اوآنا ظرفیتی برای پر کردن شکاف اطلاعاتی شمال-جنوب است
مدیرعامل خبرگزاری جمهوری اسلامی، همفکری و همکاری همه‌جانبه با استفاده از ظرفیت سازمان‌هایی نظیر اوآنا را ظرفیتی برای پر کردن شکاف‌های موجود میان کشورهای شمال و جنوب در عرصه اطلاع‌رسانی و همچنین حرکت به سمت جامعه جهانی عادلانه‌تر، دموکراتیک‌تر و انسانی‌تر معرفی کرد.
سید ضیاء هاشمی روز دوشنبه به عنوان میزبان چهل و سومین اجلاس هیات اجرایی خبرگزاری های آسیا و اقیانوسیه (اوآنا) در آیین گشایش این رویداد رسانه‌ای در هتل اسپیناس پالاس تهران، ابراز امیدواری کرد در فرصت پیش رو، بحث‌های حرفه‌ای موثری در مورد مسائل خبری، فنی و اخلاقی میان اعضای حاضر در اجلاس مبادله شود.
وی از تلاش‌های «اصلان اصلان‌اُف» مدیرعامل خبرگزاری آذرتاج و رئیس دوره‌ای اوآنا و همکاران وی قدردانی و برای همکاران رسانه‌ای در خبرگزاری یونهاپ کره جنوبی به عنوان رئیس آتی اوآنا آرزوی موفقیت کرد.
هاشمی با بیان اینکه بیش از 180 سال از آغاز فعالیت نخستین خبرگزاری‌های مدرن در جهان می‌گذرد، اعلام داشت: ایرنا نیز به عنوان یکی از باسابقه‌ترین سازمان‌های خبری آسیا و اقیانوسیه اخیراً هشتاد و چهارمین سالگرد آغاز فعالیت خود را جشن گرفت.
وی یادآور شد: خبرگزاری‌ها برای سال‌های طولانی پیشتاز تولید و انتشار اخبار در سطوح ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی بودند و تحولات متعددی را در مسیر حرفه‌ای خود پشت سر گذاشته‌اند اما کشورهای منطقه ما برای سال‌های طولانی از نوعی عدم توازن و عدم تعادل در عرصه اطلاع رسانی رنج می‌بردند و تحت تاثیر جریان یک سویه اطلاعات (از شمال به سمت جنوب) بودند.
مدیرعامل ایرنا ادامه داد: یکی از این تحولات مهم در زمینه فعالیت خبرگزاری‌ها که در قرن بیستم و با هدف مقابله با این عدم تعادل و توازن اطلاعاتی در عرصه منطقه‌ای و بین‌المللی روی داد، تشکیل ائتلاف‌های خبری در مناطق مختلف جهان از جمله در آسیا و اقیانوسیه بود.
وی افزود: سازمان خبرگزاری‌های آسیا و اقیانوسیه (اوآنا) یکی از مهم‌ترین این ائتلاف‌ها بود که 57 سال قبل توسط پیشینیان ما تشکیل شد و با وجود فراز و نشیب‌های فراوان خوشبختانه تا به امروز با حضور 44 خبرگزاری از 35 کشور به حیات خود ادامه داده است و ما امروز به عنوان وارثان بخشی از این ائتلاف قاره‌ای در تهران گرد هم آمده‌ایم تا نقش خود را برای تقویت و افزایش تاثیرگذاری اوآنا ایفا کنیم.
هاشمی تصریح کرد: کشورهای عضو اوآنا با در اختیار داشتن اکثریت جمعیت جهان، بیش از نیمی از گردش اطلاعات جهانی و همچنین تجارت بین‌المللی را به خود اختصاص داده‌اند اما باید اعتراف کنیم که با وجود این ظرفیت‌های عظیم و با وجود گذشت نزدیک به 6 دهه از تشکیل سازمان خبرگزاری‌های آسیا و اقیانوسیه، این سازمان هنوز نتوانسته است، تاثیرگذاری شایسته خود را در عرصه ارتباطات بین‌المللی داشته باشد.
وی اظهار داشت: عدم توفیق مناسب در این عرصه به همه ما باز می‌گردد و من به سهم خود امیدوارم که با توجه به تحولات تکنولوژیک سال‌های اخیر و احساس نیاز همه اعضا برای همکاری نزدیک‌تر، بتوانیم جایگاه اوآنا را به عنوان یک ائتلاف حرفه‌ای و کارآمد ارتقا بخشیم.
** پیشرفت‌های فناورانه، چشم انداز روشنی فرا روی رسانه‌ها قرار داده است
مدیرعامل ایرنا یادآوری کرد: اگر پیشینیان ما چند دهه قبل، به دلیل فاصله عظیمی که از نظر تکنولوژیک، سرمایه‌های مادی و انسانی و توانایی و تخصص‌های حرفه‌ای میان خبرگزاری‌های بزرگ و خبرگزاری‌های منطقه ما به وجود آمده بود، امید چندانی به ایجاد توازن و پر کردن این شکاف نداشتند، بدون تردید ما امروز به برکت پیشرفت‌های فناورانه، گسترش آموزش‌های تخصصی و حرفه‌ای و افزایش آگاهی‌های عمومی در کشورهای جنوب، چشم‌انداز روشنی را پیشِ روی خود داریم.
وی تاکید کرد: ما می‌توانیم با همفکری و همکاری همه‌جانبه و با استفاده مناسب از ظرفیت سازمان‌هایی نظیر اوآنا سریع‌تر از قبل، شکاف‌های موجود میان شمال و جنوب را در عرصه اطلاع‌رسانی پر کنیم و به سمت یک جامعه جهانی عادلانه‌تر، دموکراتیک‌تر و انسانی‌تر حرکت کنیم.
هاشمی بیان داشت: رسانه‌های جمعی به عنوان رکن چهارم دموکراسی در کنار ارکان دیگر شامل قانون اساسی، نظام پارلمانی و انتخابات آزاد، در سال‌های اخیر نقش مهمی را در گسترش دموکراسی، مقابله با ظلم و بی‌عدالتی، بیان حقایق و تامین حقوق شهروندان در سطوح ملی و منطقه‌ای ایفا کرده اند که نمونه‌های آن را در تحولات دهه اخیر در منطقه غرب آسیا و شمال آفریقا شاهد بودیم.
وی خطاب به حاضران در اجلاس هیات اجرایی اوآنا گفت: در دهه‌های اخیر، تسلط بر رسانه‌ها و خبرگزاری‌ها، قدرت عظیم و فوق‌العاده‌ای را در اختیار قدرت‌های بزرگ قرار داده است؛ به گونه‌ای که با به کارگیری اهرم‌های خبری و اطلاعاتی توانسته‌اند به تغییر باورها و نگرش‌های جمعی و یا شکل‌دهی به افکار عمومی داخلی یا خارجی اقدام کنند.
هاشمی، سوءاستفاده‌های این قدرت‌ها از ظرفیت‌های بالای رسانه‌ای را عامل بروز پدیده بین‌المللی با نام «استبداد اطلاعاتی» (Information Despotism) نامید و افزود: استبداد اطلاعاتی در واقع شکل تازه‌ای از استبدادهای سنتی است که در قالب‌های نظامی و سیاسی جلوه‌گر می‌شدند، به این ترتیب می‌توان ادعا کرد که تلاش‌های آزادی‌خواهان جهان و مبارزان ضداستبدادی و ضداستعماری هنوز به پایان نرسیده و راه طولانی تا محو «استبداد اطلاعاتی» باقی است.
وی با اشاره به رواج گسترده مباحثی چون امپریالیسم خبری، تراست‌های اطلاعاتی، کارتل‌های رسانه‌ای و یا استعمار فرهنگی به ویژه در پرتو انقلاب اطلاعاتی در جهان کنونی، گفت: خبرگزاری‌های بزرگ غربی نیز مانند دیگر نهادها و پدیده‌های غربی، در بطن و بستر تاریخی استعمار به وجود آمده‌اند و اساساً مبانی فکری، جهت‌گیری و عملکرد آنها ماهیت غربی دارد و حتی ساختارهای فنی، منافع اقتصادی و ادبیات حاکم بر آنها نیز از متن فرهنگ و تمدن غرب نشأت گرفته است.
مدیرعامل ایرنا تصریح کرد: این در حالی است که کشورهای در حال توسعه و کشورهای صاحب فرهنگ و تمدن در شرق، همچنان عمده اطلاعات و اخبار جهانی مورد نیاز خود را از طریق خبرگزاری‌های بزرگ غربی کسب می‌کنند.
به گفته وی، در واقع اِعمال سلطه سیاسی و فرهنگی غرب بر بخش عمده‌ای از جهان معاصر، از طریق کنترل منابع جمع‌آوری خبر، صدور گسترده و انبوه فرآورده‌های فرهنگی به سراسر جهان، مالکیت سازمان‌های انتشاراتی و خبرگزاری‌ها و برخورداری از وسایل و تجهیزات پیشرفته رسانه‌ای امکا‌ن‌پذیر شده است.
** رسانه‌های خبری هنوز تحت تاثیر خبرگزاری‌های عمده غربی هستند
هاشمی اظهار داشت: بسیاری از صاحب‌نظران از سیاستمداران کشورهای در حال توسعه گرفته تا اندیشمندان غربی بر این نکته اتفاق‌نظر دارند که هنوز هم رسانه‌های خبری تحت تأثیر و سلطه مستقیم گروهی از خبرگزاری‌های عمده غربی قرار دارند که ذاتاً غرب‌گرا هستند و در راستای اهداف امپریالیستی غرب حرکت می‌کنند.
وی ادامه داد: البته تحولات سال‌های اخیر به ویژه در عرصه تکنولوژی‌های ارتباطی، مفاهیمی همچون عصر ارتباطات (Communication Age) انفجار اطلاعات (Information Explosion)، انقلاب ارتباطات (Communication Revolution) و جامعه اطلاعاتی (Information society) را فراگیر کرده و رسانه‌های جدید و تعاملی را به جامعه بشری معرفی کرده است.
مدیرعامل ایرنا اینچنین نتیجه گرفت: بنابراین جریان یک‌سویه تولید و توزیع اخبار و اطلاعات در حال تبدیل شدن به جریانی دو سویه است؛ یعنی گیرندگان پیام‌ها و اطلاعات، خود نیز به فرستندگان آنها تبدیل شده اند و متقابلاً می‌توانند بر مخاطبان خود تاثیرگذار باشند.
وی گفت: انحصار حکومتی رسانه‌ها و خبرگزاری‌ها در هم شکسته و امکان کنترل و نظارت حکومت‌ها بر جریان اطلاعات و اخبار به شدت کاهش یافته است، در واقع ایستگاه‌های ماهواره‌ای، سایت‌های اینترنتی و شبکه‌های اجتماعی مرزهای ملی را در نوردیده اند.
هاشمی بر ضرورت بازسازی و نوسازی فضای رسانه‌ای، ساختارهای فنی و سازمانی اوآنا به عنوان یک سازمان مستقل و دارای اهداف عالیه فرهنگی و انسانی با استفاده از ظرفیت‌ها و امکانات همه خبرگزاری‌های عضو تاکید کرد و افزود: اوآنا باید با تعیین دستور کار جدید و اولویت دادن به آموزش و استفاده از فناوری‌های نوین، حضور فعال‌تری در عرصه‌های منطقه‌ای و بین‌المللی داشته باشد.
وی ابراز امیدواری کرد که چنین تحولاتی در آینده نه چندان دور تاثیرات مثبت خود را در عرصه‌های بین‌المللی نیز نشان دهد و ائتلاف‌هایی نظیر اوآنا بتوانند با تاثیرگذاری بیشتر، به صدای واقعی ملت‌ها به ویژه ملت‌های مظلوم که برای استقلال، آزادی و پیشرفت و توسعه خود مبارزه می‌کنند تبدیل شوند و به بی‌عدالتی‌های خبری در عرصه جهانی پایان دهند.
چهل و سومین نشست هیات اجرایی سازمان خبرگزاری های آسیا و اقیانوسیه (اوآنا) صبح امروز، 12 شهریورماه با حضور مدیران عامل و مدیران ارشد خبرگزاری‌های کشورهای عضو این سازمان به میزبانی ایرنا در تهران آغاز به کار کرد.
در اجلاس یک روزه تهران، مدیران عامل و مدیران ارشد خبرگزاری های 18 کشور شامل روسیه، جمهوری آذربایجان، چین، قطر، ترکیه، عمان، مغولستان، کره جنوبی، قزاقستان، ژاپن، ویتنام، اندونزی، مالزی، عراق، سوریه، لبنان، بلغارستان و ایرنا و مهر از جمهوری اسلامی ایران شرکت کرده اند.
مدیران عامل یا مدیران ارشد خبرگزاری های سوریه، قطر، عراق، عمان و بلغارستان نیز به عنوان میهمان ویژه در اجلاس تهران حضور دارند.
سازمان خبرگزاری‌های آسیا و اقیانوسیه در سال 1961 با هدف تسهیل اطلاع رسانی میان کشورهای این منطقه با حمایت یونسکو تاسیس شده است و اکنون 44 خبرگزاری از 35 کشور قاره های آسیا و اقیانوسیه در این سازمان عضویت دارند.
خبرگزاری جمهوری اسلامی از اعضای با سابقه این تشکیلات رسانه ای، یک دوره سه ساله (1997-2000) ریاست آن را بر عهده داشته و پس از آن نیز تا سال 2016 نایب رئیس این سازمان بوده و اکنون عضو کمیته اجرایی اوآنا است.
آخرین و شانزدهمین مجمع عمومی اوآنا در آبان 1395 (2016 میلادی) در باکو برگزار و ریاست دوره ای آن از روسیه به جمهوری آذربایجان منتقل شد و قرار است کره جنوبی، ریاست دوره بعدی این سازمان رسانه ای را برعهده بگیرد.
در تشکیلات اوآنا، فعالیت مجمع عمومی، هیات اجرایی و کمیته های فنی خبری و اخلاقی پیش بینی شده است.
هیات اجرایی اوآنا متشکل از 13 عضو است که در دوره کنونی 5 خبرگزاری آذرتاج (جمهوری آذربایجان)، ایتارتاس (روسیه)، شین هوا (چین)، یونهاپ (کره جنوبی) و آناتولی (ترکیه)، ترکیب هیات رئیسه را تشکیل می دهند.
ایرنا (ایران)، ای. ای. پی (استرالیا)، برناما (مالزی)، پی. تی. ای (هند)، کیودو (ژاپن)، ان .ان. ای (لبنان)، بی.ان .ای (بحرین) و وی.ان .ای (ویتنام) نیز دیگر اعضای هیات اجرایی اوآنا هستند.
کشورهای عضو اوآنا 56 درصد تولید ناخالص جهان، حدود 50 درصد تجارت جهانی، بیش از 60 درصد قلمرو آبی و بیش از 25 درصد حجم حمل و نقل هوایی را در اختیار دارند.
اوآنا دو سوم گردش اطلاعات جهان را بر عهده دارد؛ ظرفیت هایی که در صورت همکاری موثر و هماهنگی بین اعضای سازمان قدرتمند رسانه‌ای اوآنا، می تواند انحصار خبر از سوی رسانه های غربی و جریان یک‌جانبه اخبار را بشکند.
ما را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید
