رأی شماره ١٠٨۵ ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری

با موضوع ابطال بند ٢٩ـ١۶ ضوابط و مقررات طرح تفصیلی منطقه ٢٢ تھران

شماره ٩٢/٩۶٨/ھـ  -٢٢/٩/١٣٩۴ 
تاریخ دادنامه: ١٣٩۴/٩/١٠ شماره دادنامه: ١٠٨۵ کلاسه پرونده: ٩۶٨/٩٢
مرجع رسیدگی: ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: آقای فریدون قراگوزلو
موضوع شکایت و خواسته: ابطال بند ٢٩ ـ ١۶ ضوابط و مقررات طرح تفصیلی منطقه ٢٢ تھران
طرف شکایت: کمیسیون ماده ۵ شورای عالی شھرسازی و معماری ایران مستقر در شھر تھران
گردش کار: شاکی به موجب دادخواستی ابطال بند ٢٩ ـ ١۶ ضوابط و مقررات طرح تفصیلی منطقه ٢٢ تھران مصوب ١٣٩٠/١٢/١ کمیسیون ماده ۵ شورای عالی شھرسازی ومعماری ایران مستقر در شھر تھران را خواستار شده و در جھت تبیین خواسته اعلام کرده است که:
«احتراماً، به استحضار می رساند در بند ٢٩ ـ ١۶ ضوابط و مقررات طرح تفصیلی منطقه ٢٢ تھران مصوب ١٣٩٠/١٢/١ کمیسیون ماده ۵، رعایت مفاد مصوبه بند ٣ صورتجلسه ٣۵٧ کمیسیون و سایر مصوبات مشابه مبنی بر واگذاری رایگان ٧٠ %اراضی بالای ١٠٠٠ مترمربع به شھرداری به منظور احداث فضاھای خدماتی و عمومی شھری الزام آور گردیده بوده در حالی که شھرداری منطقه ٢٢ علی رغم دریافت ٧٠ %اراضی بالای ١٠٠٠ مترمربع در منطقه از ارائه ھرگونه آمار و ارقامی در رابطه با احداث چنین فضاھایی در طول ١۵ سال فعالیت خود امتناع نموده و به موجب دادنامه ھای  ١٨۶ ـ  ١٣٧١/٨/٣٠  و ۵٩ ـ ١٣٧۵/۴/٩ و  ۴٨ ـ ١٣٧٨/٢/٢۵ و ٣٢۵ ـ ١٣٨٠/١٠/٩ و
[۴٨٨ ۴۴٨ ـ ١٣٩٢/٧/٢٩} ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری بند ٣ مصوبه ٣۵٧ و سایر مصوبات و بخشنامه ھای مشابه آن خلاف شرع تشخیص داده شده و ابطال گردیده است.
لذا با عنایت به ابطال بند ٣ مصوبه ٣۵٧ کمیسیون ماده ۵ و به موجب رأی شماره ۴٨٨ ـ ١٣٩٢/٧/٢٩ ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری و ابطال مصوبات و بخشنامه ھای کمیسیون که مشابه مصوبه یاد شده بوده اند، اصلاح طرح تفصیلی و ضوابط و مقررات آن را از جمله حذف بند ٢٩ ـ ١۶ صفحه ۵٢ مربوط به الزامی نمودن بند ٣ مصوبه ٣۵٧ مورد استدعاست.»
با کمیسیون ماده ۵ قانون تاسیس شورای عالی شھرسازی و معماری ایران در شھر تھران که در شھرداری تھران تشکیل می شود تبادل لایحه شده ولیکن مدیرکل حقوقی شھرداری تھران به موجب لایحه شماره ٣١٧/۴/٣٧٢١٢ ـ ١٣٩٣/١١/٢۵ توضیحاتی داده که خلاصه آن به قرار زیر است:
«مطابق با تبصره ۴ ذیل ماده واحده قانون تعیین وضعیت املاک واقع در طرحھای دولتی و شھرداریھا مصوب ١٣۶٧/٨/٢٩» در مواردی که تھیه زمین عوض در داخل محدوده ھای مجاز برای قطعه بندی و تفکیک و ساختمان سازی میسر نباشد و احتیاج به توسعه محدوده مزبور طبق طرحھای مصوب توسعه شھری مورد تایید مراجع قانونی قرار بگیرد، مراجع مزبور می توانند در ماقبل موافقت با تقاضای صاحبان اراضی برای استفاده از مزایای ورود به محدوده توسعه و عمران شھر، علاوه بر انجام تعھدات مربوط به عمران و آماده سازی زمین و واگذاری سطوح لازم برای تاسیسات و تجھیزات و خدمات عمومی، حداکثر تا ٢٠ %از اراضی آنھا را برای تأمین عوض اراضی
واقع در طرحھای موضوع این قانون و ھمچنین اراضی طرحھای نوسازی و بھسازی شھری، به طور رایگان دریافت نمایند.»
بر اساس مصوبه مورخ ١٣۶٩/١٠/٣ شورای عالی شھرسازی و معماری، صاحبان اراضی اعم از دولتی و غیر دولتی برای استفاده از مزایای ورود به محدوده خدماتی شھر و کسب اجازه قطعه بندی و تفکیک و ساختمان سازی در تھران ٧٠ %از اراضی یاد شده به «معابر و تاسیسات و تجھیزات و خدمات عمومی که ٢٠ %آن موضوع تبصره ۴ ذیل ماده واحده قانون فوق الذکر می باشد» تعلق می گیرد.
با عنایت به این که پس از طرح جامع سال ١٣٧٠ ،طرح تفصیلی منطقه ٢٢ در سال ١٣٧٨ به تصویب رسیده و به عنوان اولین منطقه شھر تھران با پیش بینی تمامی سرانه ھای خدمات عمومی مورد نیاز در مقیاس محلی، منطقه ای و فرامنطقه ای به عنوان تنھا نقطه توسعه پایدار شھر تھران به تصویب کمیسیون ماده ۵ قانون شورای عالی شھرسازی و معماری رسیده و درسال ١٣٧٨ ابلاغ می گردد،
عرصه ھای خدمات عمومی طرح اعم از شبکه معابر و دیگر سرانه ھا که بالغ بر ٧۵ %مساحت قطعه را شامل می گردد، کمیسیون را بر آن داشت جھت اجرای طرح با استفاده از قوانین مصوب از جمله تبصره ۴ ذیل ماده واحده قانون تعیین وضعیت املاک واقع در طرحھای دولتی و شھرداریھا مصوب ١٣۶٧/٨/٢٩ مبنی بر این که «در مواردی که تھیه زمین عوض در داخل محدوده ھای مجاز برای قطعه بندی و تفکیک ساختمان سازی میسر نباشد و احتیاج به توسعه محدوده مزبور طبق طرحھای مصوب توسعه شھری مورد تایید مراجع قانونی قرار بگیرد، مراجع مزبور می توانند در مقابل موافقت با تقاضای صاحبان اراضی برای استفاه از مزایای ورود به محدوده توسعه و عمران شھر، علاوه بر انجام تعھدات مربوط به عمران و آماده سازی زمین و واگذاری سطوح لازم برای تاسیسات و تجھیزات و خدمات عمومی، حداکثر تا ٢٠ %از اراضی آنھا را برای تأمین عوض اراضی واقع در طرحھای موضوع این قانون و ھمچنین اراضی طرحھای نوسازی و بھسازی شھری، به طور رایگان دریافت نمایند.
«مصوبه مورخ ١٣۶٩/١٠/٣ شورای عالی شھرسازی و معماری مبنی بر این که «صاحبان اراضی اعم از دولتی و غیر دولتی برای استفاده از مزایای ورود به محدوده خدماتی شھر و کسب اجازه قطعه بندی و تفکیک و ساختمان سازی در تھران ٧٠ %از اراضی یاد شده به «معابر و تاسیسات و تجھیزات و خدمات عمومی و ٢٠ %موضوع تبصره ۴ ذیل ماده واحده قانون فوق الذکر «تعلق می گیرد»،
بند ٣ صورتجلسه ٣۵٧ کمیسیون ماده ۵ را به عنوان ضابطه خاص جھت این منطقه تصویب و لازم الاجراء نمایند. با عنایت به این که اراضی حاصل از این مصوبه به صورت رایگان در اختیار مجریان طرحھا که غالباً دستگاھھای دولتی و عمومی می باشند قرار داده است، مصوبه مورخ ١٣۶٩/١٠/٣ شورای عالی شھرسازی و معماری، ملاک عمل شھرداری می باشد. مزید استحضار اراضی منطقه ٢٢ حدوداً به وسعت ۶٠ کیلومتر مربع شامل شھرکھای استقرار یافته قبل از تصویب طرح، اراضی کشاورزی و مزروعی و باغات بوده که قبل از ورود به محدوده خدمات شھری مورد استفاده مالکین و متصرفین بوده که طبعاً در اثر استفاده از مزایای ورود به محدوده توسعه شھری الزاماً و اجباراً مکلف به تأمین خدمات سرانه مصوب طبق تبصره ۴ قانون تعیین وضعیت املاک واقع در طرحھای دولتی و شھرداری می باشد.»
در ارتباط با ادعای شاکی مبنی بر مغایرت مصوبه مورد اعتراض با شرع مقدس اسلام، قائم مقام دبیر شورای نگھبان به موجب نامه شماره ٩٣/١٠٢/٢۶۵ ـ ١٣٩٣/١/٣١ اعلام کرده است که:
«بند ٣ مصوبه شماره ٣۵٧ قبلاً توسط فقھای محترم خلاف موازین شرع شناخته شد و مراتب طی نامه شماره ٩٢/٣٠/۵١٠۶٧ ـ ١٣٩٢/۴/١ به آن دیوان اعلام گردیده است و لذا بند ٢٩ ـ ١۶ از این جھت خلاف موازین شرع می باشد.»
ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ١٣٩۴/٩/١٠ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.

رأی ھیأت عمومی
مطابق تبصره ٢ ماده ٨۴ و ماده ٨٧ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ١٣٩٢ ،اظھار نظر فقھای شورای نگھبان در خصوص ادعای مغایرت مصوبه با موازین شرعی برای ھیأت عمومی لازم الاتباع است. نظر به این که در بند ٢٩ـ١۶ ضوابط و مقررات طرح تفصیلی منطقه ٢٢ تھران، رعایت بند ٣ مصوبه ٣۵٧ کمیسیون ماده ۵ قانون تاسیس شورای عالی شھرسازی و معماری ایران در شھر تھران الزامی اعلام شده است و پیش از این بند ٣ مصوبه ٣۵٧ توسط فقھای شورای نگھبان مغایر شرع مقدس اسلام شناخته شده و ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری به موجب رأی شماره ۴٨٨ـ١٣٩٢/٧/٢٩ بند ٣ مصوبه مذکور را ابطال کرده است و از
طرفی در خصوص ادعای مغایرت بند ٢٩ـ١۶ ضوابط پیش گفته با شرع مقدس اسلام، قائم مقام دبیر شورای نگھبان به موجب نامه شماره ٩٣/١٠٢/٢۶۵ ـ ١٣٩٣/١/٣١ اعلام کرده است که: «بند ٣ مصوبه شماره ٣۵٧ قبلاً توسط فقھای محترم خلاف موازین شرع شناخته شد و مراتب طی نامه شماره ٩٢/٣٠/۵١٠۶٧ ـ ١٣٩٢/۴/١ به آن دیوان محترم اعلام گردیده است و لذا بند ٢٩ ـ ١۶ از این
جھت خلاف موازین شرع می باشد…«بنابراین بند ٢٩ـ١۶ ضوابط و مقررات طرح تفصیلی منطقه ٢٢ تھران از حیث الزام به رعایت مفاد بند ٣ صورتجلسه ٣۵٧ کمیسیون ماده ۵ قانون تاسیس شورای عالی شھرسازی و معماری ایران مستقر در شھر تھران مغایر شرع اسلام تشخیص می شود و مستند به بند ١ ماده ١٢ و ماده ١٣ و تبصره ٢ ماده ٨۴ و نیز مواد ٨٧ و ٨٨ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ١٣٩٢ از تاریخ تصویب ابطال می شود.

محمدجعفر منتظری ـ رئیس ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری

ما را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید :

دانلود اپلیکیشن دادورزیار :