رای شماره ھای ٧٧٣ الی ٧٨٢ ھیات عمومی دیوان عدالت اداری

با موضوع: حکم صادرشده به عدم عطف به ماسبق شدن مفاد قانون استفساریه نسبت به بازنشستگان پیش از قانون استفساریه، مبنی بر غیروارد دانستن شکایت، صحیح و موافق مقررات است

بسمه تعالی

جناب آقای اکبرپور

رئیس ھیأت مدیره و مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمھوری اسلامی ایران

یک نسخه از رأی ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه ھای ٩٩٠٩٩٧٠٩٠۵٨١٠٧٧٣ الی ٩٩٠٩٩٧٠٩٠۵٨١٠٧٨٢ مورخ ١٣٩٩/۵/٢٨ با موضوع: «حکم صادرشده به عدم عطف به ماسبق شدن مفاد قانون استفساریه نسبت به بازنشستگان پیش از قانون استفساریه، مبنی بر غیروارد دانستن شکایت، صحیح و موافق مقررات است» جھت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال می گردد.

مدیرکل ھیأت عمومی و ھیأتھای تخصصی دیوان عدالت اداری ـ مھدی دربین

تاریخ دادنامه : ١٣٩٩/۵/٢٨ شماره دادنامه: ٧٧٣ الی ٧٨٢

 شماره پرونده : ٨٠٢٩١٣ ،٩٩٠٠٨۴۴ ،٩٨٠٠٩٩۴ ،٩٨٠٢٢٩۵ ،٩٨٠٢۴٧۵ ،٩٨٠٢۴٧۶ ،٩٨٠٢۶۵۴ ،٩٨٠٢۶۵۶ ،٩٨٠٢٧٣٠ ، ٩٨٠٢٧٩٩

مرجع رسیدگی: ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری

اعلام کننده تعارض : معاون نظارت و بازرسی دیوان عدالت اداری، معاون قضایی امور کار و تأمین اجتماعی دیوان عدالت اداری، آقایان: ھادی کرمانی(قاضی دیوان عدالت اداری)، فریدون خبازی، احمد مخاوات، پرویز سایه بند، حسین رازھش، مھرداد محمدی، رمضان معقولی و خانم ھا: بنین حق پناه سورکی، گل خانم افضلی

موضوع: اعلام تعارض در آراء صادر شده از شعب دیوان عدالت اداری

گردش کار : در خصوص دادخواست اشخاص به طرفیت سازمان تأمین اجتماعی و به خواسته اعمال و برقراری مزایای اشتغال در مشاغل سخت و زیان آور در اثر عطف به ماسبق نمودن قانون تفسیر جزء ١ بند (ب) تبصره ٢ ماده ٧۶ قانون تأمین اجتماعی اصلاحی ١٣٧٩ مصوب ١٣٩٠ ،شعب دیوان عدالت اداری آراء متفاوتی صادر کرده اند و به ھمین جھت رفع تعارض و صدور رأی وحدت رویه در اجرای ماده ٨٩ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ١٣٩٢ درخواست شده است.

گردش کار پرونده ھا و مشروح آراء به قرار زیر است:

الف: شعبه ١١ بدوی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره ٩١٠٩٩٨٠٩٠٠٠٩۶٣۴٩ با موضوع دادخواست آقای فیروز تیموریان پیراقوم به طرفیت ١ـ اداره کل تأمین اجتماعی استان اردبیل ٢ـ اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان اردبیل و به خواسته اعمال به برقراری مزایای اشتغال در کار سخت و زیان آور به موجب دادنامه شماره ٩٣٠٩٩٧٠٩٠١١٠٠٣٨٣ـ ١٣٩٣/٣/١٠ به شرح زیر رأی صادر کرده است:

نظر به اینکه مطابق اظھارات طرفین، شغل شاکی در زمان اشتغال از جمله مشاغل سخت و زیان آور بوده و برابر مفاد استفساریه جزء بند (ب) تبصره ٢ ماده ٧۶ قانون تأمین اجتماعی مصوب ١٣٩٠/۶/٢۶ مجلس شورای اسلامی ھر یک سال اشتغال در مشاغل سخت و زیان آور به عنوان ١/۵ سال سابقه پرداخت حق بیمه محسوب می گردد. لذا دیوان شکایت مطروحه را به طرفیت مشتکی عنه ردیف اول وارد و موجه دانسته به استناد ماده١٠ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری حکم به الزام اداره کل تأمین اجتماعی استان اردبیل به اصطلاح حکم بازنشستگی شاکی و برقراری مستمری بر مبنای مفاد استفساریه مزبور صادر و اعلام می نماید و در خصوص شکایت شاکی به طرفیت اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان اردبیل به لحاظ عدم مراجعه شکایت [شاکی] به آن اداره، به استناد بند (ب) ماده ۵٣ قانون اخیرالذکر قرار رد شکایت صادر و اعلام میگردد. رأی صادره ظرف بیست روز پس از ابلاغ در شعب تجدیدنظر دیوان عدالت اداری قابل تجدیدنظرخواھی است.رأی مذکور به موجب رأی شماره ٩۵٠٩٩٧٠٩۵۶۶٠١۶٩٧ ـ ١٣٩۵/١١/١۶ شعبه١۶ تجدیدنظر دیوان عدالت اداری تأیید شده است.

ب: شعبه ١۵ بدوی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره ٩١٠٩٩٨٠٩٠٠٠۶٨۵۶٩ با موضوع دادخواست آقای علی علیزاده قلی درق به طرفیت ١ـ شرکت کشت و صنعت و دامپروری مغان (پارس آباد) ٢ـ سازمان تأمین اجتماعی شھرستان پارس آباد و به خواسته پرداخت حقوق و مزایا برابر مشاغل سخت و زیان آور به موجب دادنامه شماره ٩٣٠٩٩٧٠٩٠١۵٠٠۵٨٢ـ ١٣٩٣/۴/١۴ به شرح زیر رأی صادر کرده است:

نظر به محتویات پرونده و اسناد و مدارک ابرازی و اینکه طبق ماده واحده قانون اصلاح تبصره ٢ الحاقی ماده ٧۶ قانون اصلاح مواد ٧٢ و ٧٧ و تبصره ماده ٧٩ قانون تأمین اجتماعی مصوب سال ١٣۵۴ و ٢ تبصره به ماده ٧۶ مصوب سال ١٣٧١ و نیز آیین نامه اجرایی آن مصوب سال ١٣٨۵ ھیأت وزیران شغل بیمه شده در کمیته استانی موضوع ٨٠ آیین نامه اجرایی به عنوان سخت و زیان آور تأیید گردید و دارای سابقه بیمه پردازی در این مشاغل را بوده لذا بنا به مراتب برخورداری از مزایای ماده ٧۶ قانون تأمین اجتماعی را برخوردار بوده حکم به ورود شکایت و الزام اداره طرف شکایت به صدور حکم بازنشستگی پیش از موعد به اعتبار اشتغال در مشاغل سخت و زیان آور صادر و اعلام می دارد. رأی ظرف بیست روز از تاریخ ابلاغ قابل اعتراض در شعب تجدیدنظر دیوان عدالت اداری می باشد.

در اثر تجدیدنظرخواھی از رأی مذکور، شعبه ۶ تجدیدنظر دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه شماره ٩۴٠٩٩٧٠٩۵۵۶٠٢٧٠٩ ـ ١٣٩۴/١١/١٩ با استدلال زیر رأی مذکور را نقض می کند:

نظر به اینکه تجدیدنظرخوانده در تاریخ ١٣٨٧/٣/٢۶ بازنشسته شده است و قانون تفسیر جزء ١ بند (ب) تبصره ٢ ماده ٧۶ قانون تأمین اجتماعی مصوب ١٣٩٠/۶/٢٩ موضوع استفساریه و محاسبه اشتغال در مشاغل سخت و زیان آور ھر سال یک و نیم سال بعد از بازنشستگی وی تصویب گردیده است و مطابق نظریه شماره ۵٨٣/٢١/٧۶ـ ١٣٧۶/٣/١٠ و ١۵۴٠/٢١/٧٩ ـ ١٣٧٩/١٠/٢٠ شورای نگھبان، تفسیر از زمان بیان مراد مقنن لازم الاجرا می باشد و تسری به موارد مختومه که مجریان برداشت دیگری از قانون داشته اند ندارد، بنابراین با موجه بودن اعتراض مستندا ً به ماده ٧١ قانون تشکیلات ضمن نقض رأی شعبه بدوی حکم به رد شکایت شاکی صادر می گردد. این رأی وفق ماده ٣ قانون قطعی است.

ج: شعبه ۴٧ بدوی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره ٩٢٠٩٩٨٠٩٠۵٠١٠٢٩۵ با موضوع دادخواست آقای محمدحسین جولا به طرفیت سازمان تأمین اجتماعی ـ اداره کل استان خوزستان و به خواسته الزام به اصلاح حکم بازنشستگی به لحاظ اشتغال در مشاغل سخت و زیان آور به موجب دادنامه شماره ٩٣٠٩٩٧٠٩٠٢۵٠١١٣٠ ـ ١٣٩٣/٩/١٩ به شرح زیر رأی صادر کرده است:

نظر به اینکه به موجب نظریه کمیته تشخیص و بررسی مشاغل سخت و زیان آور استان خوزستان مشاغل شاکی سخت و زیان آور بوده و بر اساس مفاد استفساریه جزء ١ بند (ب) تبصره ٢ ماده ٧۶ قانون تأمین اجتماعی مصوب ١٣٩٠/۶/٢٩ ھر یک سال اشتغال در کارھای سخت و زیان آور به عنوان یک و نیم سال سابقه پرداخت حق بیمه محسوب می گردد، لذا به استناد مواد ١٠ و ١١ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری و توجھاً به مجموع سوابق بیمه پردازی شاکی، خواسته و شکایت مطروحه مستمری وی را وارد و موجه دانسته حکم به الزام مشتکی عنه به اجرا و اعمال استفساریه مزبور و اصلاح حکم بازنشستگی شاکی و تعیین میزان مستمری وی تاریخ استحقاق بر این مبنا صادر و اعلام می نماید. رأی صادره ظرف مھلت بیست روز پس از ابلاغ در شعب تجدیدنظر دیوان عدالت اداری قابل تجدیدنظرخواھی است.رأی مذکور به موجب رأی شماره ٩۵٠٩٩٧٠٩۵۵۵٠١٠١٨ ـ ١٣٩۵/٣/١۶ شعبه ۵ تجدیدنظر دیوان عدالت اداری تأیید شده است. ولیکن در اجرای اعمال ماده ٧٩ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری از جانب ریاست کل دیوان عدالت اداری، شعبه ١٩ تجدیدنظر دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه شماره ٩٧٠٩٩٧٠٩۵۶٨٠٣٣٧٨ ـ ١٣٩٧/١١/٩ با استدلال زیر رأی شعبه ۵ تجدیدنظر را نقض می کند:

در خصوص تقاضای اعمال ماده ٧٩ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری نسبت به دادنامه شماره ١٠١٨ـ١٣٩۵/٣/١۶ صادره از سوی شعبه پنجم تجدیدنظر دیوان عدالت اداری با عنایت به محتویات پرونده از جمله مواد ۴ قانون استخدام کشوری و ماده ١٢۴ قانون مدیریت خدمات کشوری و تبصره ٣ ماده واحده قانون نحوه بازنشستگی جانبازان، معلولین و شاغلین مشاغل سخت و زیان آور و تبصره ٢ ماده ١ آیین نامه اجرای ھمان قانون و استفساریه تبصره ٢ ماده ٧۶ قانون تأمین اجتماعی مصوب ١٣٩٠/۶/٢٩ و رأی وحدت رویه شماره ۵١۵ ـ ١٣٨٧/٨/۵ ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری و رأی شماره ٩٢٧ الی ٩٢٩ ـ ١٣٩٧/۴/١٢ ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری حکم به پذیرش اعمال ماده ٧٩ قانون فوق الذکر سپس نقض رأی شعبه پنجم تجدیدنظر و رد شکایت آقای محمدحسین جولا صادر و اعلام می گردد. این رأی به استناد ماده مرقوم قطعی است. ضمناً در خصـوص دادخـواست ھای خـانم ھا بنین حـق پناه سـورکی، گـل خـانم افضلی و آقایان احمد مخاوات، پرویز سایه بنـد، فـریـدون خـبـازی، مـھـرداد مـحـمـدی، حـسین رازھش، رمضان معقولی به ترتیب در شعب ١۵ ،۶ ،١٩ و ١۶ تجدیدنظر دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه ھای شماره ٩٧٠٩٩٧٠٩۵۵۶٠٠٢٣٢ـ ١٣٩٧/١/١٩ ،٩٧٠٩٩٧٠٩۵۵۶٠٠٧١١ـ ١٣٩٧/٢/١٠، ٩۴٠٩٩٧٠٩۵۵۶٠٢٣۴۶ ـ ۵/١٠/١٣٩۴ ، ٩٧٠٩٩٧٠٩۵۵۶٠٠٣٢۶ ـ ٢۶/١/١٣٩٧، ٩٧٠٩٩٧٠٩۵۶٨٠١٨۴٩ ـ ١٣/۶/١٣٩٧، ٩٧٠٩٩٧٠٩۵۶٨٠٣٣٠٨ـ  ١/١١/١٣٩٧، ٩٨٠٩٩٧٠٩۵۶٢٠٠۵٧٠ ـ ٢٣/٢/١٣٩٨، ٩٧٠٩٩٧٠٩۵۶٢٠٢٨۴۵ ـ ٢٠/٨/١٣٩٧ با این استدلال که حکم قانون تفسیر جزء ١ بند (ب) تبصره ٢ ماده ٧۶ قانون تأمین اجتماعی اصلاحی ١٣٧٩ مصوب سال ١٣٩٠ به گذشته قابل تعمیم و تسری نیست رأی به رد شکایت صادر شده است.

ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ١٣٩٩/۵/٢٨ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.

رأی ھیأت عمومی

الف: تعارض در آراء محرز است.

ب: مطابق اصل ھفتاد و سوم قانون اساسی شرح و تفسیر قوانین عادی در صلاحیت مجلس شورای اسلامی است و مقنن در قانون تفسیر جزء ١ بند (ب) تبصره ٢ ماده ٧۶ قانون تأمین اجتماعی مصوب ١٣٧٩ که در سال ١٣٩٠ به تصویب رسیده است مقرر کرده سابقه پرداخت حق بیمه در کارھای سخت و زیان آور به ھر میزان، قبل یا بعد از اشتغال در مشاغل عادی به ازاء ھر سال سابقه یک و نیم سال محاسبه خواھد شد. بر مبنای نظریه تفسیری شماره ٧۶/٢١/۵٨٣ ـ ١٣٧۶/٣/١٠ شورای نگھبان قانون اساسی مقصود از تفسیر بیان مراد مقنن است و تفسیر از زمان بیان مراد مقنن در کلیه موارد لازم الاجرا است، بنابراین در مواردی که مربوط به گذشته است و مجریان برداشت دیگری از قانون داشته اند و آن را به مرحله اجرا گذاشته اند، تفسیر قانون به موارد مختومه مذکور تسری نمی یابد. با توجه به مراتب مفاد حکم قانون استفساریه قابل تسری به کسانی که به ھر جھت و طریق پیش از قانون استفساریه بازنشسته شده اند قابل تسری نیست و آراء صادر شده به غیروارد دانستن شکایت به شرح مندرج در گردش کار که حکم به عدم عطف به ماسبق شدن مفاد قانون استفساریه نسبت به بازنشستگان پیش از قانون استفساریه صادر کرده اند صحیح و موافق مقررات است. این رأی به استناد بند ٢ ماده ١٢ و ماده ٨٩ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ١٣٩٢ برای شعب دیوان عدالت اداری و سایر مراجع اداری مربوط در موارد مشابه لازم الاتباع است.

رئیس ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری ـ محمدکاظم بھرامی