رای شماره ھای ٧٢١ الی ٧٢٢ ھیات عمومی دیوان عدالت اداری

با موضوع: تعارض کارکنان حوزه ھای علمیه دارای قوانین و مقررات استخدامی خاص خود ھستند و عدم صلاحیت ھیأت ھای حل اختلاف اداره کار در رسیدگی به دعاوی کارکنان این حوزه صحیح و مطابق مقررات است

بسمه تعالی

جناب آقای اکبرپور

رئیس ھیأت مدیره و مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمھوری اسلامی ایران

یک نسخه از رأی ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه ٩٩٠٩٩٧٠٩٠۵٨١٠٧٢١ و ٩٩٠٩٩٧٠٩٠۵٨١٠٧٢٢ مورخ ١٣٩٩/۵/٢٨ با موضوع: « تعارض کارکنان حوزه ھای علمیه دارای قوانین و مقررات استخدامی خاص خود ھستند و عدم صلاحیت ھیأت ھای حل اختلاف اداره کار در رسیدگی به دعاوی کارکنان این حوزه صحیح و مطابق مقررات است» جھت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال می گردد.

مدیرکل ھیأت عمومی و ھیأتھای تخصصی دیوان عدالت اداری ـ مھدی دربین

تاریخ دادنامه : ١٣٩٩/۵/٢٨ شماره دادنامه: ٧٢٢ ـ ٧٢١

شماره پرونده : ٩٩٠١٢٩٨ و ٩٨٠٢٩٧٠

مرجع رسیدگی: ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری

اعلام کننده تعارض : آقای علی دھقان بنادکی

موضوع: اعلام تعارض در آراء صادر شده از شعب دیوان عدالت اداری

گردش کار : در خصوص دادخواست کارکنان حوزه ھای علمیه به خواسته نقض رأی ھیأت حل اختلاف اداره کار، دیوان عدالت اداری آراء متعارضی صادر کرده است. برخی شعب، ھیأت ھای حل اختلاف کار را صالح در رسیدگی به شکایت آنھا دانسته و حکم به رد شکایت صادر کرده، لکن برخی شعب دیگر دیوان عدالت اداری مستند به بند٧ ماده٧ آیین نامه مؤسسات آموزش عالی حوزوی مصوب شورای عالی انقلاب فرھنگی، کارکنان مذکور را مشمول قوانین استخدامی خاص دانسته، لذا رسیدگی به شکایات مذکور را خارج از صلاحیت ھیأت ھای حل اختلاف کار دانسته و آراء ھیأت ھا را نقض کرده اند. لذا با توجه به استنباط ھای مختلف شعب دیوان عدالت اداری در این خصوص و صدور آراء متعارض از شعب دیوان، موضوع در اجرای ماده ٨٩ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری برای صدور رأی وحدت رویه به ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری ارجاع شد.

گردش کار پرونده ھا و مشروح آراء به قرار زیر است:

الف: شعبه ۶۴ بدوی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده ھای شماره ٩۶٠٩٩٨٠٩٠١٨٠٢١۴٧ و ٩۶٠٩٩٨٠٩٠١٨٠٠٨۶٩ با موضوع دادخواست ھای آقای جعفر بھاری و خانم شھلا مقدم به طرفیت اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی شھرستان قم و خرمشھر و به خواسته ھای اعتراض و رسیدگی و نقض دادنامه ٢۴٧ـ ١٣٩۵/١٢/١۵ ھیأت حل اختلاف و اعتراض به رأی ھیأت حل اختلاف به شماره شرح به ١/۶/١٣٩۶ ـ٩۶٠٩٩٧٠٩٠١٨٠١٧٩٢ و ٢/١٢/١٣٩۶ـ٩۶٠٩٩٧٠٩٠١٨٠٣٢٧٨ شماره ھای دادنامه موجب به ١٠/۵/١٣٩۶ ـ٣٢٢٧٩ زیر رأی صادر کرده است:

نظر به اینکه به موجب بند ٧ ماده ٧ آیین نامه مؤسسات آموزش عالی حوزوی مصوبه جلسه ۵٠٧ـ ١٣٨١/٧/٢٨ شورای عالی انقلاب فرھنگی تصویب مقررات استخدامی و تعرفه حقوق و دستمزد و مزایای کارکنان از جمله وظایف و اختیارات ھیأت امنای مؤسسات آموزش عالی حوزوی دانسته شده است و با توجه به اینکه آیین نامه استخدامی کارکنان حوزه ھای علمیه طی مصوبه شماره ۶۶٧ـ ١٣٨٩/٣/١٨ به تصویب کمیته خاص شورای عالی حوزه ھای علمیه رسیده است و پاسخ وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در پاسخ استعلام معاون حقوقی رئیس جمھور به شماره نامه ٨١۶٧٢ ـ ١٣٩۵/۵/١١ مؤید این است که کارکنان شاغل در حوزه ھای علمیه از شمول قانون کار طبق ماده ١٨٨ قانون کار خارج می باشند ھرچند در پرونده مطروحه حوزه علمیه شاکی نبوده ولیکن در جلسه مورخ ١٣٩۶/٣/٣٠ نماینده حوزه مذکور در این خصوص (عدم صلاحیت) ایرادی را مطرح نموده و ھیأت رسیدگی کننده در دادنامه معترض عنه نفیاً یا اثباتاً اظھارنظری ننموده است. علی ایحال رسیدگی به موضوع معنونه در صلاحیت ھیأت رسیدگی کننده نبوده، بنابراین به استناد مواد ١٠ ،۶٣ و ۶۵ از قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری حکم به نقض دادنامه معترض عنه و ارجاع به ھیأت مربوط جھت رسیدگی مجدد صادر و اعلام می گردد. رأی صادره ظرف ٢٠ روز پس از ابلاغ قابل تجدیدنظرخواھی در شعب تجدیدنظر دیوان عدالت اداری می باشد.

رأی مذکور به علّت عدم تجدیدنظرخواھی قطعیت یافت.

ب: شعبه ١١ بدوی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره ٩۵٠٩٩٨٠٩٠١١٠٠٩٠٧ با موضوع دادخواست مدرسه علمیه ریحانه النبی (ع) به طرفیت اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی شھرستان ملارد و به خواسته اعتراض به رأی شماره ٩۴/۵۶٢/١ـ ١٣٩۵/١/١٧ ھیأت حل اختلاف کار به موجب دادنامه شماره ٩۵٠٩٩٧٠٩٠١١٠١٩۶۶ ـ ١٣٩۵/٨/٢۴ به شرح زیر رأی صادر کرده است:

در خصوص شکایت ١ـ مدرسه علمیه ریحانه النبی (ع) با مدیریت خانم شھناز اکبری قمصری ٢ـ آقای فضل اله ذاکری علیه اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی شھرستان ملارد به خواسته اعتراض به رأی شماره ٩۴/۵۶٢/١ـ ١٣٩۵/١/١٧ ھیأت حل اختلاف کار دیوان با بررسی مدارک ابرازی از جمله شکایت شاکی و دفاعیات مشتکی عنه ادعای مطروحه را مقرون به صحت تشخیص داده و با توجه به اینکه به موجب بند ٧ ماده ٧ آیین نامه مؤسسات آموزش عالی حوزوی مصوب جلسه ۵٠٧ـ ١٣٨١/٧/٢٨ شورای عالی انقلاب فرھنگیتصویب مقررات استخدامی و تعرفه حقوق و دستمزد و مزایای کارکنان از جمله وظایف و اختیارات ھیأت امنای مؤسسات آموزش عالی حوزوی دانسته شده است و با عنایت به اینکه آیین نامه استخدامی کارمندان حوزه ھای علمیه طی مصوبه شماره ۶۶٧ـ ١٣٨٩/٣/١٨به تصویب کمیته خاص شورای عالی حوزه ھای علمیه رسیده است لذا کارکنان شاغل در حوزه ھای علمیه خواھران از شمول قانون کار خارج می باشند که به صلاحیت ھیأت مربوطه ایراد وارد بوده لذا حکم به ورود شکایت و نقض رأی معترض عنه و ارجاع امر به ھیأت مربوط جھت رسیدگی مجدد صادر و اعلام می کند. این رأی برابر مواد ١٠ و ۶٣ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری صادر و اعلام می گردد. این رأی به استناد ماده ۶۵ قانون مذکور ظرف مھلت ٢٠ روز از تاریخ ابلاغ قابل اعتراض در شعب تجدیدنظر دیوان عدالت اداری است.

رأی مذکور به علّت عدم تجدیدنظرخواھی قطعیت یافت.

ج: شعبه ۶١ بدوی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده ھای شماره ٩۵٠٩٩٨٠٩٠١١٠٠٧۴۶ و ٩۵٠٩٩٨٠٩٠١١٠٠٢۵٠ با موضوع دادخواست خانم فرحناز قاسمی سراب بادیه به طرفیت اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان قم و به خواسته اعتراض به رأی شماره ۵۴١۶ ـ ١٣٩۵/١/٢٣ ھیأت حل اختلاف کار به موجب دادنامه شماره ٩۶٠٩٩٧٠٩٠١١٠١٩١٧ـ ١٣٩۶/٧/١٠ به شرح زیر رأی صادر کرده است:

در خصوص شکایت خانم فرحناز قاسمی سراب بادیه به عنوان اصیل به طرفیت اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان قم به خواسته اعتراض به رأی شماره ۵۴١۶ ـ ١٣٩۵/١/٢٣ ھیأت حل اختلاف کار، نظر به اینکه به موجب بند ٧ ماده ٧ آیین نامه مؤسسات آموزش عالی حوزوی مصوب جلسه ۵٠٧ـ ١٣٨١/٧/٢٨ شورای عالی انقلاب فرھنگی، تصویب مقررات استخدامی و تعرفه حقوق و دستمزد و مزایای کارکنان از جمله وظایف و اختیارات ھیأت امنای مؤسسات آموزش عالی حوزوی دانسته شده است و با عنایت به اینکه آیین نامه استخدامی کارمندان حوزه ھای علمیه طی مصوبه شماره ۶۶٧ـ ١٣٨٩/٣/١٨ به تصویب کمیته خاص شورای عالی حوزه ھای علمیه رسیده است، لذا کارکنان شاغل در حوزه ھای علمیه خواھران به لحاظ وجود مقررات خاص استخدامی و در اجرای ماده ١٨٨ قانون کار از شمول مقررات کار خارج بوده اند که به صلاحیت ھیأت مربوطه در امر رسیدگی به اختلاف طرفین ایراد وارد است و ضمن حکم به رد دعوای وارد ثالث و در اجرای ماده ۵۵ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری و با نقض رأی مورد اعتراض، حکم به ورود شکایت به استناد بند ٢ ماده ١٠ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری و ارجاع به ھیأت مربوط جھت رسیدگی با لحاظ مراتب ذکر شده صادر و اعلام می گردد. رأی صادره به استناد ماده ۶۵ قانون مذکور ظرف مھلت ٢٠ روز پس از ابلاغ قابل اعتراض در شعب تجدیدنظر دیوان عدالت اداری می باشد.

رأی مذکور به علّت عدم تجدیدنظرخواھی قطعیت یافت.

د: شعبه ۵٩ بدوی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره ٩۵٠٩٩٨٠٩٠١٩٠١۴٣٨ با موضوع دادخواست آقای مسعود بھرام پور به طرفیت ھیأت حل اختلاف کارگر و کارفرما مستقر در اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی اھواز و به خواسته اعتراض به رأی شماره ٩۵/٧١ ـ ١٣٩۵/۴/٢٢ ھیأت حل اختلاف کارگر و کارفرما به موجب دادنامه شماره ٩۶٠٩٩٧٠٩٠١٩٠٣٠٢٠ ـ ١٣٩۶/١٠/٢۴ به شرح زیر رأی صادر کرده است:

در خصوص دادخواست شاکی به طرفیت ھیأت حل اختلاف کارگر و کارفرما مستقر در اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی به خواسته اعتراض نسبت به رأی شماره ٩۵/٧١ ـ ١٣٩۵/۴/٢٢ با التفات به اینکه ایراد و اعتراض مؤثری که موجب نقض رأی معترض عنه باشد اقامه و ابراز نگردیده و رأی مصدور مغایرتی با موازین قانونی نداشته، بنابراین مستندا ً به مواد ١٠ و ۶۵ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری حکم به رد شکایت شاکی صادر و اعلام می نماید. این رأی ظرف مھلت ٢٠ روز پس از ابلاغ قابل تجدیدنظرخواھی در شعب تجدیدنظر دیوان عدالت اداری است.

رأی مذکور به موجب رأی شماره ٩٧٠٩٩٧٠٩۵۶٩٠٠٠٠٧ـ ١٣٩٧/١/٧ شعبه ٢٠ تجدیدنظر دیوان عدالت اداری تأیید شده است.

ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ١٣٩٩/۵/٢٨ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.

رأی ھیأت عمومی

الف ـ تعارض در آراء محرز است.

ب ـ طبق ماده ١٨٨ قانون کار ، اشخاصی که مشمول قانون استخدام کشوری یا سایر قوانین و مقررات خاص استخدامی باشند، از شمول قانون کار خارج خواھند بود و بر اساس ماده ٢ اساسنامه مورخ ١٣٧۴/٩/٧ شورای عالی حوزه ھای علمیه، این شورا عھده دار سیاستگذاری و برنامه ریزی کلان در بخش ھای مختلف آموزشی، اخلاقی، تبلیغی، اجتماعی و معیشتی حوزه علمیه قم و سایر حوزه ھایی که از امکانات و خدمات حوزه علمیه قم استفاده می کنند، می باشد. از طرفی بر اساس ماده ٢ آیین نامه مؤسسات آموزش عالی حوزوی مصوب جلسه ۵٠٧ـ ١٣٨١/٨/٢٨ شورای عالی انقلاب فرھنگی، این مؤسسات دارای شخصیت حقوقی مستقل بوده و وفق ضوابط و آیین نامه ھای مصوب شورای عالی حوزه علمیه قم و در چارچوب مفاد این آیین نامه فعالیت می کنند و بر اساس ماده ٣ این آیین نامه نیز یکی از ارکان این مؤسسات ھیأت امنای آنھا است. ھمچنین طبق بند ٧ ماده٧ آیین نامه مذکور، تصویب مقررات استخدامی و تعرفه حقوق و دستمزد و مزایای مؤسسات مذکور بر عھده ھیأت امنای ھر مؤسسه می باشد؛ لذا این مؤسسات دارای قوانین و مقررات خاص استخدامی بوده و از شمول قانون کار خارج ھستند. ھمچنین بر اساس مواد ٢٧ الی ٢٩ قانون استخدام کارمندان حوزه ھای علمیه موضوع مصوبه ۶۶٧ـ ١٣٨٩/٣/١٨ کمیته خاص شورای عالی حوزه ھای علمیه، کارمندان حوزه ھای علمیه از لحاظ مقررات مربوط به بازنشستگی، ازکارافتادگی، فوت و درمان با رعایت حداقل مقررات کشوری، تابع قوانین تأمین اجتماعی خواھند بود و ضوابط مربوط به حقوق و مزایای کارمندان و جداول مربوط به امتیازات و فوق العاده ھای شغلی آنھا بر اساس مصوبه ابلاغی از سوی شورای عالی خواھد بود. ماده ٣٠ مصوبه مذکور نیز رسیدگی به تخلفات کارمندان و تعیین مجازات آنھا را طبق قانون رسیدگی به تخلفات اداری مصوب ١٣٧٢ دانسته که دلالت بر قصد مقرره گذار نسبت به خروج این افراد از شمول قانون کار دارد، بنابراین تمام ضوابط مربوط به وضعیت استخدامی کارمندان حوزه ھای علمیه بر اساس مصوبات مذکور تعیین شده و کارکنان حوزه علمیه نیز دارای قوانین و مقررات استخدامی خاص خود محسوب می شوند و در نتیجه آراء شماره ٣٢٧٨ ـ ١٣٩۶/١٢/٢ و ١٧٩٢ـ ١٣٩۶/۶/١ شعبه ۶۴ بدوی دیوان عدالت اداری که به علّت عدم تجدیدنظرخواھی قطعیت یافته است در نقض رأی ھیأت حل اختلاف وزارت کار به جھت عدم صلاحیت مراجع مذکور در رسیدگی به دعاوی کارکنان حوزه ھای علمیه صحیح و مطابق مقررات است. این رأی به استناد بند ٢ ماده ١٢ و ماده ٨٩ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ١٣٩٢ برای شعب دیوان عدالت اداری و سایر مراجع اداری مربوط در موارد مشابه لازم الاتباع است.

رئیس ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری ـ محمدکاظم بھرامی