رأی شماره ١٢٩۶ ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری

با موضوع: ابطال بندھای ٢ و ۴ ماده ۴ آیین نامه اجرایی نحوه صدور و تمدید پروانه کسب (موضوع ماده ١٢ قانون نظام صنفی کشور) مصوب جلسه ١٣٩٢/١٢/٢٠ ھیأت عالی نظارت وزارت صنعت، معدن و تجارت

شماره ٩٣/٩٧٠/ھـ -١٨/١٢/١٣٩۵
بسمه تعالی
جناب آقای جاسبی
مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمھوری اسلامی ایران
با سلام
یک نسخه از رأی ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه ١٢٩۶ مورخ ١٣٩۵/١٢/٣ با موضوع:
«ابطال بندھای ٢ و ۴ ماده ۴ آیین نامه اجرایی نحوه صدور و تمدید پروانه کسب (موضوع ماده ١٢ قانون نظام صنفی کشور) مصوب جلسه ١٣٩٢/١٢/٢٠ ھیأت عالی نظارت وزارت صنعت، معدن و تجارت» جھت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال می گردد.
مدیرکل ھیأت عمومی و سرپرست ھیأتھای تخصصی دیوان عدالت اداری ـ مھدی دربین
تاریخ دادنامه: ١٣٩۵/١٢/٣ شماره دادنامه: ١٢٩۶ کلاسه پرونده: ٩٧٠/٩٣
مرجع رسیدگی: ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی : آقای ابوالقاسم متحیر آرانی
موضوع شکایت و خواسته : ابطال بندھای ٢ و ۴ ماده ۴ آیین نامه اجرایی نحوه صدور و تمدید پروانه کسب (موضوع ماده ١٢ قانون نظام صنفی کشور) مصوب جلسه ١٣٩٢/١٢/٢٠ ھیأت عالی نظارت وزارت صنعت، معدن و تجارت
گردش کار : شاکی به موجب دادخواستی ابطال بندھای ٢ و ۴ ماده ۴ آیین نامه اجرایی نحوه صدور و تمدید پروانه کسب (موضوع ماده ١٢ قانون نظام صنفی کشور) مصوب جلسه ١٣٩٢/١٢/٢٠ ھیأت عالی نظارت وزارت صنعت، معدن و تجارت را خواستار شده و در جھت تبیین خواسته اعلام کرده است که:
«احتراماً، معروض می دارد: با عنایت به حقوق مسلم و شناخته شده واحدھای صنفی سیار به موجب ماده ٣ قانون نظام صنفی که
در تعریف واحد صنفی آمده است «ھر واحد اقتصادی که فعالیت آن در محل ثابت یا وسیله سیار باشد و توسط فرد یا افراد صنفی با
اخذ پروانه کسب دایر شده باشد واحد صنفی شناخته می شود.» و با عنایت به ضوابط خاص صدور پروانه کسب مصوب ١٣٩٣/۶/٢۵
کمیسیون نظارت که شرایط صدور پروانه کسب وانت بار را تعیین نموده است و با عطف به اینکه واحدھای صنفی سیار که شامل
وانت بار، کامیون کمپرسی، کامیون حمل بار شھری و بین شھری بوده و ھر یک دارای اتحادیه مستقل می باشند (اتحادیه صنف وانت
بار و پیک موتوری، اتحادیه صنف کامیونداران کمپرسی و راه سازی، اتحادیه صنف بارکشھای شھری، اتحادیه صنف بارکشھای بین
شھری) و با عنایت به اینکه دھھا ھزار واحد صنفی سیار دارای پروانه کسب در سراسر کشور وجود دارند و از بدو تصویب قانون نظام
صنفی سال ١٣۵٩ شورای انقلاب و سال ١٣٨٢ مجلس شورای اسلامی و سال ١٣٩٢ مجلس شورای اسلامی این حقوق به
رسمیت شناخته شده است، متأسفانه علی رغم تأکید و صراحت قانون مبنی بر الزام اتحادیه به صدور پروانه کسب و تمدید پروانه
واحد صنفی سیار، با ابلاغ آیین نامه مزبور و پیرو نامه شماره ١١٧/٩٣/٢٠۶۴٠ ـ ١٣٩٣/۶/٣١ سازمان صنعت، معدن و تجارت استان
تھران که طی نامه شماره ۴٢٧۴۵/ج ـ ١٣٩٣/٧/٢٢ اتاق اصناف تھران به اتحادیه ھای ذیربط ابلاغ شده است مانع از صدور پروانه کسب
و تمدید پروانه کسبھای قبلی گردیده اند. بدیھی است در صورت تحقق این امر اینجانب و سایر دارندگان واحد صنفی سیار از ھستی
ساقط و با ابطال پروانه کسب تنھا ممر درآمد خود و خانواده و سوابق بیمه ای را از دست داده و معلوم نیست چه سرنوشتی در آینده
اینجانبان رقم خواھد خورد. بنابراین با عنایت به دلایل مذکور و با عنایت به مغایرت آن بخش از آیین نامه که فراتر از ماده ٢ و بویژه ماده ٣
قانون تصویب و ابلاغ شده است، بدینوسیله ابطال بند ٢ و ۴ ماده ۴ آیین نامه اجرایی نحوه صدور و تمدید پروانه کسب موضوع ماده ١٢
قانون نظام صنفی مصوب ١٣٩٢/١٢/٢٠ ھیأت عالی نظارت مورد استدعاست.»
متن آیین نامه اجرایی در قسمتھای مورد اعتراض به قرار زیر است:
«ماده۴ـ شرایط صدور پروانه کسب:
١ـ…..
٢ـ بـه منظور ساماندھـی صنوف سیـار، مراجع صـدور پـروانه کسب موظفند پس از شش مـاه از تاریخ ابلاغ ایـن آیین نامه طبق مفاد
تبصره ھای ١ و٣ ماده ٣ قانون نظام صنفی، نسبت به صدور پروانه کسب صرفاً برای دفاتر اینگونه واحدھا اقدام نمایند.
٣ـ…..
۴ـ آن دسته از صنوف سیار که قبل از تاریخ تصویب این آیین نامه نسبت به دریافت پروانه کسب اقدام نموده اند، موظفند حداکثر ظرف
مدت سه سال تحت پوشش یکی از این دفاتر قرار گیرند و پس از پایان مھلت مذکور تمدید پروانه کسب اینگونه واحدھا مجاز
نمی باشد.»
علی رغم ارسال نسخه ثانی شکایت و ضمائم آن برای طرف شکایت، تا زمان رسیدگی به پرونده در جلسه ھیأت عمومی دیوان
عدالت اداری ھیچ پاسخی از طرف شکایت واصل نشده است.
ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ١٣٩۵/١٢/٣ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و
دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.

رأی ھیأت عمومی

مطابق ماده ٣ قانون نظام صنفی مصوب سال ١٣٨٢ و در تعریف واحد صنفی مقرر شده است که ھر واحد اقتصادی که فعالیت آن در محل ثابت یا وسیله سیار باشد و توسط فرد یا افراد صنفی با اخذ پروانه کسب دایر شده باشد، واحد صنفی شناخته می شود و در تبصره ١ از این ماده مقرر شده که: «فعالیت واحدھای صنفی سیار در محل ثابت با اخذ پروانه کسب برای ھمان محل، بلامانع است.»
نظر به اینکه در بند ٢ ماده ۴ آیین نامه نحـوه صدور و تمدیـد پـروانه کسب، پروانه کسب صنوف سیار صرفاً برای دفاتر این گونه واحدھا پیش بینی شده و در بند ۴ از ماده ۴ نیز برای آن دسته از صنوف سیار که قبل از تاریخ تصویب آیین نامه، پروانه کسب دریافت کرده اند مقرر شده که ظرف ٣ سال تحت پوشش یکی از دفاتر قرار گیرند و پس از پایان مھلت مذکور، تمدید پروانه آنھا غیرمجاز اعلام شده است، بنابراین احکام بندھای ٢ و ۴ از ماده ۴ آیین نامه مورد اعتراض، دامنه حکم مقنن درخصوص صدور پروانه کسب برای واحد سیار را محدود کرده است به دفاتر واحدھای سیار، از این جھت مغایر با ماده ٣٠ قانون نظام صنفی و خارج از حدود اختیارات مرجع وضع میباشد و مستنداً به بند ١ ماده ١٢ و ماده ٨٨ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ١٣٩٢ ابطال می شود.
رئیس ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری ـ محمدکاظم بھرامی