رأی شماره٧۶٣ ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری

با موضوع: قرار رد اعاده دادرسی صادر شده از شعبه بدوی دیوان قابل تجدیدنظر در شعب تجدیدنظر دیوان عدالت اداری است

٢۶/١٠/١٣٩۵- شماره ٩۵/١١٣٣/ھـ
بسمه تعالی
جناب آقای جاسبی
مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمھوری اسلامی ایران
با سلام
یک نسخه از رأی ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه ٧۶٣ مورخ ١٣٩۵/١٠/٧ با موضوع:
«قرار رد اعاده دادرسی صادرشده از شعبه بدوی دیوان قابل تجدیدنظر در شعب تجدیدنظر دیوان عدالت اداری است.» جھت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال می گردد.
مدیرکل ھیأت عمومی و سرپرست ھیأتھای تخصصی دیوان عدالت اداری ـ مھدی دربین
تاریخ دادنامه : ١٣٩۵/١٠/٧ شماره دادنامه: ٧۶٣ کلاسه پرونده : ١١٣٣/٩۵
مرجع رسیدگی: ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری
اعلام کننده تعارض : آقای محمدرضا دلاوری مستشار تجدیدنظر دیوان عدالت اداری
موضوع شکایت و خواسته : اعلام تعارض در آراء صادر شده از شعب ۵ و ١٣ تجدیدنظر دیوان عدالت اداری
گردش کار : آقای محمدرضا دلاوری مستشار تجدیدنظر دیوان عدالت اداری به موجب لایحه شماره ٩٠٠٠/٢١١/٩۴٣٧۵/٢٠٠ ـ
١٣٩۴/۶/١٨ که ثبت دبیرخانه حوزه ریاست شده، اعلام کرده است که:
« ریاست محترم دیوان عدالت اداری
با سلام و تحیت
احتراماً به استحضار می رساند در خصوص قابل تجدیدنظرخواھی بودن قرار رد اعاده دادرسی صادره از شعب بدوی دیوان از ناحیهشعبه ۵ و ١٣ تجدیدنظر دیوان عدالت اداری آراء متعارض به شماره ١۴٩ ـ ١٣٩۴/۵/١٧ از شعبه ١٣ تجدیدنظر دیوان و به شماره ٢١٠٠ ـ ١٣٩٣/١١/١۵ و ١٣٩۴ـ ١٣٩۴/۶/٢ و ١٣٩٣ـ ١٣٩۴/۶/٢ و ١٣٩٢ـ ١٣٩۴/۶/٢ صادر شده است نظر به اینکه مشابھت موضوع در آراء
متعارض ھنگامی بروز و ظھور می نماید که اولاً: مشابھت بین دو یا چند دعوی از جھت موضوع شکایت و خواسته مطرح باشد. ثانیاً:
بین دلایل خواھان و مدافعات خوانده راجع به خواسته تشابه وجود داشته باشد. ثالثاً در برداشت از قواعد حاکم و قوانین و مقررات
استنادی در رأی با وجود تشابه درخواست و دلایل و دفاعیات تھافت و تعارض وجود داشته باشد و در صورت فقدان ھر یک از این
شرایط وجود مشابھت و در نتیجه فرض آراء متعارض منتفی خواھد بود. رأی وحدت رویه شماره ١٠۶٧ ـ ١٣٩٢/١٢/٢۶ ھیأت عمومی
دیوان نیز بر این امر تصریح دارد علاوه بر این مقصود از دو یا چند رأی متعارض در موضوع حکم واحد در ماده ٨٩ قانون تشکیلات و آیین
دادرسی دیوان عدالت اداری این است که مفاد و مدلول آنھا با یکدیگر تضاد داشته باشد به نحوی که جمع بین دو رأی نظر غیرممکن
باشد اعم از این که ھر دو رأی یا یکی از دو موافق قانون و مقررات نباشد لذا از آنجایی که بین دادنامه ١۴٩ ـ ١٣٩۴/۵/١٧ شعبه ١٣
٢/۶/١٣٩۴ ـ١٣٩٢ و ٢/۶/١٣٩۴ ـ١٣٩٣ و ٢/۶/١٣٩۴ ـ١٣٩۴ و آراء با تجدیدنظر ۵ شعبه ١۵/١١/١٣٩٣ ـ ٢١٠٠ رأی و دیوان تجدیدنظر
صادره از شعبه ۵ تجدیدنظر دیوان شرایط اعلام تعارض به شرحی که فوقاً اشاره گردید وجود دارد لذا ضمن اطلاع مراتب تعارض با اجازه
حاصله از ماده ٨٩ قانون دیوان تقاضای طرح موضوع در ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری مورد استدعا می باشد. (ضمناً جھت سھولت
دسترسی تصاویر آراء مورد نظر پیوست است). »
گردش کار پرونده ھا و مشروح آراء به قرار زیر است:
پیش از توضیح گردش کار ھر پرونده لازم است اعلام شود که:
در پرونده ھای موضوع تعارض اشخاص، دادخواستی به خواسته اعاده دادرسی نسبت به آراء شعب بدوی دیوان عدالت اداری تقدیم
کرده اند و شعب دیوان قرار رد اعاده دادرسی صادر کرده و قرار مذکور را در اجرای ماده ۶۵ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان
عدالت اداری قابل تجدیدنظر اعلام کرده اند. موضوع پرونده ھای شعب ۵ و ١٣ تجدیدنظر که به شرح آتی ذکر می شود، اعتراض
اشخاص به آراء شعب بدوی ناظر بر صدور قرار رد اعاده دادرسی است.
مبحث اول: آراء ناظر بر قابل تجدیدنظر بودن قرار رد اعاده دادرسی صادر شده از سوی شعب بدوی دیوان عدالت اداری به شرح زیر
است:
الف: شعبـه پنجـم دیـوان عـدالت اداری بـه مـوجـب دادنـامـه ھای شمـاره ٩۴٠٩٩٧٠٩۵۵۵٠١٣٩٢ ،٩۴٠٩٩٧٠٩۵۵۵٠١٣٩٣ و
٩۴٠٩٩٧٠٩۵۵۵٠١٣٩۴ـ ١٣٩۴/۶/٢ به موضوع تجدیدنظر دادخواھی از قرار رد اعاده دادرسی رسیدگی کرده است.
مبحث دوم: آراء ناظر بر غیرقابل تجدیدنظر بودن قرار رد اعاده دادرسی صادر شده از سوی شعب بدوی دیوان عدالت اداری به قرار زیر
است:
ب ـ شعبه پنجم تجدیدنظر دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره ٩١٠٩٩٨٠٩٠٠٠٢۴۴٠٨ با موضوع دادخواست خانم
فرزانه ایمانی ذوقی با وکالت خانم لیلا احمدی به طرفیت اداره تعاون کار و رفاه اجتماعی استان گیلان و به خواسته اعتراض به
دادنامه شماره ٣١٢١ـ١٣٩٢/٩/٢۴ صادره از شعبه ١٩ بدوی دیوان به موجب دادنامه شماره ٩٣٠٩٩٧٠٩۵۵۵٠٢١٠٠ ـ ١٣٩٣/١١/١۵ به
شرح زیر به انشاء رأی مبادرت کرده است:
نظر به اینکه در اعاده دادرسی رسیدگی در شعبه صادر کننده رأی قطعی به دو قسمت تقسیم می شود اول رسیدگی به جھت اعاده
دادرسی و دوم رسیدگی ماھیتی که در قسمت اول شعبه با بررسی دلایل متقاضی اعاده دادرسی قرار قبولی اعاده دادرسی یا رد
اعاده دادرسی صادر می نماید و در صورت صدور قرار اعاده دادرسی موضوع تمام شده است و قسمت دوم یعنی رسیدگی ماھیتی
توسط شعبه صادر کننده رأی پیش نمی آید و در صورت صدور قرار قبولی شعبه مکلف به رسیدگی در ماھیت دعوا به ترتیبی که در
فصل سوم قانون دیوان عدالت اداری مقرر گردیده می باشد و پس از صدور رأی در ماھیت اعم از اینکه قرار صادر گردد یا حکم این رأی
طبق ماده ۶۵ قانون دیوان قابل تجدیدنظر خواھد بود زیرا پس از رسیدگی ماھوی صادر شده است ولی در خصوص قرار اعاده دادرسی
که قبل از رسیدگی ماھوی صادر می شود نمی توان قائل به امکان تجدیدنظرخواھی از آن باشیم چرا که در خصوص تجدیدنظرخواھی
از قرار رد یا قبول اعاده دادرسی قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری ساکت بوده و طبق ماده ١٢٢ این قانون در موارد
سکوت معیار و شاخص جھت اتخاذ تصمیم مقررات قانون آیین دادرسی مدنی مصوب ١٣٧٩ است که در مقررات این قانون در مواد ۴٢۶
الی ۴۴١ که در ارتباط با اعاده دادرسی وضع گردیده نصی بر قابلیت تجدیدنظر از قرار رد یا قبولی اعاده دادرسی وجود ندارد و در ماده
٣٣٢ قانون مذکور نیز که قرارھای قابل اعتراض را در مواقعی که اصل دعوا قابل تجدیدنظرخواھی بر شمرده است اشاره ای به قابل
تجدیدنظرخواھی بودن قرار رد یا قبول اعاده دادرسی نشده است، بنابراین بنا به جھات فوق قرار رد یا قبولی اعاده دادرسی از ناحیه
ھیچ یک از طرفین پرونده قابل اعتراض نمی باشد و بر ھمین اساس قرار رد تجدیدنظرخواھی صادر و اعلام می گردد. رأی صادره قطعی
است.
ج ـ شعبه ١٣ تجدیدنظر دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره ٩٣٠٩٩٨٠٩٠٠٠١٣٩١٩ با موضوع دادخواست آقای احمدرضا
بلندی به طرفیت سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی و به خواسته اعتراض به دادنامه شماره ٩۴٠٠٨٣٩ ـ ١٣٩۴/٣/٢۴ صادره
از شعبه اول بدوی دیوان به موجب دادنامه شماره ٩۴٠٩٩٧٠٩۵۶٣٠٠١۴٩ ـ ١٣٩۴/۵/١٧ به شرح ذیل به انشاء رأی مبادرت کرده
است:
نظر به اینکه تجدیدنظر خواه به رأی قطعی به دو قسمت تقسیم می شود اول رسیدگی به جھت اعاده دادرسی و دوم رسیدگی
ماھیتی که در قسمت اول شعبه با بررسی دلایل متقاضی اعاده دادرسی قرار قبولی اعاده دادرسی یا رد اعاده دادرسی صادر
می نماید و در صورت صدور قرار رد اعاده دادرسی موضوع تمام شده است و قسمت دوم یعنی رسیدگی ماھیتی توسط شعبه
صادر کننده رأی پیش نمی آید و در صورت صدور قرار قبولی شعبه مکلف به رسیدگی در ماھیت دعوا به ترتیبی که در فصل سوم قانون
دیوان عدالت اداری مقرر گردیده می باشد و پس از صدور رأی در ماھیت اعم از اینکه قرار صادر گردد یا حکم این رأی طبق ماده ۶۵
قانون دیوان قابل تجدیدنظر خواھد بود زیرا پس از رسیدگی ماھوی صادر شده است ولی در خصوص قرار رد اعاده دادرسی که قبل از
رسیدگی ماھوی صادر می شود نمی توان قائل به امکان تجدیدنظرخواھی از آن باشیم چرا که در خصوص تجدیدنظرخواھی از قرار رد یا
قبول اعاده دادرسی قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری ساکت بوده و طبق ماده ١٢٢ این قانون در موارد سکوت معیار
و شاخص جھت اتخاذ تصمیم مقررات قانون آیین دادرسی مدنی مصوب ١٣٧٩ است که در مقررات این قانون در مواد ۴٢۶ الی ۴۴١ که
در ارتباط با اعاده دادرسی وضع گردیده نصی بر قابلیت تجدیدنظر از قرار رد یا قبولی اعاده دادرسی وجود ندارد و در ماده ٣٣٢ قانون
مذکور نیز که قرارھای قابل اعتراضی را در مواقعی که اصل دعوا قابل تجدیدنظرخواھی باشد برشمرده است اشاره ای به قابل
تجدیدنظرخواھی بودن قرار رد یا قبولی اعاده دادرسی نشده است، بنابراین بنا به جھات فوق، قرار رد یا قبولی اعاده دادرسی از
ناحیه ھیچ یک از طرفین پرونده قابل اعتراض نمی باشد و بر ھمین اساس قرار رد تجدیدنظرخواھی صادر و اعلام می گردد. رأی صادره
قطعی است.
ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ١٣٩۵/١٠/٧ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان
شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.

رأی ھیأت عمومی

اولاً : تعارض در آراء محرز است.
ثانیاً : با توجه به اینکه طبق ماده ۶۵ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ١٣٩٢ ،کلیه آراء شعب بدوی دیوان به درخواست یکی از طرفین یا وکیل یا قائم مقام و یا نماینده قانونی آنھا قابل تجدیدنظرخواھی اعلام شده است. در مواردی که قرار رد اعاده دادرسی توسط شعبه بدوی دیوان عدالت اداری صادر می شود با لحاظ عموم حکم مقرر در ماده ۶۵ قانون فوق الذکر، قرار یاد شده قابل تجدیدنظر در شعب تجدیدنظر دیوان عدالت اداری است. با توجه به مراتب آرای شعبه ۵ تجدیدنظر دیوان عدالت اداری به که ٢/۶/١٣٩۴ ـ ٩۴٠٩٩٧٠٩۵۵۵٠١٣٩٣ و ٩۴٠٩٩٧٠٩۵۵۵٠١٣٩٢ ،٩۴٠٩٩٧٠٩۵۵۵٠٢١٠٠ ،٩۴٠٩٩٧٠٩۵۵۵٠١٣٩۴ ھای دادنامه شماره به اعتراض نسبت به قرار رد اعاده دادرسی صادر شده از شعبه بدوی دیوان رسیدگی کرده است، صحیح و موافق مقررات تشخیصشد. این رأی به استناد بند ٢ ماده ١٢ و ماده ٨٩ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ١٣٩٢ برای شعب دیوان عدالت اداری و سایر مراجع اداری مربوط در موارد مشابه لازم الاتباع است.
رئیس ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری ـ محمدکاظم بھرامی