رای شماره ١٠٨۴ ھیات عمومی دیوان عدالت اداری

باموضوع: سوابق خدمت برای شرکتھای طرف قرارداد با دستگاھھای اجرایی به عنوان سابقه خدمت دولتی قابل احتساب نیست

بسمه تعالی

جناب آقای اکبرپور

رئیس ھیأت مدیره و مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمھوری اسلامی ایران

یک نسخه از رأی ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه ٩٩٠٩٩٧٠٩٠۵٨١١٠٨۴ مورخ ١٣٩٩/٩/١٨ با موضوع: «سوابق خدمت برای شرکتھای طرف قرارداد با دستگاھھای اجرایی به عنوان سابقه خدمت دولتی قابل احتساب نیست» جھت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال می گردد.

مدیرکل ھیأت عمومی و ھیأتھای تخصصی دیوان عدالت اداری ـ مھدی دربین

تاریخ دادنامه : ١٣٩٩/٩/١٨ شماره دادنامه: ١٠٨۴ شماره پرونده : ٩٩٠١٣٣۶

مرجع رسیدگی: ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری

اعلام کننده تعارض : خانم زینب حسن پور سرمست

موضوع: اعلام تعارض در آراء صادر شده از شعب دیوان عدالت اداری

گردش کار : در خصوص احتساب سوابق خدمت در شرکت ھای پیمانکاری طرف قرارداد با دستگاه ھای دولتی بـه منظور افزایش حقوق و سنوات خدمتی بازنشستگی، شعب دیوان عدالت اداری آراء معارضی صادر کرده اند. بعضی از شعب دیوان، با استدلال اینکه حسب احکام و قراردادھای موجود، شاکی در شرکت ھای خصوصی که پیمانکار دانشگاه بوده اشتغال داشته و خواسته وی در محدوده ماده ١۵١ قانون استخدام کشوری نمی باشد، رأی به رد شکایت صادر کرده اند، لیکن برخی دیگر از شعب دیوان عدالت اداری با استدلال اینکه شاکی در ایـام مورد ادعا در مراکز دولتی اشتغال داشته و فارع از وضعیت استخدامی مشارالیه، نظر به اینکه مطابق ماده ١۵١ قانون استخدام کشوری، خدمت تمام وقت در مؤسسات دولتی از لحاظ تعیین پایه و بازنشستگی جزء خدمت دولتی محسوب می شود، رأی به وارد دانستن شکایت صادر کرده اند. با توجه به شکایات مذکور و صدور آراء متعارض از شعب دیوان، موضوع در اجرای ماده ٨٩ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری برای صدور رأی وحدت رویه به ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری ارجاع شد.

گردش کار پرونده ھا و مشروح آراء به قرار زیر است:

الف: شعبه ۴٣ بدوی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره ٩۶٠٩٩٨٠٩۵٧١٠٠٢٣٣ با موضوع دادخواست خانم زینب حسن پور سرمست به طرفیت دانشگاه علوم پزشکی گیلان و به خواسته الزام به احتساب ایام خدمت شرکتی در بیمارستان رازی از تاریخ ١٣٨٢/۶/١ تا ١٣٨۵/٨/٣٠ به عنوان سنوات خدمتی در حکم کارگزینی و به تبع الزام به افزایش حقوق از تاریخ استحقاق تا تاریخ صدور رأی دیوان به موجب دادنامه شماره ٩٧٠٩٩٧٠٩۵٧١٠٠۶۴۴ـ ١٣٩٧/٧/٢٣ به شرح زیر رأی صادر کرده است:

اسناد و مدارک ابرازی شاکی که مورد تأیید طرف شکایت نیز قرار گرفته است مثبت این امر است که شاکی از تاریخ ١٣٨٢/۶/١ در دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بھداشتی درمانی استان گیلان بخش بیمارستانی اشتغال دارند. در بازه زمانی ١٣٨٢/۶/١ تا ١٣٨۵/٨/٣٠ ایشان به عنوان نیروی شرکتی در بیمارستان اشتغال داشته اند. صرف دریافت حقوق از شرکت نمی تواند دلیل کافی بر عدم احتساب سابقه اشتغال وی در بیمارستان باشد. چرا که وی بر اساس قرارداد منعقد فی مابین بیمارستان و شرکت متبوع به صورت تمام وقت در این بیمارستان خدمت نموده است و شرط دریافت حقوق از یک دستگاه دولتی برای احتساب سنوات خدمت به عنوان سنوات رسمی در ماده ١۵١ قانون استخدام کشوری قید نشده است. لذا ضمن احراز شرایط قانونی اشتغال شاکی و استحقاق وی در برخورداری از حق مورد مطالبه به استناد مقررات مذکور و مواد ١٠ ،١١ ،۵٨ و ۶۵ از قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری حکم به ورود شکایت به نحو الزام طرف شکایت بر احتساب ایام مذکور در زمره سنوات خدمت رسمی شاکی صادر و اعلام می گردد. رأی اصداری ظرف بیست روز از تاریخ ابلاغ قابل تجدیدنظرخواھی در شعب تجدیدنظر دیوان می باشد. در اثر تجدیدنظرخواھی از رأی مذکور، شعبه ٢٣ تجدیدنظر دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه شماره ٩٨٠٩٩٧٠٩۵٩٣٠٢٠٣٨ـ١٣٩٨/۵/۶ با استدلال زیر رأی مذکور را نقض می کند:

نظر به اینکه حسب احکام و قراردادھای پیوست دادخواست تجدیدنظرخوانده در شرکت ھای خصوصی که پیمانکار دانشگاه بوده اند اشتغال داشته است و با عنایت به اینکه مطابق ماده ١۵١ قانون استخدام کشوری خدمت تمام وقت در وزارتخانه ھا و سازمان ھای دولتی خدمت دولتی محسوب می گردد، بنابراین خواسته تجدیدنظر خوانده وفق مقررات نمی باشد و تجدیدنظرخواھی موجه تشخیص و مستنداً به ماده ٧١ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری ضمن نقض دادنامه معترض عنه حکم به رد شکایت شاکی صادر و اعلام می گردد. رأی صادره قطعی است.

ب: شعبه۴ بدوی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره ٨٩٠٩٩٨٠٩٠٠٠۵٠٠۴٧ با موضوع دادخواست خانم سیده مریم فلاح چای به طرفیت دانشگاه علوم پزشکی استان گیلان و به خواسته احتساب سابقه و اصلاح حقوق با افزایش آن به موجب دادنامه شماره ٩٠٠٩٩٧٠٩٠٠۴٠٠۴٩۴ـ ١٣٩٠/٢/٢٨ به شرح زیر رأی صادر کرده است:در خصوص دادخواست شاکی دایر بر صدور حکم بر الزام طرف شکایت به احتساب مدت ٩ سال سوابق خدمت غیررسمی وی در فواصل سال ھای ١٣٨٢ تا تاریخ تبدیل وضعیت استخدامی به پیمانی (١٣٨٨/٩/١ ) و اصلاح احکام کارگزینی با افزایش حقوق با این توضیح که بعد از تبدیل وضعیت استخدامی حقوق وی کاھش یافته است با توجه به محتویات پرونده و مفاد لایحه دفاعیه مشتکی عنه به شماره فوق الذکر نظر بر اینکه مشارالیھا در ایام مرقوم در مراکز دولتی اشتغال داشته قطع نظر از وضعیت استخدامی اعم از شرکتی یا قراردادی نظر به اینکه مطابق ماده ١۵١ قانون استخدام کشوری خدمت تمام وقت در مؤسسات دولتی از لحاظ تعیین پایه بازنشستگی جزء خـدمت دولتی محسوب خـواھد شد شکایت در این قسمت وارد تشخیص و بـه استناد مـواد ٧ و ١۴ قانون دیـوان عـدالت اداری مصوب ١٣٨۵ حکم بـر الزام طرف شکایت بـه احتساب سوابق خدمت تمام وقت غیررسمی وی به عنوان جزء سنوات خدمت دولتی صادر و اعلام می گردد اما نسبت به اصلاح احکام با افزایش حقوق ناشی از احتساب سوابق به لحاظ اینکه در اجرای قانون مدیریت خدمات کشوری استخدام جدید محسوب می گردد و برقراری حقوق مطابق قانون مذکور خواھد بود اقدام مغایر موازین قانونی مشھود نیست شکایت در این قسمت غیروارد تشخیص و حکم به رد آن صادر و اعلام می گردد. رأی صادره قطعی است.

ج: شعبه ٢٩ بدوی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره ٩۴٠٩٩٨٠٩٠٢٩٠٢٣٠۶ با موضوع دادخواست خانم الھه آرموتن به طرفیت ١ـ دانشگاه علوم پزشکی گیلان ٢ـ سازمان تأمین اجتماعی گیلان و به خواسته الزام به احتساب سوابق خدمت در حکم کارگزینی به موجب دادنامه شماره ٩۵٠٩٩٧٠٩٠٢٩٠٢٩٢٣ـ ١٣٩۵/١٠/٢٠ به شرح زیر رأی صادر کرده است: نظر به اینکه شاکی دلیل و مدرکی که مبین رابطه استخدامی بین شاکی و دانشگاه علوم پزشکی باشد ارائه نداده و نامبرده در شرکت ھای طرف قرارداد دانشگاه اشتغال به کار داشته لذا دانشگاه در خصوص نامبرده تکلیفی نداشته رأی به رد شکایت صادر و اعلام می گردد. این رأی ظرف بیست روز پس از ابلاغ قابل تجدیدنظرخواھی در شعب تجدیدنظر دیوان می باشد. در اثر تجدیدنظرخواھی از رأی مذکور، شعبه ١٨ تجدیدنظر دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه شماره ٩۶٠٩٩٧٠٩۵۶٧٠٠٧۵٠ ـ ١٣٩۶/۵/٩ با استدلال زیر رأی مذکور را نقض می کند. درخصوص تجدیدنظرخواھی خانم الھه آرموتن نسبت به رأی شماره٢٩٢٣ـ١٣٩۵/١٠/٢٠ صادره از شعبه ٢٩ نظر به اینکه طبق مدارک منضم به پرونده تجدیدنظرخواه از تاریخ ١٣٨٢/٣/١ تا ١٣٨۵/٨/٣٠ در بیمارستان ٢٢ بھمن لاھیجان مشغول به کار بوده و حق بیمه آن به تأمین اجتماعی پرداخت شده است تجدیدنظرخواھی وی را موجه تشخیص و به استناد ماده ٧١ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری رأی معترض عنه را نقض و حکم به ورود شکایت تجدیدنظرخواه صادر می گردد. رأی مذکور قطعی است.

د: شعبه ۴ بدوی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره ٨٩٠٩٩٨٠٩٠٠٠۵٠٠۵۶ با موضوع دادخواست خانم فاطمه صادقی به طرفیت دانشگاه علوم پزشکی گیلان و به خواسته اصلاح حکم حقوقی و احتساب سنوات خدمت به موجب دادنامه شماره ٩٠٠٩٩٧٠٩٠٠۴٠٠٨٢٣ـ ١٣٩٠/٣/٢٩ به شرح زیر رأی صادر کرده است: در خصوص دادخواست شاکی به طرفیت خوانده مبنی بر صدور حکم به الزام دستگاه متبوع به اصلاح حکم کارگزینی با احتساب سنوات خدمت به لحاظ داشتن سابقه خدمت غیررسمی با این توضیح که مدعی است از سال ١٣٨٠ تا ١٣٨١ با عنوان کاردان مدارک پزشکی به صورت طرح و از سال ١٣٨١ تا ١٣٨۵ تحت عنوان نیروی شرکتی و از سال ١٣٨۵ تا ١٣٨٨ تحت عنوان قراردادی به شکل مستمر و مرتبط در بیمارستان ٢٢آبان لاھیجان انجام وظیفه نموده و از تاریخ ١٣٨٨/١٠/١ با قبولی در آزمون استخدامی در ھمان پست به صورت پرسنل پیمانی درآمده ولی مسئولین دانشگاه علوم پزشکی گیلان به سابقه خدمتی ام که به طور مستمر و مرتبط با دستگاه دولتی بوده توجھی نکرده و حکم بنده را به عنوان پرسنل جدیدالاستخدام تنظیم کرده اند که به محض تبدیل به وضعیت پیمانی حقوق بنده ١/۶٠٠/٠٠٠ ریال کسر گردیده است. با توجه به محتویات پرونده و لایحه دفاعیه طرف شکایت به شماره فوق الذکر که من حیث المجموعه خواسته شاکی را پذیرفته است و با در نظر گرفتن ماده ١۵١ قانون استخدام کشوری که خدمت تمام وقت در وزارتخانه ھا و سازمان ھا و… را در اجرای مقررات این قانون از لحاظ تعیین پایه و بازنشستگی و وظیفه جزء خدمت دولتی محسوب و منظور نموده است و با ملاحظه بخشنامه شماره ۵۵٩١٩/٢٠٠ـ ١٣٨٩/١٠/٢٨ معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی ریاست جمھوری که دستگاه ھای اجرایـی را موظف نموده تا احکام کارگزینی کارمنـدان مشمول قانون مدیریت خدمات کشوری را که بعد از تاریخ ١٣٨٨/١/١ استخدام شده یا می شوند در اجرای تبصره ماده ٧٨ و ردیف ھای ۴ و ۵ بند (ب) ماده ١١۶ قانون مذکور با احکام ارگزینی کارمندان نظیر که در اسفند سال ١٣٨٧ استخدام شده اند از تاریخ استخدام تطبیق دھند. از این جھت شکایت وارد تشخیص و به استناد مواد مرقوم و بخشنامه مزبور و مواد ٧ و ١۴ قانون دیوان عدالت اداری مصوب سال ١٣٨۵ حکم به ورود شکایت و الزام دستگاه متبوع به اصلاح حکم حقوقی و احتساب سنوات خدمت شاکی صادر و اعلام می شود. رأی صادره قطعی است.

ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ١٣٩٩/٩/١٨ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.

رأی ھیأت عمومی

الف ـ تعارض در آراء محرز است.

ب ـ اول: در ماده ١۵١ قانون استخدام کشوری مصوب سال ١٣۴۵ مقرر شده است: «خدمت تمام وقت در وزارتخانه ھا و سازمان ھا و مؤسسات و شرکت ھای دولتی و شھرداری ھا در اجرای مقررات این قانون از لحاظ تعیین پایه و بازنشستگی و وظیفه جزو خدمت دولتی محسوب و منظور خواھد شد.» و مستفاد از تعاریف ماده ١ قانون استخدام کشوری «خدمت» در دستگاه ھای دولتی مستلزم صدور دستور مقام صلاحیت دار در دستگاه اجرایی است، در نتیجه حکم مقرر در ماده ١۵١ قانون مذکور مشمول افرادی است که به نحوی از طرف مقام صلاحیت دار دستگاه اجرایی به کار اشتغال یافته است، در حالی که نیروھای وابسته به پیمانکاران بخش خصوصی که در دستگاه ھای اجرایی فعالیت می کنند مستخدم بخش خصوصی محسوب می شوند و از شمول خدمت دولتی خارج ھستند. دوم: به موجب ماده واحده قانون نحوه تأثیر سوابق خدمت غیردولتی در احتساب حقوق بازنشستگی و وظیفه و مستمری کارکنان دولت مصوب سال ١٣٧٢ و تبصره ١ ماده واحده و آیین نامه اجرایی آن مقرر شده است: « خدمت مستخدمین دولت، شھرداری ھا و نھادھای انقلاب اسلامی در شرکت ھا و مؤسسات غیردولتی که بابت آن حق بیمه یا کسور بازنشستگی به صندوق بازنشستگی ذیربط پرداخت گردیده است، با انتقال حق بیمه یا کسور بازنشستگی… صرفاً در تعیین حقوق یا مستمری بازنشستگی و وظیفه قابل احتساب می باشد… و سنوات خدمت موضوع این قانون در محاسبه سنوات خدمت لازم برای بازنشستگی، اعطاء پایه، درجه یا نظایر آن منظور نخواھد گردید .» بنابراین حکم سنوات خدمت نیروھای شرکتی قابل محاسبه به عنوان سنوات خدمت دولتی نیست بلکه در صورت بیمه پردازی برای برقراری مستمری بازنشستگی قابل احتساب است. سوم: ماده ١٨ قانون مدیریت خدمات کشوری تصریح کرده است: « کارمندان بخشھای غیردولتی که بر اساس احکام پیش بینی شده در این قانون، تمام و یا قسمتی از وظایف و تصدی امور دولتی و سایر امور قابل واگذاری که حسب قوانین و مقررات مربوط معین خواھد شد را عھده دار می باشند، کارکنان تحت پوشش کارفرمای غیردولتی تلقی می گردند. دستگاه ھای اجرایی ھیچ گونه تعھد و یا مسئولیتی در قبال این کارمندان ندارند… » ھمچنین برابر ماده ١٠۵ قانون مذکور، منظور از سابقه خدمت برای بازنشستگی « آن مدت از سوابق خدمت کارمندان می باشد که در حالت اشتغال به صورت تمام وقت انجام شده و کسور مربوط را پرداخت نموده یا می نماید… » و برابر ماده ٧ قانون مذکور « کارمند دستگاه اجرایی: فردی است که براساس ضوابط و مقررات مربوط، به موجب حکم و یا قرارداد مقام صلاحیت دار در یک دستگاه اجرایی به خدمت پذیرفته می شود .» در حالی که نیروھای شرکتی از شمول این تعریف خـارج ھستند. چھارم : به موجب رأی وحدت رویه شـماره ٢٠ ـ ١٣۶٣/٣/٢٨ ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری «احتساب سابقه خدمت در بخش خصوصی جزء مدت خدمت رسمی در مؤسسات مشمول قانون استخدام کشوری در ھر مورد نیاز به مجوز قانونی خاصـی دارد.» و برابر رأی وحدت رویه شماره ۵١١ و ۵١٢ـ ١٣٨٩/١١/١٨ ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری، تنھا اشتغال به کار مستمر و تمام وقت در یکی از واحدھای دولتی به دستور مقام ذی صلاح و دریافت حقوق یا دستمزد در قبال انجام وظایف محوله، ھرچند بهصورت نیروی روزمزد و قراردادی، به عنوان سابقه خدمت دولتی از لحاظ تعیین پایه و بازنشستگی و حقوق وظیفه قابل احتساب خواھد بود. بنابراین از مجموع مقررات یاد شده این نتیجه حاصل می شود که قانونگذار تمام وقت بودن، پرداخت کسور بازنشستگی و وجود رابطه قراردادی یا استخدامی با دستگاه ھای دولتی را از شروط لازم برای احتساب سابقه خدمت دولتی دانسته است و برای موارد استثناء قانون خاص وضع کرده است و رأی شماره ٩٨٠٩٩٧٠٩۵٩٣٠٢٠٣٨ ـ ١٣٩٨/۵/۶ شعبه ٢٣ تجدیدنظر دیوان عدالت اداری که رأی شماره ٩٧٠٩٩٧٠٩۵٧١٠٠۶۴۴ـ ١٣٩٧/٧/٢٣ شعبه ۴٣ بدوی دیوان عدالت اداری را نقض کرده است و به رد شکایت صادر شده صحیح و موافق مقررات است. این رأی به استناد بند ٢ ماده ١٢ و ماده ٨٩ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ١٣٩٢ برای شعب دیوان عدالت اداری و سایر مراجع اداری مربوط در موارد مشابه لازم الاتباع است.

رئیس ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری ـ محمدکاظم بھرامی