رای شماره ١٨٨۶ ھیات عمومی دیوان عدالت اداری

با موضوع: ابطال ماده ٢۴ عوارض توسعه فضای سبز و آموزش فرھنگ شھرنشینی از تعرفه، عوارض محلی سال ١٣٩٨ شورای اسلامی شھر اھر

بسمه تعالی

جناب آقای اکبرپور

رئیس ھیأت مدیره و مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمھوری اسلامی ایران

یک نسخه از رأی ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه ٩٩٠٩٩٧٠٩٠۵٨١١٨٨۶ مورخ ١٣٩٩/١٢/۵ با موضوع: «ابطال ماده ٢۴ عوارض توسعه فضای سبز و آموزش فرھنگ شھرنشینی از تعرفه، عوارض محلی سال ١٣٩٨ شورای اسلامی شھر اھر» جھت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال می گردد.

مدیرکل ھیأت عمومی و ھیأتھای تخصصی دیوان عدالت اداری ـ مھدی دربین

تاریخ دادنامه : ١٣٩٩/١٢/۵ شماره دادنامه: ١٨٨۶ شماره پرونده : ٩٨٠٣٧٩۴

مرجع رسیدگی: ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی: آقای یوسف کاغذچی

موضوع شکایت و خواسته : ابطال ماده ٢۴ (عوارض توسعه فضای سبز و آموزش فرھنگ شھرنشینی) از تعرفه عوارض محلی سال ١٣٩٨ شورای اسلامی شھر اھر

گردش کار : شاکی به موجب دادخواستی ابطال ماده ١٢ (عوارض ابقای ساختمان) و ماده ٣۴ (خدمات آتش نشانی و امور ایمنی شھرداری) و ماده ٢۴ (عوارض توسعه فضای سبز و آموزش فرھنگ شھرنشینی) از تعرفه عوارض محلی سال ١٣٩٨ شورای اسلامی شھر اھر را خواستار شده و در جھت تبیین خواسته اعلام کرده است که:

” احتراماً به استحضار می رساند که اینجانب به استناد تفاھم نامه مورخ ١٣٩٣/٣/٢٠ فی مابین فرماندار شھرستان اھر و مرکز خدمات و دبیرخانه ستاد سرمایه گذاری استان در راستای اشتغال زدایی، اقدام به ساخت ھتل و سرمایه گذاری نموده و دستگاه ھای دولتی متعھد شده بودن که در اخذ مجوزات لازم مساعدت ھای شایسته را مبذول و به استناد ماده ١٢ تصویب نامه کمیسیون موضوع اصل ١٣٨ قانون اساسی مبنی بر معافیت موسسات آموزشی و خدمات گردشگری و ھتل ھا از عوارض و جرایم شھرداری بھره مند گردم که متاسفانه پس از اقدام به احداث بنا و تکمیل نیمه کاره ساختمان کلیه محورھای مربوط را از ادارات اخذ نمودم که شھرداری اھر علیرغم تشویق و ارسال به ادارات ذیربط و کارگروه تخصصی جھت اخذ مجوز و صدور پروانه به تعھدات خود عمل نکرده و پرونده و پروژه و ھتل اینجانب به کمیسیون ماده صد قانون شھرداری ارسال و ماده صد قانون شھرداری با ابقاء ساخت و ساز خارج از پروانه ساختمان پلاک ثبتی ۶١/٨۶ اینجانب را به پرداخت جریمه ماده صد به مبلغ ٢/٨٨۴/۴٢٠/٠٠٠ ریال طی رأی شماره ١١٨ ـ ١٣٩۵/٧/٧ محکوم که پس از اعتراض به رأی صادره عیناً به موجب رأی شماره ٩۶٠١/٩٢٢ـ ١٣٩۶/۵/١٧ تایید گردید و در دیوان عدالت اداری که شعبه ١٢ بدوی رأی کمیسیون صد تایید و در شعبه ۶ دیوان عدالت اداری نیز رأی صادره تایید گردید و اینجانب جھت پرداخت جریمه تخلفات ساختمانی به شھرداری اھر مراجعه و شھرداری بااستناد به ماده ١٢ ،٢۴ و ٣۴ تعرفه عوارض محلی سال ١٣٩٨ مصوب شورای اھر، علاوه بر جریمه تعیین شده کمیسیون ماده صد که مبلغ ٢/٨٨۴/۴٢٠/٠٠٠ ریال می باشد، مبلغ ٢/۶٧٨/٧٨٠/٠٠٠ ریال به عنوان عوارض پذیره تجاری و مبلغ ١/٨٧۵/١۴۶/٠٠٠ ریال به عنوان عوارض توسعه فضای سبز و مبلغ ٣٠/٩٠٩/٠٠٠ ریال به عنوان عوارض توسعه ایستگاه ھای آتش نشانی که کلاً مبلغ ٢/٨٩٧/٢٠٣/۶٠٠ ریال تحت عنوان عوارض پذیره تجاری، عوارض توسعه فضای سبز و توسعه ایستگاه ھای آتش نشانی مطالبه نمودند که با اعتراض اینجانب که شھرداری اھر موضوع را در کمیسیون ماده ٧٧ قانون شھرداری مطرح و کمیسیون مذکور را نیز علیرغم غیرقانونی بودن مطالبه عوارض شھرداری اھر را عیناً تایید نمودند. مطابق ماده صد و تبصره ھای ذیل آن عدم رعایت الزامات مقرر برای اخذ پروانه احداث بنا مستلزم رسیدگی به موضوع در کمیسیون ماده صد قانون شھرداری و اتخاذ تصمیم آن کمیسیون برای بقای بنا به اخذ جریمه یا قلع بنا و مستحدثات با رعایت ضوابط مربوطه می باشد و اخذ مبالغ دیگر علاوه بر میزان جریمه مقرر در رأی کمیسیون ماده صد تحت عنوان عوارض ابقای ساختمان خلاف قانون می باشد و در این راستا ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری به موجب آرای متعددی از جمله دادنامهھای شماره ٣۵۴ الی ٣۵٨ ـ ١٣٨٠/١١/١۴ ،٨۴٨ ـ ١٣٨٧/١٢/١١ ،٧٧٠ ـ ١٣٩١/١١/١ و ٢۴٣ـ ١٣٩۵/۴/١ نسبت به ابطال مصوبات مغایر قانون شوراھای اسلامی شھرداری تھران، اردبیل و کرج در خصوص اخذ مبالغ دیگر علاوه بر جرایم کمیسیون ماده صد تحت عنوان عوارض اضافه بنا ـ تراکم و پذیره تجاری اقدام نموده است و آرای صادره در روزنامه رسمی کشور منتشر و به اطلاع عموم رسیده است و ھمچنین اخیراً نیز دادنامه شماره ٩٣۶ ـ ١٣٩٨/۵/١۵ ابطال مصوبات مغایر قانون شورای اسلامی شھر اھر در مورد پذیره تجاری و عوارض صادر گردیده است لیکن شورای اسلامی شھرستان اھر علیرغم غیرقانونی بودن اخذ عوارض ابقای ساختمان بعد از ماده صد به موجب ماده ١٢ ،٢۴ و ٣۴ تعرفه عوارض محلی سال ١٣٩٨ به وضع قاعده عوارض ابقای ساختمان بعد از ماده صد شامل عوارض پذیره، عوارض توسعه فضای سبز و عوارض توسعه ایستگاه ھای آتش نشانی برخلاف قانون و خارج از حدود اختیارات قانونی خود کرده است و بنا به مراتب فوق غیرقانونی بودن اخذ عوارض، علاوه بر ماده صد لذا تقاضای ابطال ماده ١٢ ،٢۴ و ٣۴ تعرفه عوارض محلی شورای شھر اھر که برخلاف قانون صادر گردیده ضمناً متن مصوبه ھای مورد اعتراض تقدیم می گردد تقاضای بذل توجه و تصمیم شایسته از محضر عالی مقامان مورد استدعاست. “

متن مقرره مورد شکایت به شرح زیر است:

” ماده ٢۴ :عوارض توسعه فضای سبز و آموزش فرھنگ شھرنشینی

الف: عوارض پروانه ساختمانی

%۵ عوارض پروانه ساختمانی موقع صدور آن جھت توسعه فضای سبز شھر

%٢ جھت توسعه فرھنگ شھرنشینی (جمعاً معادل ٧%)

تبصره١ :عوارض این ماده از عوارض زیربنا و پذیره محاسبه و وصول خواھد شد و شھرداری و سازمان ھا و واحدھای مربوطه موظفند درآمد حاصله را نگھداری و توسعه فضای سبز شھر و آموزش فرھنگ شھرنشینی ھزینه نمایند.

تبصره٢ :در عوارض ابقا بعد از اعمال ضریب پذیره بنا عوارض این ماده محاسبه و اخذ خواھد شد.

ب) عوارض این ماده در مورد واحدھای تجاری و خدماتی فعال:

معادل ۵ %عوارض فعالیت جھت توسعه فضای سبز معادل ٢ %جھت توسعه فرھنگ شھرنشینی (جمعاً معادل ٧%) در پاسخ به شکایت مذکور رئیس شورای اسلامی شھر اھر به موجب لایحه شماره ۴١۴ـ ١٣٩٨/١٢/٧ توضیح داده است که:

” احتراماً عطف به ابلاغیه پرونده کلاسه ٩٨٠٣٧٩۴ موضوع شکایت آقای یوسف کاغذچی به طرفیت شورای اسلامی شھر اھر مبنی بر درخواست ابطال مواد ١٢ و ٢۴ و ٣۴ تعرفه عوارض محلی سال ١٣٩٨ شھرداری اھر، بدین وسیله در مقام دفاع و پاسخ به شکایت نامبرده در فرجه قانونی موارد و مراتب ذیل را جھت استحضار به حضورتان تقدیم و رد شکایت نامبرده از محضر حضرتعالی مورد تقاضا و استدعاست.

اولاً: مستحضر می دارد که خواھان در قالب دادخواست حاضر دو خواسته ١ـ ابطال تعرفه ٢ـ اعتراض به رأی کمیسیون ماده ٧٧ را مطرح نموده که برابر مقررات قانون آیین دادرسی مدنی تعدد خواسته محسوب شده و لذا دعوای نامبرده به شکل صحیح اقامه نگردیده و به نظر می رسد رسیدگی وجاھت قانونی نداشته باشد.

ثانیاً: شکایت حاضر شاکی در خصوص اعتراض به رأی کمیسیون ماده ٧٧ شھرداری اھر در شعبه ١٢ آن دیوان (شعبه ٣٨ سابق) تحت کلاسه ٩٨٢٠٨۶ در جریان رسیدگی می باشد که طی دادنامه شماره ٩٨٠٩٩٧٠٩٠٣٨٠٣٧٣۶ حکم به ورود شکایت صادر شده است.

ثالثاً: ھمان گونه که مستحضرید برابر بند ١۶ ماده ٨٠ (٧١ سابق) قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراھای اسلامی کشور و  انتخاب شھرداران مصوب سال ١٣٧۵ تصویب لوایح، برقراری یا لغو عوارض شھر و ھمچنین تغییر نوع و میزان آن با در نظر گرفتن سیاست ھای عمومی دولت که از سوی وزارت کشور اعلام می شود از جمله وظایف و مسئولیت ھای شورای اسلامی شھرھا محسوب شده و در تبصره١ ماده ۵٠ قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب سال ١٣٨٧ وضع عوارض محلی جدید با رعایت مقررات مربوط تجویز شده است. بنابراین وضع و تصویب دستورالعمل تعرفه عوارض محلی سال ١٣٩٨ که ابطال برخی از بندھای آن مورد ادعای شاکی می باشد کاملاً قانونی بوده و موردی برای ابطال موارد مورد ادعای شاکی به چشم نمی خورد.

رابعاً: ھمان گونه که مستحضرید برابر دادنامه ھای شماره ٧٨۶ ـ ١٣٩۶/٩/٩ و ٨٣۵ ـ ١٣٩٨/۴/٢۵ آن ھیأت اخذ عوارض ابقاء بعد از صدور آراء کمیسیون ماده ١٠٠ قانونی اعلام شده لذا ادعای مشارالیه تصور قانونی نداشته و ندارد.

خامساً: نظر به اینکه شاکی مستنداً به دادنامه ھای شماره ٣۵۴ الی ٣۵٨ ـ ١٣٨٠/١١/١۴ و ٢۴٢ـ ١٣٩۵/۴/١ اقدام به شکایت نموده معروض می دارد که رأی شماره ٢۴٢ که به استناد آرای ٣۵۴ الی ٣۵٨ صادر گردیده بود با اعمال ماده ٩١ قانون تشکیلات و آیین دادرسی آن دیوان به شماره ٧٨۶ ـ ١٣٩۶/٩/٩ در آن ھیأت نقض گردیده است لذا استناد شاکی محمل قانونی نداشته و ندارد.

سادساً: در نھایت اعلام می دارد که این شھرداری برابر دادنامه شماره ٩٣۶ ـ ١٣٩٨/۵/١۵ آن ھیأت موضوع ابطال عوارض ابقاء تعرفه سال ١٣٩۶ و ١٣٩٧ عوارض ابقاء را بدون ضریب و مطابق عوارض پروانه ساختمانی محاسبه می نماید که با این حساب ادعای شاکی بلادلیل و بلاوجه خواھد بود. حالیه عنایتاً به جمیع موارد معنونه و در جھت صیانت از حق و حقوق شھرداری اھر به عنوان مصداق بارز دفاع از اموال عمومی و حقوق عامه رد شکایت شاکی مورد تقاضا و استدعاست. “

در اجرای ماده ٨۴ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ١٣٩٢ ،پرونده به ھیأت تخصصی شوراھای اسلامی دیوان عدالت اداری ارجاع می شود و ھیأت مذکور به موجب دادنامه شماره ٧٩٨ ـ ١٣٩٩/۶/٢ ماده ١٢ تحت عنوان عوارض ابقای ساختمان و ماده ٣۴ تحت عنوان عوارض خدمات آتش نشانی و امور ایمنی شھرداری از تعرفه سال ١٣٩٨ شھرداری اھر مصوب شورای اسلامی شھر اھر را قابل ابطال تشخیص نداد و رأی به رد شکایت صادر کرد. رأی مذکور به علّت عدم اعتراض از سوی رئیس دیوان عدالت اداری و یا ده نفر از قضات دیوان عدالت اداری قطعیت یافت.

رسیدگی به ماده ٢۴ (عوارض توسعه فضای سبز و آموزش فرھنگ شھرنشینی) از تعرفه عوارض محلی سال ١٣٩٨ شورای اسلامی شھر اھر در دستورکار ھیأت عمومی قرار گرفت.

ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ١٣٩٩/١٢/۵ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.

رأی ھیأت عمومی

ھر چند در بند ١۶ ماده ٨٠ قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراھای اسلامی کشور و انتخاب شھرداران مصوب سال ١٣٧۵ ،تعیین نوع و میزان عوارض از اختیارات شوراھای اسلامی ذکر شده است، لکن در قوانین مرتبط با فضای سبز از جمله قانون گسترش فضای سبز شھرھا و اصلاحیه ھای بعدی آن، عوارض فضای سبز شھری پیش بینی نشده است، بنابراین ماده ٢۴ عوارض توسعه فضای سبز و آموزش فرھنگ شھر نشینی از تعرفه سال ١٣٩٨ شھرداری اھر مصوب شورای اسلامی شھر اھر مغایر قانون و خارج از حدود اختیارات قانونی شورای اسلامی شھر است و مستند به بند ١ ماده ١٢ و ماده ٨٨ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ١٣٩٢ ابطال می شود.

رئیس ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری ـ محمدکاظم بھرامی