اندیشکده آمریکایی: تهران پایبند مانده، پس برجام زنده است
اندیشکده شورای آتلانتیک در گزارشی با اشاره به نقش مهم و حمایتی اروپا از برجام، نوشت : با وجود آنکه برجام یک توافق بین المللی محسوب می شود، اما در اصل چالشی میان ایران و ایالات متحده است و این توافق تا زمانی که تهران به آن متعهد باشد به حیات خود ادامه خواهد داد.
در گزارش روز چهارشنبه، ‘کرنلیوس آدبار’ تحلیلگر ‘بنیاد کارنگی’ روزسه شنبه در یادداشتی با عنوان ‘اروپا نمی تواند برجام را نجات دهد اما باید تلاش کند’ افزود: ممکن است این خبر را نتوان در روزنامه ها بدست آورد، اما برجام (برنامه جامع اقدام مشترک) هنوز زنده است. با این وجود، اروپایی ها با یک وظیفه غیرممکن روبرو هستند و آن حفظ یک توافقنامه بین المللی بدون پشتوانه واشنگتن.
در ماه مه ( اردیبهشت) ‘دونالد ترامپ’ رئیس جمهوری آمریکا، از توافق هسته ای 1+5 با ایران خارج شد، این اقدام با انتقاد سایر کشورهای امضا کننده این توافق روبر شد و اعلام کردند که به این توافق پایبند می مانند.اما پس از اقدام ترامپ، شرکت های خارجی مجبور به ترک ایران شدند و این خروج حتی پیش از مهلت مقرر 4 نوامبر (13 آبان)بود، تاریخی که واشنگتن مقرر کرده صادرات نفت ایران را به صفر برساند.
تمام این رویدادها در حالی رخ می دهد که ‘آژانس بین المللی انرژی اتمی’ هفته گذشته برای دوازدهمین بار تایید کرد، تهران همچنان به تعهدات خود در برجام عمل می کند.
این عضو بنیاد کارنگی در ادامه گزارش خود آورده است: ‘هایکو ماس’ وزیر امورخارجه آلمان، به تازگی به این نکته اشاره کرده است ‘که باید خلاء کنونی در نتیجه خروج یک ابر قدرت پر شود و همکاری تا هرکجا که ممکن است ادامه یابد’. اما با آنکه اروپایی ها در تمامی جبهه ها سخت تلاش می کنند تاکنون هیچ موفقیتی بدست نیاورده اند. در این چارچوب نجات برجام، بروکسل (مقر اتحادیه اروپا) نه تنها متعهد به حمایت از شرکت های اروپایی برای حضور در ایران شده بلکه به اجرای قانون مسدودسازی اقدام کرده است.هرچند سیاستگذاران اروپایی امیدوارند تا شرایطی پیش نیاید که مجبور به استفاده از این قوانین شوند.
در نهایت، بازپرداخت جریمه های اعمال شده از سوی وزارت خزانه داری ایالات متحده توسط شرکت های اروپایی نیز بسیاربعید است. با این وجود، هیچ قانون حقوقی نمی تواند شرکت هایی را که در بازار آمریکا نفوذ کرده اند را بر آن دارد تا بازار ایران را ترجیح دهند و آن را ترک نکنند.
اما فراموش نکنیم اروپا، قدرت سیاسی لازم برای نجات برجام پس از خروج غیرمتعهدانه واشنگتن را ندارد و نمی تواند روابط اقتصادی خود با ایران را در برابر فشارهای ایالات متحده حفظ کند. هرچند این اتحادیه همچنان تلاش خود را ادامه می دهد و یکی از این اقدامات ایجاد کانال های پرداخت جایگزین است که نیازی به معامله با دلار آمریکا را ندارد که این خود یک بخش مهم از یک راهبرد وسیعتر در مسیر استقلال مالی است.
از دیگر اقدامات حمایتی اروپا می توان به تامین 18 میلیون یورو برای توسعه بخش خصوصی در ایران، به ویژه برای راه اندازی کسب وکارهای کوچک و متوسط اشاره کرد که در مقایسه با میلیاردها دلاری که تهران در تجارت با غرب از دست می دهد، بسیار ناچیز است.
با این وجود، انجام این کار، نشان می دهد اتحادیه اروپا به تعهد خود برای حفظ روابط تجاری با ایران پایبند است.
در ایران، اما هیچ راهی برای ارتباط دو سوی آتلانتیک (اروپا و آمریکا) وجود ندارد: سه امضاء کننده اروپایی برجام (فرانسه، انگلیس و آلمان) تا پیش از این سعی کردند از خروج ایالات متحده از برجام جلوگیری کنند و زمینه های نگرانی واشنگتن مانند برنامه موشکی و هسته ای ایران پس از پایان برجام را رفع کنند . اما به نظر می رسد که ‘راهبرد کنونی ایالات متحده ‘، فهرست 14 درخواستی از تهران، فقط یک هدف دارد : سقوط ایران.
در نهایت باید اذعان داشت با وجود آنکه برجام یک توافق بین المللی است، چالشی بزرگ میان ایران و ایالات متحده است. به عبارتی پس از خروج واشنگتن از برجام، سرنوشت این توافق نه در گرو اروپا است و نه پکن یا مسکو بلکه بستگی به تصمیم تهران دارد و این توافق تا زمانی که تهران به آن متعهد باشد ‘زنده’ خواهد بود.
اتحادیه اروپا هم به عنوان یک بازیگر پشتیبان نقش مهمی در این میان دارد هرچند نمی تواند نقش برهم زننده واشنگتن را خنثی کند. با این وجود، می تواند در جایگاه خود فعالانه عمل کند.
‘اندیشکده شورای آتلانتیک درسال 1961در واشنگتن بنیانگذاری شد.تمرکز این اندیشکده بر روابط بین الملل است. این اتاق فکر به منظور همکاری بیشتر آمریکای شمالی با اروپا پس از جنگ جهانی دوم شکل گرفت. هم اکنون رئیس هیات مشاوران شورای آتلانتیک ‘جان هاتسمن’ است’.
ما را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید
