رأی شماره ١٠٠١ ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری

با موضوع: ابطال دستورالعمل شماره ١٠٠/٣٠۶٠٢١ ـ ١٣٨٩/١/١ وزارت بھداشت، درمان و
آموزش پزشکی

شماره ٩۵/١۴۵٢/ھـ ١٣٩۶/١٠/٢٣

بسمه تعالی

جناب آقای جاسبی

مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمھوری اسلامی ایران

با سلام

یک نسخه از رأی ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه ١٠٠١ مورخ ١٣٩۶/١٠/۵ با موضوع:

«ابطال دستورالعمل شماره ١٠٠/٣٠۶٠٢١ ـ ١٣٨٩/١/١ وزارت بھداشت، درمان و آموزش پزشکی» جھت درج در روزنامه رسمی به
پیوست ارسال می گردد.

مدیرکل ھیأت عمومی و ھیأتھای تخصصی دیوان عدالت اداری ـ مھدی دربین

تاریخ دادنامه: ١٣٩۶/١٠/۵

شماره دادنامه: ١٠٠١

کلاسه پرونده: ١۴۵٢/٩۵

مرجع رسیدگی: ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری.

شاکی: آقای یعقوب سیفی

موضوع شکایت و خواسته: ابطال دستورالعمل شماره ١٠٠/٣٠۶٠٢١ ـ ١٣٨٩/١٠/١ وزارت بھداشت، درمان و آموزش پزشکی
گردش کار: شاکی به موجب دادخواستی در جھت تبیین خواسته اعلام کرده است:

«با سلام و احترام، به استحضار عالی می رساند:

١ـ اینجانب دکتر یعقوب سیفی مطابق حکم کارگزینی شماره ۶٠٣۴٣٨٢۴ در پست سازمانی پزشک عمومی در استخدامی دانشگاه
علوم پزشکی و خدمات بھداشتی و درمانی به عنوان پزشک عمومی شاغل در اورژانس بیمارستان امام خمینی میانه ھستم که ٢١
سال و اندی است در شبکه بھداشت و درمان شھرستان میانه مشغول خدمت می باشم.

٢ـ مطابق قانون ارتقاء بھره وری کارکنان بالینی نظام سلامت مصوب ١٣٨٨/١/٣١ مجلس شورای اسلامی کسر ساعات کار و احتساب
مزایا برای مشمولین این قانون که در ماده ١ آیین نامه اجرایی قانون مصوب ١٣٨٨/١٠/٢٠ توسط ھیأت وزیران (شامل پرستاران، بھیاران،
کمک بھیاران، ماماھا، پزشکان، کاردان و کارشناسان اتاق عمل …) تعیین و مشخص گردیده است. متاسفانه در دستورالعمل
بخشنامه شماره ١٠٠/٣٠۶٠٢١ ـ ١٣٨٩/١٠/١ وزارت بھداشت، درمان و آموزش پزشکی در خصوص کسر ساعات کار کارکنان بالینی
قانون ارتقاء بھره وری بر خلاف موازین قانونی و بر خلاف نص صریح قانون موصوف، رسته شغلی (پزشکان) از شمول قانون و آیین
اجرایی قانون ارتقاء بھره وری کارکنان بالینی نظام سلامت خارج گردیده است و عملاً حق مکتسبه مقرر در قانون و آیین نامه موصوف از
رسته شغلی پزشکان سلب گردیده است. که این دستورالعمل و اقدامات مغایر قانون مصوب معتبره و آیین نامه آن فاقد وجاھت قانونی
است.

٣ـ مزایای استحقاقی از تاریخ لازم الاجرا گردیدن قانون فوق، مطابق مواد ۶ و ٧ آییننامه اجرایی قانون ارتقاء بھره وری کارکنان بالینی
نظام سلامت در مورد اینجانب محاسبه و تادیه نگردیده است که صدور حکم در محکومیت خواندگان به خواسته دادخواست تقدیمی با
استناد به کلیه ادله اثبات دعوی مورد استدعاست.»

در پاسخ به اخطار رفع نقصی که از طرف دفتر ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری برای شاکی ارسال شده بود، وی به موجب لایحه
شماره ٧٠ ـ ١٣٩۶/١/٢٧ که ثبت دفتر اندیکاتور ھیأت عمومی شده، پاسخ داده است که:

«حضور مدیر دفتر محترم ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری

با سلام و احترام، اینجانب یعقوب سیفی عطف پرونده کلاسه ١۴۵٢/٩۵ که دستور به رفع نقص و مشخص نمودن اینکه کدام قسمت
از متن بخشنامه مرتبط با خروج پزشکان از شمول قانون ارتقاء بھره وری کارکنان بالینی نظام سلامت می باشد در مھلت قانونی به
استحضار عالی می رساند:

مطابق صدر ماده واحده قانون ارتقاء بھره وری کارکنان بالینی نظام سلامت مجلس شورای اسلامی مصوب ١٣٨٨/٢/٩ مقرر گردیده
است (به منظور کارآیی و اثربخشی سرمایه ھای انسانی نظام سلامت شامل شاغلین بالینی رسته بھداشتی، درمانی در بخشھای
دولتی ـ کشوری و لشکری و غیردولتی…) و مزایایی را برای شاغلین بالینی تعیین و تعریف نموده است که در ماده ١ آیین نامه اجرایی
قانون ارتقاء بھره وری کارکنان بالینی نظام سلامت مصوب ھیأت وزیران شاغلین بالینی مشخص و تعیین گردیده است به این عبارت
(شاغلین بالینی به کارکنان رسته بھداشتی، درمانی اطلاق می شود که در بیمارسـتانھا و مراکز درمانی شبانه روزی دولتی ـ
کشوری و لشکری ـ و غیردولتی به بیماران بستری به صورت مستقیم ارائه خدمت می دھند و شامل پرستاران، بھیاران، کمک
بھیاران، ماماھا، پزشکان، کاردانھا و کارشناسان اتاق عمل، کاردانھا و کارشناسان ھوشبری و شاغلین رشته شغلی فوریتھای
پزشکی می باشند) بنابراین شمول رسته شغلی پزشکان به عنوان شاغلین بالینی تأیید و تصویب گردیده است اما در صدر
دستورالعمل کسر ساعات کار کارکنان بالینی قانون ارتقاء بھره وری وزارت بھداشت، درمان و آموزش پزشکی که در اجرای قانون و
آیین نامه فوق الاشعار ابلاغ گردیده است رسته شغلی پزشکان برخلاف موازین قانونی از شمول شاغلین بالینی حذف گردیده است به
این عبارت (در اجرای ماده ٢ آیین نامه اجرایی قانون ارتقاء بھره وری کارکنان بالینی نظام سلامت، موضوع مصوبه شماره …
ھیأت وزیران، دستورالعمل کسر ساعت کار کارکنان بالینی شاغل در مراکز درمانی ـ بیمارستانھا ـ که شامل پرستاران، بھیاران، کمک
بھیاران، کاردانھا و کارشناسان اتاق عمل، کاردانھا و کارشناسان ھوشبری، ماماھا و شاغلین رشته شغلی فوریتھای پزشکی
می باشد) که بدون مجوز قانونی و برخلاف مفاد قانون و آیین نامه مصوب ھیأت وزیران حذف شمول پزشکان از دستورالعمل موصوف فاقد
وجاھت قانونی است. لذا مطابق خواسته دادخواست تقدیمی نسبت به حذف رسته شغلی پزشکان از دستورالعمل کسر ساعات کار
کارکنان بالینی قانون ارتقاء بھره وری اعتراض گردیده است و تقاضای احتساب مزایا و استحقاقات مندرج در نص قانون و آیین نامه مصوب
ھیأت وزیران گردیده است لذا تقاضای بذل توجه و صدور حکم به خواسته دادخواست مورد استدعاست.

ضمناً با توجه به اینکه خواسته دادخواست ابطال دستورالعمل فوق الاشعار نمی باشد بلکه اعتراض به حذف شمول گروه شغلی
«پزشکان» از دستورالعمل موصوف مطابق مفاد قانون ارتقاء بھره وری کارکنان بالینی نظامت سلامت و آیین نامه آن می باشد که
خواسته به طور منجز و مشخص در ستون موضوع شکایت دادخواست تقدیمی بیان گردیده است.»

متن دستورالعمل شماره ١٠٠/٣٠۶٠٢١ ـ ١٣٨٩/١٠/١ وزارت بھداشت به شرح زیر است:

«دستورالعمل کسر ساعات کار کارکنان بالینی قانون ارتقاء بھره وری

در اجرای ماده ٢ آیین نامه اجرایی قانون ارتقاء بھره وری کارکنان بالینی نظام سلامت، موضوع مصوبه شماره ٢٢٢١۶٨/ت۴٣۶١۶ھـ ـ
١٣٨٨/١١/١١ ھیأت وزیران، دستورالعمل کسر ساعات کار کارکنان بالینی شاغل در مراکز درمانی (بیمارستانھا) که شامل پرستاران،
بھیاران، کمک بھیاران، کاردانھا و کارشناسان اتاق عمل، کاردانھا و کارشناسان ھوشبری، ماماھا و شاغلین رشته شغلی فوریتھای
پزشکی می باشد، به شرح ذیل در ۴ ماده و ٣ تبصره جھت اجرا ابلاغ می گردد. رسته شغلی پزشکان در این قسمت حذف گردیده
است.

ماده١ :مدت کسر ساعت کار بر مبنای سنوات خدمت حداکثر ۵ ساعت در ھفته برابر جدول شماره١ می باشد.

جدول شماره١ـ کسر ساعت کار ناشی از سنوات خدمت

تبصره: ملاک محاسبه سنوات خدمت در بخش دولتی برای کارکنان رسمی و پیمانی سنوات مندرج در احکام کارگزینی می باشد و
مبنای محاسبه سنوات خدمت در بخش خصوصی و کارکنان قراردادی در بخش دولتی میزان پرداخت حق بیمه یاکسور بازنشستگی
خواھد بود.

ماده٢ :مدت کسر ساعات کار بر اساس صعوبت کار حداکثر ٢ ساعت در ھفته و مطابق جدول شماره٢ محاسبه خواھد شد.
جدول شماره٢ـ کسر ساعت کار ناشی از سختی کار

تبصره: در حال حاضر فوق العاده سختی کار کارکنان بالینی بر مبنای درصدھای تعیین شده در نظام ھماھنگ پرداخت برقرار می گردد.

بنابراین تا وصول دستورالعمل جدید و تعیین امتیاز فوق العاده سختی کار مشاغل در چارچوب بند ٣ ماده ۶٨ قانون مدیریت خدمات
کشوری به ھمان مبنا قابل احتساب می باشد و پس از اعمال امتیازات فوق العاده سختی کار بر حسب امتیازات مندرج محاسبه
خواھد شد. بدیھی است در صورت نیاز و تشخیص به تغییر میزان امتیازات متعاقباً مراتب تغییرات ابلاغ خواھد شد.

ماده ٣ :مدت کسر ساعت کار بابت کار در نوبت کاریھای غیرمتعارف یک ساعت در ھفته تعیین می گردد و صرفاً کارکنانی که به صورت
نوبت کاری در گردش اشتغال دارند از کسری ساعت مذکور بھره مند خواھند شد.

تبصره: ساعت کار کارکنانی که در نوبتھای شب و ایام تعطیل اشتغال دارند با ضریب ١/۵ محاسبه خواھد شد.

ماده ۴ :مشاغل مدیران و روسای پرستاری، سوپروایزرھا و سرپرستاران که از جمله رشته ھای شغلی پرستاری محسوب می شوند
حداکثر از ٢ ساعت کاھش ساعت کار در جدول صعوبت کار (جدول شماره ٢ (استفاده خواھند نمود.»
طرف شکایت علیرغم ارسال و ابلاغ نسخه دوم دادخواست و ضمائم آن تا زمان رسیدگی به پرونده ھیچ گونه پاسخی ارسال نکرده
است.

ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ١٣٩۶/١٠/۵ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان
شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.

رأی ھیأت عمومی

مقنن در قانون ارتقاء بھرهوری کارکنان بالینی نظام سلامت مصوب سال ١٣٨٨ امتیازاتی برای شاغلین بالینی رسته بھداشتی،
درمانی در بخشھای دولتی (کشوری و لشکری) و غیردولتی پیش بینی کرده است و در ماده ۵ این قانون تصویب آیین نامه اجرایی
قانون بر عھده ھیأت وزیران قرار گرفته و آیین نامه اجرایی قانون مذکور، طی شماره ٢٢٢١۶٨/ت۴٣۶١۶ھـ ـ ١٣٨٨/١١/١١ تصویب و ابلاغ
شده و در ماده ١ این آیین نامه پزشکان از جمله شاغلین بالینی رسته بھداشتی، درمانی تعیین شده و در ماده ٢ این آیین نامه
دستورالعمل تفکیک مشاغل و نوع فعالیت حسب مورد به تصویب وزارت بھداشت، درمان و آموزش پزشکی و وزارت دفاع و پشتیبانی
نیروھای مسلح موکول شده است. نظر به اینکه وزیر بھداشت، درمان و آموزش پزشکی به موجب دستورالعمل کسر ساعت کار
کارکنان بالینی قانون ارتقاء بھره وری که طی شماره ١٠٠/٣٠۶٠٢١ ـ ١/ ١٣٨٩/١٠ ابلاغ شده، فراتر از وظیفه مقرر در ماده ٢ آیین نامه
حکم قانون و آیین نامه اجرایی ناظر بر تعیین مصادیق کارکنان بالینی رسته بھداشتی، درمانی را تغییر داده و پزشکان را از شمول
برخورداری از کسر ساعت کار خارج کرده و موجبات تضییع حقوق آنان را فراھم کرده است، این حکم مغایر قانون و خارج از حدود
اختیارات وزیر بھداشت، درمان و آموزش پزشکی است و با استناد به بند ١ ماده ١٢ به ویژه فراز آخر آن و ماده٨٨ از قانون تشکیلات و
آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ١٣٩٢ ابطال می شود.