رای شماره ھای ١٠۶۴ الی ١٠٨٢ و ١٢٠۴ و ١٢٠٣ ھیات عمومی دیوان عدالت اداری

با موضوع: تعارض با جمع منطقی بین تبصره ٣ ماده واحده قانون نحوه بازنشستگی جانبازان انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی و معلولین عادی و شاغلین سخت و زیان آور و تبصره ١ ماده ١٠٣ قانون مدیریت خدمات کشوری فقط شرط سابقه برای بازنشستگی سخت و زیان آور از ٢٠ سال به ٢۵ سال افزایش یافته است

بسمه تعالی

جناب آقای اکبرپور

رئیس محترم ھیأت مدیره و مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمھوری اسلامی ایران

با سلام

یک نسخه از رأی ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه ھای ٩٩٠٩٩٧٠٩٠۵٨١١٠۶۴ الی ٩٩٠٩٩٧٠٩٠۵٨١١٠٨٢ و ٩٩٠٩٩٧٠٩٠۵٨١١٢٠٣ و ٩٩٠٩٩٧٠٩٠۵٨١١٢٠۴ مورخ ١٣٩/٩/١٨ ٩ با موضوع: «تعارض: با جمع منطقی بین تبصره ٣ ماده واحده قانون نحوه بازنشستگی جانبازان انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی و معلولین عادی و شاغلین مشاغل سخت و زیان آور و تبصره ١ ماده ١٠٣ قانون مدیریت خدمات کشوری فقط شرط سابقه برای بازنشستگی سخت و زیان آور از ٢٠ سال به ٢۵ سال افزایش یافته است.»

جھت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال می گردد.

مدیرکل ھیأت عمومی و ھیأتھای تخصصی دیوان عدالت اداری ـ مھدی دربین

تاریخ دادنامه: ١٣٩٩/٩/١٨ شماره دادنامه:١٠۶۴ الی ١٠٨٢ و ١٢٠۴ و ١٢٠٣
شمـاره پرونده :٩٨٠۴٠۶٧،٩٨٠۴٠۶۶ ،٩٨٠۴٠۶۵ ،٩٨٠۴٠۶۴ ،٩٨٠۴٠۶٣ ، ٩٩٠١١٠٧ ،٩٩٠١١١۵ ،٩٩٠١٣٠٧ ، ٩٨٠۴٠۶١ ،٩٨٠۴٠۶٢ ، ٩٩٠١٣٠٩ ،٩٩٠١۴٣٣ ،٩٩٠١٧۴٩ ،٩٩٠١٨٧٨ ،٩٩٠٢٠۴٣ ،٩٩٠٢٠۴۴ ،٩٨٠۴٠۶٨ ،٩٨٠۴٠٧٠ ،٩٨٠۴٠٧١ ،٩٩٠٠٩٠۴ ،٩٩٠٠٩۴١

مرجع رسیدگی: ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری

اعلام کننده تعارض: آقایان: ١ـ حمید کشاورزی ٢ـ احسان اله آقاشاھی ٣ـ علی احمدوند ۴ـ ھادی کرمانی ۵ ـ سعید نصرآبادی ۶ ـ صلاح الدین بھزادی ٧ـ تیرداد رحمتی و خانم ھا: ٨ ـ پریسا پسندیده ٩ـ لیلا محمدیان ١٠ـ مریم جوی پری ١١ـ معصومه دریکوند ١٢ـ ماھتاب جوادی ١٣ـ فاطمه قصری زاده ١۴ـ خاطره زارعی ١۵ـ رویا غلامی ١۶ـ فاطمه یوزباشی ١٧ـ کبری تیزھوش ١٨ـ تیرداد رحمتی ١٩ـ سازمان نظام پرستاری

موضوع: اعلام تعارض در آراء صادر شده از شعب دیوان عدالت اداری

گردش کار: در خصوص دادخواست کارکنان سازمان تأمین اجتماعی شاغل در مشاغل پرستاری، بھیاری، کاردان اتاق عمل، کاردان ھوشبری و رده ھای وابسته پرستاری (اشخاص موضوع ماده ١۶ قانون سازمان نظام پرستاری) و نیز کارمندان آزمایشگاه به خواسته الزام سازمان بازنشستگی به بازنشستگی آنان به واسطه اشتغال در مشاغل سخت و زیان آور (موضوع بند ٢ ماده واحده قانون ارتقاء بھره وری کارکنان بالینی نظام سلامت مصوب سـال ١٣٨٨ مجلس شورای اسلامی) شعب دیـوان عدالت اداری آراء متفاوتی صادر کـرده اند و بـه ھمین جھت رئیس دیوان عدالت اداری موضوع را برای رفع تعارض در آراء و صـدور رأی وحدت رویه به ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری ارجاع کرده است.

گردش کار پرونده ھا و مشروح آراء به قرار زیر است:

الف: شعبه ۴٨ بدوی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره ٩۶٠٩٩٨٠٩٠۴۴٠٢١٨٩ با موضوع دادخواست آقای محمدحسین طارمی به طرفیت مدیریت درمان اداره کل تأمین اجتماعی استان قزوین و به خواسته صدور حکم بازنشستگی در مشاغل سخت و زیان آور به موجب دادنامه شماره ٩٧٠٩٩٧٠٩٠۴۴٠١٨٧٨ ـ ١٣٩٧/۵/٢٢ به شرح زیر رأی صادر کرده است: در خصوص دادخواست شاکی به طرفیت خوانده به خواسته صدور حکم بازنشستگی در مشاغل سخت و زیان آور، از توجه به رونوشت مدارک شاکی و اینکه کارشناس ھوشبری با بیش از ٢٢ سال سابقه بیمه پردازی می باشد، لایحه دفاعیه خوانده، ماده ٢ قانون ارتقاء بھره وری و مواد ١و ۴ آیین نامه اجرایی آن و ماده ١۶ قانون سازمان نظام پرستاری مبنی بر سخت و زیان آور بودن شغل شاکی، دعوای شاکی را وارد دانسته و به استناد مواد ١٠ و ۶۵ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری حکم به ورود شکایت صادر و اعلام می نماید. رأی صادره ظرف ٢٠ روز از ابلاغ قابل تجدیدنظرخواھی در شعب تجدیدنظر دیوان عدالت اداری می باشد.رأی مذکور به موجب رأی شماره ٩٧٠٩٩٧٠٩۵۵۴٠٣۴۶٠ ـ ١٣٩٧/١٠/۵ شعبه ١٣ تجدیدنظر دیوان عدالت اداری تأیید شده است.

ب: شعبه ۴۶ بدوی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده ھای شماره ٩٧٠٩٩٨٠٩٠٢٩٠٠٠۵٢ و ٩٧٠٩٩٨٠٩٠٢٩٠٠٢۴٣ با موضوع دادخواست آقایان فریدون طاھرخانی و حمیدرضا آقایی به طرفیت مدیریت درمان تأمین اجتماعی استان قزوین و به خواسته الزام به احتساب ھر سال سابقه حق بیمه در کارھای سخت و زیان آور معادل یک و نیم سال به ازاء ھر سال و محاسبه در مستمری بازنشستگی به موجب دادنامه ھای شماره ٩٧٠٩٩٧٠٩٠٢٩٠١٢٨٣ـ ١٣٩٧/۴/٢ و ٩٧٠٩٩٧٠٩٠٢٩٠١٢٨٢ـ ١٣٩٧/۴/٢ به شرح زیر رأی صادر کرده است: با توجه به اینکه به موجب تبصره ١ ماده ١٠٣ قانون مدیریت خدمات کشوری شروط بازنشستگی پیش از موعد کارکنان سازمان پیش بینی شده و به لحاظ عدم شمول کارکنان سازمان به تصویب نامه شماره ١٠١۴١۴ت ـ ١٣٩۵/٨/١٧ ھیأت وزیران وجود مقررات خاص بازنشستگی برای کارکنان یاد شده که اقدامات سازمان وفق مبانی قانونی بوده و سازمان تخلفی انجام نداده لذا شکایت غیرموجه و حکم به رد شکایت صادر و اعلام می گردد. رأی صادره ظرف بیست روز پس از ابلاغ قابل تجدیدنظرخواھی در شعب تجدیدنظر دیوان می باشد. در اثر تجدیدنظرخواھی از رأی شماره ٩٧٠٩٩٧٠٩٠٢٩٠١٢٨٣ـ ١٣٩٧/۴/٢ شعبه٢٠ تجدیدنظر دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه شماره ٩٨٠٩٩٧٠٩۵۶٩٠١٠٢٣ـ ١٣٩٨/۴/٢٢ با استدلال زیر رأی مذکور را نقض می کند:

با امعان نظر به اینکه به موجب تصویر حکم کارگزینی ارائه شده شاکی در بیمارستان تأمین اجتماعی تاکستان به عنوان کاردان آزمایشگاه مشغول به ایفاء وظیفه می باشد و نظر به اینکه مشارالیه در شمول مصوبه ھیأت وزیران در جلسه مورخ ١٣٩۵/١١/٩ در خصوص بھره مندی از مزایای مشاغل سخت و زیان آور قرار دارد و دلیل و مدرک متقنی از ناحیه تأمین اجتماعی که تجدیدنظرخواه را از مصوبه ھیأت وزیران خارج نماید، ابراز و اقامه نگردیده لذا تجدیدنظرخواھی موجه تشخیص به استناد ماده ٧١ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری ضمن نقض دادنامه مارالذکر حکم به ورود شکایت و بھره مندی از مزایای مزبور صادر و اعلام می گردد. رأی اصداری قطعی است. رأی شماره ٩٧٠٩٩٧٠٩٠٢٩٠١٢٨٢ـ ١٣٩٧/۴/٢ به موجب دادنامه شماره ٩٧٠٩٩٧٠٩۵۵۶٠٣٩٩٢ـ ١٣٩٧/١١/٩ شعبه ١۵ تجدیدنظر دیوان عدالت اداری تأیید شده است. ولیکن در اجرای ماده ٧٩ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری شعبه ١٧ تجدیدنظر دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه شماره ٩٩٠٩٩٧٠٩۵۶۵٠٠۵۵٣ـ ١٣٩٩/٢/٢٨ ضمن نقض دادنامه تجدیدنظر و متعاقب آن نقض دادنامه بدوی، به شرح زیر حکم به ورود شکایت صادر کرده است:

در خصوص درخواست اعمال ماده ٧٩ قانون تشکیلات نسبت به دادنامه فوق الذکر با توجه به مستندات پیوست پرونده ملاحظه می گردد مشارالیه طبق احکام کارگزینی پیوست از کادر کارشناس آزمایشگاه تشخیص طبی واحد سازمانی بیمارستان ذکریای رازی قزوین با بیش از ٢٧ سال سابقه کار با توجه به ماده ١١۴ قانون تأمین اجتماعی ضوابط سنی و مدت خدمت برای احتساب مستمری کارکنان سازمان قبل از موعد مقرر تابع ضوابط و مقررات استخدام کشوری و اصلاحات بعدی آن خواھد بود که در حال حاضر ماده ١٠٣ و تبصره ١ قانون مدیریت خدمات کشوری حاکم است. علیھذا با توجه به مراتب فوق ایشان دارای شرایط مقرر قانونی بوده، بنابراین ضمن نقض دادنامه تجدیدنظر و متعاقب آن نقض دادنامه بدوی حکم به ورود شکایت صادر و اعلام می نماید. رأی صادره قطعی است.

ج: شعبه ۴۶ بدوی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده ھای شماره ٩٧٠٩٩٨٠٩٠٢٩٠٢٧٩٠ و ٩٧٠٩٩٨٠٩٠٢٩٠٣٨٩٠ با موضوع دادخواست خانم ھا پریسا پسندیده و صدیقه کمال زاده به طرفیت ١ـ اداره کل درمان استان تھران ٢ـ تأمین اجتماعی غرب تھران و به خواسته الزام به صدور حکم بازنشستگی با احتساب سوابق شغلی در مشاغل سخت و زیان آور به موجب دادنامه ھای شماره ٩٧٠٩٩٧٠٩٠٢٩٠۵١٣٧ـ ١٣٩٧/١١/٢٩ و ٩٨٠٩٩٧٠٩٠٢٩٠٠۶١٩ـ ١٣٩٨/٢/٢۵ به شرح زیر رأی صادر کرده است: در خصوص شکایت مطروحـه به شرح مـوصوف نظر بـه اینکه مطابق ماده ۶۴ آیین نامه استخدامی سازمان تأمین اجتماعی با کارکنان سازمان از لحاظ بازنشستگی، از کارافتادگی کلی و فوت طبق مقررات قانون تأمین اجتماعی رفتار خواھد شد و ماده ١١۴ قانون تأمین اجتماعی نیز ضوابط سنی و مدت خدمت برای احتساب مستمری بازنشستگی کارکنان سازمان پیش از موعد مقرر را تابع ضوابط و مقررات قانون استخدام کشوری دانسته است و با عنایت به اینکه تبصره ١ ماده ١٠٣ قانون مدیریت خدمات کشوری که جایگزین قانون استخدام کشوری شده است، بازنشستگی در مشاغل سخت و زیان آور را مشروط به تحقق دو شرط نموده است: ١ـ اختیار دستگاه اجرایی با بازنشستگی «عبارت دستگاه اجرایی. . . می تواند. . . در صدر ماده ١٠٣ قانون مدیریت خدمات کشوری» ٢ـ داشتن حداقل سابقه ٢۵ سال سابقه «تبصره ١ ماده ١٠٣ قانون مدیریت خدمات کشوری» علیھذا نظر به اینکه شاکی فاقد شرایط مذکور بوده لذا شکایت مطروحه غیر موجه تشخیص و با استناد به مواد ١ ،١٠ ،١٧ و ۶۵ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری قرار رد شکایت مطروحه را صادر و اعلام می گردد. قرار صادره ظرف مھلت بیست روز پس از ابلاغ قابل اعتراض در شعب تجدیدنظر دیوان خواھد بود. آراء مذکور به موجب دادنامه ھای شماره ٩٨٠٩٩٧٠٩۵۶٩٠١۵۴۵ ـ ١٣٩٨/۶/١٧ و ٩٨٠٩٩٧٠٩۵۶۵٠٠٧٠٨ ـ ١٣٩٨/٣/٢٨ به ترتیب در شعب ٢٠ و ١٧ تجدیدنظر دیوان عدالت اداری تأیید شده است.

د: شعبه ۵٢ بدوی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده ھای شماره ٩٧٠٩٩٨٠٩٠١٢٠٠۶٧١ و ٩٧٠٩٩٨٠٩٠١٢٠٠٧٠١ با موضوع دادخواست ھای خانم ھا لیلا محمدیان و نگین عظیم زادگان به طرفیت سازمان تأمین اجتماعی استان قزوین ـ تھران و به خواسته الزام سازمان به صدور حکم بازنشستگی برابر مشاغل سخت و زیان آور و ھمچنین نسبت به کارمندان آزمایشگاه به موجب دادنامه ھای شماره ٩٧٠٩٩٧٠٩٠١٢٠۴٨٢٨ ـ ١٣٩٧/١٢/٢۵ و ٩٧٠٩٩٧٠٩٠١٢٠٢۵۵١ـ ١٣٩٧/٧/١۶ به شرح زیر رأی صادر کرده است: در خصوص شکایت خانم ھا لیلا محمدیان و نگین عظیم زادگان به طرفیت تأمین اجتماعی استان قزوین به خواسته الزام خواندگان به صدور حکم بازنشستگی بر اساس مشاغل سخت و زیان آور و اعاده حقوق تضییع شده، با توجه به مفاد دادخواست تقدیمی و ضمایم آن لایحه دفاعیه خواندگان نظر به اینکه شغل پرستاری از جمله مشاغل سخت و زیان آور می باشد و شـاکیان بیش از ٢٠ سال در شغل مـزبور اشتغال به کار داشته مطابق قانون بازنشستگی جانبازان انقلاب اسلامی افراد مشمول با دارا بودن ٢٠ سال متوالی و یا ٢۵ سال متناوب می توانند از بازنشستگی قانون مذکور بھره مند شوند و با عنایت به رأی وحدت رویه ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره ٧٧٩ تا ٩۶١ـ ١٣٩۶/٨/١۶ که پرستاران شاغل در سازمان تأمین اجتماعی را مشمول قانون نحوه بازنشستگی جانبازان قرار داده لذا خواسته مشارالیھما را ثابت و وارد تشخیص و به استناد مواد ١٠ و ۶۵ قانون دیوان عدالت اداری و تبصره ٢ ماده ٧۶ قانون تأمین اجتماعی و تبصره ٣ ماده واحده قانون جانبازان حکم به ورود شکایت و الزام خواندگان به اجابت خواسته شاکی صادر و اعلام می نماید. این رأی ظرف ٢٠ روز پس از ابلاغ قابل تجدیدنظرخواھی در شعب تجدیدنظر دیوان عدالت اداری می باشد. در اثر تجدیدنظرخواھی از رأی شماره ٩٧٠٩٩٧٠٩٠١٢٠۴٨٢٨ ـ ١٣٩٧/١٢/٢۵ ،شعبه ٢٠ تجدیدنظر دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه شماره ٩٨٠٩٩٧٠٩۵۶٩٠١۵٩٠ ـ ١٣٩٨/۶/٢۵ با استدلال زیر رأی مذکور را نقض می کند: نظر به اینکه حسب ماده ١١٧ قانون مدیریت خدمات کشوری و رأی شماره ٢٣٧ـ ١٣٩۵/١٠/١٨ ھیأت تخصصی دیوان عدالت اداری در امور کار و تأمین اجتماعی کارمندان سازمان تأمین اجتماعی تابع آیین نامه استخدامی خاص سازمان مصوب ١٣٨۶ می باشند و شاکی به موجب احکام کارگزینی کارمند سازمان تأمین اجتماعی است و ماده ١١۴ قانون تأمین اجتماعی ضوابط سنی و مدت خدمت برای احتساب مستمری بازنشستگی کارکنان سازمان قبل از موعد مقرر تابع ضوابط و مقررات استخدام کشوری و تغییرات و اصلاحات بعدی آن دانسته است و از آنجا که قانون مدیریت خدمات کشوری جایگزین قانون استخدام کشوری شده است و از این رو کارکنان سازمان تأمین اجتماعی از حیث بازنشستگی پیش از موعد مشمول قانون مدیریت خدمات کشوری از حیث سـن و مـدت خدمت می باشند و طبـق تبصره (و) ماده ١٠٣ قانون مـذکور تقلیل سابقه قانونی مزبور در بند (الف) این مـاده برای متصدیان مشاغل سـخت و زیانآور ۵ سال دانسته است، مطابق بنـد (الف) و (ب) ماده ١٠٣ قانون مدیریت خدمات کشوری کارکنان دستگاه ھای اجرایی از جمله سازمان تأمین اجتماعی در صورتی که مشمول قانون کار باشند می توانند حسب قانون با ٢۵ سال سابقه پرداخت حق بیمه به صورت متوالی و یا ٢۵ سال سابقه پرداخت حق بیمه به طور متناوب و احراز شرایط قانونی بازنشسته شوند و با التفات به اینکه شاکی به موجب دادخواست تقدیمی اعلام داشته دارای ٢۴ سال سابقه کار در آزمایشگاه مراکز بیمارستانی سازمان تأمین اجتماعی می باشد که به حد نصاب ٢۵ سال طبق مقررات فوق نمی رسد. لذا با وصف مراتب فوق تجدیدنظرخواھی وارد و رأی تجدیدنظر خواسته واجد ایراد تشخیص و مستنداً به ماده ٧١ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری ضمن نقض رأی موصوف به استناد بند ٢ ماده ١٠ و ماده ۶٣ قانون مرقوم حکم به رد شکایت صادر و اعلام می گردد. این رأی قطعی است. دفتر نتیجه ثبت وفق مقررات اقدام قانونی معمول گردد. رأی شماره ٩٧٠٩٩٧٠٩٠١٢٠٢۵۵١ـ ١٣٩٧/٧/١۶ به موجب دادنامه شماره ٩٨٠٩٩٧٠٩۵۵۶٠٠٢٣٨ ـ ١٣٩٨/١/٣١ شعبه ١۵ تجدیدنظر تأیید شده است. ولیکن در اجرای ماده ٧٩ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری، شعبه ١٨ تجدیدنظر دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه شماره ٩٨٠٩٩٧٠٩۵۶٧٠٣١٩٠ ـ ١٣٩٨/١٠/١۵ ،رأی شعبه ١۵ تجدیدنظر را نقض کرده و به شرح زیر حکم به رد شکایت صادر کرده است: باعنایت به مجموع اوراق پرونده ھای بدوی و تجدیدنظر و مستندات ابرازی، نظر به اینکه مطابق ماده ۶۴ آییننامه استخدامی سازمان تأمین اجتماعی یا کارکنان سازمان از لحاظ بازنشستگی، از کارافتادگی کلی و فوت طبق مقررات قانون تأمین اجتماعی رفتار خواھد شد و ماده ١١۴ قانون تأمین اجتماعی نیز ضوابط سنی و مدت خدمت برای احتساب مستمری بازنشستگی کارکنان پیش از موعد مقرر را تابع ضوابط و مقررات قانون استخدام کشوری دانسته است و با عنایت به اینکه تبصره ١ ماده ١٠٣ قانون مدیریت خدمات کشوری که جایگزین قانون استخدام کشوری شده است، بازنشستگی در مشاغل سخت و زیان آور را مشروط به تحقق دو شرط نموده است. ١ـ اختیار دستگاه اجرایی با بازنشستگی «عبارت دستگاه اجرایی. . . می تواند. . . در صدر ماده ١٠٣ قانون مدیریت خدمات کشـوری ٢ـ داشتن حداقل ٢۵ سال سابقه «تبصره ١ ماده ١٠٣ قانون مدیریت خدمات کشوری» علیھذا نظر بـه اینکه شاکی فاقد شرایط مذکور بوده و در زمان تقاضا دارای ٢٠ سال سابقه اشتغال بوده است، با تشخیص موجه و وارد بودن تقاضای اعمال ماده ٧٩ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری و ضمن نقض دادنامه ھای صدرالذکر، حکم به رد شکایت شاکی صادر و اعلام می گردد. این رأی قطعی است.

ھـ : شعبه ۶۶ بدوی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره ٩٧٠٩٩٨٠٩٠١۶٠٠٨٨٩ با موضوع دادخواست آقای علی احمدوند به طرفیت مدیریت درمان سازمان تأمین اجتماعی و به خواسته الزام به بازنشستگی در مشاغل سخت و زیان آور در رشته تکنسین اتاق عمل به موجب دادنامه شماره ٩٨٠٩٩٧٠٩٠١۶٠١١٨۶ ـ ١٣٩٨/۴/٣ به شرح زیر رأی صادر کرده است: مطابق ماده واحده قانون نحوه بازنشستگی جانبازان و ماده ١ آییننامه اجرایی آن مصوب ١٣٨۵/٢/١٠ کلیه وزارتخانه ھا و. . . سازمان ھایی که مشمول قانون بر آنھا مستلزم ذکر نام است می توانند شاغلین مشاغل سخت و زیان آور را با داشتن حداقل ٢٠ سال تمام سابقه قابل قبول بازنشسته نمایند. نظر به اینکه در خصوص این نوع بازنشستگی به دستگاه محل اشتغال اختیار داده شده که می تواند با شرایطی بازنشسته نماید و سازمان تأمین اجتماعی نیز که یک نھاد عمومی غیردولتی می باشد مخالف بازنشستگی شاکی که از کارکنان خودش می باشد، است قانوناً نیز مجوزی جھت الزام دستگاه مربوطه وجود ندارد لذا شکایت غیرموجه تشخیص و حکم به رد آن صادر و اعلام می گردد. رأی صادره ظرف ٢٠ روز پس از ابلاغ قابل اعتراض در شعب تجدیدنظر دیوان عدالت اداری می باشد. رأی مذکور به موجب رأی شماره ٩٨٠٩٩٧٠٩۵۶٩٠٢٧٧١ـ ١٣٩٨/٩/٢٠ شعبه ٢٠ تجدیدنظر دیوان عدالت اداری تأیید شده است.

ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ١٣٩٩/٩/١٨ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.

رأی ھیأت عمومی

الف ـ تعارض در آراء محرز است.

ب ـ اول: براساس رأی وحدت رویه شماره ۵١۵ـ ١٣٨٧/٧/۵ ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری، سیاق عبارات تبصره ٢ اصلاحی ماده ٧۶ قانون تأمین اجتماعی مصوب سال ١٣٨٠ که براساس آن شاغلین مشاغل سخت و زیان آور می توانند با داشتن ٢٠ سال سابقه کار متوالی و یا ٢۵ سال متناوب در مشاغل مذکور بازنشسته شوند، با استفاده از واژه ھای کارگر و کارفرما و کارگاه، مبین حصر تسری حکم مقنن به مشمولین قانون کار است. بنابراین مستخدمین سازمان تأمین اجتماعی از شمول قانون کار و قانون اصلاح تبصره ٢ ماده ٧۶ قانون تأمین اجتماعی مصوب سال ١٣٨٠ خارج و بنابر ارجاع تبصره ١ ماده ۶۴ آیین نامه استخدامی سازمان تأمین اجتماعی اصلاحی مصوب سال ١٣٩۴ و ماده ١١۴ قانون تأمین اجتماعی مصوب سال ١٣۵۴ ،از حیث بازنشستگی به سبب اشتغال در مشاغل سخت و زیان آور، تابع مقررات بخش عمومی و دولتی می باشند.

دوم: قوانین و مقررات بخش عمومی و دولتی حاکم بر موضوع بازنشستگی پیش از موعد به سبب اشتغال در مشاغل سخت و زیان آور عبارتند از: تبصره ٣ ماده واحده قانون نحوه بازنشستگی جانبازان انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی و معلولین عادی و شاغلین مشاغل سخت و زیان آور مصوب سال ١٣۶٧ و تبصره ١ ماده ١٠٣ قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب سال ١٣٨۶.

سوم: براساس تبصره ٣ ماده واحده قانون نحوه بازنشستگی جانبازان انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی و معلولین عادی و شاغلین مشاغل سخت و زیان آور مصوب سال ١٣۶٧» شاغلین مشاغل سخت و زیان آور که وظایف مربوط به شغل آنان باعث بروز ناراحتی ھای جسمی و روحی می گردد، می توانند با داشتن حداقل بیست سال سابقه خدمت بر اساس درخواست کتبی خود با حداکثر پنج سال ارفاق بازنشسته شوند.» بنابراین برخلاف صدر ماده واحده مذکورکه براساس آن دستگاه ھای اجرایی در بازنشسته کردن مستخدمین معلول ( اعم از جانبازان انقلاب اسلامی ایران و جنگ تحمیلی، معلولین حوادث ناشی از کار، بیماران ناشی از شرایط خاص کار و معلولین عادی) دارای اختیار می باشند، در مورد شاغلین مشاغل سخت و زیان آور چنین حکمی وجود ندارد و تبصره ٣ ماده واحده مذکور بر تکلیف دستگاه ھای اجرایی در موافقت با درخواست بازنشستگی مستخدم واجد شرایط به سبب اشتغال در مشاغل سخت و زیان آور دلالت دارد و این تبصره جزو قوانین آمره بوده و لازم الاتباع است.

چھارم: براساس تبصره ١ ماده ١٠٣ قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب سال ١٣٨۶ به عنوان آخرین اراده قانونگذار در مورد بازنشستگی متصدیان مشاغل سخت و زیان آور در دستگاه ھای اجرایی، سابقه خدمت لازم برای متصدیان مذکور جھت بازنشستگی پیش از موعد، بیست و پنج سال لحاظ شده اما با توجه به حکم ماده ١٢٧ قانون مدیریت خدمات کشوری که براساس آن مقرر شده: «کلیه قوانین و مقررات عام و خاص. . . مغایر با این قانون از تاریخ لازم الاجراء شدن این قانون لغو می گردد.» و با عنایت به اینکه قلمرو تبصره ٣ ماده واحده قانون نحوه بازنشستگی جانبازان انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی و معلولین عادی و شاغلین مشاغل سخت و زیان آور مصوب ١٣۶٧ و تبصره ١ ماده ١٠٣ قانون مدیریت خدمات کشوری یکسان و ناظر بر بازنشستگی پیش از موعد شاغلین مشاغل سخت و زیان آور در دستگاه ھای اجرایی است، با تصویب قانون مدیریت خدمات کشوری جھت بازنشستگی شاغلین مذکور، شرط سابقه اشتغال از بیست سال به بیست و پنج سال افزایش یافته لکن سایر شرایط مورد حکم مقنن در تبصره ٣ ماده واحده مذکور از جمله درخواست بازنشستگی مستخدم و تکلیف دستگاه اجرایی در موافقت با درخواست بازنشستگی مستخدم واجد شرایط ھمچنان مجری می باشد چرا که تبصره ١ ماده ١٠٣ قانون مدیریت خدمات کشوری به عنوان قانون لاحق در این موارد متضمن حکم مغایری نبوده و دستگاه ھای اجرایی در حال حاضر مکلفند با درخواست بازنشستگی مستخدمان متصدی مشاغل سخت و زیان آور که به بیست و پنج سال سابقه اشتغال رسیده اند، موافقت کنند.

پنجم: ھر چند صدر ماده ١٠٣ قانون مدیریت خدمات کشوری ناظر بر شرایط اختیاری دستگاه اجرایی برای بازنشسته کردن کارکنان خود می باشد ولی مفاد تبصره ١ ماده ١٠٣ قانون مذکور صرفاً ناظر بر تعیین شرط سابقه برای مشاغل سخت و زیان آور است و اگر غیر از این تفسیر شود، جمع بین تبصره ١ ماده ١٠٣ قانون مدیریت خدمات کشوری و تبصره ٣ ماده واحده قانون نحوه بازنشستگی جانبازان دچار تعارض خواھد شد، با این توضیح که اگر کارمند با ٢٠ سال سابقه درخواست بازنشستگی نماید به لحاظ سخت و زیان آور بودن موضوع، دستگاه مکلف است او را طبق تبصره ٣ ماده واحده بازنشسته نماید ولی اگر با ٢۵ سال سابقه درخواست دھد دستگاه اختیار دارد که او را بازنشسته نماید ولی بر اساس نظریه مذکور در بند ۴ این رأی و طبق قاعده «الجمع مھما امکن اولی من الطرح» و بین تبصره ٣ ماده واحده قانون نحوه بازنشستگی جانبازان انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی و معلولین عادی و شاغلین مشاغل سخت و زیان آور و تبصره ١ ماده ١٠٣ قانون مدیریت خدمات کشوری جمع منطقی صورت می گیرد بدین نحو که فقط شرط سابقه برای بازنشستگی سخت و زیان آور از ٢٠ سال به ٢۵ سال افزایش می یابد. بنابر مراتب یاد شده، آراء شماره ٩٨٠٩٩٧٠٩۵۶٧٠٣١٩٠ ـ ١٣٩٨/١٠/١۵ شعبه ١٨ تجدیدنظر، ٩٨٠٩٩٧٠٩۵۶٩٠١۵٩٠ـ١٣٩٨/۶/٢۵ شعبه٢٠ تجدیدنظر و ٩٨٠٩٩٧٠٩٠١۶٠١١٨۶ ـ١٣٩٨/۴/٣ شعبه۶۶ بدوی دیوان عدالت اداری که به موجب رأی شماره ٩٨٠٩٩٧٠٩۵۶٩٠٢٧٧١ـ ١٣٩٨/٩/٢٠ در شعبه ٢٠ تجدیدنظر تأیید شده، مبنی بر رد شکایت در حدی که متضمن مراتب فوق الذکر است، صحیح و موافق مقررات است. این رأی به استناد بند ٢ ماده ١٢ و ماده ٨٩ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ١٣٩٢ برای شعب دیوان عدالت اداری و سایر مراجع اداری مربوط در موارد مشابه لازم الاتباع است.

رئیس ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری ـ محمدکاظم بھرامی