رای شماره ١۴٢۴ الی١۴٣۶ ھیات عمومی دیوان عدالت اداری

با موضوع: اعلام تعارض در آراء صادر شده از شعب دیوان عدالت اداری 

بسمه تعالی

جناب آقای اکبرپور

رئیس ھیأت مدیره و مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمھوری اسلامی ایران

یک نسخـه از رأی ھیأت عمـومی دیوان عدالت اداری به شمـاره دادنامه ھای ٩٩٠٩٩٧٠٩٠۵٨١١۴٢۴ الی ٩٩٠٩٩٧٠٩٠۵٨١١۴٣۶ مورخ ١٣٩٩/١٠/١۶ جھت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال می گردد.

مدیرکل ھیأت عمومی و ھیأتھای تخصصی دیوان عدالت اداری ـ مھدی دربین

شماره پرونده: ٩٩٠٠٩٠۵ ،٩٩٠١٣١۵ ،٩٩٠١٣٢٨ ،٩٩٠١٣٣٧. تاریخ دادنامه: ١۶/١٠/١٣٩٩  شماره دادنامه : ١۴٣۶ الی ١۴٢۴   ٩٩٠١۴۴٣ ،٩٩٠٢۵٣۵ ،٩٩٠٢۵٣۶ ،٩٩٠٢۵٣٩ ،٩٩٠٢۵۴١ ،٩٩٠٢۵۴٣ ، ٩٩٠٠٢٧٧ ،٩٩٠٠٢٧٨ ،٩٩٠٠٨٩٠

مرجع رسیدگی: ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری

اعلام کننده تعارض: آقایان حمزه باولی، عبدالرضا فتحی ظلم آبادی، نجات حدیدی، کیوان دیبادین، یداله کامران پور، شیداله عابدی ورکی، اکبر قربانی ورکی، حسین اخوتیان، علی امینی و خانم ھا معصومه باولی، طوبی کیانی زاده و اداره کل میراث فرھنگی، سازمان گردشگری و صنایع دستی استان ایلام

موضوع: اعلام تعارض در آراء صادر شده از شعب دیوان عدالت اداری

گردش کار: در خصوص دادخواست اشخاص، شعب دیوان عدالت اداری در خصوص مفھوم موظّف و داوطلبانه بودن مستخدم، در مناطق محروم و دورافتاده و مناطق جنگی طبق محل خدمت مندرج در احکام کارگزینی نسبت به پرداخت حق مرخصی و فوق العاده جذب مناطق محروم، استنباط ھای متفاوتی داشته اند که منجر به صدور آراء متعارض گردیده است.

گردش کار پرونده ھا و مشروح آراء به قرار زیر است:

شعبه ٢۶ بدوی دیوان عدالت اداری در مورد دادخواست ھای آقا و خانم حمزه و معصومه باولی به موجب دادنامه ھای شماره ٩٧٠٩٩٧٠٩٠٠١٠١۶٠١ و ٩٧٠٩٩٧٠٩٠٠١٠١۶٠٠ ـ ١٣٩٧/٩/٢۶ به شرح زیر با این استدلال رأی صادر کرده است:

به موجب ماده ۴ قانون جذب نیروی انسانی به مناطق محروم و دورافتاده و مناطق جنگی و ایضاً بند ٣ مصوبه شماره ٢٣٢۴٧/ت٢١۵ ـ١٣٧٣/۶/١٢ مزایای پرداخت حق مرخصی و فوق العاده جذب در قانون صدرالذکر صرفاً به مستخدمین رسمی و پیمانی که به صورت داوطلبانه در مناطق مورد نظر قانونگذار مشغول خدمت بوده اند خواھد شد. با توجه به اینکه در تبصره ۴ ماده ۴۵ قانون مدیریت خدمات کشوری، قانونگذار نیز تعیین محل خدمت کارمندان رسمی و پیمانی را به عھده دستگاه اجرایی و پیمان نامه منعقده فیمابین طرفین گذاشته است بنابراین اثبات این امر که کارمند پس از تعیین محل خدمت خود توسط دستگاه اجرایی مربوطه در منطقه غیرمحروم و غیرجنگی با اظھار تمایل و به صورت داوطلبانه در مناطق محروم و جنگی مشغول خدمت بوده نیاز به دلیل و مدرک دارد که از ناحیه شاکی ارائه نگردیده علیھذا شکایت غیر وارد است. رأی شماره ٩٧٠٩٩٧٠٩٠٠١٠١۶٠١ ـ ١٣٩٧/٩/٢۶ در شعبه ٢۴ تجدیدنظر دیوان عدالت اداری مورد تأیید قرار گرفته است. اما رأی شماره ٩٧٠٩٩٧٠٩٠٠١٠١۶٠٠ ـ ١٣٩٨٧/٩/٢۶ در شعبه ٢٩ تجدیدنظر با اضافه کردن توضیحاتی مورد تأیید قرار گرفته است:

با توجه به تصویر احکام کارگزینی وی که پیوست پرونده می باشد. نظر به اینکه نامبرده به عنوان بھورز برای خدمت در خانه بھداشت روستای چمه شھرستان صحنه به استخدام درآمده است و وضعیت استخدامی وی مشمول ماده ۴ قانون جذب نیروی انسانی به نقاط محروم دورافتاده و… مصوب ١٣۶٧/١٢/٧ بوده و در واقع خدمت وی در آن محل داوطلبانه نبوده بلکه برای خدمت در محل مذکور استخدام شده است تجدیدنظرخواھی غیر وارد تشخیص می شود به استناد مواد ٧١ و ١٢٢ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری ناظر به ماده ٣۴٩ قانون آیین دادرسی دادگاه ھای عمومی و انقلاب در امور مدنی و دادنامه شماره ١١٣ ـ ١٣٧٠/٨/٢١ ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری، ضمن رد تجدیدنظرخواھی به عمل آمده، دادنامه تجدیدنظر خواسته را نتیجاً تأیید و ابرام می نماید. رأی صادره قطعی است.

در ضمن دادنامه ھای ٩٨٠٩٩٧٠٩٠٢٢٠٢٢٠۵ ـ ١٣٩٨/٩/١٨ ،٩٨٠٩٩٧٠٩٠٢٢٠١٠۵۶ ـ ١٣٩٨/۵/٩ ،۴٢ بدوی دیوان عدالت اداری به ترتیب در شعب ٣٠ و ٢۵ تجدیدنظر به موجب دادنامه ھای شماره ٩٩٠٩٩٧٠٩۵۵٨٠٠٣٣٧ـ ١٣٩٩/١/١٠ و ٩٩٠٩٩٧٠٩۶٠٠٠٠۴٠٧ـ ١٣٩٩/٢/١۴ تأیید شده است.

ھمچنین شعبه ٢۵ بدوی دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه شماره ٩٣٠٩٩٧٠٩٠٢٧٠٢٢٣٩ ـ ١٣٩٣/١٠/٢٨ با این استدلال که:

مستفاد از ماده ١ قانون جذب نیروی انسانی به مناطق محروم و دورافتاده مصوب ١٣۶٧/١٢/٧ مجلس شورای اسلامی و بند ٣ مصوبه شماره ٢٣٣۴٧/ت٢١۵ھـ ـ ١٣٧٣/۶/١٢ ھیأت وزیران اولاً: در دھستان ھای محروم خدمت نمایند. ثانیاً: به صورت داوطلبانه در منطقه محروم مشغول خدمت باشند رأی به رد شکایت صادر کرده است و به تأیید شعبه ٢٧ تجدیدنظر دیوان عدالت اداری به دلیل اعتراض در خارج از مھلت قانونی رسیده است. شعبه ۴٢ بدوی دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه شماره ٩٨٠٩٩٧٠٩٠٢٢٠٢١٨٣ ـ ١٣٩٨/٩/١٨ بااین استدلال که: طبق ماده ۴ قانون جذب نیروی انسانی به نقاط محروم دورافتاده مصوب ١٣۶٧/١٢/٧ کسانی که طبق قوانین موضوعه کشور موظف به انجام وظیفه در این مناطق ھستند از شمول فوق العاده ھای مرخصی استحقاقی و پاداش مستثنی ھستند رأی به رد شکایت صادر کرده و به تأیید شعبه ٢٨ تجدیدنظر به دلیل اعتراض در خارج از مھلت قانونی رسیده است. شعبه ٣۶ بدوی دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه شماره ٩٧٠٩٩٧٠٩۵٧٠٠٢٧٠٧ـ ١٣٩٧/٩/١٨ با این استدلال که: به موجب حکم مقرر در ماده نخست قانون جذب و نگھداری نیروی انسانی به نقاط محروم و دورافتاده مناطق جنگی مصوب ١٣۶٧ ،به مستخدمین در حال خدمت فوق العاده ای تحت عنوان فوق العاده جذب و نگھداری پرداخت و استفاده از یک ماه مرخصی استحقاقی پیش بینی شده است رأی به ورود شکایت صادر کرده است اما در شعبه ٢٩ تجدیدنظر دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه شماره ٩٨٠٩٩٧٠٩۵٩٩٠٢٣۶٩ ـ ١٣٩٨/٧/١ با این استدلال که:

چون به عنوان بھورز برای خدمت در مرکز بھداشتی و درمانی بیستون شھرستان کرمانشاه به استخدام درآمده است و وضعیت استخدامی وی مشمول ماده ۴ قانون جذب نیروی انسانی به نقاط محروم و دورافتاده و… مصوب سال ١٣۶٧ بوده و در واقع خدمت وی داوطلبانه نبوده، بلکه برای خدمت در محل استخدام شده است، ضمن نقض رأی شعبه بدوی، رأی به رد شکایت صادر کرده است. شعبه ٢٧ تجدیدنظر دیوان عدالت اداری در مورد دادخواست ھای آقایان تیمور نوری و جھاندار مھرابی به موجب دادنامه ھای شماره ٩٨٠٩٩٧٠٩۵۶٠٠٠۶١۵ ـ ١٣٩٨/٢/٢٢ و ٩٨٠٩٩٧٠٩۵۶٠٠٠٠۶٢ ـ ١٣٩٨/١/٢٠ ضمن نقض دادنامه ھای شماره ٩٧٠٩٩٧٠٩٠٠١٠١۶۴٣ ـ ١٣٩٧/٩/٢۶ و ٩٧٠٩٩٧٠٩٠٠١٠١۵٩٠ ـ ١٣٩٧/٩/٢۵ شعبه ٢۶ بدوی دیوان عدالت اداری با استدلال زیر چنین رأی صادر کرده است:

حکم مقرر در ماده ۴ قانون جذب نیروی انسانی به نقاط محروم و دورافتاده و مناطق جنگی مصوب سال ١٣۶٧ مبنی بر استثناء کارمندان موظف به خدمت در مناطق یاد شده از مزایای قانون مورد اشاره مستلزم آنست تا کارمند طبق قانون خاص موظف به خدمت در مناطق مرقوم باشد که این امر البته با ارائه مدارک و دلایل قانونی توسط اداره متبوع مستخدم قابل اثبات است و چون مدرکی دال بر موظف بودن اشتغال تجدیدنظرخواه در مناطق مذکور توسط تجدیدنظرخوانده ارائه نگردیده لذا حسب احکام کارگزینی استحقاق برخورداری از موضوع خواسته را به دلیل خدمت در مناطق مورد ادعا دارا بوده در نتیجه با احراز مغایرت دادنامه معترض عنه با موازین قانونی مستنداً به ماده ٧١ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ١٣٩٢ و مواد ١ و ٢ قانون صدرالذکر ضمن نقض آن حکم به ورود شکایت صادر و اعلام می شود. این رأی قطعی است.

ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ١٣٩٩/١٠/١۶ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.

رأی ھیأت عمومی

الف ـ تعارض در آراء محرز است.

ب ـ با توجه به اینکه اولاً: در قانون جذب نیروی انسانی به نقاط محروم و دور افتاده و مناطق جنگی مصوب ١٣۶٧/١٢/٧ از واژه «داوطلبانه» استفاده نشده است و قید «داوطلبانه» فقط در مصوبه شماره ٢٣٣۴٧ت٢١۵ھـ ـ ١٣٧٣/۶/١٢ ھیأت وزیران آمده و ھمان گونه که در رأی وحدت رویه شماره ٣۵ و ٣۶ ـ ١٣٩٢/١/٢۶ ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری ذکر شده است این مصوبه مربوط به «پاداش مناطق محروم» است و «پاداش مناطق محروم» ارتباطی با قانون جذب ندارد. ثانیاً: تنھا استثناء مذکور در قانون جذب نیروی انسانی به نقاط محروم و دور افتاده و مناطق جنگی، ماده ۴ آن است که به موجب آن مقرر شده است: «کسانی که طبق قوانین موضوعه کشور موظف به انجام وظیفه در مناطق محروم و دورافتاده و مناطقجنگی می باشند از شمول این قانون مستثنی ھستند.» ثالثاً: به موجب ماده ١ قانون خدمت پزشکان و پیراپزشکان مصوب ١٣۶٧/١/٣٠(اصلاحی١٣٧٠/۵/١٣) کلیه فارغ التحصیلان مراکز آموزش عالی گروه پزشکی مکلفند حداکثر مدت ۵ سال اول پس از فراغت از تحصیل خود را در داخل کشور و در مناطق مجاز به ترتیبی خدمت نمایند که در ھر حال سه پنجم آن در وزارت بھداشت، درمان و آموزش پزشکی و تشکیلات تابعه آن انجام پذیرد. ھمچنین به موجب ماده ١ قانون مربوط به خدمت پزشکان و پیراپزشکان مصوب ١٣٧۵/٢/١٢ کلیه افراد ایرانی با تحصیلات فوق دیپلم و بالاتر که پس از تاریخ ١٣۶٧/۴/١ از مراکز آموزش عالی گروه پزشکی در داخل و یا خارج از کشور فارغ التحصیل شده یا می شوند و خدمت آنان از سوی وزارت بھداشت، درمان و آموزش پزشکی مورد نیاز اعلام می گردد، مکلفند حداکثر مدت٢۴ ماه اول پس از فراغت از تحصیل خود را در داخل کشور و در مناطق مورد نیاز وزارت بھداشت، درمان و آموزش پزشکی و تشکیلات تابعه آن خدمت نمایند. رابعاً: با توجه به این که استثناء مذکور در ماده ۴ قانون جذب نیروی انسانی به نقاط محروم و دور افتاده و مناطق جنگی منحصر به کسانی است که «طبق قوانین موضوعه موظف به انجام وظیفه در مناطق محروم و دورافتاده» ھستند و در پرونده ھای مورد تعارض دلیلی بر اینکه شاکیان به موجب قانون متعھد به خدمت در محل خاصی باشند وجود ندارد و تکلیف مقرر در قانون خدمت پزشکان و پیراپزشکان نیز تکلیفی ناظر بر خدمت در نقاط محروم و دورافتاده ندارد بلکه صرفاً تکلیف به خدمت است (خواه در مناطق محروم باشد و خواه در مناطق غیر محروم) و شاکیان پرونده ھا از مشمولین ماده ١۴ قانون خدمت پزشکان و پیراپزشکان مصوب ١٣٧۵/٢/١٢ و ماده ٣ قانون برقراری عدالت آموزشی در پذیرش دانشجو در دوره ھای تحصیلات تکمیلی و تخصصی مصوب ١٣٨٩/١/٢٩ نمی باشند و قانونگذار نیز پرداخت مزایای قانون جذب نیروی انسانی به نقاط محروم و دور افتاده و مناطق جنگی را منوط به خدمت «داوطلبانه» در مناطق محروم نکرده است، بنابراین رأی به وارد دانستن شکایت به شرح مندرج در گردش کار صحیح و موافق مقررات است. این رأی به استناد بند ٢ ماده١٢ و ماده ٨٩ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ١٣٩٢ برای شعب دیوان عدالت اداری و سایر مراجع اداری مربوط در موارد مشابه لازم الاتباع است.

رئیس ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری ـ محمدکاظم بھرامی