رای شماره ۲۱۲۰۶۷۱ هيات عمومی ديوان عدالت اداری

با موضوع: بند ۱۱ شرايط احراز عامليت توزيع نهاده هاي کشاورزي که بر اساس آن مقرر گرديده است انبار متقاضي اخذ مجوز عامليت مجاز توزيع نهاده هاي دامي ميبايست از نزديک ترين انبار کارگزاران مجاور خود حداقل ۱۵ کيلومتر فاصله داشته باشد ابطال شد

بسمه تعالی

مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران

یک نسخه از رأی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری با شماره دادنامه ۱۴۰۲۳۱۳۹۰۰۰۲۱۲۰۶۷۱ مورخ ۱۴۰۲/۸/۱۶ با موضوع: «بند ۱۱ شرایط احراز عاملیت توزیع نهاده های کشاورزی که بر اساس آن مقرر گردیده است انبار متقاضی اخذ مجوز عاملیت مجاز توزیع نهاده های دامی می بایست از نزدیک ترین انبار کارگزاران مجاور خود حداقل ۱۵ کیلومتر فاصله داشته باشد ابطال شد» جهت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال میگردد.

مدیرکل هیأت عمومی و هیأتهای تخصصی دیوان عدالت اداری ـ یداله اسمعیلی فرد

تاریخ دادنامه: ۱۶/۸/۱۴۰۲ شماره دادنامه: ۱۴۰۲۳۱۳۹۰۰۰۲۱۲۰۶۷۱

شماره پرونده: ۰۲۰۲۶۷۰

مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی: آقای رسول مرادی نژاد

طرف شکایت: شرکت خدمات حمایتی کشاورزی

موضوع شکایت و خواسته: ابطال بند ۱۱ شرایط احراز عاملیت توزیع نهاده های کشاورزی

گردش کار: شاکی به موجب دادخواستی ابطال بند ۱۱ شرایط احراز عاملیت توزیع نهاده های کشاورزی را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته به طور خلاصه اعلام کرده است که:

“بنده متقاضی عاملیت کود و بذر هستم و در این راستا و در جهت تأمین کود و بذر کشاورزان منطقه، موافقت جهاد کشاورزی را کسب نمودم، اما بند ۱۱ مقرره مورد شکایت با درج شرط فاصله میان کارگزاران، مانع اخذ عاملیت میشود. این بند مغایر اصول ۴۳ و ۴۴ قانون اساسی است؛ لذا تقاضای ابطال آن را دارم. “

متن مقرره مورد شکایت به شرح زیر است:

“شرایط احراز عاملیت مجاز توزیع نهاده های کشاورزی

…………

۱۱ـ انبار متقاضی جدید با نزدیکترین انبار کارگزاران مجاور خود حداقل ۱۵ کیلومتر فاصله داشته باشد.”

در پاسخ به شکایت مذکور، مدیرعامل شرکت خدمات حمایتی کشاورزی به موجب لایحه شماره ۱۱۶۰۵/۱/۵۵ ـ ۴/۵/۱۴۰۲ توضیح داده است که:

“شرکت خدمات حمایتی کشاورزی شرکتی صد در صد دولتی و وابسته به وزارت جهاد کشاورزی میباشد و در مقام عملیات تصدی خود مبادرت به تنظیم بازار کود شیمایی کشور از طریق توزیع نهاده های کشاورزی مینماید. بنابراین انتخاب عاملان توزیع کود شیمیایی تحت عنوان کارگزار با ماهیت عاملیت تجاری از اختیارات این شرکت تجاری میباشد و اصل آزادی قراردادها سبب شده تا در انتخاب طرف قرارداد برای توزیع کود شیمیایی آزادی عمل برای این شرکت وجود داشته باشد. صرف نظر از اینکه تعیین شرایط برای عاملان فروش کود شیمیایی از اختیارات این شرکت است، مفاد بند ۱۱ مورد اشاره که تقاضای ابطال آن خواسته شده، مبتنی بر یک قاعده عقلی و عرفی است زیرا چنانچه میان انبار کارگزاران این شرکت فاصله کمتر از ۱۵ کیلومتر وجود داشته باشد، نوعی رقابت تجاری میان آنان ایجاد خواهد شد که ممکن است تبعات سوئی را برای این شرکت ایجاد نماید، بنابراین تقاضای صدور حکم به رد دعوای مطروحه را خواستار است.”

هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ۱۶/۸/۱۴۰۲ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.

رأی هیأت عمومی

براساس آرای شماره ۲۰۴۹ ـ ۲۰۴۷ مورخ ۲۳/۱۱/۱۳۹۷ و شماره ۱۳۰۵ مورخ ۵/۵/۱۴۰۰ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری ایجاد محدودیت جغرافیایی از سوی مراجع اعطای مجوز کسب و کار مغایر با قانون تشخیص و ابطال شده است و با اخذ وحدت ملاک از آرای مذکور، بند ۱۱ شرایط احراز عاملیت توزیع نهاده های کشاورزی نیز که براساس آن مقرر گردیده است انبار متقاضی اخذ مجوز عاملیت مجاز توزیع نهاده های دامی میبایست از نزدیکترین انبار کارگزاران مجاور خود حداقل ۱۵ کیلومتر فاصله داشته باشد، مغایر با مفاد آرای شماره ۲۰۴۹ ـ ۲۰۴۷ مورخ ۲۳/۱۱/۱۳۹۷ و شماره ۱۳۰۵ مورخ ۵/۵/۱۴۰۰ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری است و مستند به بند ۱ ماده ۱۲ و ماده ۸۸ قانون دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ ابطال میشود. این رأی براساس ماده ۹۳ قانون دیوان عدالت اداری (اصلاحی مصوب ۱۰/۲/۱۴۰۲) در رسیدگی و تصمیم گیری مراجع قضایی و اداری معتبر و ملاک عمل است.

رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری ـ حکمتعلی مظفری