رای شماره ۱۰۷۸ هیات عمومی دیوان عدالت اداری

با موضوع: ابطال بند ۵ از آگهی استخدام پیمانی استانداری خراسان شمالی در سال ۱۳۹۰

بسمه تعالی

جناب آقای اکبرپور

رئیس محترم هیأت مدیره و مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران

با سلام

یک نسخه از رأی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه ۱۴۰۰۰۹۹۷۰۹۰۵۸۱۱۰۷۸ مورخ ۱۴۰۰/۴/۸ با موضوع: «ابطال بند ۵ از آگهی استخدام پیمانی استانداری خراسان شمالی در سال ۱۳۹۰» جهت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال میگردد.

مدیرکل هیأت عمومی و هیأتهای تخصصی دیوان عدالت اداری ـ یدالله اسمعیلی فرد

تاریخ دادنامه : ۱۴۰۰/۴/۸ شماره دادنامه: ۱۰۷۸ شماره پرونده : ۹۹۰۳۰۸۹

مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی : آقای احمد بازوبندی

موضوع شکایت و خواسته : ابطال بند ۵ از آگهی استخدام پیمانی استانداری خراسان شمالی در سال ۱۳۹۰

گردش کار : شاکی به موجب دادخواستی ابطال بند ۵ از آگهی استخدام پیمانی استانداری خراسان شمالی در سال ۱۳۹۰ را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است:

” با احترام همان طور که استحضار دارند بومی گزینی استخدامی دستگاه های اجرایی دولت برخلاف بند ۹ اصل ۳ و اصل ۲۸ قانون اساسی و نیز مقررات مربوط به ماده ۴۱ قانون مدیریت خدمات کشوری بوده و از آنجا که طرف شکایت در بند ۵ مندرج در آگهی استخدامی سال ۱۳۹۰ خویش صد درصد استخدام از محل سهمیه استخدامی را به داوطلبان بومی اختصاص داده که این موجب شده با وجودی که اینجانب با شرکت در آزمون مربوط به کسب نمره و امتیاز برتر داشتن، حائز شرایط سمت مربوط به رغم داشتن چندین سال سابقه خدمت قراردادی، حقوق استخدامی اینجانب کاملاً تضییع شده و با افزایش سن استخدامی فرصت شرکت در آزمون های بعدی از اینجانب سلب گردیده است. بنابراین مراتب از محضر قضات هیأت عمومی دیوان عدالت اداری با عنایت به اینکه اقدام مشتکی عنه مغایر مقررات مذکور بود، صدور حکم به ابطال بند ۵ آگهی استخدامی طرف دعوی مورد استدعا است. “

متن مقرره مورد شکایت به شرح زیر است:

” ۵ ـ تذکرات: صد در صد استخدام از محل سهمیه استخدامی مندرج در آگهی استخدام به داوطلبان بومی اختصاص دارد.”

در پاسخ به شکایت مذکور رئیس امور حقوقی و مجلس سازمان اداری و استخدامی کشور به موجب لایحه شماره ۵۷۴ ـ ۱۴۰۰/۱/۱۳ توضیح داده است که:

” با عنایت به اینکه در آزمون استخدامی سال ۱۳۹۰ استانداری خراسان شمالی صرفًا افراد بومی مجاز به ثبت نام و شرکت در آزمون یاد شده بوده اند و بومی گزینی در زمان آزمون مذکور دارای اعتبار بوده و موضوع بومی گزینی توسط دیوان عدالت اداری در آن زمان معتبر و ابطال نگردیده بود، بنابراین آقای احمد بازوبندی به دلیل عدم دارا بودن شرایط بومی از فرایند آزمون حذف گردیده است. ضمنًا همان طور که استحضار دارند هر چند اعمال ضرایب و امتیاز بومی گزینی توسط آن هیأت به موجب رأی موضوع دادنامه شماره ۹۷۰۹۹۷۰۹۰۵۸۱۱۱۹ـ ۱۳۹۷/۱۰/۱۱ در آزمون های استخدامی حذف گردید، لیکن هیأت عمومی دیوان عدالت اداری بر اساس دادنامه شماره ۲۳۵۸ و ۲۳۵۹ـ ۱۳۹۸/۷/۳۰ بومی گزینی در مناطق محروم موضوع ماده ۲۹ بخشنامه شماره ۲۰۰/۹۳/۹۷۵۷ ـ ۱۳۹۳/۷/۱۹ را تأیید نموده است. همچنین اخیرًا نیز مجلس شورای اسلامی در قانون اصلاح ماده ۴۴ قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب ۱۳۹۹/۶/۱۶ برای داوطلبان بومی اولویت قائل شده است. با عنایت به مراتب فوق تقاضای رد شکایت شاکی مورد استدعاست. “

همچنین سرپرست دفتر بازرسی، مدیریت عملکرد و امور حقوقی استانداری خراسان شمالی نیز در پاسخ به شکایت مذکور به موجب لایحه شماره ۴۱/۱۳/۱۶۱۴ـ ۱۴۰۰/۲/۱۶ توضیح داده است که:

” ۱ـ نامبرده اظهار نموده که استخدام فرد بومی برخلاف بند ۹ اصل ۳ و اصل ۲۸ قانون اساسی و نیز مقررات مربوط به ماده ۴۱ قانون مدیریت خدمات کشوری میباشد در حالی که اولاً: در ماده ۴۱ قانون مدیریت خدمات کشوری مقرر نموده که ورود به خـدمت و استخدام افـراد بر اساس مجـوزهای استخدامی میباشد و در ماده ۴۲ همان قانون شرایط عمومی استخدام در دستگاههای اجرایی را ذکر کرده است.

۲ـ در ماده ۴۳ همان قانون مقرر گردیده که دستگاههای اجرایی میتوانند در صورتی که در قوانین و مقررات قبلی مورد عمل خود شرایطی علاوه بر شرایط ماده ۴۲ این قانون داشته باشند، آن را ملاک عمل قرار دهند. برهمین اساس استانداری شرط بومی بودن فرد را در بند ۵ مندرج در آگهی استخدامی سال ۱۳۹۰ خود لحاظ نموده است.

۳ـ مغایرت (شرط بومی بودن در آزمون های استخدامی) با قانون به استناد رأی هیأت عمومی به شماره دادنامه ۱۶۲۷ الی ۱۶۲۹ موضوع کلاسه پرونده های ۱۱۸۵/۹۶ ،۹۶۴/۹۶ ،۳۹۴/۹۶ـ ۱۳۹۷/۷/۱۷ صادر گردیده است و ماقبل آن دستگاههای اجرایی در آگهی های استخدامی خود شرط بومی را در شرایط اختصاصی استخدام خود لحاظ میکردند.

۴ـ لذا با عنایت به اینکه آزمون استخدامی مورد شکایت در سال ۱۳۹۰ برگزار گردیده و استان خراسان شمالی از جمله استان های محروم کشور میباشد و همچنین باتوجه به تجارب گذشته در خصوص درخواست انتقال نیروهای غیربومی، در راستای عدم هزینه کرد از بودجه استان برای نیروهای غیربومی که هدف انتقال دارند و با هدف مواجه نشدن با مشکلات کمبود نیرو و… این استانداری شرط بومی بودن را علاوه بر موارد مندرج در ماده ۴۲ در مجوز استخدامی مذکور درج نموده است. “

هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ۱۴۰۰/۴/۸ با حضور معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.

رأی هیأت عمومی

اولاً: اعطای امتیاز به افراد بومی بـه صورت مطلق (به غیراز مناطق محروم) به مـوجب آرای متعدد هیأت عمومی دیوان عدالت اداری از جمله دادنامه های شماره ۱۹۱۹ـ ۱۳۹۷/۱۰/۱۱ و ۲۳۵۹ـ ۲۳۵۸ مورخ ۱۳۹۸/۷/۳۰ این هیأت ابطال شده است و به موجب ماده ۲۹ بخشنامه شماره ۲۰۰/۹۳/۹۷۵۷ ـ ۱۳۹۳/۷/۱۹ معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رئیس جمهور ۱۰۰ %سهمیه استخدامی در مناطق محروم به بومیان آن منطقه قابل اختصاص است و این امر به موجب دادنامه شماره ۲۵۳ـ ۱۳۹۸/۶/۵ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری مغایر با قانون شناخته نشده است. ثانیًا: براساس قانون اصلاح ماده ۴۴ قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب ۱۳۹۹/۶/۱۶: «شورای توسعه مدیریت مکّلف است برای جذب داوطلبان بومی شهرستانی به استثنای شهر تهران و مراکز استانها اولویت قائل شود.» بنا به مراتب فوق، اطلاق بند (۵) از آگهی استخدام پیمانی استانداری خراسان شمالی در سال ۱۳۹۰ از جهت اختصاص سهمیه استخدامی بومی به مناطق غیرمحروم، با بند ۹ اصل سوم و اصل ۲۸ قانون اساسی و همچنین ماده ۴۱ قانون مدیریت خدمات کشوری و آرای فوق الاشاره هیأت عمومی دیوان عدالت اداری مغایرت دارد و مستند به بند ۱ ماده ۱۲ و ماده ۸۸ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ ابطال میشود. با اعمال ماده ۱۳ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری و تسری ابطال مقرره ابطال شده به زمان تصویب و وضع آن موافقت نشد .

هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

ـ مهدی دربین معاون قضایی دیوان عدالت اداری