حسرت خرید خانه سرا بر دل جوانان روستایی مازندران
گرانی زمین در روستاهای مازندران به خصوص مناطق خوش آب و هوا و ییلاقی استان این روزها توان خرید خانه سرا را از جوانان بومی گرفته و آنان را برای خانه دار شدن حسرت به دل کرده است .
بر اساس یک سنت دیرینه ، جوانان در روستاهای مازندران بعد از ازدواج مدت کوتاهی را در منزل پدری خویش بسر می بردند و بعد از تهیه یک خانه سرا در روستا اقدام به احداث منزل مسکونی مستقل می کردند.
در سال های اخیر جوانان مازنی شاهد گرانی زمین به صورت نجومی بوده اند که توان خرید زمین در زادگاه را از آنها سلب کرده و بناچار باید راهی شهرها شوند تا مستاجر بمانند.
زمین های مناطق ییلاقی مازندران به خاطر شرایط آب و هوایی عمدتا شیب دار است که به کشت محصولات کشاورزی غیر از برنج و همچنین باغ درختان سیاه ریشه اختصاص دارد و به همین دلیل چندان برای مالکان آن درآمد زا نیست .
سفر به هر منطقه ییلاقی مازندران از غرب تا شرق نشان می دهد در سال های اخیر بویژه 15 سال گذشته پای افرادی از استان های دیگر مانند تهران ، البرز ، اصفهان و غیره با تمکن مالی بالا به مناطق روستایی مازندران باز شده و شروع به خرید زمین های روستایی با قیمتی بیشتر از عرف موجود کردند و تعداد این افراد هر ساله بیشتر می شود.
افزایش تقاضای غیربومیان برای خرید زمین سبب شده تا حضور غیربومیان حتی در ییلاقات دور مازندران هم مشاهده شود که این وضعیت نه تنها قیمت زمین ، بلکه سایر خدمات مورد نیاز روستاییان مانند آب ، برق و غیره را هم تحت تاثیر قرار داده است .
هر چند در دولت تدبیر و امید با سخت گیری ، تغییر کاربری و ویلا سازی در استان تا حدودی در مناطق جلگه ای کنترل شده است ،اما بسیاری از مهاجرین در روستاهای مازندران در چهارجوب قانون و داخل بافت مسکونی روستا آن هم در بهترین مناطق آب و هوایی شروع به خرید زمین و ویلا سازی کرده اند .
** شتاب افزایش قیمت زمین در روستاها
حسین پورتالاری دهیار روستای سید کلا بابل در این باره به خبرنگار ایرنا گفت که از مجموع 247 خانوار این روستا 40 خانوار مهاجر از شهرهای بزرگ کشور هستند و این آمار همچنان رو به افزایش است.
وی افزود : عمده ترین دلیلی که اهالی روستا زمین خود را به فروش می رسانند ، مشکل اقتصادی کشاورزان است چون در حال حاضر شغل دامداری و نیز کشاورزی برای اهالی روستا سود آوری ندارد.
پورتالاری گفت : روند افزایش قیمت زمین در روستاهای منطقه شتابان است و یک متر مربع زمینی که چهار سال پیش در روستای سیدکلا 150 هزار ریال بود ، امروز به بیش از 2 میلیون و 500 هزار ریال رسیده است .
وی افزود : البته نقش مشاورین املاک در افزایش قیمت ها بسیار برجسته است و روستای ما که در چهار سال پیش هیچ مشاور املاکی وجود نداشت هم اکنون سه مشاور املاک بشدت با هم در فروش زمین رقابت دارند.
او ادامه داد : البته مشاورین املاک بعد از اینکه وضع مالی خوبی پیدا کردند امروزه خودشان به ویلا و ساختمان سازی روی آوردند و میلیاردی معامله می کنند ، در حالی که افراد بومی محل برای ساختن منزل مسکونی برای خودشان همانند گذشته قادر به خرید زمین نیستند و دست به مهاجرت به شهرها زدند.
** سرایداری ، شغل جدید روستایی
علی رحیمیان رئیس شورای اسلامی بخش بابلکنار نیز به خبرنگار ایرنا گفت : حضور مشاوران املاک در روستاها یکی از دلایل افزایش سرسام آور قیمت های زمین شده است و این افراد به رقابت های کاذب روی آورده و زمینه حضور مهمانان شهرهای بزرگ را فراهم می کنند.
وی افزود : تا یک دهه پیش دفتر مشاور املاک در روستاها پیدا نمی شد ولی امروز در بخش بابلکنار در هر روستا چیزی حدود پنج الی 10 مشاور املاک وجود دارد.
او ادامه داد : مشکل دیگر این است که برخی از اهالی روستاها به علت کسب درآمد در روستاها ساخت و ساز کرده و منزل مسکونی آماده را با قیمت مناسب به فروش می رسانند.
این عضو شورای اسلامی روستایی گفت : در حال حاضر هر چند ساخت و سازهای غیر مجاز بندرت گزارش می شود ، اما بسیاری به حالت قانونی و داخل بافت شروع به ویلا سازی کرده اند.
رحیمیان افزود : با شکل گیری دهیاری ها ساخت و سازها در روستا در مسیر قانونی قرار گرفته است اما تنها راه این است که همه به خصوص رسانه ها در آگاهی بخشی مردم نقش آفرینی کنند و اجازه ندهند مردم به خاطر پول هویت و اصالت خود را بفروشند.
وی گفت : به هیچ عنوان زیبنده روستا نشینان ما نیست تا زمین های خود را به خاطر پول به فروش برسانند و در آینده نزدیک فرزندان آنها به عنوان مستخدم در ویلاها کار یا سرایداری کنند.
** تبعات فرهنگی زمین فروشی
حسن اصغریان رستمی مدیرکل دفتر امور روستایی استانداری مازندران هم به خبرنگار ایرنا گفت : تمام تلاش ما این است که اراضی 478 هزار هکتاری مازندران حفظ شود و با همکاری سایر ادارات مرتبط اجازه تغییر کاربری این اراضی ارزشمند داده نشود.
وی افزود : در حال حاضر مازندران در تولید برنج ، مرکبات ، گوشت سفید ، ماهیان خاویاری ، جوجه یکروزه و دام و طیور رتبه یک کشوری را دارد و نباید اجازه دهیم با تغییر کاربری غیر قانونی با شاخص های ارزشمند تولیدی خدشه دار شود.
این مسئول گفت : هرچند مالکیت یک امر خصوصی است اما فروش زمین در روستاها تبعات زیادی دارد که گرانی زمین ها یکی از آنها ست.
وی افزود : زمین فروشی در روستاها در حوزه فرهنگی و اجتماعی هم آسیب هایی به همراه دارد و این امر خرده فرهنگ ها و آداب و رسوم غنی مازنی ها را خدشه دار می کند.
او ادامه داد : تجربه نشان داده است که مهاجرین در روستاها تلاش می کنند که فرهنگ خود را به عنوان فرهنگ برتر در روستا جا بیندازند که این امر بسیار خطرناک است.
اصغریان گفت : صنعت بوم گردی می تواند راهکار مناسبی برای کسب درآمد روستائیان باشد چون در سال های اخیر ثابت شده ذائقه گردشگران به بوم گردی و روستا گردی بیشتر است.
وی افزود : امروز زمان آن رسیده که بزرگان و معتمدین روستا به همراه اعضای شورای اسلامی و دهیار راهکار متناسب به هر روستا اتخاذ کنند تا از زمین خود به عنوان ارزشمندترین میراث اجدادی محافظت کرده و این امانت را در اختیار فرزندان خود قرار دهند.
مدیرکل امور روستایی استانداری مازندران گفت : اگر امروز روستائیان مازندران بتوانند زمین خود را حفظ کنند در آینده سهم آنان در روستا فقط سرایه داری ، مستاجری و جمع آوری زباله نخواهد بود بلکه این عزیزان مالک و آقای خود در روستاهای خود خواهند بود.
** افزایش درآمد کشاورزان مانع فروش زمین
یک عضو هیات علمی دانشگاه مازندران هم به خبرنگار ایرنا گفت : هر انسانی در حوزه اقتصاد تصمیمات خود را بر اساس سود و زیان اتخاذ می کند و در کشاورزی هم وقتی هزینه تولید برای کشاورزی بالا باشد و تلاش او برایش منفعت چندانی نداشته باشد تصمیمی را اتخاذ می کند که برایش سود داشته باشد .
دکتر زهرا کریمی افزود : وقتی که قیمت مرکبات پایین و از طرف دیگر واردات این محصول در دستور کار باشد درآمد قابل توجهی برای کشاورز حاصل نخواهد شد ضمن این که باید ضرر و زیان ناشی از سرمازدگی و گرمازدگی و دیگر آفات را هم به آن اضافه کرد .
این استاد رشته اقتصاد دانشگاه مازندران گفت : در چنین شرایطی ، روستایی ما تصمیم می گیرد تمام و یا بخشی از زمین خود را با قیمت مناسب بفروشد و از پول آن استفاده کند و این وضعیت سبب می شود تا زمینه حضور افراد غیربومی از نقاط مختلف کشور بویژه پایتخت در روستاها فراهم شود.
وی افزود : این مساله را هم باید به یاد داشته باشیم که سن کشاورزان در روستاهای مازندران بالا رفته و در کنار به صرفه نبودن این حرفه ، مشکل تشدید شده است و ما در آینده شاهد افزایش زمین فروشی در روستاهای استان خواهیم بود.
کریمی گفت : با توجه به آلودگی هوا و گرانی مسکن در کلان شهرها به خصوص تهران ، استقبال بیشتر مشتریان زمین های روستاهای مازندران در آینده قابل پیش بینی است .
وی افزود : مشکل اقتصادی را باید با راه حل اقتصادی درمان کرد و نمی توان با موعظه و بگیر و ببند کارها را پیش برد چون به هر صورت هر کسی یه فکر سود و زیان خودش است .
این استاد اقتصاد گفت : معتقدم با توجه به نوسانات ارزی و گران شدن آن ، واردات محصولات کشاورزی گران خواهد شد و این امر می تواند برای روستانشینان یک فرصت باشد تا درآمد خود را افزایش دهند و از این طریق جلوی زمین فروشی گرفته شود .
وی افزود : وقتی درآمد کشاورز افزایش یابد و این قشر زحمت کش بتواند زندگی بهتری برای خود رقم بزند از فروش زمین خود هم منصرف می شوند.
استان مازندران بیش از سه هزار و 200 روستا دارد و حدود 45 درصد جمعیت حدود سه میلیون و 300 هزار نفری استان در روستاها زندگی می کنند.
ما را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید