رأی شماره ٧۴۵ ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری
با موضوع: ابطال تبصره ١ بند ۵ آئین نامه اجرایی قانون نحوه بازنشستگی جانبازان انقلاب
اسلامی و جنگ تحمیلی و معلولین و شاغلین مشاغل سخت و زیان آور مصوب سال ١٣۶٨
شماره ٩۵/١٣۴۶/ھـ ١٣٩۶/٨/٢٧
بسمه تعالی
جناب آقای جاسبی
مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمھوری اسلامی ایران
با سلام
یک نسخه از رأی ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه ٧۴۵ مورخ ١٣٩۶/٨/٩ با موضوع:
«ابطال تبصره١ بند۵ آئین نامه اجرایی قانون نحوه بازنشستگی جانبازان انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی و معلولین و شاغلین مشاغل
سخت و زیان آور مصوب سال ١٣۶٨ «.جھت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال می گردد.
مدیرکل ھیأت عمومی و ھیأتھای تخصصی دیوان عدالت اداری ـ مھدی دربین
تاریخ دادنامه: ١٣٩۶/٨/٩ شماره دادنامه: ٧۴۵ کلاسه پرونده: ١٣۴۶/٩۵
مرجع رسیدگی: ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری.
شاکی: آقای احسان سعیدی صابر
موضوع شکایت و خواسته: ابطال تبصره بند ۵ مصوبه شماره ۴۵۶۶۴/ت۶۵٢ـ ١٣۶٨/۵/٣٠ ھیأت وزیران
گردش کار: شاکی به موجب دادخواست ابطال تبصره بند ۵ مصوبه شماره ۴۵۶۶۴/ت۶۵٢ ـ ١٣۶٨/۵/٣٠ ھیأت وزیران را خواستار شده
و در جھت تبیین خواسته اعلام کرده است که:
«با تقدیم احترام به استحضار می رساند: تبصره ٣ قانون نحوه بازنشستگی جانبازان انقلاب اسلامی ایران و جنگ تحمیلی و معلولین
عادی و شاغلین مشاغل سخت و زیان آور مصوب ١٣۶٧/٩/١ مقرر داشته است: «شاغلین مشاغل سخت و زیان آور که وظایف مربوط
به شغل آنان باعث بروز ناراحتیھای جسمی و روحی می گردد، می توانند با داشتن حداقل بیست سال خدمت براساس درخواست
کتبی خود با حداکثر ۵ سال ارفاق بازنشسته شوند.» شروط مد نظر قانونگذار، برای استفاده از امتیاز بازنشستگی پیش از موعد و
سنوات ارفاقی کاملاً در این ماده روشن است و قانونگذار با این که در مقام بیان بوده، محدودیتی برای نسبت اشتغال در مشاغل
سخت و زیان آور به کل خدمت در این ماده بیان نکرده است. این در حالی است که در تبصره بند ۵ آیین نامه اجرایی قانون نحوه
بازنشستگی جانبازان انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی و معلولین عادی و شاغلین مشاغل سخت و زیان آور به شماره ۴۵۶۶۴/ت۶۵٢ـ
١٣۶٨/۵/٣٠ ھیأت وزیران و در جھت تحدید حقوق مستخدمین، قید «انجام دو سوم خدمت در مشاغل یاد شده» به شرایط درخواست
برای بازنشستگی شاغلین سخت و زیان آور افزوده گردیده که خارج از حدود اختیارات قوه مجریه است. این تبصره اشعار می دارد:
«متصدیان مشاغل سخت و زیان آور در صورتی که حداقل دارای ٢٠ سال خدمت تمام بوده و دو سوم خدمت خود را در مشاغل سخت
و زیان آور موضوع این ماده خدمت نموده باشند می توانند تقاضای بازنشستگی نمایند.» با وضعیت جاری موجود به عنوان نمونه
مستخدمی که با ٢٩ سال سابقه خدمت، دارای سوابق خدمتی اشتغال در مشاغل سخت و زیان آور به مدت ١٩ سال می باشد
نمی تواند از امتیاز قانون یاد شده استفاده نمایند چرا که شرط دو سوم را احراز ننموده است و در مقایسه با مستخدمی که ھیچ گاه در
سنوات سخت و زیان آور خدمت نکرده، یکسان تلقی شده و از ھیچ امتیازی برخوردار نخواھد بود با عنایت به اینکه مستخدمین دولت
برای اشتغال در انواع مشاغل و تغییر آن تابع تصمیمات سازمان خود ھستند، افزودن محدودیت یاد شده موجب تضییع حقوق بسیاری
از مستخدمین دولت در طی سالھای اجرای قانون گردیده است و با این بھانه که میزان اشتغال در مشاغل سخت و زیان آور کمتر از دو
سوم کل خدمت فرد است مستخدمین را از کل امتیاز سنوات ارفاقی سخت و زیان آور محروم کرده اند. با تقدیم احترام مجدد ابطال
تبصره بند ۵ آیین نامه یاد شده مورد تقاضاست. لازم به ذکر است مفاد آیین نامه اجرایی قانون اصلاح قانون نحوه بازنشستگی جانبازان
انقلاب اسلامی ایران و جنگ تحمیلی و معلولین عادی و شاغلین مشاغل سخت و زیان آور مصوب ١٣٨۵/٢/١٠ آیین نامه قانون اصلاح
بوده و ناسخ آیین نامه سال ١٣۶٨ تلقی نمی گردد. نکته قابل توجه اینکه در آیین نامه سال ١٣٨۵ برای مشمولین قانون اصلاح (کارگران
مشمول قانون کار) شرط دو سوم خدمت در مشاغل سخت و زیان آور حذف شده است لکن این الزام (انجام دو سوم خدمت در
مشاغل سخت و زیان آور) کماکان برای سایر مستخدمین دولت در دستگاھھای اجرایی به قوت خود باقی است.»
متن تبصره بند ۵ مصوبه شماره ۴۵۶۶۴/ت۶۵٢ـ ١٣۶٨/۵/٣٠ ھیأت وزیران به قرار زیر است:
«۵ ـ مشاغل سخت و زیان آور و درجات مربوط به پست سازمان که عمدتاً در شرایط محیطی نامساعد از قبیل وجود گازھای
شیمیایی، کار با مواد رادیواکتیو و پرتوھای مضره، محیط عفونت زا، کار در اعماق، انفجار، کار با معلولین ذھنی و جسمی و غیره انجام
شود و وظایف مربوط به شغل موجب بروز ناراحتی ھای جسمی و روحی شدید گردد، بنا به پیشنھاد ھر یک از دستگاھھای مشمول
این قانون و تأیید شورای امور اداری و استخدامی کشور به تصویب ھیأت وزیران خواھد رسید.
تبصره١ :متصدیان مشاغل سخت و زیان آور در صورتی که حداقل دارای ٢٠ سال خدمت تمام بوده و خدمت خود را در مشاغل سخت
و زیان آور موضوع این ماده خدمت نموده باشند می توانند تقاضای بازنشستگی نمایند.»
در پاسخ به شکایت مذکور، سرپرست معاونت امور حقوقی دولت (رئیس جمھور) به موجب لایحه شماره ٣٢۵۴٢/٢١٠٠۶ـ
١٣٩۶/٣/١١ ،توضیح داده است که:
«جناب آقای دربین
مدیرکل محترم ھیأت عمومی و ھیأتھای تخصصی دیوان عدالت اداری
با سلام و احترام:
بازگشت به ابلاغیه شماره ٩۵٠٩٩٨٠٩٠۵٨٠٠٠٠٨٧٩) کلاسه ١٣۴۶/٩۵ ،(موضوع ارسال نسخه دوم درخواست آقای احسان سعیدی
صابر، به خواسته: «ابطال تبصره ١ بند۵ آیین نامه اجرایی قانون نحوه بازنشستگی جانبازان انقلاب اسلامی ایران و جنگ تحمیلی و
معلولین عادی و شاغلین مشاغل سخت و زیان آور (تصویب نامه شماره ۴۵۶۶۴/ت۶۵٢ھـ ـ ١٣۶٨/۵/٣٠ ھیأت وزیران)»، به پیوست
ضمن ایفاد تصویب نظریات شماره ١١٧١۴٠٨ ـ ١٣٩۶/٢/٢۵ و شماره ١١۶۶٨۴٢ـ ١٣٩۶/٢/٢٣ سازمان اداری و استخدامی کشور اعلام
می دارد:
١ـ برابر تبصره ھای (٣ (و (۴ (ماده واحده قانون مزبور، مقرر گردیده است:
«تبصره٣ـ شاغلین مشاغل سخت و زیان آور که وظایف مربوط به شغل آنان باعث بروز ناراحتیھای جسمی و روحی می گردد،
می توانند با داشتن حداقل بیست سال سابقه خدمت براساس درخواست کتبی خود با حداکثر پنج سال ارفاق بازنشسته شوند.
تبصره۴ـ آیین نامه اجرایی ماده فوق ظرف ٣ ماه با پیشنھاد سازمان امور اداری و استخدامی با ھمکاری بنیاد شھید و سازمان
بھزیستی تھیه و به تصویب ھیأت وزیران خواھد رسید».
٢ـ با توجه به قانون مذکور و اینکه داشتن ٢٠ سال سابقه خدمت و نیز اشتغال در مشاغل سخت و زیان آور از شرایط لازم جھت
تقاضای بازنشستگی موضوع این قانون بوده و تصویب آیین نامه اجرایی مربوطه نیز بر عھده دولت قرار گرفته است لذا ھیأت وزیران اقدام
به تصویب مقرره مربوطه نموده و در تبصره (١ (بند ۵ آن، ضمن حفظ شرط قانونی مربوط به داشتن حداقل ٢٠ سال سابقه خدمت، در
رابطه با مدت زمان لازم جھت اشتغال در مشاغل سخت و زیان آور، مقرر می دارد: «متصدیان مشاغل سخت و زیان آور در صورتی که
حداقل دارای ٢٠ سال خدمت تمام بوده و دو سوم خدمت خود را در مشاغل سخت و زیان آور موضوع این ماده خدمت نموده باشند
می توانند تقاضای بازنشستگی نمایند.»
در خاتمه با توجه به موارد معنون و اینکه تبصره (١ (بند ۵ مقرره مورد نظر شاکی، کاملاً در چارچوب وظایف و اختیارات قانونی
ھیأت وزیران به تصویب رسیده است، صدور تصمیم شایسته مبنی بر رد شکایت مطروحه مورد استدعاست.»
ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ١٣٩۶/٨/٩ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان
شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.
رأی ھیأت عمومی
مقنن در تبصره ٣ ماده واحده قانون نحوه بازنشستگی جانبازان انقلاب اسلامی ایران و جنگ تحمیلی و معلولین عادی و شاغلین
مشاغل سخت و زیان آور مصوب سال ١٣۶٧ مقرر کرده است که شاغلین مشاغل سخت و زیان آور که وظایف مربوط به شغل آنان باعث
بروز ناراحتی ھای جسمی و روحی می گردد می توانند با داشتن حداقل بیست سال سابقه خدمت براساس درخواست کتبی خود با
حداکثر پنج سال ارفاق بازنشسته شوند. از این حکم قانونی این مطلب مستفاد می شود که اشخاص موضوع این تبصره باید بیست
سال در مشاغل سخت و زیان آور اشتغال داشته باشند و چون در تبصره ١ بند ۵ آیین نامه اجرایی قانون فوق الذکر شرط شده است که
اگر کسی حداقل ٢٠ سال سابقه خدمت تمام بود و دو سوم آن در مشاغل سخت و زیان آور بوده می تواند تقاضای بازنشستگی کنند
و این امر ھر چند از باب مساعدت بوده ولی چون مغایر قانون است و اشخاص باید عین ٢٠ سال خدمت را در مشاغل سخت و زیان آور
اشتغال داشته باشند و نه دو سوم آن را، بنابراین حکم تبصره ١ بند ۵ آیین نامه اجرایی قانون نحوه بازنشستگی جانبازان انقلاب
اسلامی و جنگ تحمیلی و معلولین و شاغلین مشاغل سخت و زیان آور مصوب سال ١٣۶٨ از حیث مذکور مستند به بند ١ ماده ١٢ و
ماده ٨٨ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ١٣٩٢ ابطال می شود.
معاون قضایی دیوان عدالت اداری ـ مرتضی علی اشراقی
جهت مشاوره با وکیل متخصص با شماره ۹۰۹۹۰۷۲۹۵۷ از خطوط ثابت تماس حاصل نمایید .
جهت نگارش لایحه ، درخواست وکیل ، مشاوره حضوی و تنظیم قرارداد با شماره ۸۸۹۶۸۳۷۲ تماس حاصل نمایید .
لطفابا ثبت نظرات خود در دیدگاه وب سایت یا بخش نظرات اپلیکیشن دادورزیار در کافه بازار ما را حمایت کنید .
ما را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید
