رای شماره ١٨٩۵ ھیات عمومی دیوان عدالت اداری
با موضوع: ابطال بند ٢ مصوبه شورای آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی در ارتباط با تعیین نمره پایان نامه کارشناسی ارشد
بسمه تعالی
جناب آقای اکبرپور
رئیس ھیأت مدیره و مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمھوری اسلامی ایران
یک نسخه از رأی ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه ٩٩٠٩٩٧٠٩٠۵٨١١٨٩۵ مورخ ١٣٩٩/١٢/۵ با موضوع: «ابطال بند ٢ مصوبه شورای آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی در ارتباط با تعیین نمره پایان نامه کارشناسی ارشد» جھت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال می گردد.
مدیرکل ھیأت عمومی و ھیأتھای تخصصی دیوان عدالت اداری ـ مھدی دربین
تاریخ دادنامه : ١٣٩٩/١٢/۵ شماره دادنامه: ١٨٩۵ شماره پرونده : ٩٨٠٢٠٩١
مرجع رسیدگی: ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: آقای ھادی اربابی
موضوع شکایت و خواسته: ١ـ ابطال بند ٢ مصوبه شورای آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی در ارتباط با تعیین نمره پایان نامه کارشناسی ارشد ٢ـ صدور رأی مبنی بر اصلاح نمره لحاظ شده و احتساب نمره واقعی پایان نامه
گردش کار: شاکی به موجب دادخواستی ١ـ ابطال بند ٢ مصوبه شورای آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی در ارتباط با تعیین نمره پایان نامه کارشناسی ارشد ٢ـ صدور رأی مبنی بر اصلاح نمره لحاظ شده و احتساب نمره واقعی پایان نامه را خواستار شده و در جھت تبیین خواسته اعلام کرده است که:
” بدین وسیله به استحضار می رساند اینجانب ھادی اربابی دانش آموخته مقطع کارشناسی دانشگاه صنعتی اصفھان و مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی در رشته مھندسی مکانیک به دلایلی که عمدتاً به سیستم دانشگاه و استاد راھنما مربوط می شود با تاخیر موفق به دفاع از پایان نامه ارشد خود شدم. حسب ظاھر نمره ارزشیابی شده توسط داوران در جلسه دفاع اینجانب ١٧ بوده اما دانشگاه پیرو بند ٢ دستورالعمل مصوب شورای آموزشی و تحصیلات تکمیلی مورخ ١٣٨۶/١٠/١٠ و لزوم اعمال برای دانشجویان کارشناسی ارشد ورودی سال ١٣٨۵ ـ ١٣٨۴ به بعد با کسر نمره حداکثر ٣ نمره از آن، نمره ١۴ را در کارنامه اینجانب به عنوان نمره پایان نامه درج نمود. این امر در حالی بود که در آن زمان دانشگاه در سایت اصلی و حتی صفحات مربوط به دانشکده ھا و یا تابلوھای آموزش ھر دانشکده علاوه بر دستورالعمل مذکور و شیوه نامه مربوط نمونه فرم درخواست استفاده از تخفیف کسر نمره (۵٠%) به دلیل تاخیر در دفاع از پایان نامه نیز جھت اطلاع درج شده بود. ھمان گونه که مستحضرید این مصوبه و جریمه نامتعارف، نامناسب خلاف اصول کلی علمی و حقوق مکتسبه و خلاف صریح مواد ٢٠،٢٢ ،٣٧ ،٣٨ و ٣٩ آیین نامه آموزشی دوره کارشناسی ارشد مصوب ١٣٨٨/١/١۵ شورای برنامه ریزی آموزش عالی با شماره ١۵۴/٢١ است که توسط وزیر وقت علوم، تحقیقات و فناوری ابلاغ شد و البته خارج از حدود اختیارات تحصیلات تکمیلی دانشگاه است. پس از انتشار رأی شماره ۴٧۶ ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری مورخ ١٣٩۶/٧/٣ با موضوع ”ابطال بند ١١ مصوبه شورای آموزش تحصیلات تکمیلی دانشگاه علم و صنعت ایران در خصوص ارزشیابی پایان نامه کارشناسی ارشد مبنی بر کسر نمره به لحاظ تاخیر در دفاع پایان نامه، کلیه اطلاعیه ھای مذکور در سطح دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی جمع شد، اما علیرغم پیگیری ھای مکرر، آموزش و تحصیلات تکمیلی دانشگاه و دانشکده مھندسی مکانیک این دانشگاه از ارائه اصل صورتجلسه دفاع از پایان نامه اینجانب و حتی از دریافت درخواست کتبی بنده در این خصوص خودداری نمودند و با وجود ابلاغیه شماره ٧/١۴۶۶۶۵ ـ ١٣٩۶/٧/۴ معاون حقوقی و امور مجلس وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به رؤسای دانشگاه ھا با شماره پیگیری ٧٣٩٠۶۴۶ دانشگاه در راستای اجرای مفاد ابلاغیه، اصلاحی در خصوص نمره اینجانب اعمال نکرد و این امر باعث کاھش معدل دوره کارشناسی ارشد و در نتیجه بروز مشکلاتی در ورود به بازار کار برای بنده شده است. از این رو ضمن درخواست احقاق حق تضییع شده به آن مقام قضایی پیرو رأی شماره ۴٧۶ ھیأت عمومی، در خصوص ابطال مصوبه یاد شده و اصلاح، استرداد و احتساب نمره واقعی پایان نامه تصمیم شایسته اتخاذ فرمایید. “
متن مقرره مورد شکایت به شرح زیر است: ” بند ٢ مصوبه شورای آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه در ارتباط با تعیین نمره پایان نامه کارشناسی ارشد «در صورتی که دانشجوی کارشناسی ارشد در طی ۴ نیم سال موفق به فراغت از تحصیل نشود از ابتدای نیمسال پنجم به ازای ھر ماه تاخیر در اتمام دوره ٢۵ %نمره تا سقف ٣ نمره از معدل نمره ھیأت داوران کسر می گردد.» “
در پاسخ به شکایت مذکور معاون اداری و مالی دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی به موجب لایحه شماره ١٣٠٧ ـ ١٣٩٨/۶/١۶ نامه شماره ١١٧٣ـ ١٣٩٨/۶/١٣ مدیر تحصیلات تکمیلی دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی را ارسال کرده است که متن آن به قرار زیر است:
” احتراماً عطف به نامه مورخ ١٣٩٨/۶/۶ منضم به دادخواست آقای ھادی اربابی به دیوان عدالت اداری به خواسته اعتراض به نمره پایان نامه، مراتب زیر جھت استحضار و تنظیم لایحه دفاعیه تقدیم می گردد. نامبرده فوق دانشجوی ورودی سال ١٣٩٣ در رشته مھندسی مکانیک، طراحی کاربردی این دانشگاه می باشد که در تاریخ ١٣٩۶/۶/٢٧ بعد از گذشت ۶ نیمسال از پایان نامه خود دفاع و فارغ التحصیل شده و مدرک تحصیلی خود را نیز از دانشگاه دریافت نموده است. در ارتباط با موضوع خواسته مبنی بر اصلاح نمره پایان نامه به اطلاع می رساند برابر مستندات مورد اشاره و ضمایم پیوست دادخواست مشارالیه، ارزیابی پایان نامه تابع نظر ھیأت داوران جلسه دفاعیه بوده (ماده ٢٢ آیین نامه آموزشی) و نمره آن با لحاظ شاخصھایی چون کیفیت محتوای تحقیق، دستاوردھای علمی تحقیق، روش تحقیق، تناسب تحقیق انجام گرفته با مدت زمان صرف شده، کیفیت نگارش و تدوین و نحوه ارائه در جلسه دفاعیه، توسط ھیأت داوران که افرادی ذیصلاح و متخصص در رشته و موضوع تحقیق دانشجو ھستند ارزشیابی میشود نمره آن فی المجلس تعیین و در صورتجلسه مربوطه ثبت می گردد و نمره ایشان نیز برابر مقررات توسط ھیأت داوران در جلسه دفاعیه تعیین و نمره ١۴ برای ایشان در صورتجلسه منظور شده است. قابل ذکر است مشارالیه علیرغم تطویل دوره تحصیلی و صرف یک نیمسال بیش از مدت مقرر در آیین نامه (ماده ١۵ آیین نامه آموزشی) ھیچ گونه دستاورد علمی از پایان نامه خود نداشته و کیفیت تحقیق انجام گرفته با توجه بھزمان صرف شده که معطوف به عملکرد دانشجو است، با نمره ١۴ توسط ھیأت داوران ارزیابی شده است. ضمناً برخی مستندات و ضمائم مورد استناد در دادخواست ایشان از جمله ”شیوه نامه تعیین نمره پایان نامه دوره کارشناسی ارشد دانشکده، ھوا فضا» و ”فرم درخواست دانشجویان کارشناسی ارشد جھت استفاده از تخفیف کسر نمره ۵٠ %به دلیل تاخیر در دفاع از پایان نامه» جز دستورالعمل ھای مصوب و یا فرم مورد استفاده در دانشکده محل تحصیل مشارالیه نبوده و اسناد به آن موضوعیت ندارد. “
ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ١٣٩٩/١٢/۵ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.
رأی ھیأت عمومی
با عنایت به اینکه ارزشیابی پایان نامه در جلسه دفاعیه مطابق ماده ٢٢ آیین نامه دوره کارشناسی ارشد ناپیوسته مصوب وزیر علوم، تحقیقات و فناوری توسط ھیأت داوران انجام می شود و در رابطه با کسر نمره ارزشیابی پایان نامه به لحاظ تأخیر دانشجو در دفاع از آن به موجب مواد ٣۶ و ٣٧ آیین نامه مذکور، اختیاری برای شورای تحصیلات تکمیلی دانشگاه ھا پیش بینی نشده است و صرفاً در موارد سکوت آیین نامه تصمیم گیری بر عھده شورا می باشد، مضافاً اینکه ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری نیز سابقاً به موجب دادنامه شماره ۴٧۶ ـ ١٣٩۶/۵/١٧ بند ١١ مصوبه شورای آموزشی تحصیلات تکمیلی دانشگاه علم و صنعت ایران را در این خصوص به علت مغایرت با قانون و خروج از حدود اختیارات ابطال کرده است، بنابراین بند ٢ مصوبه شورای آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی نیز به تبع دادنامه مذکور، مغایر قانون و خارج از حدود اختیارات شورای آموزشی و تحصیلات تکمیلی است و مستند به بند ١ ماده ١٢ و ماده ٨٨ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ١٣٩٢ ابطال می شود. خواسته دیگر شاکی مبنی بر صدور رأی دایر بر اصلاح نمره لحاظ شده و احتساب نمره واقعی پایان نامه با عنایت به اینکه موضوع خواسته از این حیث خارج از مصادیق موضوع ماده ١٢ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری است، برای رسیدگی به شعبه دیوان عدالت اداری ارجاع می شود.
رئیس ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری ـ محمدکاظم بھرامی