رأی شماره ٢٧٣ ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری

با موضوع دریافت عوارض حق النظاره دفاتر مھندسی خلاف قانون و خارج از حدود اختیارات تشخیص داده شد

شماره ٩٣/٧٢٢ -٣٠/٣/١٣٩۴
تاریخ دادنامه: ١٣٩۴/٣/١١ شماره دادنامه: ٢٧٣ کلاسه پرونده: ٧٢٢/٩٣
مرجع رسیدگی: ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری
شاکیان: آقای ان ١ـ مھدی ھراتیان ٢ـ مسعود شفیعی دستجردی ٣ـ محسن صادقی ھاردنگی ۴ ـ مجتبی محقق دولت آبادی ۵ ـ محسن جعفری ۶ ـ سعید ناظم ٧ ـ احمد حیدریان خرزوقی ٨ ـ عابد ابراھیمی دولت آبادی ٩ ـ مجید آخوندی ١٠ ـ محمد فاضل عمومی ١١ ـ امیر الوانساز یزدی ١٢ ـ محمد علی یزدچی ١٣ ـ محمد رضا کامرانیان ١۴ ـ محسن صادقی دولت آبادی ١۵ ـ سید عبدالرضا لقمانی دستجردی ١۶ ـ سید محمد لقمانی دستجردی ١٧ ـ اصغر باقری دولت آبادی ١٨ ـ مجتبی نوروزی خرزوقی ١٩ ـ مھدی صابری خرزوقی ٢٠ ـ محمدحسین عابدی ٢١ ـ محسن ربیعی دولت آبادی ٢٢ ـ مرتضی داوری دولت آبادی ٢٣ ـ سید محمد مھدی مدرس نیا
٢۴ ـ اسماعیل شاه سواری بابوکانی ٢۵ ـ محسن حق شناس ٢۶ ـ اعظم محمدی دولت آبادی ٢٧ ـ سید حمید رضا بدری ٢٨ ـ علی زینلی ٢٩ ـ مھرداد زارع دستجردیان ٣٠ ـ روح الله بنائیان ٣١ ـ محمد سمیعی ٣٢ ـ فرید شیرازی ٣٣ ـ امیر مسعود نعمت پور ٣۴ ـ علی بیغمیان ٣۵ ـ فرامرز سیاوشان ٣۶ ـ فرھاد داوری دولت آبادی ٣٧ ـ الھام سعادت نیا ٣٨ ـ مریم رفیعی ٣٩ ـ زھره آزادی
موضوع شکایت و خواسته: ابطال تعرفه شماره ۵٢ عوارض شھرداری دولت آباد برای سال ١٣٩١ مصوب شورای اسلامی شھر دولت آباد.

گردش کار: شکات به موجب دادخواستی ابطال تعرفه شماره ۵٢ عوارض شھرداری دولت آباد برای سال ١٣٩١ مصوب شورای اسلامی شھر برخوار (دولت آباد) را خواستار شده اند و در جھت تبیین خواسته اعلام کرده اند که:
«با سلام، احتراماً، مستنداً به ماده ١٩ قانون دیوان عدالت اداری به استحضار می رساند شورای اسلامـی شھرستـان برخوار و اسـتانداری اصفھان برابر تعرفه شماره ۵٢ خود، راجع به تـصویب عوارض محلی برای سالھای ١٣٩١ ب ه بعد بـدون توجـه به ممنوعیت قانونی مندرج در قانون ارزش افزوده مصوب خرداد ١٣٨٧ مجلس شورای اسلامی، برای خدمات مھندسی عوارضی تحت عنوان ٣% عوارض حق الزحمه خدمات مھندسی وضع کرده و شھرداری دولت آباد نیز در مقام اجرای مصوبه مذکور است، بدین شرح که برابر مواد ٨ ،۵ و ١ قانون مالیات بر ارزش افزوده، ارائه ھـرگونه خدمات و کالا از جمله خدمات مھندسـی، غیر از کالا و خدمات معاف و مندرج در ماده ١٢ قانون یاد شده، مشمول قانون مالیات بر ارزش افزوده است و به موجب ماده ۵٠ قانون موصوف و تبصره یک آن، برقراری ھرگونه عوارض و سایر وجوه (اعم از عوارض و مالیات مستقیم و غیرمستقیم) بر انواع کالا ھا و خدمات موضوع قانون فوق الذکر، توسط شوراھای اسلامی، ممنوع است و اختیار شوراھا در وضع ھر یک از عوارض محلی جدید، محدود به عوارضی است که حکم آن در قانون مالیات بر ارزش افزوده، تعیین تکلیف نشده باشد. ضمناً در ماده ٣٨ قانون مذکور عوارض خاصی تحت عنوان ١/۵ درصد عوارض شھـرداری به تصـویب رسیده است.

حـال از آن جا که با توجـه به مستـندات قانونی یاد شده اقدام شورای اسلامی شھرستان برخوار و استانداری اصفھان و به تبع آن شھرداری دولت آباد در وضع عوارض حق الزحمه مھندسـین، برخـلاف مقررات قانون مالیات بر ارزش افـزوده، به شرح فـوق است و به موجب اطلاق ماده ۵٠ قانون مذکور، برقراری ھر گونه عوارض بر خدمات موضوع قانون ارزش افزوده منع شده است و با عنایت به این که دادنامه ای به شماره ۶۶۴ و کلاسه پرونده ٨٨٠/٨٨ ـ١٣٩١/٩/١٧ در دیوان عدالت اداری با موضوعی مشابه طرح شده و ھیأت عمومی دیوان رأی بر صحت ادعای فوق و ابطال مصوبه شورا داده است، لذا رسیدگی قانونی، مبنی بر ابطال عوارض موضوع تعرفه شماره ۵٢ و دستور جھت عودت مبالغ دریافتی تحت عنوان ٣ درصد از شھرداری مورد استدعاست.»
تعرفه مورد اعتراض به قرار زیر است:
«تعرفه شماره: ۵٢ تعرفه عوارض شھرداری دولت آباد اجرا از آغاز سال ١٣٩١ در پاسخ به شکایت مذکور، رئیس شورای اسلامی شھر دولت آباد به موجب لایحه شماره ١٢۵٠ ـ ١٣٩٣/١٠/١۵ ،لایحه شماره ٩٣/١٧٠٢۵ ـ ١٣٩٣/١٠/٧ شھرداری دولت آباد را ارسال کرده است که متن آن به قرار زیر است:
«به: ریاست محترم شورای اسلامی شھر دولت آباد
از: شھرداری دولت آباد
موضوع: پاسخ نامه شماره ٩٣/١١٩۵

با سلام و احترام:
پس از حمد خدا و درود و صلوات بر محمد و آل محمد (ص)، عطف به نامه شماره ٩٣/١١٩۵ به استحضار می رساند عوارض حق النظاره دفاتر مھندسی به استناد تبصره یک از ماده ۵٠ قانون مالیات بر ارزش افزوده و ھمچنین بند ١۶ از ماده ٧١ و ماده ٧٧ قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراھای اسلامی کشور تھیه و تدوین و پس از تصویب به وسیله شورای اسلامی شھر دولت آباد مورد موافقت استاندار اصفھان نیز قرار گرفته است علی ھذا با رعایت مقررات و قوانین در مھلت مقرر اعلام عمومی شده و آگاھی رسانی گردیده است.»
ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ یاد شده با حضور رؤسا، مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد. پس از بحث و بررسی، با اکثریت آراء به شرح آینده به صدور رأی مبادرت می کند.
رأی ھیأت عمومی

با توجه به استدلال مصرح در رأی شماره ۶۶۴ ـ ١٣٨٩/٨/٢٨ ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری، تعرفه شماره ۵٢ شورای اسلامی شھر دولت آباد برای اجرا در سال ١٣٩١ ،دایر بر تجویز دریافت عوارض حق النظاره دفاتر مھندسی، خلاف قانون و خارج از حدود اختیار مرجع وضع تشخیص داده می شود و به استناد بند ١ ماده ١٢ و مواد ١٣ و ٨٨ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ١٣٩٢ ،از تاریخ تصویب ابطال می شود.
رئیس ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری ـ محمدجعفر منتظری