواهد بود.» نظر به اینکه قانونگذار به شرح تبصره یادشده درخصوص مهلت اتمام ساختمان و ضمانت اجرای عدم رعایت آن، روش خاصی برای تعیین و اخذ عوارض تمدید پروانه ساختمانهای نیمه تمام پیش بینی کرده است، بنابراین تبصره های ۳ ،۵ ،۶ و ۱۰ ماده ۹ تعرفه عوارض سال ۱۳۹۷ شهر برازجان که تحت عنوان عوارض تمدید یا تطویل ساختمانسازی به تصویب شورای اسلامی این شهر رسیده، مغایر با قانون و خارج از حدود اختیار است و مستند به بند ۱ ماده ۱۲ و مواد ۱۳ و ۸۸ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری
مصوب سال ۱۳۹۲ از تاریخ تصویب ابطال میشود.
ج ـ هرچند در بند ۱۶ ماده ۸۰ قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران مصوب سال ۱۳۷۵ با اصلاحات بعدی، تعیین نرخ و میزان عوارض از اختیارات شوراهای اسلامی شهر ذکر شده است، ولی با توجه به اینکه در قوانین مرتبط با فضای سبز از جمله قانون گسترش فضای سبز شهرها و اصلاحیه های بعدی آن، عوارض فضای سبز شهری پیش بینی نشده است و در آرای مختلف هیأت عمومی دیوان عدالت اداری از جمله رأی شماره ۱۱۵۳ مورخ ۱۳۹۶/۱۱/۱۰ این هیأت، وضع عوارض برای فضای سبز مغایر با قانون و خارج از حدود اختیار تشخیص و ابطال شده است، بنابراین ماده ۱۱ تعرفه عوارض سال ۱۳۹۷ شهرداری برازجان که تحت عنوان تعرفه بهای خدمات شهری (بهای نگهداری و توسعه فضای سبز) به تصویب شورای اسلامی این شهر رسیده، خلاف قانون و خارج از حدود اختیار است و مستند به بند ۱ ماده ۱۲ و مواد ۱۳ و ۸۸ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ از تاریخ تصویب ابطال میشود.
د ـ براساس بند ۲۴ ماده ۵۵ قانون شهرداری مقرر شده است که: «شهرداری در شهرهایی که نقشه جامع شهر تهیه شده مکّلف است طبق ضوابـط مـذکور در پروانـه های ساختمانی نـوع استفاده از ساختمان را قید کند و در صورتـی که برخلاف مندرجات پروانه ساختمانی در منطقه غیر تجاری، محل کسب یا پیشه یا تجارت دایر شود، شهرداری مورد را در کمیسیون مقرر در تبصره ۱ ماده ۱۰۰ مطرح مینماید» نظر به اینکه اعطای مجوز برخلاف کاربری و طرح مصوب و اخذ وجه در قبال این امر مغایـر با حکم مقرر در بند ۲۴ ماده ۵۵ و مـاده ۱۰۰ قانون شهرداری است و براساس آرای متعدد هیأت عمومی دیوان عـدالت اداری از جمله آرای شماره ۸۵ مورخ ۱۳۹۶/۲/۱۲ و ۴۸۹ مورخ ۱۳۹۶/۵/۲۴ این هیأت، اخذ عوارض سالیانه بهره برداری موقت از ساختمانها مغایر با قانون و خارج از حدود اختیار شوراهای اسلامی شهر تشخیص و ابطال شده است، بنابراین ماده ۱۳ تعرفه عوارض سال ۱۳۹۷ شهرداری برازجان که تحت عنوان عوارض بهره برداری و اشغال معابر به تصویب شورای اسلامی این شهر رسیده، خلاف قانون و خارج از حدود اختیار است و مستند به بند ۱ ماده ۱۲ و مواد ۱۳ و ۸۸ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ از تاریخ تصویب ابطال میشود.
هـ ـ با توجه به اینکه براساس آرای متعدد هیأت عمومی دیوان عدالت اداری از جمله دادنامه های شماره ۱۱۶ مورخ ۱۳۹۲/۲/۲۳، شماره ۱۳۵۴ مورخ ۱۳۹۵/۱۲/۱۷ و شماره ۱۱۸۶ مورخ ۱۳۹۹/۱۰/۲ این هیأت وضع عوارض برای کسری، حذف یا عدم تأمین پارکینگ توسط شوراهای اسلامی شهر مغایر قانون و خارج از حدود اختیار تشخیص و ابطال شده است، بنابراین ماده ۱۵ تعرفه عوارض سال ۱۳۹۷ شهرداری برازجان که تحت عنوان تأمین هزینه های خدمات عمومی و شهری و پارکینگ به تصویب شورای اسلامی شهر برازجان رسیده، خلاف قانون و خارج از حدود اختیار است و مستند به بند ۱ ماده ۱۲ و مواد ۱۳ و ۸۸ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ از تاریخ تصویب ابطال میشود.
و ـ با توجه به اینکه در آرای متعدد هیأت عمومی دیوان عدالت اداری از جمله دادنامه شماره ۳۱۵ مورخ ۱۳۹۶/۴/۱۳ این هیأت، وضع عوارض برای تفکیک در تمام اشکال آن توسط شوراهای اسلامی شهر مغایر با قانون و خارج از حدود اختیار تشخیص و ابطال شده است، بنابراین ماده ۱۸ تعرفه عوارض سال ۱۳۹۷ شهرداری برازجان که تحت عنوان خدمات تأیید طرح تفکیک و تجمیع اراضی به تصویب شورای اسلامی شهر برازجان رسیده، خلاف قانون و خارج از حدود اختیار است و مستند به بند ۱ ماده ۱۲ و مواد ۱۳ و ۸۸ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ از تاریخ تصویب ابطال میشود.
ز ـ طبق مواد ۲ و ۵ قانون تأسیس شورای عالی شهرسازی و معماری ایران، تهیه و تصویب طرح های جامع و ضوابط و مقررات طرح های تفصیلی از جمله تغییر کاربری از اختیارات شورای عالی شهرسازی و معماری و کمیسیون مذکور در ماده ۵ قانون فوق الاشاره است و شوراهای شهر اسلامی یا شهرداریها از چنین اختیاری برخوردار نیستند. بنا به مراتب فوق، اطلاق ماده ۲۹ تعرفه عوارض سال ۱۳۹۷ شهرداری برازجان که تحت عنوان عوارض بهای خدمات ارزش افزوده بر ساخت طبقات تجاری براساس توافق شهرداری بر خلاف ضوابط طرح تفصیلی به تصویب شورای اسلامی این شهر رسیده، مغایر با قانون و خارج از حدود اختیار است و مستند به بند ۱ ماده ۱۲ و مواد ۱۳ و ۸۸ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ از تاریخ تصویب ابطال میشود.
ح ـ با توجه به اینکه در آرای متعدد هیأت عمومی دیوان عدالت اداری از جمله دادنامه شماره ۱۰۰۹ مورخ ۱۳۹۶/۱۰/۵ این هیأت وضع عوارض افتتاحیه برای فعالان اقتصادی توسط شوراهای اسلامی شهر، مغایر با قانون و خارج از حدود اختیار تشخیص و ابطال شده است، بنابراین اطلاق ماده ۳۴ تعرفه عوارض سال ۱۳۹۷ شهرداری برازجان که تحت عنوان بهای خدمات ارائه شده به مشاغل مهندسی در زمان شروع به کار به تصویب شورای اسلامی این شهر رسیده، مغایر با قانون و خارج از حدود اختیار است و مستند به بند ۱ ماده ۱۲ و مواد ۱۳ و ۸۸ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ از تاریخ تصویب ابطال میشود.
ط ـ با عنایت به اینکه در بند ۹ اصل سوم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران بر رفع تبعیضات ناروا و ایجاد امکانات عـادلانه برای همه در تمام زمینه های مادی و معنوی تأکید شده و به موجب تبصره ۳ ماده ۵۰ قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب سال ۱۳۸۷، قوانین و مقررات مربوط به اعطای تخفیف یا معافیت از پرداخت عوارض یا وجوه به شهرداریها و دهیاریها ملغی گردیده است و با لحاظ این امر که در آرای متعدد هیأت عمومی دیوان عدالت اداری از جمله دادنامه های شماره ۶۲۷ مورخ ۱۳۹۷/۷/۴ و ۲۶ مورخ ۱۳۹۶/۱/۱۵ اعطای تخفیف و یا معافیت از پرداخت عوارض یا موارد مشابه آن، مغایر با قانون و خارج از حدود اختیار دانسته شده است، بنابراین ماده ۴۰ تعرفه عوارض سال ۱۳۹۷ شهرداری برازجان که تحت عنوان اعطای مجوز رفاهی به پرسنل مستخدم شهرداری و بازنشستگان شهرداری و شورای اسلامی شهر فعلی و شورای اسلامی دوره های قبلی به تصویب شورای اسلامی شهر برازجان رسیده، مغایر با قانون و خارج از حدود اختیار است و مستند به بند ۱ ماده ۱۲ و مواد ۱۳ و ۸۸ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ از تاریخ تصویب ابطال میشود.
رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری ـ حکمت علی مظفری