رأی شماره ۶٨٢ ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری
با موضوع: ابطال مصوبه چھارصد و ھفتاد و ھشتمین جلسه مورخ ١٣٩١/١٠/١٧ شورای اسلامی شھر کرج مبنی بر برقراری عوارض بر تابلوھای تبلیغاتی
شماره ٩۴/۵۵/ھـ -١/١٠/١٣٩۵
بسمه تعالی
جناب آقای جاسبی
مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمھوری اسلامی ایران
با سلام
یک نسخه از رأی ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه ۶٨٢ مورخ ١٣٩۵/٩/١۶ با موضوع:
«ابطال مصوبه چھارصد و ھفتاد و ھشتمین جلسه مورخ ١٣٩١/١٠/١٧ شورای اسلامی شھر کرج مبنی برقراری عوارض بر تابلوھای تبلیغاتی.» جھت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال می گردد.
مدیرکل ھیأت عمومی و سرپرست ھیأتھای تخصصی دیوان عدالت اداری ـ مھدی دربین
تاریخ دادنامه: ١٣٩۵/٩/١۶ شماره دادنامه: ۶٨٢ کلاسه پرونده: ۵۵/٩۴
مرجع رسیدگی: ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: سازمان بازرسی کل کشور
موضوع شکایت و خواسته: ابطال مصوبه چھارصد و ھفتاد و ھشتمین جلسه مورخ ١٣٩١/١٠/١٧ شورای اسلامی شھر کرج مبنی بر برقراری عوارض بر تابلوھای تبلیغاتی
گردش کار: سازمان بازرسی کل کشور به موجب شکایت نامه شماره ٢۴٢٠٧٠ ـ ١٣٩٣/١٢/١٨ اعلام کرده است که:
«رئیس محترم دیوان عدالت اداری
سلام علیکم:
احتراماً، به پیوست تصویری از گزارش اداره کل بازرسی استان البرز و مستندات مرتبط با آن راجع به مغایرت مصوبه شورای شھر کرج که در کمیسیون تطبیق مصوبات دستگاھھای اداری با قانون این سازمان مورد بررسی و تأیید قرار گرفته است، ارسال می گردد به حکایت گزارش مزبور، شورای اسلامی شھر کرج در چھارصد و ھفتاد و ھشتمین جلسه مورخ ١٣٩١/١٠/٢٧ مصوبه ای تحت عنوان
«عوارض تابلوھای تبلیغاتی» به تصویب رسانده و به شھرداری کرج اجازه داده است اقدام به اخذ عوارض (تعیین شده در مصوبه مذکور) از تابلوھای تبلیغاتی نماید.
ماده (۵٠ (قانون مالیات بر ارزش افزوده عنوان می دارد: «برقراری ھر گونه عوارض و سایر وجوه برای انواع کالاھای وارداتی و تولیدی و
ھمچنین ارائه خدمات که در این قانون، تکلیف مالیات و عوارض آنھا معین شده است، ھمچنین برقراری عوارض به درآمدھای ماخذ
محاسبه مالیات، سود سھام شرکتھا، سود اوراق مشارکت، سود سپرده گذاری و سایر عملیات مالی اشخاص نزد بانکھا و مؤسسات
اعتباری غیربانکی مجاز، توسط شوراھای اسلامی و سایر مراجع ممنوع می باشد».
ماده (۵٢ (قانون مالیات بر ارزش افزوده بیان داشته است: «از تاریخ لازم الاجرا شدن این قانون، قانون اصلاح موادی از قانون برنامه
سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرھنگی جمھوری اسلامی ایران و چگونگی برقراری و وصول عوارض و سایر وجوه از تولیدکنندگان
کالا، ارائه دھندگان خدمات و کالاھای وارداتی مصوب ١٣٨١ و اصلاحیه بعدی آن و سایر قوانین و مقررات خاص و عام مغایر مربوط به
دریافت ھرگونه مالیات غیرمستقیم و عوارض بر واردات و تولید کالاھا و ارائه خدمات لغوگردیده و برقراری و دریافت ھر گونه مالیات
غیرمستقیم و عوارض دیگر از تولیدکنندگان و واردکنندگان کالاھا و ارائه دھندگان خدمات ممنوع می باشد. حکم این ماده شامل قوانین
و مقررات مغایری که شمول قوانین و مقررات عمومی به آنھا مستلزم ذکر نام یا تصریح نام است نیز می باشد».
مطابق ماده ۴ قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت دریافت ھر گونه وجه، کالا و یا خدمات تحت ھر عنوان از اشخاص حقیقی و
حقوقی توسط نھادھای عمومی غیردولتی غیراز مواردی که در مقررات قانون مربوطه معین شده یا می شود، ممنوع شده است.
ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری طی دادنامه شماره ٧٧١ ـ ١٣٩١/١٠/١٨ مصوبه مورخ ١٣٨۴/١١/٣ شورای اسلامی شھر مشھد در ارتباط با عوارض تابلوھای تبلیغاتی را ابطال کرده است. از طرف دیگر، شھرداری زمانی محق دریافت عوارض می باشد کـه در قبال اخذ
آن عوارض خاص خدماتی بـه مؤدیان ارائه نماید در حالی کـه در قبال تابلوھای نصب شده بر سر درب یا نمای بانکھا و … خدمتی ارائه نمی نماید.
بنا به مراتب مصوبه شورای اسلامی شھر کرج در چھارصد و ھفتاد و ھشتمین جلسه مورخ ١٣٩١/١٠/٢٧ تحت عنوان «عوارض
تابلوھای تبلیغاتی» مغایر با قانون و خارج از حیطه و اختیارات شورای اسلامی شھر مزبور می باشد. خواھشمند است دستور فرمایید
در اجرای تبصره (٢ (ماده (٢ (قانون تشکیل این سازمان موضوع در ھیأت عمومی آن دیوان مطرح و به طور فوق العاده و خارج از نوبت
مورد رسیدگی قرار گیرد. موجب امتنان است که از تصمیم متخذه این سازمان را مطلع فرمایند.»
متن مصوبه در قسمت مورد اعتراض به قرار زیر است:
«تعرفه عوارض تابلوھای تبلیغاتی به صورت ماھیانه
الف ـ تعرفه عوارض تابلوھای تجاری با برند داخلی s×p ١ شامل استندھا و بیلبوردھا سایر فعالیتھای تبلیغاتی که توسط شرکتھا،
اشخاص حقیقی و حقوقی انجام می شود در صورت توافق و مشارکت با شھرداری میسر خواھد بود پس از تصویب شورای اسلامی
شھر
ب ـ تعرفه عوارض تابلوھای تبلیغاتی با برند خارجی s×p ٢ شامل استندھا و بیلبوردھا
تعرفه عوارض تابلوھای معرف
در پاسخ به شکایت مذکور، رئیس شورای اسلامی شھر کرج به موجب لایحه شماره ۴/٣١۴٢/٩۴/١٩٢٠ ـ ١٣٩۴/۴/٧ توضیح داده
است که:
«ریاست محترم ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری
موضوع: موضوع شکایت سازمان بازرسی کل کشور در خصوص عوارض بر تابلوھای تبلیغاتی
سلام علیکم:
احتراماً، در خصوص پرونده کلاسه بایگانی ۵۵/٩۴ موضوع شکایت سازمان بازرسی کل کشور به طرفیت این شورا به خواسته ابطال
مصوبه مربوط به وضع عوارض بر تابلوھای تبلیغاتی بدین وسیله در رد شکایت تقدیمی به استحضار می رساند:
١ـ ھمان طور که متن شکایت شاکی محترم و تصویر مکاتبات پیوست دادخواست دلالت دارد مصوبه مورد اعتراض در سال ١٣٩١
تصویب و از ابتدای سال ١٣٩٢ لازم الاجرا بوده است که بر اساس مصوبه بعدی به شماره ۴/۵۶/٩٣/۵۴٧۵/ش ـ ١٣٩٣/١٠/٣٠ اخذ
ھرگونه عوارض بر اساس طول دھنه مغازه به ارتفاع ١/۵ متر معاف شده است و از طرفی تابلوھای تبلیغاتی با ارتفاع بیشتر از ١/۵
متر در شھر بسیار محدود بوده که عملاً می توان گفت ھیچ گونه مصداقی ندارد.
٢ـ صرف نظر از آن، ھمان گونه که مستحضرید تابلوھای واحدھای صنفی اکثراً در فضای عمومی شھر به صورت عمودی و افقی نصب
می شود که این امر اشغال فضاھای در مالکیت شھرداری است از طرفی تابلوھای مذکور جھت معرفی واحدھای صنفی و رونق
کسب و کار آنان نصب می گردد که مؤثر بودن این نوع تبلیغ جھت واحدھای صنفی برای ھیچ کس در شھر پوشیده نمی باشد که از
این لحاظ اخذ عوارض به دلیل تجاوز مالکین واحدھای صنفی به فضاھای عمومی شھر (مالکیت عمومی شھرداری) امری کاملاً قانونی محسوب می شود.
٣ـ از طرفی توسعه شھر، افزایش واحدھای صنفی به تبع آن کثرت تابلوھای صنفی و ناھمگون را در برداشته است که شھرداری در
راستای وظیفه قانونی از حیث ایجاد نظم در شھر ناچار به پیشنھاد و تصویب آیین نامه تبلیغات محیطی گردیده است که این آیین نامه،
ساماندھی تابلوھای شھر را مد نظر قرار داده است.
۴ـ از آنجا که یکی از ابزارھای ساماندھی تابلوھا، اخذ عوارض از آنان می باشد لذا عوارض مذکور با ھدف ساماندھی این امر تصویب
که به حق نیز در زمان خود مؤثر در ایجاد شکل منظم ھمگون تابلوھا بوده است.
علی ای حال با توجه به مراتب فوق و از آنجا که مصوبه سال ١٣٩١ بر اساس مصوبه شماره ۴/۵۶/٩٣/۵۴٧۵/ش ـ ١٣٩٣/١٠/٣٠
شورای اسلامی شھر منقضی شده است لذا عملاً طرح شکایت موضوعیت ندارد ضمن اینکه تابلوھای مذکور در فضای عمومی شھر
نصب و ضرورت ھمگونی آنان اقتضاء اخذ عوارض را داشته است که از این حیث نیز دعوی محکوم به رد می باشد.»
ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ١٣٩۵/٩/١۶ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسانشعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.
رأی ھیأت عمومی
ھر چند مطابق بند ١۶ ماده ٧١ قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراھای اسلامی کشور و انتخاب شھرداران مصوب سال ١٣٧۵،تصویب لوایح برقراری یا لغو عوارض شھر و ھمچنین تغییر نوع و میزان آن و به موجب بند ٢۶ ماده ٧١ قانون یاد شده، تصویب نرخخدمات ارائه شده توسط شھرداری و سازمانھای وابسته به آن با رعایت آیین نامه ھای مالی و معاملاتی شھرداریھا از جمله وظایفشورای اسلامی شھر است، لیکن به جھت اینکه تابلوھای منصوبه بر سر در اماکن تجاری و اداری مبین معرفی محل استقرار وفعالیت اماکن مذکور است و متضمن تبلیغاتی در زمینه ارائه خدمات مربوط نیست و اصولاً شھرداری در خصوص مورد، ارائه کنندهخدمتی نیست تا به دریافت عوارض و بھای خدمات محق باشد، بنابراین بند ١ جدول تعرفه عوارض تابلوھای تبلیغاتی به صورت ماھیانه از تعرفه عوارض و بھای خدمات سال ١٣٩٢ شھرداری کرج مصوب شورای اسلامی شھر کرج که برای تابلوھای اصناف با معرف کاربری تعیین عوارض کرده است خلاف قانون و خارج از حدود اختیارات مرجع تصویب است و به استناد بند ١ ماده ١٢ و ماده ٨٨ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ١٣٩٢ ابطال می شود.
رئیس ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری ـ محمدکاظم بھرامی