رأی شماره١۴١۴ ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری

با موضوع: ابطال آیین نامه انضباطی «تاکسیدار، تاکسیران، سرویس مدارس، شرکتھای حمل و
نقل درون شھری» مصوب شورای اسلامی شھر کاشان

شماره ٩۶/٨٢٩ ١٣٩٧/٧/۴

بسمه تعالی

جناب آقای اکبرپور

رئیس ھیأت مدیره و مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمھوری اسلامی ایران

با سلام:

یک نسخه از رأی ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه ١۴١۴ مورخ ١٣٩٧/۶/٢٠ جھت درج در روزنامه رسمی به پیوست
ارسال می گردد.

مدیرکل ھیأت عمومی و ھیأتھای تخصصی دیوان عدالت اداری ـ مھدی دربین

تاریخ دادنامه: ١٣٩٧/۶/٢٠

شماره دادنامه: ١۴١۴

شماره پرونده: ٨٢٩/٩۶

مرجع رسیدگی: ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی: شرکت فجر سیرکاشان

موضوع شکایت و خواسته: ابطال آیین نامه انضباطی «تاکسیدار، تاکسیران، سرویس مدارس، شرکتھای حمل و نقل درون
شھری» مصوب پانزدھمین جلسه کمیسیون نظارت حقوقی شورای اسلامی شھر کاشان به تاریخ ١٣٩۶/١/٢٠ ،ابلاغ شده به شماره
٢٣/٢/١٣٩۶ـ ک/١۵٨٧/٧

گردش کار: شاکی به موجب دادخواستی ابطال آیین نامه انضباطی «تاکسیدار، تاکسیران، سرویس مدارس، شرکتھای حمل و نقل
درون شھری» مصوب پانزدھمین جلسه کمیسیون نظارت حقوقی شورای اسلامی شھر کاشان به تاریخ ١٣٩۶/١/٢٠ ،ابلاغ شده به
شماره ٧/١۵٨٧/ک ـ١٣٩۶/٢/٢٣ را خواستار شده و در جھت تبیین خواسته اعلام کرده است که:

«با سلام، احتراماً به استحضار می رساند شورای اسلامی شھر کاشان خارج از حدود اختیارات اقدام به تصویب آیین نامه انضباطی
برای شرکتھا، تاکسیرانان و تاکسیداران نموده که مختصراً در ذیل ارائه تسدیع می نماید: ھیأت وزیران با تصویب آیین نامه اجرایی قانون
الحاق یک تبصره به ماده واحده قانون راجع به تمرکز امور مربوط به تاکسیرانی مصوب ١٣۵٩/٣/٢٨ و اصلاحیه ١٣٧۴/٨/١٢ کلیه امور
مربوط به تاکسیرانی را به عھده شھرداریھا واگذار نموده و طی ماده ١٨ آن کلیه ضوابط آیین نامه ھا و دستورالعملھای مغایر با مفاد
آیین نامه از تاریخ تصویب ملغی نموده است، لذا تصویب آیین نامه ھا صرف نظر از مغایرت صریح اکثر مفاد آیین نامه انضباطی مورخ
١٣٩۶/١/٢٠ با آیین نامه ھیأت وزیران حتی دیگر قوانین کشور، تصویب آیین نامه در این خصوص در حدود صلاحیت ھیأت وزیران بوده و
شورای اسلامی شھر مطابق تبصره ۵ ماده ۵ آیین نامه فوق الاشاره و ھمچنین بندھای ٢۶ و ٢٧ قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات
شوراھا صرفاً وظیفه تصویب ھزینه خدمات و صدور پروانه و کرایه دارد و نه موضوع دیگر و این مصوبه شورای اسلامی شھر نوعی
موازی کاری با مبادی قانونی دیگر می باشد. لذا با توجه به مراتب و نظر به اینکه مصوبه شورای اسلامی شھر کاشان بدون ابلاغ و
اطلاع رسانی به افراد ذینفع، ھم اکنون در اختیار این شرکت این ھم به صورت غیررسمی قرار گرفته لذا مستنداً به قانون دیوان و ماده
٨٠ قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شھر ضمن اعتراض تقاضای نقض و ابطال مصوبه ١٣٩۶/١/٢٠ مورد استدعاست. ضمناً ریاست
شعبه و مستشاران به جھت اینکه ھم اکنون آیین نامه موضوع شکایت در کاشان اجرایی شده و سازمان تاکسیرانی کاشان اقدام به
توقیف خودروھای فعال و دارای مجوز حمل مسافر قبل از ارجاع به ھیأت انضباطی ماده ١۵ آیین نامه قانون الحاق یک تبصره به ماده
واحده امور مربوط به تاکسیرانی مصوب ١٣۵٩ ھیأت وزیران و اصلاحیه ١٣٧۴ نموده و باعث اعتراض رانندگان که از قشر ضعیف جامعه
می باشند از آن مقام تقاضای دستور توقف آیین نامه انضباطی مصوب ١٣٩۶/١/٢٠ شورای اسلامی شھر کاشان مورد استدعاست.»

متن آیین نامه در قسمتھای مورد اعتراض به قرار زیراست:

«آیین نامه انضباطی

«تاکسیدار، تاکسیران، سرویس مدارس، شرکتھای حمل و نقل درون شھری»

مصوب پانزدھمین جلسه کمیسیون نظارت و حقوقی شورای اسلامی شھر کاشان به تاریخ ١٣٩۶/١/٢٠ و ابلاغیه طی نامه شماره
٧/١۵٨٧/ک ـ١٣٩۶/٢/٢٣ فصل اول ـ تعاریف

أـ آیین نامه انضباطی: منظور این آیین نامه مصوب است.

ب ـ سازمان: منظور «سازمان مدیریت و نظارت بر تاکسیرانی شھرداری کاشان» است.

ت ـ آیین نامه تاکسیرانی: مقصود «آیین نامه اجرای قانون الحاق یک تبصره به ماده واحده قانون راجع به تمرکز امور مربوط به تاکسیرانی
شھر تھران زیر نظر شھرداری تھران مصوب ١٣۵٩/٣/٢٨ شورای انقلاب جمھوری اسلامی»، مصوب ١٣٧۴/٨/١٠ و اصلاحی
١٣٧٩/۶/١٣ ھیأت وزیران است.

ث ـ ھیات انضباطی: منظور ھیات موضوع ماده ١۵ آیین نامه تاکسیرانی است.

ج ـ تاکسی: عبارت از وسیله نقلیه موضوع ماده ٢ آیین نامه تاکسیرانی و تبصره آن که دارای مشخصات تعیین شده در آیین نامه مذکور
باشد و با امتیاز بھره برداری که از سوی سازمان صادر می شود، به صورت یکی از خدمات (سرویسھای) تاکسی شھری به جابجایی
مسافر درون شھر می پردازد. این تعریف شامل انواع سرویسھای تاکسی شھری (تاکسی گردشی، خطی، پایانه، فرودگاه،
گردشگری، سرویس مدارس، بانوان، تاکسی تلفنی و …) می شود که با عناوین و رنگھا و فرمھای گوناگون با وسایل نقلیه سواری،
استیشن، خودروھای کوچک جمعی (ون) یا خودروھای مناسب دیگر تا ظرفیت ١۵ نفر، مشغول به کار ھستند.

ح ـ پروانه بھره برداری (یا مجوز مالکیت): بر اساس دستورالعمل آیین نامه تاکسیرانی عبارت است از فرم مشخصی که به نام بھره بردار
(شخص حقیقی یا حقوقی) جھت ارائه سرویس معلوم با وسیله نقلیه مشخص از طرف سازمان برای مدت معین صادر و تسلیم
می گردد. (ماده ٩ آیین نامه تاکسیرانی)

خ ـ پروانه تاکسیرانی (یا مجوز فعالیت): مجوزی است که پس از طی موفقیت آمیز مراحل گوناگون در آیین نامه تاکسیرانی با
مشخصات گواھینامه، عکس دارنده، شماره شناسایی راننده، برای مدت معین (که بیش از ١٢ وکمتر از ٨ ساعت در روز نباشد)، با
مسیر و زمان مشخص حسب مورد به وسیله سازمان یا شرکت صادر می شود و تنھا برای اشتغال فرد دارنده با وسیله نقلیه مشخص
دارای پروانه بھره برداری، اعم از اینکه وسیله نقلیه تعلق به دارنده مجوز یا اشخاص حقیقی یا حقوقی دیگر باشد، اختصاص می یابد.
(ماده ۴ آیین نامه تاکسیرانی)

د ـ تاکسیدار (یا مالک تاکسی): اشخاص حقیقی یا حقوقی دارای پروانه بھره برداری معتبر.

ذ ـ تاکسیران (یا راننده تاکسی): شخص حقیقی اعم از زن یا مرد است که پروانه تاکسیرانی معتبر داشته باشد.

ر ـ لباس فرم: لباس متحدالشکل و یکنواختی است که نمونه آن از سوی سازمان مشخص و شرکت و رانندگان تحت پوشش ملزم به
استفاده از آن می باشند.

ز ـ شماره شناسایی راننده: منظور شماره پروانه تاکسیرانی است.

س ـ شماره شناسایی وسیله نقلیه: منظور شماره پروانه بھره برداری است.

ش ـ تعھدنامه راننده: منظور موضوع قرارداد پروانه بھره برداری و جدول تخلفات رانندگان تاکسی که در بدو ورود به ناوگان توسط
رانندگان تعھد گردیده و ھمچنین کلیه دستورالعملھا، آیین نامه ھا و ابلاغیه ھای صادره از سوی سازمان.

ص ـ شرکت: منظور شرکتھای حمل و نقل درون شھری تحت نظارت سازمان (موضوع ماده ١٣ آیین نامه تاکسیرانی)

ض ـ تعھدات ش ـرکت: منظور تعھدات درج شده در قرارداد فی ما بین سازمان و شرکت و نیز کلیه دستورالعملھا، آیین نامه ھا و
ابلاغیه ھای صادره از سوی سازمان.

ط ـ کارگروه انضباطی: به منظور بررسی تخلفات رانندگان تحت پوشش شرکت در ھر شرکت کارگروھی سه نفره مرکب از یک نماینده
از رانندگان تحت پوشش شرکت مربوطه، یک نفر از اعضای ھیأت مدیره شرکت و نماینده سازمان در طول اعتبار پروانه شرکت تشکیل
که پس از بررسی، در صورت لزوم تصمیمات کارگروه به ھیأت انضباطی جھت اخذ تصمیم نھایی ارسال خواھد شد.

ظ ـ وثیقه ایداعی: منظور وثیقه بانکی ای که شرکتھا در زمان دریافت و یا تمدید پروانه نمایندگی، به سازمان ارائه می دھند.

فصل دوم ـ کلیات و آیین رسیدگی:

…….

……..

فصل سوم ـ تخلفات اشخاص حقیقی(تاکسیدار، تاکسیران، سرویس مدارس)

……..

………

فصل چھارم ـ تخلفات اشخاص حقوقی (شرکتھای حمل و نقل درون شھری)

………

……..

فصل پنجم ـ تشویقات رانندگان و شرکتھا

…….

فصل ششم: بازرسی و نظارت

با استناد به بخش پنجم آیین نامه تاکسیرانی با عنوان «بازرسی و نظارت» و در راستای اجرای صحیح وظایف و اختیارات محول شده به
بازرسان، تخلفات معین شده از مجموع تخلفات ذکر شده در این آیین نامه، تفکیک و در صورت محرز شدن انجام آنھا توسط رانندگان،
بازرسان مجازند در چندین نوبت نسبت به جریمه نمودن رانندگان متخلف اقدام نمایند و در خصوص تخلفاتی که نیاز است خودرو در
پارکینگ متوقف شود، بازرسان مجاز به انجام اقدامات لازم می باشند.»

در پاسخ به شکایت مذکور، رئیس شورای اسلامی شھر کاشان به موجب لایحه شماره ٧/۵٩٨۴/ک ـ١٣٩۶/٧/٢٣ توضیح داده است
که:

«مدیر محترم دفتر ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری

با سلام و احترام

پس از حمد خداوند و درود و صلوات بر نبی مکرم اسلام و خاندان پاک و مطھر ایشان «ص»

عطف به نامه کلاسه پرونده ٨٢٩/٩۶ به شماره ٩۶٠٩٩٨٠٩٠۵٨٠٠۵١۵ ـ ١٣٩۶/٧/۶ که در تاریخ ١٣٩۶/٧/١٨ به شورای اسلامی شھر
کاشان ابلاغ شده است و در ارتباط با موضوع دادخواست تقدیمی شرکت فجر سیر کاشان به نمایندگی آقای محمدجواد رعیت به
عنوان مدیرعامل شرکت و آقای محمد مھدی رعیت جعفرآبادی و به عنوان رئیس ھیأت مدیره به شماره ثبت ٢١۵۴ و شناسه ملی
۶٠٢۶٠٢١٣٠٠٠ به آن مرجع قضایی مبنی بر ابطال مصوبه مورخ ١٣٩۶/١/٢٩ شورای اسلامی شھر کاشان و در خصوص آیین نامه
انضباطی سازمان مدیریت و نظارت بر تاکسیرانی کاشان، به استحضار می رساند: ھمان طوری که مسبوق ھستید طبق قانون تمرکز
امور مربوط به تاکسیرانی مصوب ١٣۵٩/٣/٢٨ و اصلاحیه آن به تاریخ ١٣٧۴/٨/١٢ ،کلیه امور تاکسیرانیھای شھرھا به عھده شھرداریھا
واگذار شده است و شھرداری کاشان نیز به منظور کنترل و نظارت بھتر و مطلوبتر حمل و نقل مسافر درون شھری، اقدام به راه اندازی
و احداث ساختمان مدیریت و نظارت بر تاکسیرانی را نموده است و اساسنامه سازمان، مصوب و به تصویب وزارت کشور مستنداً به
ماده ٨۴ قانون شھرداریھا رسیده است و جھت نظارت بھتر و نحوه رسیدگی به تخلفات اجتماعی رانندگان مستنداً به بند ٩ ماده ٧١
قانون شوراھای اسلامی شھرھا، مصوب ١٣٧۵/٣/١ و بند ٩ ماده ٨٠ اصلاحیه قانون مارالذکر مصوب ١٣٩۶/۴/٢٨ که شورای اسلامی
شھر مجاز ھستند نسبت به تصویب آیین نامه ھای پیشنھادی شھرداری را پس از رسیدگی و با رعایت دستورالعمل وزارت کشور،
تصویب و اتخاذ تصمیم نمایند و از این رھگذر نیز آیین نامه انضباطی سازمان مدیریت و نظارت بر تاکسیرانی کاشان وابسته به
شھرداری، در جلسه مورخ ١٣٩۶/١/٢ شورای اسلامی شھر مطرح که کلیات آن مورد تصویب شورای شھر قرار گرفته است و به
طوری که واقفید مطابق مفاد ماده ٨٠ قانون مصوب ١٣٨۵/٣/١ و مستنداً به ماده ٩٠ قانون موصوف مورخ ١٣٩۶/۴/٢٨ با اصلاحات آن
اگر ظرف مدت دو ھفته مصوبات شوراھای شھر مورد اعتراض قرار نگیرد، لازم الاجراء است که آیین نامه صدرالذکر نیز روال مارالذکر را
طی و ھیچ گونه اعتراض و ایرادی به آن توسط مسئولین و ھیأت تطبیق مصوبات قانون مستقر در فرمانداری به عمل نیامده و لذا برای
سازمان مدیریت و نظارت بر تاکسیرانی وابسته به شھرداری کاشان، لازم الاجراء شده است که تصدیق خواھید فرمود شورای شھر
مستنداً به مواد قانونی اقدامات فوق الاشاره را صورت داده است و تاکنون نیز ایرادی بر آیین نامه توصیفی از سوی وزارت کشور یا
استانداری و فرمانداری شھرستان دریافت نشده است و عدم دریافت موضوع پس از دو ھفته نتیجه مثبت مصوبه توصیف شده
می باشد، النھایه با عنایت به مطالب معنونه از محضر آن قضات رد دعوای مطروحه را به طرفیت شورای اسلامی شھر کاشان را
استدعا داریم و امید و رجاء واثق دارد که با مداقه لازم و کافی به موضوع رسیدگی و نسبت به رد دعوای شرکت فوق الذکر اتخاذ
تصمیم نموده، چون تصمیم آن قضات موجب حفظ حقوق شھروندان و در ارتباط با حمل و نقل مسافر درون شھری، بھتر و مطلوبتر
خواھد گردید.»

ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ١٣٩٧/۶/٢٠ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان
شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.

رأی ھیأت عمومی

به موجب تبصره الحاقی به لایحه قانونی راجع به تمرکز امور مربوط به تاکسیرانی شھر تھران زیر نظر شھرداری تھران مصوب
١٣٧٢/۵/٢٠ ،اداره امور تاکسیرانی سایر شھرھای کشور ناظر بر انواع سرویسھای تاکسی شھری به شھرداریھای مربوط واگذار و
تھیه آیین نامه اجرایی نیز بر عھده ھیأت وزیران محول شده است. نظر به اینکه ھیأت وزیران در اجرای تکلیف قانونی مذکور آیین نامه
اجرایی قانون را مشتمل بر ضوابط و شرایط مربوط تھیه کرده است و از طرفی در شرح وظایف شورای اسلامی شھر موضوع ماده ٨٠
قانون اصلاح موادی از قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراھای اسلامی کشور و انتخاب شھرداران مصوب سال ١٣٧۵ و اصلاحات
بعدی آن اختیاری در خصوص تھیه آیین نامه مربوط به امور تاکسیرانی پیش بینی نشده است، بنابراین آیین نامه انضباطی «تاکسیدار،
تاکسیران، سرویس مدارس، شرکتھای حمل و نقل درون شھری» مصوب شورای اسلامی شھر کاشان خلاف قانون و خارج از حدود
اختیارات مرجع تصویب تشخیص می شود و به استناد بند ١ ماده ١٢ و ماده ٨٨ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری
مصوب سال ١٣٩٢ ابطال می شود.