رای شماره ٨١٠ ھیات عمومی دیوان عدالت اداری
با موضوع: ابطال ماده ۵١ تعرفه سال ١٣٩۴ و ١٣٩۵ ،ماده ۴٨ تعرفه سال ١٣٩۶ و ماده ۴١ تعرفه سال ١٣٩٧ شورای اسلامی شھر ھمدان
بسمه تعالی
جناب آقای اکبرپور
رئیس ھیأت مدیره و مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمھوری اسلامی ایران
یک نسخه از رأی ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه ٩٩٠٩٩٧٠٩٠۵٨١٠٨١٠ مورخ ١٣٩٩/۶/٢۵ با موضوع: «ابطال ماده ۵١ تعرفه سال ١٣٩۴ و ١٣٩۵ ،ماده ۴٨ تعرفه سال ١٣٩۶ و ماده ۴١ تعرفه سال ١٣٩٧ شورای اسلامی شھر ھمدان» جھت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال می گردد.
مدیرکل ھیأت عمومی و ھیأتھای تخصصی دیوان عدالت اداری ـ مھدی دربین
تاریخ دادنامه: ١٣٩٩/۶/٢۵ شماره دادنامه: ٨١٠ شماره پرونده: ٩٧٠١٨٩۶
مرجع رسیدگی: ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: خانم فریده جلیلی
موضوع شکایت و خواسته: ابطال ماده ۵١ تعرفه سال ١٣٩۴ ،ماده ۵١ تعرفه سال ١٣٩۵ ،ماده ۴٨ تعرفه سال ١٣٩۶ و ماده ۴١ تعرفه سال ١٣٩٧ شورای اسلامی شھر ھمدان
گردش کار: شاکی به موجب دادخواستی ابطال ماده ۵١ تعرفه سال ١٣٩۴ ،ماده ۵١ تعرفه سال ١٣٩۵ ،ماده ۴٨ تعرفه سال ١٣٩۶ و ماده ۴١ تعرفه سال ١٣٩٧ شورای اسلامی شھر ھمدان را خواستار شده و در جھت تبیین خواسته اعلام کرده است که:
” احتراماً به استحضار می رساند شورای اسلامی شھر ھمدان طبق ماده ۵١ تعرفه مصوب سال ١٣٩۴ شھرداری ھمدان و ماده ۵١ تعرفه مصوب سال ١٣٩۵ شھرداری ھمدان و ماده ۴٨ تعرفه مصوب سال ١٣٩۶ شھرداری ھمدان و ماده ۴١ تعرفه مصوب سال ١٣٩٧ شھرداری ھمدان، وصول بھای خدمات حق بھره برداری سالیانه از واحدھای کسبی که در کاربری ھای غیرمجاز یا فاقد پایان کار احداث یا در حال بھره برداری می باشد تا تعیین تکلیف از طریق مراجع ذیربط را تجویز نموده است. به موجب ماده ۵ اصلاحی قانون تأسیس شورای عالی شھرسازی و معماری ایران مصوب سال ١٣۵١ ،بررسی و تصویب طرح ھای تفصیلی شھری و تغییرات آنھا در ھر استان به عھده کمیسیون مقرر در ماده ۵ قانون مذکور محول شده و مطابق شق ٣ ماده ١ قانون تغییر نام وزارت آبادانی و مسکن به وزارت مسکن و شھرسازی و تعیین وظایف آن مصوب سال ١٣۵٣ طرح تفصیلی عبارت از طرحی است که بر اساس معیارھا و ضوابط کلی طرح جامع شھری و نحوه استفاده از زمینھای شھری در سطح محلات مختلف شھر، موقعیت و مساحت دقیق زمین برای ھر یک از آنھا تھیه و تنظیم می شود و بر اساس تبصره بند ٢۴ ماده ۵۵ قانون شھرداری مصوب سال ١٣٣۴ ،شھرداری در شھرھایی که نقشه جامع شھر تعیین شده مکلف است طبق ضوابط نقشه مذکور در پروانه ساختمانی نوع استفاده از ساختمان را قید کند و چنانچه برخلاف مندرجات پروانه ساختمانی در منطقه غیرتجاری محل کسب و پیشه و یا تجارت دایر شود، شھرداری مورد را در کمیسیون مقرر در تبصره ١ ماده ١٠٠ این قانون مطرح می نماید تا در صورت احراز تخلف مالک یا مستاجر، توسط کمیسیون با رعایت سایر شرایط در مورد تعطیلی محل کسب و پیشه یا تجارت اتخاذ تصمیم شود. بنابراین نفس تغییرکاربری تخلف بوده و نمی توان با تأیید یا تجویز ضمنی آن توسط شھرداری و یا شورای شھر برای آن عوارض یا جریمه تعیین نمود و در واقع مجازات تغییر کاربری به تجاری تعیین عوارض یا جریمه نیست بلکه تعطیل محل کسب و پیشه است. ضمناً دایر کردن محل کسب در ساختمان ھای فاقد پایان کار قطع نظر از مطابقت یا مغایرت بنای احداثی با کاربری مندرج در پروانه ساختمانی صادره مجاز نیست و لذا شھرداری نمی تواند از این اماکن بھای خدمات حق بھره برداری وصول نماید. باتوجه به مراتب به لحاظ مغایرت مصوبه شورای اسلامی شھر ھمدان با قانون و خروج از حدود اختیارات با استناد به بند ١ ماده ١٢ و ماده ٨٨ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ١٣٩٢ تقاضای ابطال آن را دارم.”
متن مقرره ھای مورد شکایت به شرح زیر است:
” تعرفه پیشنھادی عوارض سال ١٣٩۴ شھرداری ھمدان
عوارض و بھای خدمات سالیانه کد: ٠١٠۴٠٠٣ ماده ۵١
با توجه به تأکیدات شورا و به منظور ساماندھی، شناسایی و اخذ بھای خدمات آن دسته از واحدھای کسبی که در کاربری ھای غیرمجاز، یا فاقد پایان کار احداث یا در حال بھره برداری می باشند مقرر گردید، تا تعیین تکلیف از طریق مراجع ذیربط (کمیسیون ماده ١٠٠ ،کمیسیون ماده ۵ ،کمیسیون ماده ٧٧) بھای خدمات بھره برداری سالیانه از واحدھای مذکور به شرح ذیل وصول گردد: لازم به ذکر است دریافت این عوارض یا بھای خدمات ھیچ گونه حقی جھت ذینفعان یا مالکین ایجاد نخواھد کرد و مدیران مناطق مکلفند در زمان اجرای طرح ھای تفصیلی پرداخت غرامت را بر مبنای کاربری طرح تفصیلی صورت دھند.
توضیح: مسئولین درآمد یا متصدیان امور پیشه وری پرونده ھای این نوع املاک را بهصورت جداگانه و در فرمھای مخصوص ثبت و ضبط نمایند.
تبصره١ :در خصوص فعالیت آن دسته از املاکی که فاقد سابقه تجاری بوده و یا برخلاف نقشه و پروانه ساخته شده و دارای تخلف می باشد بھای خدمات به شرح جدول ذیل تا زمان تعیین و تکلیف از سوی مراجع ذیربط از ملک به صورت سالیانه به علاوه بھای خدمات پسماند دریافت گردد. ضمناً پرداخت این عوارض سابقه محسوب نشده و ھیچ گونه حقی برای مؤدی ایجاد نمی کند.
تبصره٢ :جھت محاسبه عوارض کسب املاکی که دارای پروانه در کاربری مجاز و فاقد پایان کار ھستند. در صورتی که واحد مذکور مطابق نقشه و پروانه صادره از شھرداری ساخته شده باشد عوارض سالیانه و سایر عوارض مطابق ١٣٠ %تعرفه محاسبه و وصول گردد. بھای خدمات بھره برداری ھمانند تبصره ١ ماده ۵١ محاسبه و وصول خواھد شد.
تبصره٣ :در مورد واحدھای صنفی رستوران ھا، تالار پذیرایی، سالن غذا خوری و موارد مشابه در محدوده و حریم شھر بھای خدمات بھره برداری به صورت سالیانه طبق جدول تبصره ١ ماده ۵١ ،سالیانه تا زمان تعیین و تکلیف از سوی مراجع ذیربط از مالک دریافت گردد.
تبصره۴ :املاک فاقد سابقه تجاری تبصره ھای فوق یا املاکی که طبق پروانه پارکینگ مورد نیاز را تأمین نکرده اند تا زمان تعیین تکلیف از سوی مراجع قانونی و تسویه با شھرداری عوارض حق بھره برداری از معبر به عنوان پارکینگ، به ازای ھر پارکینگ تأمین نشده سالیانه برای املاک واقع در رینگ اول ١٠/٠٠٠/٠٠٠ ریال و رینگ دوم ٨/٠٠٠/٠٠٠ ریال و رینگ سوم ۵/٠٠٠/٠٠٠ ریال و املاک خارج از رینگ و داخل محدوده ٢/۵٠٠/٠٠٠ ریال محاسبه و وصول گردد و در مورد واحدھای موضوع تبصره ۴ معادل ٢ برابر عوارض مندرج در این تبصره اخذ شود.
مستندات قانونی: تبصره ١ ماده ۵٠ قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب سال ١٣٨٧ و بند ١۶ ماده ٧١ و ماده ٧٧ قانون شوراھا و ماده ١٧۴ قانون برنامه پنجم توسعه جمھوری اسلامی ایران
تبصره۵ :در صورت تأمین پارکینگ عوارض مذکور لغو می گردد.
تبصره۶ :از کلیه واحدھای صنفی در محدوده و حریم دارای سابقه کسب و پیشه در شھرداری مادامی که پارکینگ مورد نیاز را طبق ضوابط شھرسازی تأمین نکرده باشند عوارض حق بھره برداری از معبر به عنوان پارکینگ به ازای ھر پارکینگ تأمین نشده سالیانه مطابق ٨٠ %بند فوق محاسبه و وصول گردد.
تبصره٧ :در مناطق ٣ و ۴ معادل ٧٠ %عوارض این بند محاسبه و وصول گردد.
تعرفه مصوب عوارض سال ١٣٩۵ شھرداری ھمدان کد: ٠١٠۴٠٠٣ ماده ۵١
با توجه به تأکیدات شورای اسلامی شھر و به منظور ساماندھی، شناسایی و اخذ بھای خدمات آن دسته از واحدھای کسبی که در کاربری ھای غیرمجاز، یا فاقد پایان کار احداث یا در حال بھره برداری می باشند مقرر گردید، تا تعیین تکلیف از طریق مراجع ذیربط (کمیسیون ماده ١٠٠ ،کمیسیون ماده ۵ ،کمیسیون ماده ٧٧ ) بھای خدمات حق بھره برداری سالیانه از واحدھای مذکور به شرح توضیح: لازم به ذکر است دریافت بھای خدمات فوق ھیچ گونه حقی جھت ذینفعان یا مالکین بابت سابقه تجاری و تغییر کاربری ایجاد نخواھد کرد و مدیران مناطق مکلفند در زمان اجرای طرح ھای تفصیلی پرداخت غرامت را بر مبنای کاربری طرح تفصیلی صورت دھند. ضمناً مسئولین درآمد و متصدیان امور پیشه وری پرونده ھای این نوع املاک را به صورت جداگانه و در فرمھای مخصوص ثبت و ضبط نمایند.
تبصره١ :در خصوص املاک واقع در مسیر چنانچه مالک تقاضای استفاده از ملک مذکور را داشته باشد با درخواست کتبی مالک و ارائه تعھدنامه محضری مبنی بر عدم ایجاد سابقه و عدم تغییر کاربری بھای خدمات سالیانه معادل PS ٣ وصول گردد.
تبصره٢ :مجتمع ھای تجاری که در حال حاضر بیش از ١٠ واحد تجاری دارند چنانچه در کاربری مجاز احداث و فاقد پایان کار باشند معادل ۴PS بھای خدمات سالیانه محاسبه و وصول می گردد.
تبصره٣ :جھت محاسبه بھای خدمات سالیانه املاک دارای پروانه در کاربری مجاز و فاقد پایان کار، در صورتی که واحد مذکور مطابق نقشه و پروانه صادره از شھرداری ساخته شده باشد عوارض سالیانه و سایر عوارض مطابق ١٣٠ %عوارض کسب و پیشه محاسبه و وصول گردد.
تبصره۴ :در مورد واحدھای صنفی رستوران ھا، تالار پذیرایی، سالن غذاخوری و موارد مشابه در محدوده و حریم شھر تا زمان تعیین تکلیف از سوی مراجع ذیربط، در خصوص بھای خدمات بھره برداری سالیانه طبق ماده ٢۵ تعرفه عمل گردد.
تبصره۵ :املاک فاقد سابقه تجاری تبصره ھای فوق یا املاکی که طبق پروانه پارکینگ مورد نیاز را تأمین نکرده اند تا زمان تعیین تکلیف از سوی مراجع قانونی و تسویه با شھرداری، سالیانه حق بھره برداری از معبر به عنوان پارکینگ، به ازای ھر پارکینگ تأمین نشده برای املاک واقع در رینگ اول ٩/٠٠٠/٠٠٠ ریال و رینگ دوم ٧/٠٠٠/٠٠٠ ریال و رینگ سوم ۵/٠٠٠/٠٠٠ ریال و املاک واقع در حریم شھر ٢/۵٠٠/٠٠٠ ریال اخذ گردد. در رینگ دوم و سوم مناطق ٣ و ۴ معادل ۶٠ %مبلغ این تبصره اخذ گردد.
تبصره۶ :در صورت تأمین پارکینگ عوارض موضوع تبصره ۵ لغو می گردد.
تبصره٧ :از کلیه واحدھای صنفی در محدوده و حریم دارای سابقه تجاری مادامی که پارکینگ مورد نیاز را طبق ضوابط شھرسازی تأمین نکرده باشند عوارض حق بھره برداری از معبر به عنوان پارکینگ به ازای ھر پارکینگ تأمین نشده در منطقه ١ و ٢ معادل ٨٠ %و در منطقه ٣ و ۴ معادل ۶٠ %تبصره ۵ محاسبه و وصول گردد.
تعرفه مصوب عوارض سال ١٣٩۶ شھرداری ھمدان
بھای خدمات سالیانه کد: ٠١٠۴٠٠٣ ماده ۴٨
با توجه به تأکیدات شورای اسلامی شھر و به منظور ساماندھی، شناسایی و اخذ بھای خدمات آن دسته از واحدھای کسبی که فاقد پایان کار احداث یا در حال بھره برداری می باشند مقرر گردید، تا تعیین تکلیف از طریق مراجع ذیربط (کمیسیون ماده ۵ ،کمیسیون ماده ٧٧ )بھای خدمات سالیانه از واحدھای مذکور به شرح ذیل وصول گردد:
توضیح: لازم به ذکر است دریافت بھای خدمات فوق ھیچ گونه حقی جھت ذینفعان یا مالکین بابت سابقه تجاری و تغییر کاربری ایجاد نخواھد کرد و مدیران مناطق مکلفند در زمان اجرای طرح ھای تفصیلی پرداخت غرامت را بر مبنای کاربری طرح تفصیلی صورت دھند. ضمناً مسئولین درآمد و متصدیان امور پیشه وری پرونده ھای این نوع املاک را به صورت جداگانه و در فرم ھای مخصوص ثبت و ضبط
نمایند.
تبصره١ :در خصوص املاک واقع در مسیر چنانچه مالک تقاضای استفاده از ملک مذکور را داشته باشد با درخواست کتبی مالک و ارائه تعھدنامه محضری مبنی بر عدم ایجاد سابقه و عدم تغییر کاربری بھای خدمات سالیانه معادل PS ٢ وصول گردد.
تبصره٢ :مجتمع ھای تجاری که در حال حاضر بیش از ١٠ واحد تجاری دارند چنانچه در کاربری مجاز احداث و فاقد پایان کار باشند واحدھای مطابق در سابقه پروانه معادل PS ١ و واحدھای مغایر با پروانه معادل PS ۴ بھای خدمات سالیانه محاسبه و وصول می گردد.
تبصره٣ :بھای خدمات سالیانه املاک دارای پروانه در کاربری مجاز و فاقد پایان کار، در صورتی که واحد مذکور مطابق نقشه و پروانه صادره از شھرداری ساخته شده باشد مطابق ١٣٠ %عوارض کسب و پیشه محاسبه و وصول گردد.
تبصره۴ :در مورد واحدھای صنفی رستوران ھا، تالار پذیرایی، سالن غذاخوری و موارد مشابه در محدوده و حریم شھر تا زمان تعیین تکلیف از سوی مراجع ذیربط، در خصوص بھای خدمات بھره برداری سالیانه طبق ماده ٢۵ تعرفه عمل گردد.
تبصره۵ :املاک فاقد سابقه تجاری تبصره ھای فوق یا املاکی که طبق ضوابط پارکینگ مورد نیاز را تأمین نکرده اند پس از ارسال به مراجع ذیصلاح تا زمان تعیین تکلیف از سوی مراجع قانونی و ذیصلاح و تسویه با شھرداری، سالیانه بھای خدمات به ازای ھر پارکینگ تأمین نشده برای املاک واقع در رینگ اول ٩/٠٠٠/٠٠٠ ریال و رینگ دوم ٧/٠٠٠/٠٠٠ ریال و رینگ سوم ۵/٠٠٠/٠٠٠ ریال و املاک واقع در حریم شھر ٢/۵٠٠/٠٠٠ ریال اخذ گردد. در رینگ دوم و سوم مناطق ٣ و ۴ معادل ۶٠ %مبلغ این تبصره اخذ گردد. در صورت تأمین پارکینگ مشمول عوارض موضوع این تبصره نمی گردد.
تبصره۶ :املاک تجاری دارای سابقه که طبق ضوابط پارکینگ مورد نیاز را تأمین نکرده اند پس از ارسال به مراجع ذیصلاح تا زمان تعیین تکلیف از سوی مراجع قانونی و ذیصلاح و تسویه با شھرداری، سالیانه بھای خدمات به ازای ھر پارکینگ تأمین نشده برای املاک واقع در منطقه ١ و ٢ معادل ٨٠ %و در منطقه ٣ و ۴ معادل ۶٠ %تبصره ۵ محاسبه و وصول گردد.
تعرفه مصوب عوارض سال ١٣٩٧ شھرداری ھمدان
بھای خدمات عمومی کد: ٠١٠۴٠٠٣ ماده ۴١
با توجه به تأکیدات شورای اسلامی شھر و به منظور ساماندھی، شناسایی و اخذ بھای خدمات آن دسته از واحدھای فاقد پایان کار و یا فاقد سابقه که در حال بھره برداری می باشند مقرر گردید، تا تعیین تکلیف از طریق مراجع ذیربط (کمیسیون ماده ۵ ،کمیسیون ماده ٧٧ (بھای خدمات سالیانه از واحدھای مذکور به شرح ذیل وصول گردد:
١ـ واحدھای فاقد سابقه در کاربری مجاز و مغایر برابر PS ٢ سالیانه محاسبه و نسبت به ماھھای بھره برداری اخذ شود.
٢ـ واحدھای دارای سابقه در کاربری مجاز و مغایر برابر P ś ٢ سالیانه محاسبه و نسبت به ماھھای بھره برداری اخذ شود.
مساحت اعیانی ملک = s
مساحت دارای تخلف = ś
توضیح: لازم به ذکر است اعمال بندھای فوق ھیچ گونه حقی جھت ذینفعان یا مالکین بابت سابقه و تغییر کاربری موجب نخواھد شد و مدیران مناطق مکلفند در زمان اجرای طرح ھای تفصیلی پرداخت غرامت را بر مبنای کاربری طرح تفصیلی صورت دھند. ضمناً مسئولین درآمد و متصدیان امور پیشه وری پرونده ھای این نوع املاک را به صورت جداگانه و در فرمھای مخصوص ثبت و ضبط نمایند.
تبصره١ :در خصوص املاک واقع در مسیر چنانچه مالک تقاضای استفاده از ملک مذکور را داشته باشد با درخواست کتبی مالک و ارائه تعھدنامه محضری مبنی بر عدم ایجاد سابقه و عدم تغییر کاربری سالیانه معادل PS ٢ وصول گردد.
تبصره٢ :مجتمع ھای تجاری که در حال حاضر بیش از ١٠ واحد تجاری دارند چنانچه در کاربری مجاز احداث و فاقد پایان کار باشند واحدھای مطابق در سابقه پروانه معادل PS ١ و واحدھای مغایر با پروانه معادل PS ٣ سالیانه محاسبه و وصول می گردد سپس جھت تعیین تکلیف پرونده به کمیسیون ماده ١٠٠ ارسال گردد.
تبصره٣ :املاک دارای پروانه در کاربری مجاز و فاقد پایان کار، در صورتی که واحد مذکور مطابق نقشه و پروانه صادره از شھرداری ساخته شده باشد برابر عوارض کسب و پیشه محاسبه و وصول گردد.
تبصره۴ :املاک فاقد سابقه تبصرهھای فوق یا املاکی که طبق ضوابط پارکینگ مورد نیاز را تأمین نکرده اند پس از ارسال به مراجع ذیصلاح تا زمان تعیین تکلیف از سوی مراجع قانونی و ذیصلاح و تسویه با شھرداری، سالیانه بھای خدمات استفاده از معبر به عنوان پارکینگ جھت ھر واحد پارکینگ برای املاک واقع در رینگ اول ۵/٠٠٠/٠٠٠ ریال و رینگ دوم ٣/٠٠٠/٠٠٠ ریال و رینگ سوم ٢/٠٠٠/٠٠٠ ریال و املاک واقع در حریم شھر ١/۵٠٠/٠٠٠ ریال اخذ گردد. در رینگ دوم و سوم مناطق ٣ و ۴ معادل ۶٠ %مبلغ این تبصره اخذ گردد. در صورت تأمین پارکینگ مشمول موضوع این تبصره نمی گردد.
تبصره۵ :املاک تجاری دارای سابقه که طبق ضوابط پارکینگ مورد نیاز را تأمین نکرده اند پس از ارسال به مراجع ذیصلاح تا زمان تعیین تکلیف از سوی مراجع قانونی و ذیصلاح و تسویه با شھرداری، سالیانه بھای خدمات استفاده از معبر به عنوان پارکینگ به ازای ھر واحد پارکینگ برابر تبصره ۴ محاسبه و وصول گردد.
تبصره۶ :باغ رستوران، در محدوده و حریم شھر طبق ضوابط شھرسازی مکلف به تأمین پارکینگ می باشند. در صورت عدم تأمین پارکینگ به علت فاقد سابقه بودن تا تعیین تکلیف از سوی مراجع قانونی و تسویه با شھرداری بھای خدمات استفاده از معبر به عنوان پارکینگ به ازای ھر واحد پارکینگ سالیانه برای املاک واقع در رینگ اول ٢/٠٠٠/٠٠٠ ریال و رینگ دوم ١/٠٠٠/٠٠٠ ریال و رینگ سوم ٧٠٠/٠٠٠ ریال و املاک خارج از رینگ در مناطق ١ و ٢ برابر ٧٠٠/٠٠٠ ریال و در مناطق ٣ و ۴ برابر ۵٠٠/٠٠٠ ریال محاسبه و وصول گردد. ضمناً در صورت تأمین پارکینگ مبالغ مذکور اخذ نخواھد شد.
تبصره٧ :در صورتی که املاک موضوع تبصره ۶ فاقد سابقه در شھرداری باشد تا زمان تعیین تکلیف برابر ضوابط شھرسازی در مراجع ذیربط معادل P ٠/۵ در مساحت عرصه و p× ٢ در مساحت اعیان سالیانه محاسبه و اخذ گردد. اخذ ھزینه فوق موجبات ایجاد ھیچ گونه حقی برای واحدھای مذکور نخواھد شد.
تبصره٨ :در اجرای تبصره یک ماده پنجاه قانون مالیات بر ارزش افزوده و مواد ٣ و ١۴ آیین نامه اجرایی نحوه وضع و وصول عوارض توسط شوراھای اسلامی شھر، بخش و شھرک مصوب ١٣٧٨/٧/٧ و جلوگیری از سرشکن شدن ھزینه ھای عمرانی و خدماتی شھر ھمدان ناشی از حضور و فعالیت شرکت ھای دولتی و شرکتھای وابسته به بنیادھا و نھادھای مستقر در شھر ھمدان بر اقشار آسیب پذیر و سایر شھروندان، به شھرداری ھمدان اجازه داده می شود از ابتدای سال ١٣٩٧ نسبت به وصول بھای خدمات فعالیت از مؤسسات فوق الذکر در شھر ھمدان به شرح ذیل اقدام نماید:
T =١٠%× P × S
T = عوارض سالیانه فعالیت
S = مساحت بنا
P = ارزش محاسباتی
تبصره٩ :آن دسته از شرکت ھای اداری انتظامی که مشمول عوارض کسب و پیشه می باشند، مشمول این مصوبه نخواھند شد.
تبصره١٠ :در مورد مشاغل تبصره بند ٢۴ ماده ۵۵ قانون شھرداری بابت توسعه زیر ساخت ھای شھری و تجھیزات آتش نشانی برای یک بار S × P× ١/۵ نسبت به مساحت اعیانی محاسبه و وصول شود. “
در پاسخ به شکایت مذکور، رئیس شورای اسلامی شھر ھمدان به موجب لایحه شماره ٧٠/١/٣۶٣٢٠۴ ـ ١٣٩٧/٨/٢٠ توضیح داده است که:
” ١ـ مواد معترض عنه از تعرفه عوارض سال ھای ١٣٩۴ الی ١٣٩٧ شھرداری ھمدان در خصوص وصول عوارض مربوطه و بر اساس ضوابط قانونی مطابق تبصره ١ ماده ۵٠ قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب ١٣٨٧ و بند ١۶ ماده ٧١ و ماده ٧٧ قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراھای اسلامی کشور و انتخاب شھرداران در حدود صلاحیت شورای اسلامی شھر ھمدان، در موعد مقرر و پس از طی کلیه مراحل قانونی به تصویب رسیده و لازم الاجرا گردیده است.
٢ـ بر خلاف ادعای شاکی و به صراحت مواد معترض عنه تعرفه عوارض شھرداری ھمدان مربوط به بھای خدمات عمومی سالیانه و به منظور ساماندھی، شناسایی و اخذ بھای خدمات آن دسته از واحدھای فاقد پایان کار و یا فاقد سابقه که در حال بھره برداری می باشند تا تعیین تکلیف از طریق مراجع ذیربط مقرر گردیده است و اخذ این عوارض از واحدھای مذکور ھیچ گونه حقی برای ذینفعان و مالکین بابت ایجاد سابقه و یا تغییر کاربری ایجاد نمی نماید.
٣ـ مطابق تبصره ۴ ماده ١٠٠ قانون شھرداری، در مورد احداث بنای بدون پروانه در حوزه استفاده از اراضی مربوطه در صورتی که اصول فنی و بھداشتی و شھرسازی رعایت شده باشد، کمیسیون می تواند با صدور رأی اخذ جریمه به ازاء ھر مترمربع بنای بدون مجوز یک دھم ارزش معاملاتی ساختمان یا یک پنجم ارزش سرقفلی ساختمان در صورتی که ساختمان ارزش دریافت سرقفلی داشته باشد (ھر کدام که مبلغ آن بیشتر است) از ذینفع، بلامانع بودن صدور برگ پایان ساختمان را به شھرداری اعلام کند. لذا بر خلاف ادعای شاکی مبنی بر الزام شھرداری به تعطیلی محل کسب، امکان صدور پایان کار برای این گونه املاک پس از طی روال قانونی در کمیسیون ماده ١٠٠ قانون شھرداری وجود دارد.
۴ـ برخلاف ادعای شاکی عوارض معترض عنه به ھیچ عنوان جریمه و یا مجازات محسوب نشده و صرفاً بھای خدمات سالیانه مربوط به این املاک می باشد که توسط شھرداری پس از تشکیل پرونده و اعلام موضوع تخلف به کمیسیون موضوع ماده ١٠٠ قانون شھرداری و نظر به اینکه پس از طی روال اداری حسب مورد در کمیسیون ماده ١٠٠ و یا کمیسیون موضوع ماده ۵ قانون شورای عالی شھرسازی و معماری، امکان صدور پایان کار و ادامه فعالیت این قبیل واحدھا وجود دارد و ھمچنین باعنایت به نظر اعضای این شورا بر عدم اختلال در کسب وکار شھروندان در شرایط حساس اقتصادی کنونی و فقط تا زمان تعیین تکلیف در مراجع مربوطه و با مبالغ ناچیز دریافت می گردد. بدیھی است که پس از اعلام نظر مراجع مربوطه شھرداری نیز مکلف به رعایت این تصمیمات و اجرای فوری آن می باشد.
النھایه عطف توجه به منطوق مصرحه لایحه دفاعیه و فقدان دلیل بر صحت ادعای شاکیه و با عنایت به اینکه مواد معترض عنه مطابق شرایط قانونی و در حدود صلاحیت شورای اسلامی شھر ھمدان به تصویب رسیده است، صدور حکم شایسته دایر بر رد اعتراض واھی مطروحه از محضر ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری مورد استدعاست.”
ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ١٣٩٩/۶/٢۵ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.
رأی ھیأت عمومی
به موجب بند ٢۴ ماده ۵۵ قانون شھرداری ھا مقرر شده «شھرداری در شھرھایی که نقشه جامع شھر تھیه شده مکلف است طبق ضوابط مذکور در پروانه ھای ساختمانی نوع استفاده از ساختمان را قید کند و در صورتی که برخلاف مندرجات پروانه ساختمانی در منطقه غیرتجاری، محل کسب یا پیشه یا تجارت دایر شود، شھرداری مورد را در کمیسیون مقرر در تبصره ١ ماده ١٠٠ مطرح می نماید.» نظر به اینکه اعطاء مجوز بر خلاف کاربری و اخذ وجه مغایر ماده ١٠٠ قانون شھرداری و بند ٢۴ ماده ۵۵ قانون مذکور است. ھمچنین در آراء متعدد ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری از جمله آراء شماره ۴٨٩ ـ ١٣٩۶/۵/٢۴ و ٨۵ ـ ١٣٩۶/٢/١٢ اخذ عوارض سالیانه بھره برداری موقت از ساختمانھا مغایر قانون و خارج از حدود اختیارات شورای اسلامی شھر تشخیص و ابطال شده است، بنابراین ماده ۵١ سال ھای ١٣٩۴ و ١٣٩۵ و ماده ۴٨ سال ١٣٩۶ و ماده ۴١ سال ١٣٩٧ با عنوان عوارض بھای خدمات سالیانه مصوب شورای اسلامی شھر ھمدان مستند به بند ١ ماده ١٢ و ماده ٨٨ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ١٣٩٢ مغایر قانون و خارج از حدود اختیارات شورای اسلامی شھر ھمدان بوده و قابل ابطال است.
رئیس ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری ـ محمدکاظم بھرامی